Utrwala się nowa segregacja ludzi.

Tym razem nie ze względu na kolor skóry, miejsce zamieszkania, pochodzenie, dziedziczenie, przynależność do grup społecznych, zawodowych, klas społecznych (jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie tylko w Polsce oficjalnie wyróżniano klasę robotników i chłopów oraz klasę inteligencji pracującej) ale ze względu na rok urodzenia.

Fot. Kazimierz Netka.

Nie tylko w Polsce, ale chyba co najmniej w całej Unii Europejskiej mówi się o pokoleniach X, Y, Z i jeszcze innych. Wydzielane są też pokolenia: Boomu (demograficznego; rozwoju gospodarczego) oraz Alfa, a także grupa NEET w obrębie Y i Z. Podstawowym kryterium są terminy przyjścia na świat. Warto pamiętać, że nie ma zgodności co do precyzyjnego podziału społeczeństwa na pokolenia X, Y, Z.

Dla X, Y, Z przeznaczone zostały konkretne pieniądze w budżecie Unii Europejskiej, na lata 2014 – 2020. Część tych środków trafiła do Polski. Mają być rozdzielane m.in. według reguł Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja, Rozwój (POWER).
Na zdjęciu: Uczestnicy  konferencji „Pokolenie XYZ na rynku pracy – współpraca i komunikacja”. Fot. Kazimierz Netka.

O problemach związanych z tym nowym podziałem społeczeństwa mówiono w Gdańsku, podczas konferencji pt. „Pokolenie XYZ na rynku pracy – współpraca i komunikacja”. Jak widzi owe grupy ludzi powiedział, otwierając obrady, Wiesław Byczkowski – wicemarszałek województwa pomorskiego: pokolenie X większość z nas dobrze zna, grupę Y rozumiemy, a Z obserwujemy.
Fot. Kazimierz Netka.

O szczegółach mówiła dr Anna Hildebrandt-Mrozek z Flash Point Instytut Talentów – w wykładzie pt. „Pokolenie X na rynku pracy – naturalni  mentorzy wchodzą do gry”.
Pani doktor wskazała następujący podział społeczeństwa na grupy wiekowe: pokolenie boomu (ludzie urodzeni w latach: 1946 – 64) to pokolenie powojenne, zimnej wojny i ekonomii wzrostu. Czynnikami kształtującymi ową grupę ludzi były m.in.: „rewolucje” końca lat 60.; kryzys ekonomiczny; życie bez historii AIDS. Dzisiaj pokolenie boomu – także powojennego wyżu demograficznego – wyznaje zasady: żyję, by pracować; ważne są lojalność, respekt, doświadczenie, a także przekonanie: nic nie przychodzi samo… o wszystko trzeba walczyć. Najważniejsze dla nich wartości to więc: poszanowanie zasad hierarchii w pracy, lojalność i szacunek dla przełożonego oraz pracodawcy.
Potem nadeszli ludzie X (urodzeni w latach 1965 – 76) – uznający radio, TV, film, internet jako media ogólnie dostępne dla każdego, wykorzystywane głównie do przesyłania informacji. Mówi się, że pokolenie X to dawca pamięci; pierwszym w historii wychowywanym w rzeczywistości głęboko medialnej – współtworzącej jego tożsamość, wrażliwość. Jest pokoleniem mało mobilnym. Szczytem marzeń było własne M4 (wygodne mieszkanie). Kredyty, zobowiązania przywiązywały X-ów do jednego miejsca; praca – była przeweażnie jedna na całe życie; dająca stabilizację, poczucie bezpieczeństwa.
Następna część społeczeństwa, oznaczana symbolem Y, to ci, co przyszli na świat w okresie lat 1977 – 97. Jest to tzw. Net Generation – pokolenie, które dorastało w środowisku nowych technologii – wykorzystywanie tych technologii jest dla  osób Y jak oddychanie.
Najmłodsze jest pokolenie Z (wszyscy urodzeni najwcześniej w 1998 roku do dzisiaj) i jest to tzw. Next Generation.
Na tym nie koniec. Następni na świecie mają być oznaczeni symbolem Alfa – dowiedzieli się zebrani podczas wykładu dr Anny Hildebrandt-Mrozek.
O pokoleniu Y mówiła także Monika Reszko, w wykładzie pt. „Pokolenie Y – młodzi, zdolni, (nie)zależni”. Ygreki, to według Moniki Reszko ludzie urodzeni w latach 1984 –1999; generacja bez granic. Dobrze czują się, gdy mają dużo bodźców; lubią zmiany i wyzwania, wszystko dzieje się dla nich „już”; są odważni i asertywni, elastyczni, chcą się rozwijać. Nie czują potrzeby przywiązania. Szukają motywacji „na zewnątrz” – mówiła Monika Reszko. Poradziła też, jak starsi szefowie firm, zespołów mogą czerpać korzyści z potencjału Ygreków: zweryfikuj swoje przekonania, znajdź nowe metody rozwoju, twórz zespoły projektowe, deleguj i pozostawiaj swobodę, naucz swoich menedżerów udzielać feedbacku… Bądź konsekwentny. Dlaczego? Bo inaczej nie będzie, a koszty zatrudnienia rosną. Jak więc wygląda przyszłość według Moniki Reszko? Obrazuje to następujący cytat z S. Brownstone Fast Company, www.fastcoexist.com/3037823/millennials-will-become-the-majority-in-the-workforce-in-2015-is-yourcompany-ready: „W najbliższym roku osoby urodzone pomiędzy 1981 a 1996 rokiem będą stanowić nową większość siły roboczej i prawdopodobnie przeorganizują środowisko pracy według własnych wyobrażeń. Oznacza to duże zmiany w kulturze organizacyjnej”.
Fot. Kazimierz Netka.

Pocieszeniem dla współczesnych menedżerów jest to, że mają z Y więcej wspólnego niż nam się wydaje.

– Pomysłowość i chęć rozwoju Ygreków bardzo przyda się Twojej organizacji – pocieszała Monika Reszko, nie zapominając o obecnych na sali Ygrekach. Mówiła do Ygreków: Możesz dać starszym trochę Ygrekowej radości!… Czy warto? Pani Monika przypomniała na zakończenie to, co powiedział Mistrz Yoda: „Rób albo nie rób. Prób nie ma”.
Fot. Kazimierz Netka.

Dr Agnieszka Popławska i Magda Jabłonowska z SWPS – Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Sopocie, przedstawiły wykład pt. „Postawy i wartości pokolenia Z w kontekście rynku pracy”. Według autorek tego wykładu, Pokolenie Z to osoby urodzone po 1990 roku (niektórzy twierdzą że Zety to urodzeni w latach 1995 ‐ 2010. To ludzie kilku „C”: connected; communicating; content‐centric; computerized; community‐oriented; always clicking. Changing – to słowo – klucz do tego pokolenia. Charakteryzowane jest po angielsku następująco: iGeneration; Gen Tech; Gen Wii; Net Gen; Digital Natives; Bubble‐wrap kids; Screenagers; Digital integrators.
Ludzie z pokolenia Z nie znają świata bez internetu, komputera, telefonu, elektronicznych gadżetow. Równolegle funkcjonują w świecie rzeczywistym i wirtualnym – płynnie przechodzą z jednego świata w drugi; jest to dla nich ta sama rzeczywistość. Są podłączeni do sieci 24/7, czyli 24 godzin na dobę, przez cały tydzień czyli bez przerwy.
Fot. Kazimierz Netka.

Badania Chomątowskiej i Żarczyńskiej‐Dobiesz (2016) pokazują, jakie mocne strony deklarują u siebie przedstawiciele pokolenia Z: – kreatywność, innowacyjność, nieszablonowe myślenie (95%) – zdolność wykonywania wielu zadań jednocześnie (87%) – łatwość w nawiązywaniu kontaktów, otwartość (84,6%) – mówiła dr Agnieszka Popławska.
Zety uzależnieni są od nowoczesnej technologii. Mają niski poziom komunikacji werbalnej i umiejętności nawiązywania kontaktów interpersonalnych. Występuje u nich problem z koncentracją, a charakteryzuje płytkie przetwarzanie informacji.
Słabe strony pokolenia Z to według Chomątowskiej i Żarczyńskiej‐Dobiesz (2016): szybkie zniechęcanie się do pracy, brak cierpliwości (95,1%); niska motywacja wewnętrzna – lenistwo (89,4%); problem z organizacją własnego czasu (84,5%). To pokolenie paradoksów – wewnętrznie rozdarte. To grupa wewnętrznie podzielona, ma sprzeczne cechy i postawy.
Oto cechy pokolenia Z: Bardzo praktyczni = realiści. Bardziej inteligentni niż mądrzy. Chcą przewodzić – są odważni i chcą wpływać na świat. Niecierpliwi, ruchliwi – szukają nowych wyzwań i bodźców w sposób nieustanny. Nie boją się zmian, pozyskują dużo informacji (bo są ciągle podłączeni do sieci). Problemy rozwiązują poprzez wykorzystanie internetu. Można powiedzieć, że jedna z ich reguł egzystencji brzmi: żyj tu i teraz, bądź szczęśliwy poprzez to, co już masz.
Pokolenie Z w miejscu pracy (według Bencsik, A.,Horvath‐Csikos, G, Juhasz, T (2016). Y and Z generations at workplaces. Journal of competitiveness, 8 (3). 90‐106) chce osiągnąć oszałamiającą karierę natychmiast. Pracę wybiera po to, żeby realizować swoje własne cele, nie oczekiwania i wymagania kogokolwiek – stąd tak dużo osób z tego pokolenia zakłada własną działalność. Wartości, które sobie Zety cenią w życiu zawodowym to: pewność pracy, życie zawodowe i prywatne to całość, w której posługują się tymi samymi wartościami. Boją się utraty pracy i tego, że nie będą się rozwijać. Praca zespołowa – chętnie wirtualna, raczej wymuszona. Dzielenie się wiedzą – chętnie wirtualnie, łatwo i szybko, wiedza nie jest dla nich podstawowym atrybutem na rynku pracy.
Motywacja/zachęty dla Zetów: natychmiastowe wynagradzanie, wolność, brak zaangażowania. Ocena wykonania zadań: nie znają swoich własnych limitow, pewni siebie, mają zniekształcony obraz siebie. Szkolenia: bazują na zainteresowaniach, preferują uczenie się nieformalne. Zarządzanie konfliktem: prowokują konflikty, ale nie trwają w nich długo, nie reagują agresywnie.
Generacja Z wchodzi dopiero na rynek pracy – podsumowują dr Agnieszka Popławska i Magda Jabłonowska z SWPS – Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Sopocie. – Wszystkie wnioski dotyczące ich zachowania w miejscu pracy trzeba traktować ostrożnie.
Fot. Kazimierz Netka.

Jest wśród Zetów specyficzna grupa ludzi. W skrócie nazywani są NEET, a jest takich osób w Polsce podobno około dwóch milionów.

NEET jest skrótem nazwy po angielsku: not in employment, education or training. To zjawisko socjologiczne i grupa młodzieży poza sferą zatrudnienia i edukacji – tacy, którzy jednocześnie nie uczą się, nie pracują ani nie przygotowują się do zawodu.

Kto zalicza się do tej społeczności – wyjaśniła, Joanna Rojek-Rybak – prezes zarządu EUR Consulting, koordynator projektu „Aktywuj siebie – stop bierności” – podczas wykładu pt. „Pokolenie Z. Sposoby dotarcia ze wsparciem do osób młodych – rekrutacja, narzędzia, metody.”
Za człowieka z kategorii NEET uznaje się osobę w wieku 15 – 29 lat, która spełnia łącznie 3 warunki: nie pracuje (tj. jest bezrobotna lub bierna zawodowo); nie kształci się (tj. nie uczestniczy w kształceniu formalnym w trybie stacjonarnym); nie szkoli się (tj. nie uczestniczy w pozaszkolnych zajęciach mających na celu uzyskanie, uzupełnienie lub doskonalenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych lub ogólnych, potrzebnych do wykonywania pracy) – mówiła prezes Joanna Rojek-Rybak, przedstawiając też bariery w aktywności osób młodych na rynku pracy.
Jakie jest wsparcie dla grupy NEET w ramach Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja, Rozwój (POWER) – dowiadujemy się z materiałów, przekazanych dziennikarzom w prezentacji pt. „Fundusze Europejskie na jedynce prasy lokalnej i regionalnej” – w trakcie Ogólnopolskiego Webinarium Informacyjnego”, 11.08.2016 r. Otóż, oferty dla NEET to m.in.: poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy; szkolenia zawodowe; staże; środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Osoby z grupy NEET mogą otrzymywać dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej w ramach POWER – dla NEET (15 – 29 lat). Dotacje bezzwrotne do wysokości ok. 24 000 zł (6-krotność przeciętnego wynagrodzenia). Poza tym istnieje dotacja + szkolenia/doradztwo + ewentualne wsparcie pomostowe. Dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej w ramach RPO mogą uzyskiwać osoby w wieku 30 lat i więcej. Są to dotacje bezzwrotne – wysokość ok. 24 000 zł (6-krotność przeciętnego wynagrodzenia).
Wsparcie nie jest udzielane osobom, które posiadały aktywny wpis do CEIDG – Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej; były zarejestrowane jako przedsiębiorcy w KRS lub prowadziły działalność gospodarczą na podstawie odrębnych przepisów w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień przystąpienia do projektu.

Działalność gospodarcza rozpoczęta w ramach projektu ma być prowadzona przez okres minimum 12 miesięcy od daty faktycznego jej rozpoczęcia. Źródło: http://gazetylokalne.pl/webinaria/ ; Koordynator projektu: Natalia Gmurkowska.
Jak sprawa wykorzystania POWER wygląda w Pomorskiem?
Dzięki funduszom europejskim wspierać można rozwój zawodowy młodych ludzi oferując im bezpłatne doradztwo zawodowe, szkolenia, staże i praktyki zawodowe u sprawdzonych pracodawców, a także pomagać młodym zrealizować marzenia o własnym biznesie. W latach 2014 – 2020 jednym z priorytetów Unii Europejskiej jest troska o zapewnienie pracy ludziom w wieku do 29 roku życia. Na Pomorzu pomoc młodzieży to zadanie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku, który realizując w imieniu samorządu województwa Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój. Pomorski WUP miliony złotych z funduszy europejskich przeznacza na potrzeby młodych mieszkańców – informuje Tomasz Robaczewski – kierownik Zespołu Komunikacji Społecznej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku.
Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój realizowany jest dzięki pieniądzom z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), którego głównym celem jest tworzenie warunków do zaistnienia wysokiego poziomu zatrudnienia i wysokiej jakości miejsc pracy. Nowy program Wiedza, Edukacja, Rozwój stwarza wyjątkową szansę pomorskiej młodzieży próbującej odnaleźć się na rynku pracy pozwalając realizować jej zawodowe aspiracje. Projekty skierowane do ludzi młodych pozwalają na zdobycie doświadczenia zawodowego, podniesienie umiejętności, uzupełnienie wykształcenia czy dopasowania posiadanych kwalifikacji do potrzeb lokalnych pracodawców. Środki europejskie przeznaczane są też na wsparcie nowopowstających firm.
Pierwsze, o środki z funduszy europejskich na edukację, rozwój zawodowy i wsparcie mobilności młodych mieszkańców regionu, mogły starać się powiatowe urzędy pracy z województwa pomorskiego. Od początku ubiegłego roku do dyspozycji powiatów trafiło 106 mln zł na ten cel. Działania finansowane w projektach realizowanych przez powiatowe urzędy pracy kierowane są do młodzieży z Pomorza w wieku od 18 do 29 roku życia pozostającej bez zatrudnienia. W ramach projektów urzędy pracy oferowały młodym różne formy pomocy, w tym: szkolenia i kursy zawodowe zgodne z indywidualnymi predyspozycjami; pomoc w zdobyciu doświadczenia zawodowego: staże i praktyki zawodowe; wsparcie w zdobyciu wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia własnej firmy oraz udzielenie dotacji na rozpoczęcie własnego biznesu; konsultacje ścieżki rozwoju zawodowego z doradcą zawodowego; sprawdzone oferty pracy, a także bony stażowe, szkoleniowe i na zasiedlenie (bony to gwarancja skierowania bezrobotnego na wskazane przez niego szkolenie lub staż, a także jednorazowe dofinansowanie kosztów związanych ze zmianą miejsca zamieszkania).
Oprócz powiatowych urzędów pracy działania oferujące pomoc młodym mieszkańcom regionu realizują niepubliczne instytucje rynku pracy. Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku w imieniu samorządu województwa pomorskiego zorganizował dwa konkursy (w listopadzie 2015 roku i w maju 2016), w których do rozdysponowania było łącznie 20 mln złotych. W obu konkursach do oceny wpłynęło 238 projektów.
Od początku realizacji programu Wiedza, Edukacja, Rozwój przez WUP w Gdańsku aż 8 849 młodych mieszkańców do 29 roku życia rozpoczęło udział w projektach, w tym 258 osób z niepełnosprawnościami. Dzięki wsparciu z POWER, 4 524 młodych Pomorzan podjęło zatrudnienie, w tym 110 osób z niepełnosprawnościami. Do roku 2023 województwo pomorskie może wydać ma pomoc młodzieży na rynku pracy 416 mln zł.
Więcej: www.wup.gdansk.pl/power .
Sa różne sposoby wspierania młodych biznesmenów i początkujących w prowadzeniu działalności gospodarczej na własny rachunek. Chodzi np. o tzw. startupy. Niektórzy twierdzą, że startup to rodzaj zabawy w przedsiębiorczość, za cudze pieniądze.
O startupach mówił też Wiesław Byczkowski – wicemarszałek województwa pomorskiego, podczas inauguracji konferencji pt. „Pokolenie XYZ na rynku pracy – współpraca i komunikacja”.
Zdaniem marszałka Wiesława Byczkowskiego, w Polsce następuje zbyt szybkie formatowanie startupów na kwalifikowanych przedsiębiorców. Osoba, która nie zawsze posiada odpowiednie kwalifikacje mentalne, intelektualne, zawodowe zostaje przedsiębiorcą w pełnym tego słowa znaczeniu.
Fot. Kazimierz Netka.

Podczas konferencji „Pokolenie XYZ na rynku pracy – współpraca i komunikacja”, można było poznać sposoby dotarcia do osób młodych na podstawie doświadczeń w realizacji projektów przez Fundację Partycypacji Społecznej – przedstawione przez Annę Łaszcz.

Fot. Kazimierz Netka.

Pomoc osobom z niepełnosprawnością dostarczaną im przez Fundację „Sprawni Inaczej” i PCPR w Kościerzynie – pokazana została w prezentacji „Dłoń-start dla młodych z niepełnosprawnością”, którą przygotowały Marzena Leszczyk-Kuklińska i Karolina Mikołajewska-Boszka.
Na zdjęciu: Uczestnicy debaty. Fot. Kazimierz Netka.

Na zakończenie odbyła się debata – panel dyskusyjny pt. „Budowanie relacji i komunikacji między pokoleniami X, Y, Z: metody, techniki”.
Kazimierz Netka