Fot. Kazimierz Netka.

Przez wolontariat budujemy swe doświadczenia i przyszłość życiową

Fot. Kazimierz Netka.

Wojna czy pandemia – co gorsze? A co, jeśli te dwa kataklizmy nakładają się na siebie? W takich właśnie warunkach funkcjonuje Gdańsk jako Europejska Stolica Wolontariatu 2022. Sprostaniu następstwom konfliktu zbrojnego, światowej zarazy, zaopiekowaniu się dużą liczbą uciekinierów z napadniętej przez Rosję Ukrainy – muszą podołać działacze pomorskiego wolontariatu. Jest to największy sprawdzian dla mieszkańców Gdańska – noszącego zaszczytny tytuł: Europejska Stolica Wolontariatu 2022.

Fot. Kazimierz Netka.

Koniec 2022 roku to dobra okazja do podsumowania. Dokonano tego podczas II Pomorskiego Forum Wolontariatu, zorganizowanego w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku. Forum prowadził Andrzej Stawicki – prezes Fundacji Żyć z Pompą.

Fot. Kazimierz Netka.

Było to wydarzenie niezwykłe m.in. ze względu na znaczenie wniosków, jakie wypływają z tegorocznej działalności dla funkcjonowania wolontariatu w następnych latach, nie tylko w Polsce, w w Gdańsku – Europejskiej Stolicy Wolontariatu 2022, ale i za granicą. Dlatego, na owo Forum przybyli reprezentanci różnych środowisk, różnych regionów, także obywatelki i obywatele Ukrainy. Mówiono jednak nie tylko o tym co robiono w ostatnich kilkunastu miesiącach. Przypominano też, jak rodził się wolontariat w Polsce, w województwie pomorskim.

Fot. Kazimierz Netka.

Uczestników powitali i mówili o swoich wolontariackich dokonaniach: Monika Chabior – zastępczyni prezydent Gdańska do spraw równego traktowania; Hanna Zych-Cisoń – wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Pomorskiego; Andrzej Kowalczys – pełnomocnik Marszałka Województwa Pomorskiego, Dawid Jastrzębski – prezes Regionalnego Centrum Wolontariatu w Gdańsku.

Fot. Kazimierz Netka.

Wiele interesujących spostrzeżeń przekazali uczestnicy debaty pt. „Pomorskie Barwy Wolontariatu”. Brali w niej udział m.in.:

Fot. Kazimierz Netka.

Władysława Andrzejewska-Kessler – wolontariuszka, współpracująca m.in. z Regionalnym Centrum Wolontariatu w Gdańsku i Europejskim Centrum Solidarności; Agnieszka Buczyńska – wieloletnia prezeska Regionalnego Centrum Wolontariatu w Gdańsku, ekspertka w dziedzinie aktywności społecznej; Magdalena Skiba – wieloletnia kierowniczka Referatu Współpracy Lokalnej i Innowacji Społecznych w Wydziale Rozwoju Społecznego Urzędu Miejskiego w Gdańsku, aktualnie współpracowniczka tego wydziału w charakterze niezależnej ekspertki; Karol Krzyczkowski – ekspert w dziedzinie wolontariatu w Forum Odpowiedzialnego Biznesu i animator grupy koordynatorów wolontariatu pracowniczego firm partnerskich FOB; Artur Rajkowski – prezes Fundacji Pokolenia, Członek Pomorskiej Rady Organizacji Pozarządowych; Dawid Jastrzębski – prezes Regionalnego Centrum Wolontariatu w Gdańsku, członek Gdańskiej Rady Organizacji Pozarządowych

Debatę prowadził Piotr Stec – prezes Fundacji Mapa Obywatelska i Pomorskiej Sieci Centrów Organizacji Pozarządowych.

Niezwykle ważnym dla rozwoju wolontariatu były mistrzostwa Europy w piłce nożnej EURO 2012, istotne nie tylko dla Gdańska, dla Polski, ale również dla Ukrainy, która wspólnie z Polską była państwem – organizatorem tych mistrzostw – mówiono podczas debaty. Przez wolontariat budujemy swe doświadczenia i przyszłość życiową – podkreślano. Jednak, by dobrze rozwijać organizacje pozarządowe, trzeba mieć odpowiednie zasoby ludzkie, wyznaczone cele działania i środki na osiąganie tych celów.

Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku powstało już w 1994 roku. Jednym pierwszych ważnych zdarzeń przed EURO 2012 było zbudowanie internetowego centrum pośrednictwa wolontariatu w Gdańsku. Było to pierwsze w Polsce takie centrum.

Natomiast EURO znacząco przyczyniło się do rozwoju wolontariatu w Gdańsku Istniało już centrum organizacji i wolontariusze potrafili to wykorzystać. Trzeba było zainwestować w EURO i w społeczną odpowiedzialność EURO. Trzeba było też zrozumieć, że wartością jest aktywność. Potrzebne są jednak zasoby finansowe, by coś zbudować i nadać temu znaczenie, dlatego w wolontariat trzeba zainwestować. Gdańszczanie pokazali wówczas, że wolontariat jest fajny, że jest kwintesencją radości życia. I tak chyba jest do dzisiaj, uwzględniwszy to, jak wielkie było zaangażowanie pomorskich wolontariuszy w pomaganie uciekinierom z Ukrainy.

Fot. Kazimierz Netka.

Gdańsk jest miastem bogatym, miał pieniądze na EURO 2012. Gdzie indziej nie było i nie jest tak dobrze. Na przykład w Tczewie, w powiecie tczewskim też wolontariat się pięknie rozwijał i funkcjonowało w Tczewie Centrum Wolontariatu. Organizowano powiatowe gale wolontariatu. Działało to centrum również na terenie Malborska, Sztumu, pokazując dobre praktyki, Organizowane były Gminne Gale Wolontariatu.

Teraz, Gdańsk – Europejska Stolica Wolontariatu 2022 się rozwinęła. Brakuje jednak implementacji tego na całe Pomorze – stwierdzono podczas debaty. Mimo to, działania takie, ogarniające cały region. odbywają się w ramach Korpusu Solidarności.

Podobnie wolontariat podupadł w mieście Gniew, nie mając wsparcia.

Udawało się wszystko dobrze, do 2015 roku, gdy powstało Centrum Wolontariatu „Kiwi”. Niestety, Lokalne Centrum Wolontariatu w Tczewie, trzeba było zamknąć. Wolontariat jest bezpłatny – jako świadczący usługi, jednak by mógł istnieć – wymaga zasobów. Znaczący zasób w Tczewie i okolicach został zmarnowany – mówiono podczas debaty. Gdyby powstał system wspierania wolontariatu – byłaby to korzyść dla całego regionu. Dwie trzecie Polaków wykazuje postawy altruistyczne, pokazuje, że pomaganie jest ważne. Jeśli chodzi o kontynent – to w 2011 roku obchodzony był Europejski Rok Wolontariatu. Polska obudziła się rok później i po roku to zgasło – podkreślał jeden z uczestników debaty.

Fot. Kazimierz Netka.

Na organizacje pozarządowe przeznacza się za mało pieniędzy – skarżono się podczas II Pomorskiego Forum Wolontariatu. W trakcie uroczystości 5-lecia Narodowego Instytutu Wolności w Warszawie, podano informację, że na wspieranie NGO przeznaczono 800 mln złotych, na 5 lat.

Za to w Elblągu działa wolontariat od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. W kraju są dwa silne ośrodki: warszawski i gdański – stwierdził jeden z dyskutantów. Z tym nie wszyscy się zgodzili, bo wolontariat funkcjonuje również w mniejszych miastach.

Fot. Kazimierz Netka.

Wolontariat istnieje już setki lat. Jednak historia współczesnego wolontariatu liczy już ponad sto lat. Pierwszym jego twórcą był Szwajcar, który w 1920 roku, a więc już 102 lata temu stworzył pierwszy obywatelski wolontariat, mający pomagać poszkodowanym podczas I wojny światowej.

EURO 2012 było dobrym startem wolontariatu w całej Polsce – mówił kolejny z dyskutantów. Dzisiaj Regionalne Centrum Wolontariatu ma ponad ćwierć wieku w Gdańsku. Należy tu zwrócić uwagę na Związek Harcerstwa Polskiego, który jako wolontariat działa w Polsce już ponad sto lat. Istnieje też Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, co pokazuje, że działalność wolontariacka jest w Polsce bardzo rozbudowana, a o niektórych organizacjach przez przypadek czasami zapominamy.

Wolontariat rodzi się już w klasach szkoły podstawowej i jest obecny także wśród emerytów, a nawet zwłaszcza wśród nich. Osoby na emeryturach, mimo że nie są na etatach, to pracują nieraz całe dnie, bez wynagrodzeń – o czym mówili przysłuchujący się debacie obecni na sali.

Polski, w tym gdański wolontariat pokazał, że potrafi sprawnie reagować na sytuacje kryzysowe. Czy więc część wolontariuszy powinna się specjalizować w tego rodzaju działalności, by sprawnie działać, np. podczas klęsk żywiołowych, kataklizmów przyrodniczych? Niekoniecznie. Od tego są instytucje państwowe, samorządowe, czyli publiczne. Przykładem może być Indonezja, w której kataklizmy zdarzają się kilka razy w roku, Tam państwo musi sobie radzić. Nie dochodzi tam do dublowania działań jednostek państwowych i społecznych – uzasadniał uczestnik debaty.

Pomoc wolontariuszy w niektórych okolicznościach jest niezbędna i prawdopodobnie nikt i nic ich nie zastąpi. Działania polskich, gdańskich wolontariuszy, dostrzegane są za granicą. Młoda Ukrainka, obecna na sali podczas II Pomorskiego Forum Wolontariatu, dziękowała Polakom za pomoc udzieloną obywatelom Ukrainy.

Fot. Kazimierz Netka.

Dziękowała też za to, że to co dzieje się na Ukrainie, nazywamy wojną. Nie test to bowiem co można określić mianem np. „kryzys” , bo to słowo nie odzwierciedla poziomu katastrofy, do której doszło na Ukrainie. Wolontariusze na Ukrainie działają już od 2014 roku, od pierwszej agresji Rosji i aneksji Krymu. Pomoc wolontariacka polega tam między innymi na pomaganiu wojsku.

Była też mowa o wolontariacie metropolitalnym i o tym, ze nie ma jeszcze ustawy metropolitalnej. Jedna z dziewczyn obecnych na sali, powiedziała, że metropolia jest niepotrzebna; stworzy bowiem nowe granice. Mamy przecież miasta, gminy. Nie trzeba budować nowych kolejnych barier; trzeba zacieśniać współpracę między tym co już istnieje; wykorzystać to, co już funkcjonuje – uzasadniała młoda wolontariuszka.

Fot. Kazimierz Netka.

Po debacie odbyły się następujące warsztaty: Wellbeing w pracy koordynatora i wolontariusza; Moja motywa(k)cja – budowanie własnych zasobów w oparciu o aktywność wolontariacką; Jak organizować dobry wolontariat w mieście i na wsi? (Część 1 / Sesja dobrych praktyk, Część 2 / Narzędziownik koordynatora).

W sobotę, 3 grudnia 2022 roku, Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku oraz miasto Gdańsk serdecznie zapraszają na Galę Wolontariatu „Aktywni w Europejskiej Stolicy Wolontariatu” – w Stacji Orunia przy ul. Dworcowej 9. Podczas gali ogłoszone zostaną wyniki konkursu „Aktywni w Europejskiej Stolicy Wolontariatu”. Na uczestników czekać będzie także niezwykła premiera – niespodzianka! Gala wolontariatu zakończona zostanie wspólną integracją z poczęstunkiem oraz prywatnym koncertem! Wstęp jest bezpłatny, jednak obowiązują zapisy.

5 grudnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Wolontariusza. Z tej okazji odbędzie się coroczna Gdańska Parada Wolontariuszy – część i tradycja Gdańskiego Tygodnia Wolontariatu. Rozpoczęcie o godzinie 12.00 pod Fontanną Neptuna. Stamtąd przemarsz Długim Targiem, przez Długie Pobrzeże, ulicą Wartką pod napis GDAŃSK na wyspie Ołowianka. Szczegóły dotyczące zaplanowanych wydarzeń dostępne są na stronie internetowej Gdańskiego Tygodnia Wolontariatu – poinformował Patryk Rosiński z Biura Prasowego Urzędu Miejskiego w Gdańsku.

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl