Pan Profesor ma 90 lat i wciąż dowodzi na mostku kapitańskim

Marek Grzybowski

14 lipca br. prof. Daniel Duda skończył 90 lat i dalej „płynie” cała naprzód pozostawiając w kilwaterze wielu młodszych. Z Bochni do rozwijającej się dopiero polskiej żeglugi trafił w 1950 r. Od 1950 do 1966 roku praco­wał w Polskiej Żegludze Morskiej w Szczecinie oraz na statkach Polskich Linii i Oceanicznych. Następnie był kapitanem Portu Gdynia.

Po ukończeniu Szkoły Morskiej w Gdyni, przechodząc wszystkie stopnie oficerskie osiągnął szlify kapi­tana żeglugi wielkiej. W latach 1966 do 1969 pracował w Kapitanacie Portu Gdynia, jako kapitan portu. W 1965 uzyskał magisterium z zakresu ekonomii transportu morskiego, a w 1969 uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych. W 1977 został profesorem nauk technicznych.

I tak do dzisiaj pracuje nieprzerwanie na rzecz budowania Polski Morskiej od czasów studenckich, poprzez okres służby na morzu na stanowiskach oficerskich, a potem prowadząc działalność dydaktyczną i naukową, rozwijając kierowany przez siebie instytut, wydział, a wreszcie Wyższą Szkołę Morską jako jej rektor w latach 1972-1981 i budowniczy, w przenośni i dosłownie.

Wspomniałem, że prof. Daniel Duda był budowniczym Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, w czasie gdy pełnił obowiązki JM Rektora. Na dowód tych słów trzeba wymienić efekty tej ważnej dla polskiego transportu morskiego aktywności organizacyjnej. Bowiem wielu jego następców, których przyjmował do tej uczelni do pracy lub kształcił i wychowywał, dał szansę rozwoju zawodowego, kolejne opowieści poświęcali głównie swojej osobie zapominając, że solidne fundamenty dla wielu karier naukowych i administracyjnych, pozycji na statkach i w biznesie międzynarodowym zawdzięczają profesorowi Dudzie.

Budował statki i Wyższą Szkołę Morską

Prof. Jędrzejowicz w laudacji z okazji przyznania Doctora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni przypomniał, że „Kierując Wyższą Szkołą Morską w Gdyni przez trzy kadencje, doprowadził do zbudowania „Antoniego Garnuszewskiego” – statku szkolno-towarowego w eksploatacji Polskich Linii Oceanicznych i szkolnego statku żaglowego „Dar Młodzieży”.

Za jego kadencji rektorskiej zbudowane zostało osiedle akademickie dla ponad tysiąca studentów oraz dom asystencki dla młodych pra­cowników naukowych. Powstała hala sportowa i planetarium. W środkowej części głównego gmachu dobudowano piętro z pomieszczeniami, w których działa dzisiaj Wydział Zarządzania. W budynku Wydziału Elektrycznego od strony ul. Morskiej i Grabowa, na poddaszu wybudowano pomieszczenia i warsztaty oraz laboratoria.

Szkoła Morska otrzymała również stację paliwową, pierw­sze w szkolnictwie morskim laboratorium pożarowe. Powstało szereg nowych pomieszczeń dydaktycznych, boiska do kosza/siatkówki, garaże. Wykonano plac ćwiczeń dla Studium Wojskowego PSM. Od klubu „Arka” przejęto basen pływacki, a basen pływacki w Szkole Morskiej przebudowano na sale wykładowe.

Za kadencji rektora prof. Dudy zmodernizowane zostały statki szkolne „Horyzont” i „Zenit”. Wykonano generalny remont tzw. domu profesorskiego i zaadaptowano go do zadań dydaktycznych. Wspólnie z Politechniką Gdańską zbudowano Ośrodek Manewrowania Dużymi Statkami w Iławie i pozy­skano środki na budowę modelu redukcyjnego dużego statku „Warta”. To jedyny taki Ośrodek w Polsce i jeden z pięciu na świecie (pozostałe zlokalizowane są we Francji, Anglii, USA i Australii). Przez cztery dekady aktywności wyszkolił już ponad 5 tys. oficerów dla armatorów z całego świata, którzy pływają pod banderami ponad 40 krajów.

Do dokonań kadencji rektorskiej prof. Daniela Dudy należy również budowa ośrodka sportów wod­nych, adaptacja i remont nabrzeża, konserwacja elewacji, powołanie studenckiego klubu żeglarskiego. Za jego rektorskiej kadencji wprowadzono studia zaoczne i uzu­pełniające dla absolwentów PSM. A najważniejszy jest kolejny krok w pozycji na mapie edukacyjnej Polski i świata edukacji morskiej. Dzięki benedyktyńskiej pracy na rozwojem kadrowym i naukowym, Wyższa Szkoła Morska uzyskała prawa nadawania tytułów magisterskich.

Rozwój kadr morskich

Niezwykle ważny jest wkład prof. Daniela Dudy w rozwój gospodarki morskiej i kadr morskich lądowych i morskich, a szczególnie morskich, w tym ratowniczych. Prof. Duda był przewodniczącym rady programowej średniego szkolnictwa morskiego w Polsce, przewodniczącym Państwowej Komisji Egzaminacyjnej na wszystkie stopnie oficerskie i marynarskie przy dyrektorze Urzędu Morskiego w Gdyni, przewodniczącym zespołu do spraw wdrażania konwencji STCW 78/95, naucza­nia w zawodach podstawowych dla żeglugi morskiej i śródlądowej z wymogami tej konwencji. Prowadził prace na rzecz rozwoju Portu Północnego, portu w Świnoujściu, uczestniczył w Centralnym Programie Badawczo-Rozwojowym, prowadził badania dotyczące powiadamiania, poszu­kiwania i ratowania oraz oceny faktycznego stanu polskiej służby ratowniczej w świetle wymagań międzynarodowych.

Swoje doświadczenie naukowe i dydaktyczne upowszechniał następnie kształcąc przyszłe kadry dla polskiej floty wojennej w Akademii Marynarki Wojennej. Przez wiele lat był kierownikiem zespołu do spraw bezpieczeństwa żeglugi, kierownikiem Katedry Eksploatacji Jednostki Pływającej, członkiem Senatu AMW, Rady Wydziału Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego, przewodniczą­cym Komisji Etyki Senatu AMW i innych ciał społecznych i gremiów naukowych. Kierownictwo Akademii Marynarki Wojennej uhonorowało Go nagrodą specjalną za szczególną aktywność w popularyzowaniu nauki.

W 2008 r. nadano prof. Dudzie tytuł Wybitnego Nauczyciela AMW, a 19 marca 2015 roku Senat Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni nadała mu tytuł doktora honoris causa. Senat Uniwersytetu Morskiego w Gdyni nadał profesorowi Dudzie ten tytuł kilka lat później z inicjatywy Rektora prof. kpt. ż.w. Adama Weintrita. Uroczyste posiedzenie Senatu odbyło się 19 marca 2021 r.

Prof. Daniel Duda ma nieoceniony wkład w rozwój naukowy kadr zajmujących się gospodarką morską, morską obronnością i bezpieczeństwem w żegludze. Jest recenzentem i autorem opinii 73 rozpraw doktorskich, habilitacyjnych, tytułów profe­sora kontraktowego, nadzwyczajnego. Spod jego pióra wyszło ponad 560 publikacji, w tym 51 książkowych, które są efektem aktywnej pracy badawczej. Kie­rował lub był opiekunem prawie 450 prac. Były to prace inżynierskie, magisterskie i licencjackie. Jest współautorem trzech wynalazków oraz dwóch patentów – przelicznika sztormowo–ekonomicznego oraz modułowego pojazdu wodnego wraz ze sposobem jego zestawienia.

Prezes PTN i publicysta

Jego dorobek można znaleźć w wielu wydawnictwach związanych z techniką i gospodarką morską. Był członkiem redakcji wielu z nich. Jego zasługą jest utrzymanie ciągłości wydawniczej „Nautologii” i Rady Naukowej Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, którego prezesem był przez wiele lat, a obecnie jest Honorowym Przewodniczącym PTN. Przeprowadził PTN przez sztormy zmian ustrojowych i organizacyjnych.

Dziś kontynuuje pracę popularyzatorską wydając serię opracowań przypominających osiągnięcia ludzi morza, oficerów i marynarzy floty handlowej Marynarki Wojennej RP. Trwałą inicjatywą jest Aleja Zasłużonych Ludzi Morza w Rewie, w której upamiętniamy załogi statków, oficerów i marynarzy, ludzi którzy dla Polski Morskiej poświęcili lata pracy i służby, a często życie.

W 2013 r. za wybitne zasługi w działalności na rzecz rozwoju gospodarki morskiej, szczególne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej w dzie­dzinie marynistyki, został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Przez te aktywne lata towarzyszyła prof. Dudzie żona Stanisława, bez której wsparcia udział w tak wielu przedsięwzięciach nie był by możliwy.

Źródło: materiały informacyjne Uniwersytetu Morskiego w Gdyni; archiwum prywatne.

Marek Grzybowski

Proszę, czytaj również na portalu: netka.gda.pl