Fot. Kazimierz Netka.
Stajemy się specjalistami w wykorzystywaniu Kosmosu w gospodarce morskiej, ale też w połowach pozostałości po satelitach na orbitach okołoziemskich
Niewiele jest krajów, które mogą pochwalić się taką historią poznawania Kosmosu, jaką ma Polska. To Mikołaj Kopernik jako pierwszy udowodnił, że Ziemia obiega Słońce. Gdańszczanin, Jan Heweliusz prowadził badania nieba, nadając nazwy gwiazdozbiorom i ulokował na firmamencie Tarczę Sobieskiego (zwana obecnie Scutum).
Właśnie w Gdańsku zakończyła się we wtorek, 28 maja 2024 roku, unikatowa międzynarodowa konferencja, której temat brzmiał: „Technologie satelitarne w zarządzaniu kryzysowym”. Organizatorami tego spotkania różnych środowisk od nauki po biznes, władze państwowe, samorządowe, unijne, były m.in.: Polska Agencja Kosmiczna, InvestGDA – Gdańska Agencja Rozwoju Gospodarczego, Agencja Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego (EUSPA) i Samorząd Województwa Pomorskiego, z udziałem Europejskiej Agencji Kosmicznej.
Drugi dzień konferencji, odbywającej się w Europejskim Centrum Solidarności, został zainaugurowany wykładem prof. Grzegorza Wrochny – prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej. Tytuł brzmiał: „Działalność Polskiej Agencji Kosmicznej wspierająca administrację publiczną”.
Fot. Kazimierz Netka.
Potem, zgromadzeni słuchacze uczestniczący w konferencji, wysłuchali wykładu pt. „Kosmos. Strategicznie dla Pomorza”, autorstwa dr Karoliny Lipińskiej – zastępczyni dyrektora ds. rozwoju, przedsiębiorczości i innowacji w Departamencie Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. O tym, jakie zasługi dla Polski oraz świata ma Polska Agencja Kosmiczna, poinformujemy wkrótce. Teraz proponujemy wiadomości, które przekazała uczestnikom pani dyrektor, dr Karolina Lipińska.
Fot. Kazimierz Netka.
– Przede wszystkim, szanowni państwo, chciałam powiedzieć, że występowanie po panu prezesie to jest ogromna przyjemność Tym bardziej że pan prezes swoim wystąpieniem zawsze robi takie wspaniałe przedpole do rozwijania wielu zagadnień. Dzisiaj jestem przeogromnie szczęśliwa bo zawsze moim marzeniem było znaleźć się w kosmosie. Stojąc na tej scenie, w takim oświetleniu czuję się naprawdę jakbym była w statku kosmicznym – z wspaniałym tłem naprawdę marzenia się spełniają – mówiła dr Karolina Lipińska. I kontynuowała:
– Moim zadaniem dzisiaj jest potwierdzenie, że Pomorskie odegra absolutnie strategiczną rolę w rozwoju technologii kosmicznych i satelitarnych bo co do tego, że jest to sektor absolutnie strategiczny dla Polski myślę, nie mamy już żadnych wątpliwości. Była mowa o strategii, natomiast te osoby, które chciałyby zobaczyć dokument – nazywany często „półkownikiem” – to muszę rozczarować, raczej na Pomorzu nie stawiamy na takie działania, a stawiamy na aktywność.
Fot. Kazimierz Netka.
Nasze główne programy, główne kierunki działań są wpisane w strategii i regionalnej, która przede wszystkim mówi o tym, że biorąc pod uwagę dostępne środki, a przede wszystkim nasze kompetencje jako samorządu województwa pomorskiego, stawiamy na innowacje, na takie kierunki, które mogą w przyszłości przynieść nam największe profity czyli na takie, które mają największy potencjał rozwoju. Dlatego strategia jak każdy dokument jest dokumentem bardzo ogólnym natomiast ona już precyzuje, że idziemy w kierunku inteligentnych specjalizacji, które postrzegamy w kategoriach badawczo-rozwojowych i na nie chcemy ukierunkowywać strumienie finansowania. Oczywiście są też dokumenty tak zwane operacyjne czyli między innymi regionalny program strategiczny, który właśnie już mówi bliżej, wskazuje, że technologie kosmiczne i satelitarne są w zakresie naszych działań.
Szanowni państwo to co też jakby chciałabym dzisiaj powiedzieć, że reprezentuję Departament Rozwoju Gospodarczego czyli departament, który poszukuje szans rozwojowych dla firm rozwijających się na naszym terenie, w naszym regionie i to jest przede wszystkim też moje zadanie.
Fot. Kazimierz Netka.
Wiele z prezentacji wczoraj pokazywało właśnie że technologie kosmiczne i satelitarne stanowią bardzo duży potencjał rozwoju, możliwości dla firm, natomiast też chciałbym podkreślić że kosmos jest tak ważny dla nas – przede wszystkim mamy tutaj fundamenty, które pozwalają myśleć o nim strategicznie i to przede wszystkim dotyczy właśnie potencjału naukowego czyli szeregu uczelni, instytucji tutaj wymieniając Politechnikę Gdańską, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Morski w Gdyni, Akademię Marynarki Wojennej w Gdyni. Te cztery uczelnie, które – jak pan marszałek Byczkowski wczoraj wspominał – utworzyły właśnie kierunek studiów dotyczący technologii kosmicznych i satelitarnych, wspólnie łącząc siły, bo tylko w tej współpracy widzimy największą szansę. Tym bardziej, że prezentacje, które były bardzo inspirujące też dla mnie i zostały wczoraj pokazane, wskazują jak jest niezbędna nasza wiedza, jak wiele tych trendów się pojawia na świecie. Czasami naprawdę jednym tchem trudno je wyliczyć: sztuczna inteligencja, gospodarka obiegu zamkniętego, transformacja energetyczna. Firmy naprawdę często czują się tym wszystkim przytłoczone, dlatego naszą rolą jest im pomagać, wyjaśniać, szkolić, wyedukować i tak też postrzegamy działania, które są właśnie naszą strategią w zakresie rozwijania technologii kosmicznych i satelitarnych.
Pomorze to przede wszystkim – co pan prezes wczoraj właśnie mocno podkreślał – region, który ma odbiorców tych rozwiązań. Przede wszystkim są to oczywiście zarządy portów morskich ale też port lotniczy, Pomorska Kolej Metropolitalna ale to są tylko przykłady. Myślę że tutaj na przede wszystkim warto wspomnieć, że cała flota, całe zaplecze portowe tak naprawdę stoi na technologiach kosmicznych czy powinno stać na tych technologiach. Porty tak naprawdę muszą dzisiaj się przygotować na wszystko. Żyjemy w czasach bardzo dużej niepewności, dużej zmienności i myślę że technologie kosmiczne, satelitarne są absolutnie konieczne żeby wykorzystywać je do funkcjonowania tak strategicznych podmiotów, jakimi są porty.
Oczywiście, to że mamy tutaj w Gdańsku Polską Agencję Kosmiczną, to jest ogromna radość ale i też wyzwanie, motywacja do działania – podkreśliła dr Karolina Lipińska. – Tak jak państwo też wysłuchaliście przed chwilą wypowiedzi pana prezesa, łączy się też z tym, co ja dzisiaj mówię i o czym też za chwilę państwu opowiem. Przede wszystkim budujemy tutaj na Pomorzu ekosystem innowacji, wierzymy że współpraca jest podstawą przede wszystkim dobrego biznesu ale też współpraca między uczelniami, zrozumienie wzajemne – na to stawiamy, w tym kierunku idziemy z naszymi różnymi agencjami, między innymi współfinansując wizyty zagraniczne właśnie film też z sektora kosmicznego. Stawiamy na animowanie firm z tego sektora.
No i zielona energia oczywiście, czyli też ogromne wyzwanie. Pomorskie stawia na zieloną energię – jest to dla nas naturalny kierunek i czujemy się w tym silni, że nie wspomnę oczywiście o odnawialnych źródłach energii, o rolnictwie, które tutaj było wielokrotnie wymieniane ale przede wszystkim rozwijają się tutaj dwie strategiczne branże, sektory: morska energetyka wiatrowa oraz energetyka jądrowa, ale też oczywiście inne bardzo ważne działania związane z magazynowaniem energii, wodorem czy też onshore.
Fot. Kazimierz Netka.
Ten slajd szanowni państwo jest bardzo ryzykowny. Zdaję sobie z tego sprawę że być może są na sali firmy, których na tym zajdzie nie ma, ale chcę powiedzieć że to znaczy, że za rzadko pijemy z sobą kawy i za rzadko się spotykamy, bo bardzo ważny jest dla nas urzędników, którzy mają państwo wspierać – ten bezpośredni kontakt. Chcemy poznawać państwa potrzeby jeżeli chodzi o firmy i potencjał tych pomorskich firm, to na pewno są to firmy, które wspierają rozwój zarówno elektroniki jak i technologii mikrofali, technologii telekomunikacyjnych, antenowych, przetwarzania danych czy też wcześniej wspomnianej przez pana prezesa nawigacji satelitarnej, ale też konstrukcje rakiet; paliwa rakietowe.
No i oczywiście przechwytywanie śmieci kosmicznych. Bardzo mocno wierzę, że będziemy dalej te firmy wspierać, rozwijać, ale przede wszystkim zależy nam, żeby mogły one zaistnieć w globalnych łańcuchach dostaw, czyli ten local content dla nas jest absolutnie kluczowy.
Fot. Kazimierz Netka.
Wiele razy wymieniłam słowo: priorytetyzacja. Otóż tak, mając niewielkie środki jako samorząd regionalny, bardzo chcemy ukierunkowywać te działania na inteligentne specjalizacje Pomorza, dlatego że to są kierunki o największym potencjale rozwoju, przede wszystkim jest to też kompas dla innowacji, dla innych firm: w jakich dziedzinach jest teraz duży potencjał czy duża siła żeby się rozwijać. Tak naprawdę stanowią one dla nas zalążek gospodarki jutra.
Fot. Kazimierz Netka.
Na Pomorzu mamy 4 inteligentne specjalizacje i to są:
Technologie offshore i portowo – logistyczne. Ci, którzy mnie znają, wiedzą, że dużo serca do tego wkładam koordynując działania związane z platformą offshore, w której zrzeszamy ponad 140 sygnatariuszy, z czego większość to właśnie firmy zarówno zagraniczne jak i polskie.
No i oczywiście technologie interaktywne w środowisku nasyconym informacyjnie. Tutaj właśnie bardzo mocna jest ta inteligentna specjalizacja, a co za tym idzie, konkretne środki finansowe są właśnie jakby wpisane w technologie kosmiczne i satelitarne. Jesteśmy teraz po rewizji, więc bardzo świeżo te zagadnienia dotyczące technologii związanych z kosmosem zostały tam jeszcze przeanalizowane pod kątem właśnie tego, w jakim kierunku globalnie rozwija się ten sektor ale obecnie te zapisy dotyczące właśnie inżynierii kosmicznej i satelitarnej mówią o wsparciu działań związanych właśnie z budową oprogramowania, układów elektronicznych, różnego rodzaju systemów do obserwacji, nawigacji oczywiście satelitarnej, zarządzania systemami kosmicznymi i mówią też o wsparciu rozwoju i wykorzystania technologii kosmicznych i satelitarnych właśnie w codziennym życiu. Dla nas, dla regionu, dla miast, tak zwanych smart cities jest bardzo ważnym jest dual-use, żeby praktycznie jak zastosować technologie, które mogą przynieść korzyść człowiekowi. Słowo człowiek wczoraj padło bardzo wiele razy i myślę że tak naprawdę dla nas jest to też absolutny kierunek działania.
Oprócz oczywiście tych technologii satelitarnych dodatkowo tak jak Państwo mówiłam Pomorze stoi zieloną energią. Chcemy to rozwijać, idziemy w kierunku dużego wsparcia technologii efektywnych energetycznie oraz we wspólne zdrowie. Muszę przyznać, że również wczoraj byłam zaskoczona. Nie wiedziałam o tym wcześniej, że technologie kosmiczne, satelitarne wspierają rozwój branży zdrowotnej. To dla mnie również cena informacja, dlatego że my też stawiamy bardzo mocno na Pomorzu w szczególności, na tak zwane wspólne zdrowie czyli łączymy technologie medyczne w zakresie zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska, ponieważ wierzymy, że też to co jemy, to gdzie rosną rośliny czy warzywa, które jemy, ma bardzo duże znaczenie dla nas i dla naszego zdrowia. Stawiamy na profilaktykę, o której się bardzo dużo mówi właśnie w dzisiejszym świecie.
Choroby starzenia, niestety jest to bardzo kosztowne i bardzo trudne dla osób, które już takie choroby przechodzą.
Fot. Kazimierz Netka.
Ten slajd właściwie dzisiaj tutaj to pokazuję za namową moich wspaniałych współpracownic, które też są dzisiaj na sali, bo mówią zawsze: Karolina, pokaż pieniądze bo zawsze jak się pokazuje pieniądze, a nie tylko o nich mówi, nawet jeżeli one nie są takie duże, warto wspomnieć że staramy się przynajmniej takimi środkami jakie mamy, wspierać rozwój przedsiębiorstw. Myślę, że nie jest tutaj tajemnicą, że finansowanie różnych działań dla przedsiębiorstw idzie w kierunku programów międzynarodowych wymienianych tutaj dzisiaj czy programu Horyzont, Cosme, e-life, Health i tak dalej.
Natomiast regionalnie rzeczywiście te środki są i z tego bardzo się cieszymy, natomiast one nie są dużymi środkami, jeżeli myślimy o naprawdę dużych projektach badawczo-rozwojowych. Niemniej, te 180 milionów, które może być przez nas rozdysponowane w formule dotacyjnej to też jest bardzo istotne, bo Komisja Europejska bardzo pilnuje, żeby tych dotacji nie było za dużo, by firmy raczej myślały o finansowaniu zwrotnym czyli właśnie w formule dobrze, korzystnie oprocentowanych pożyczek, w szczególności właśnie w zagadnieniach dotyczących zielonej energetyki, transformacji w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego czy też zasobooszczędności.
Mówi się o tym, że wszędzie tam, gdzie jest duże ryzyko, wysokie innowacje – tam powinno być wsparcie dotacyjne, natomiast tam gdzie rzeczywiście jesteśmy już bliżej rynku, bliżej różnych trendów, tam idziemy w kierunku pożyczek, środków zwrotnych. Część tych środków mamy zamiar przeznaczyć na wsparcie dla firm, a związane jest to z internacjonalizacją czyli z wyjazdami firm za granicę, ale też przyciąganiem tutaj inwestorów ponieważ wierzymy, że w szczególności kiedy te różnice w doświadczeniu pomiędzy krajami są duże, to musimy współpracować z silniejszymi ale też sami jesteśmy często liderami w różnych tematach, więc współpraca globalna, międzynarodowa jest nieunikniona.
Pomorski system usług wspiera różnego rodzaju działania związane z usługami. W ramach takiego systemu można wykonać sobie audyt technologiczny, bo często firmy nie wiedzą w jakim kierunku jest najbardziej pożądane rozwijanie się, mając potencjał.
Fot. Kazimierz Netka.
Bardzo liczę na to, że w obecnie ogłaszanych przez nas 2 konkursów dotyczących regionalnych agend badawczych oraz wsparcia liderskich grup zadaniowych, będzie bardzo mocno widoczny Kosmos; będą widoczne technologie kosmiczne i satelitarne. Bardzo tego potrzebujemy bo tylko wtedy kiedy zbudujemy silne konsorcja i partnerstwa wokół tematów, możemy dalej wychodzić na scenę międzynarodową. Myślę, że wielu z państwa potwierdzi, że jest to bardziej efektywne działanie niż szukanie współpracy w pojedynkę. To co było przez pana prezesa Wrochnę już powiedziane, absolutnie stawiamy na edukację. Wierzę, że sektor technologii kosmicznych i satelitarnych to sektor ludzi z ogromną wyobraźnią i tej wyobraźni uczymy między innymi podczas targów edukacyjnych.
Fot. Kazimierz Netka.
W zeszłym roku zaszczycił nasze targi Sławosz Uznański. Bardzo się cieszymy, bo Sławosz jest rzeczywiście jest wspaniałym przykładem tego jak konsekwentnie można dążyć do celu. Dzisiaj młodzi ludzie bardzo potrzebują autorytetów. Myślę, że nie bez przyczyny łączymy edukację dotyczącą morskiej energetyki wiatrowej z technologiami kosmicznymi, satelitarnymi, bo wierzymy, że interdyscyplinarność sektorów jest jest bardzo ważna. Tak że bardzo serdecznie dziękuję. Jestem do państwa dyspozycji, szczególnie dla tych firm, które nie były wymienione na moim slajdzie, ale też można mieć znaleźć na LinkedIn. Jako samorząd jesteśmy dosyć aktywni, organizujemy dużo wydarzeń, szkoleń dotyczących też dofinansowania ale też naszym celem jest przede wszystkim animowanie dobrej współpracy, żeby tworzyć bardzo przyjemny ekosystem do działania. Dziękuję bardzo! – powiedziała na zakończenie dr Karolina Lipińska – zastępczyni dyrektora ds. rozwoju, przedsiębiorczości i innowacji w Departamencie Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
Warto wiedzieć, że sprawami wykorzystania technologii satelitarnych na morzu zajmuje się Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny, którego prezesem jest prof. Marek Grzybowski, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Nautologicznego.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: netka.gda.pl