Fot. Kazimierz Netka.
Tacy wspaniali ludzie i ich historie rodzą się również teraz, Którzy to? Dowiemy się nieprędko
Polski wywiad i kontrwywiad odgrywały dużą rolę podczas II wojny światowej i przed nia. Działania oficerów tych służb są takn,e Dopiero teraz niuektóre nazwiska, zdarzenia, są odtajniane. Tak właśnie stało się 10 stycznia 2023 roku w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, gdzie odsłonięto obelisk z tablicą pamiątkową, poświęcone podpułkownikowi Marianowi Chodackiemu (1898–1975) ps. „Maracz” – majorowi dyplomowanemu Wojska Polskiego, dyplomacie, ostatniemu komisarzowi generalnemu Rzeczpospolitej w Wolnym Mieście Gdańsku, a potem szefowi Samodzielnej Ekspozytury Wywiadowczej Estezet w Nowym Jorku.
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz Służba Wywiadu Wojskowego w dniu 10 stycznia 2023 roku (wtorek) o godz. 14:00 zapraszają na odsłonięcie obelisku z tablicą upamiętniającą ppłk. Mariana Chodackiego, oficera polskiego wywiadu wojskowego, ostatniego Komisarza Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku w latach 1936-1939. Uroczystość odbędzie się na placu przy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (od strony ul. Stara Stocznia) – napisano w zaproszeniu.
Obelisk ku czci Mariana Chodackiego – oficera polskiego wywiadu odsłonięto 10 stycznia 2023 r., w 125. rocznicę urodzin tego Bohatera. Na uroczystości powitani zostali m.in.: organizatorzy: dyrektor prof. Grzegorz Berendt – dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, generał brygady Marek Łapiński – szef Służby Wywiadu Wojskowego, dr Jarosław Sellin – sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalny konserwator zabytków; ks. kanonik Ludwik Kowalski; dr Piotr Paweł Warot – dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku; przedstawiciele 3 Flotylli Okrętów, dowódca kontradmirał Jarosław Jurkowlaniec; dowódca Floty Okrętów Rozpoznawczych komandor porucznik Jarosław Skwiercz; dowódca VII Pomorskiej Brygady Wojsk Obrony Terytorialnej, komandor Tomasz Laskowski; przedstawiciele Akademii Marynarki Wojennej: rektor komendant kontradmirał profesor Tomasz Szubrycht, prorektor do spraw wojskowych komandor Paweł Podgórny; przedstawiciele jednostek wojskowych Grom i Formoza; przedstawiciele Służby Wywiadu Wojskowego; dyrektor Delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Gdańsku pułkownik Mariusz Tasior; zastępca komendanta miejskiego Straży Pożarnej brygadier Karol Bryś; komendant Morskiego Oddziału Straży Granicznej kontradmirał Andrzej Prokopski; pomorski wojewódzki konserwator zabytków Igor Strzok; przedstawiciel instytucji kultury, uczeni wyższych członkowie Rady Muzeum II Wojny Światowej oraz Młodzieżowej Rady Muzeum; dyrektor Narodowego Muzeum Morskiego dr Robert Domżał; dyrektor Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni Tomasz Miegoń, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku prof. Jacek Friedrich; dyrektor Instytutu Historii Akademii Pomorskiej w Słupsku prof. Wojciech Skóra; prof. Dominik Smyrgała – profesor Akademii sztuki Wojennej.
Informacje na temat Mariana Chodackiego dostępne są na: Odsłonięcie obelisku z tablicą upamiętniającą ppłk. Mariana Chodackiego | Muzeum II Wojny Światowej (muzeum1939.pl) .
Oto relacja z uroczystości, która przekazała nam dr Zuzanna Szwedek-Kwiecińska – rzecznik prasowy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku:
Dzisiaj na placu przy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odsłonięto tablicę upamiętniającą ppłk. Mariana Chodackiego, ostatniego Komisarza Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku w latach 1936-1939. Organizatorami uroczystości było Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz Służba Wywiadu Wojskowego.
Podczas wydarzenia jako pierwszy głos zabrał, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – dr hab. Grzegorz Berendt:
„Odsłaniamy płytę poświęconą Marianowi Chodackiemu, polskiemu oficerowi, dyplomacie, człowiekowi związanemu z Gdańskiem swoją służbą dla Państwa i to służbą wypełnioną w najtrudniejszych latach 1936-1939. W tym okresie chociaż oficjalnie i formalnie relacje między władzami gdańskimi, a władzami Rzeczpospolitej były poprawne to w praktyce naziści rządzący na terenie Wolnego Miasta Gdańska pozwalali swoim podwładnym prowadzić tutaj terrorystyczne akcje wymierzone w kolejne grupy (…) Marian Chodacki był tym oficerem, który na swoim posterunku był do końca mimo wiedzy o ataku (…) dlatego dziś, na terenie instytucji państwowej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oddajemy mu hołd. Cześć jego pamięci!”
Następnie do zebranych zwrócił się szef Służby Wywiadu Wojskowego – gen. Marek Łapiński:
„Osobista odwaga i bohaterskie czyny ppłk. Mariana Chodackiego w okresie wojny bolszewickiej w zasadzie zniknęły z ludzkiej pamięci aż do dziś (…) Podpułkownik ocalił dla współczesnych unikalny zasób dokumentów pomagający lepiej poznać historię polskiego wywiadu (…) sam usunął się w cień świadomie wybierając dla dobra służby ojczyźnie zapomnienie.”
Podczas wydarzenia głos zabrał również sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalny konserwator zabytków – dr Jarosław Sellin:
„To ważne, że takie upamiętnienia czynimy, że chcemy o tych naszych bohaterach opowiadać i że Muzeum w ten sposób wypełnia swoje powinności. Bo właśnie historia II wojny światowej, w czasie której też dramatyczne losy miał ppłk. Marian Chodacki, jest opowieścią ważną dla każdego Polaka, dla każdej polskiej rodziny (…) Marian Chodacki będzie już na trwale upamiętniony w Gdańsku.”
Po przemówieniach obelisk z tablicą upamiętniającą ppłk. Mariana Chodackiego został poświęcony przez proboszcza parafii św. Brygidy – ks. kanonik Ludwik Kowalski.
Ostatnim punktem uroczystości był wykład prof. Dominika Smyrgały z Akademii Sztuki Wojennej dedykowany osobie Mariana Chodackiego.
(K.N.)
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl