Fot. Marek Grzybowski.

Morski Port Gdynia – dobry wzór do naśladowania

Fot. Marek Grzybowski

24 września 2020 r. odbyła się Międzynarodowa Konferencja Smart Port, zorganizowana przez Komitet Nauk Kosmicznych PAN Oddział Gdańsk we współpracy z Bałtyckim Klastrem Morskim i Kosmicznym. Patronatu udzieliła Polska Agencja Kosmiczna.

Konferencja „SMART PORT, The mixed sea & space network” była prowadzona w systemie hybrydowym. W auli Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni wzięło w niej udział około 20 osób. Około 70 osób – za pośrednictwem internetu. W gronie uczestników było 10 przedstawicieli administracji, ponad 30 przedstawicieli biznesu, a także profesorowie i studenci, inżynierowie, prawnicy, ekonomiści, informatycy oraz menedżerowie.

Fot. Marek Grzybowski

Gości powitali i otworzyli spotkanie prof. Edmund Wittbrodt, Przewodniczący Komitetu Nauk Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk Oddział Gdańsk; Politechnika Gdańska i prof. Marek Grzybowski – Prezes Zarządu Baltic Sea & Space Cluster (BSSC), Menedżer Działu Projektów. To była kolejna z cyklu konferencji, podczas których dyskutujemy o rozwoju gospodarki morskiej z wykorzystaniem najnowszych technologii, w tym technologii informacyjno-kosmicznych.

Konferencje organizowane przez Komisję Nauk Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk gwarantują transfer najnowszej wiedzy z zakresu nauk o morzu i kosmosie – powiedział prof. Edmund Wittbrodt. Poświęcenie ich tematyki autonomicznym statkom, podwodnym dronom oraz wykorzystaniu technologii kosmicznych w badaniach morskich to istotne osiągnięcie Komisji Nauk Kosmicznych.

Baltic Sea and Space Cluster to kluczowy klaster w regionie Morza Bałtyckiego, specjalizujący się w integracji środowiska naukowego, biznesu, administracji i społeczeństwa w zakresie wykorzystania nowoczesnych technologii morskich i kosmicznych – mówił prof. Marek Grzybowski. Stawiamy na międzynarodowy transfer wiedzy. Wspieramy projekty w regionie Morza Bałtyckiego koncentrujące się na wykorzystaniu nowoczesnych technologii w ochronie środowiska. Takim projektem jest Ecoprodigi. Bierzemy również udział w projektach, które zapewniają silny postęp technologiczny w gospodarce morskiej. Takim interdyscyplinarnym projektem jest GALATEA, wspierającym innowacyjne projekty MŚP w gospodarce morskiej. Kolejnym projektem, w który zaangażowany jest Klaster jest ZEVInnovation, koncentrujący się na rozwoju statków o zerowej emisji zanieczyszczeń – zero-emission vessels (ZEV). Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny wraz z wysokiej klasy partnerami z Chorwacji i Norwegii będzie rozwijać współpracę międzynarodową, transfer wiedzy i technologii w celu rozwoju statków elektrycznych oraz wspierać innowacje w MŚP.

Sesję główną otworzył Wiceprezydent Miasta Gdyni Bartosz Bartoszewicz, który omówił koncepcję zrównoważonego rozwoju Gdyni jako miasta inteligentnego. Gdynia to jedno z najmłodszych miast portowych w Europie i szybko się rozwija w zrównoważony sposób. Ochrona środowiska i zrównoważony rozwój to jedne z priorytetów Rady Miasta – podkreślał Wiceprezydent Bartoszewicz.

Fot. Marek Grzybowski

GALATEA, to znaczy: rozwijaj i aktywizuj swoje inteligentne produkty w nowych łańcuchach wartości europejskiej niebieskiej gospodarki – wyjaśniła Océane Le Bot, kierownik projektu, przedstawicielka francuskiego klastra morskiego Pôle MerMéditerranée. Projekt finansowany jest przez Unię Europejską w ramach programu INNOSUP-1 i rozpoczął się w czerwcu 2020 r. To kontynuacja udanego projektu NEPTUNE, który zakończył się w grudniu 2018 r. GALATEA łączy współpracę i doświadczenia organizacji o wysokim potencjale innowacyjnym: klastrów ICT i morskich, Francuską Dolinę Lotniczą oraz instytucje badawcze z 5 krajów europejskich: Francji, Grecji, Rumunii, Polski i Hiszpanii. Projekt będzie realizowany przez 30 miesięcy do listopada 2022 r. Koordynatorem projektu jest silny francuski klaster morski Pôle Mer Méditerranée. Ogólnym celem projektu Galatea jest rozwój nowych międzysektorowych i transgranicznych łańcuchów wartości wspierających innowacyjne MŚP w celu wspierania rozwoju kluczowych gałęzi przemysłów niebieskiej gospodarki w Europie. Rozwój ten będzie odbywał się poprzez integrację technologii i know-how z sektorów morskiego, lotniczego i ICT w następujących dziedzinach: inteligentne porty, statki, stocznie i bezpieczeństwo morskie – poinformował Océane Le Bot w obszernej prezentacji.

Fot. Marek Grzybowski

Projekt ECOPRODIGI został zaprezentowany przez Milę Harju, menedżer Projektu. Jego liderem jest Pan-European Institute działający w ramach Uniwersytetu w Turku. Głównym celem Ecoprodigi jest zwiększenie ekoefektywności w sektorze morskim regionu Morza Bałtyckiego poprzez tworzenie i pilotowanie rozwiązań informatycznych w ścisłej współpracy między przemysłem, użytkownikami końcowymi, jak armatorzy i porty oraz organizacjami badawczymi. Milla Harju omówiła 3 przypadki rozwiązań opracowanych w ramach projektu: cyfrowe monitorowanie wydajności, optymalizację rozmieszczenia ładunku i optymalizację procesu stoczniowego. W projekcie bierze udział 21 partnerów z Finlandii, Szwecji, Danii, Norwegii i Litwy oraz 6 partnerów stowarzyszonych z Polski, Rosji, Estonii i Szwecji, w tym Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny (wcześniej Polski Klaster Morski).

Tomasz Lisiecki, Prezes Zarządu, Centrum Nowych Kompetencji zapytał o wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości w działaniach związanych ze zwiększaniem ekoefektywności na wszystkich etapach cyklu życia statku. Michał Specjalski z REUBEN interesował się tym, jak małe i średnie przedsiębiorstwa są wspierane w projektach. Milla Harju powiedziała, że rozwiązania przyjęte w Ecoprodigi wykorzystują najnowsze technologie, w tym sztuczną inteligencję. Oceane LeBot powiedziała, że głównym zadaniem projektu GALATEA jest wspieranie innowacyjnych małych i średnich firm działających w klastrach morskich. Milla Harju wyjaśniła, że podobne cele realizowane są w ramach projektu Ecoprodigi.

W sesji „Young Stars” wzięli udział młodzi naukowcy, studenci i przedstawiciele startupów (prowadzący: dr Paweł Chyc).

Interesującą koncepcję autonomicznych statków powietrznych w służbie portów morskich zaprezentował Mateusz Dyrda (Stowarzyszenie Robotyki SKALP oraz Digital Innovation Hub dih4.ai). Przedstawił ideę autonomicznego Sterodrona. Najważniejsze zalety: dron jest w pełni autonomiczny, także w przypadku awaryjnego lądowania; ma możliwość przebywania w powietrzu przez kilka dni, a nie minut; wykorzystuje sztuczną inteligencję do optymalizacji zużycia energii.

Fot. Marek Grzybowski

Agnieszka Elwertowska, studentka Wyższej Szkoły Bankowej, z Projektu PW-Sat 3, przedstawiła swoje działania w projektach kosmicznych. Agnieszka mówiła o udziale w wirtualnych lotach kosmicznych oraz w szkoleniach przygotowujących do lotu w kosmos w ramach międzynarodowego projektu. Inicjatywa Career Astronaut Competition, prowadzona jest przez AdvancingX z Kalifornii. Obecnie trwający 5-letni projekt obejmuje szkolenie kandydatów na astronautę z 92 krajów.

O perspektywach budowy autonomicznego portu zewnętrznego w Gdyni mówił Krystian Zagrobelny, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu.

Bezzałogowe systemy lotnicze do monitoringu infrastruktury krytycznej portu zaprezentował przedstawiciel Pelixar S.A.

W interesującym wykładzie Paweł Mering, wiceprezes Studenckiego Klastra Morsko-Kosmicznego, mówił o dyskryminacji rasowej przez sztuczną inteligencję, wykorzystywaną w systemach rozpoznawania twarzy.

Poglądy na temat odpowiedzialności producenta za uszkodzenia infrastruktury portowej w autonomicznych portach morskich przedstawił Adam Labuhn z Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni.

Port inteligentny. Sesję Smart Port Applications (moderator: prof. Marek Grzybowski) otworzyła prezentacja Portu Gdynia. O rozwiązaniach Smart Port Gdynia poinformowała w obszernej prezentacji Beata Szymanowska, Kierownik Działu Badań i Rozwoju Technologii Portu Gdynia. Wprowadzony jako pierwszy w Europie system RTK dostarcza dokładnych informacji o parametrach ruchu statków. Wykorzystuje dwie anteny satelitarne, dzięki czemu uzyskuje się dokładne położenie statku; cumowanie może odbywać się z dokładnością co do centymetra.

Fot. Marek Grzybowski

Port Gdynia uruchomił system monitoringu zanieczyszczenia powietrza opracowany przez SeaData. W Gdyni jest sześć czujników, które rejestrują zanieczyszczenie powietrza. System jakości powietrza YetiSense informuje o emisji zanieczyszczeń do powietrza w czasie rzeczywistym – informowała Beata Szymanowska. W Centrum Experiment w Gdyni działa symulator portu, który odzwierciedla dokładnie jak działa port w Gdyni.

W Porcie Gdynia wdrożono bunkrowanie LNG, które jest już stałym elementem składowym obsługi statków z napędem zasilanym LNG.

Smart Solutions w porcie w Hamburgu na wielu interesujących przykładach omówił Maciej Brzozowski, dyrektor oddziału Portu Hamburg w Polsce. Dlaczego port powinien być smart? – zapytał Brzozowski i odpowiedział: Bo obecny system jest nieoptymalny… Smart Port w Hamburgu jest rozbudowywany kompleksowo. Rozwiązania inteligentne w Porcie Hamburg koncentrują się na optymalizacji następujących działań: procesów wewnętrznych na terminalu (wyższa doskonałość operacyjna, mniej emisji), współpracy terminali z otoczeniem (lepsza dostępność, większa przejrzystość operacji), optymalizacji procesów portowych (zarządzanie zasobami portowymi, lepsza komunikacja – PCS), optymalizacji procesów w łańcuchu transportowym (zarządzanie całym łańcuchem transportowym na lądzie, na rzece I morzu). SmartPORT to nie tyle system, co koncepcja oparta na inteligentnym zarządzaniu ograniczonymi zasobami. SmartPORT zwiększa wydajność, minimalizuje zużycie energii i szkodliwe emisje – podkreśla Maciej Brzozowski.

Marta Wenta, Data Scientist & Product Manager, SeaData, omówiła na wielu przykładach, jak działa inteligentny system gromadzenia i analizy danych monitorujących zanieczyszczenia powietrza, na czym polega oceny ryzyka i prognozowanie zagrożeń. SeaData monitoruje również hałas. Mapy akustyczne generowane są co 10 minut na podstawie danych o ruchu drogowym w czasie rzeczywistym oraz poziomów hałasu wykrytych przez czujniki – poinformowała Marta Wenta i wyjaśniła, że do tego wykorzystuje się metody modelowania numerycznego.

Fot. Marek Grzybowski

Jak działa wirtualna rzeczywistość u operatorów sprzętu portowego, powiedział Tomasz Lisiecki, Prezes Zarządu Centrum Nowych Kompetencji. W kilku przykładach Lisiecki przedstawił szkolenie operatorów żurawi lo-lo. Operatorzy bardzo pozytywnie oceniają wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości do szkolenia operatorów. Twierdzą, że nauka na symulatorach znacznie przyśpieszyła ich wdrożenie do pracy w realnych warunkach terminali portowych.

Fot. Marek Grzybowski

Sesję naukową (moderator: prof. Zdzisław Brodecki) otworzył wykład prof. Tomasza Bąkowskiego z Uniwersytetu Gdańskiego o prawnych aspektach planowania i zagospodarowania przestrzennego w polskich portach morskich.

Morskie planowanie przestrzenne polskich obszarów morskich było tematem wykładu, który wygłosił prof. Maciej Nyka z Uniwersytetu Gdańskiego. Ciekawą, oryginalną i obszerną interpretację wpływu „Rewolucji 4.0” na rozwój portowych węzłów komunikacyjnych przedstawił prof. Bohdan Jeliński z Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni.

Koncepcje innowacyjnej infrastruktury bezpieczeństwa Portu w Gdyni są efektem prac badawczych dr. Wojciecha Woska, dr Eweliny Parysek oraz Pawła Wawrzyniaka z Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni. Omówiono trzy filary u-space: ustawodawstwo, infrastrukturę, produkty i usługi. Dr Magdalena Konopacka, Uniwersytet w Oslo, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu w Gdyni, wnikliwie zbadała problematykę rurociągów podmorskich na Bałtyku i omówiła te inwestycje z prawnego punktu widzenia. Szczegółowo przedstawiono względne korzyści tych inwestycji i ich wpływ na region w porównaniu ze stanem wyjściowym.

Fot. Marek Grzybowski

Na temat różnych aspektów bezpieczeństwa finansowego państwa, firm oraz pojedynczego człowieka, w interesującym wykładzie zwrócili uwagę prof. Andrzej Drwiłło i dr Anna Reiwer-Kaliszewska z Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni. Psychologię człowieka działającego w kosmosie przedstawił prof. Marcin Dornowski z Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku. Zapowiada się ciekawe badanie osób zdeterminowanych do aktywności na statkach kosmicznych, takich jak Agnieszka.

Fot. Marek Grzybowski

Konferencja osiągnęła cele zamierzone przez organizatorów, Komitet Nauk o Kosmosie PAN w Gdańsku oraz Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny – powiedział w podsumowaniu prof. Edmund Wittbrodt. Zaprezentowano ciekawe, dojrzałe, często perspektywiczne idee i rozwiązania naukowe i biznesowe.

Fot. Marek Grzybowski

Szeroka reprezentacja środowisk akademickich i przedstawicieli biznesu z kraju i zagranicy przyczyniła się do transferu wiedzy. Zainteresowanie konferencją było bardzo duże wśród przedstawicieli administracji, naukowców i biznesu z Polski i zagranicy. To pokazuje, że Smart Port jest ważnym tematem dla menedżerów i decydentów. Dodatkowym atutem konferencji jest fakt, że odbyła się ona w Gdyni, dynamicznym mieście portowym regionu Morza Bałtyckiego. Nie bez znaczenia jest również to, że uczestników konferencji gościła prywatna Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu w Gdyni. Z konferencji płynie bardzo ważny wniosek. Odpowiedziano jednoznacznie na pytanie: Czy przyszły port morski ma być inteligentny? Nie. Dzisiejszy port morski musi być inteligentny.

Tekst i zdjęcia: Marek Grzybowski

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl