Fot. Kazimierz Netka.
W 2100 roku liczba migracji z powodu zmian klimatycznych na całym globie wyniesie około 2 miliardów osób. Woda będzie cenna jak krople krwi
Fot. Kazimierz Netka.
Przypomnijmy początek:
Pomorskie Forum Solidarności Klimatycznej im. Pawła Adamowicza.
W dniu 16 października 2020 r. pomiędzy Województwem Pomorskim, Gminą Miasta Gdańska oraz Global Compact Network Poland – inicjatywą Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) zostało zawarte Porozumienie o przystąpieniu do współpracy w celu powołania Pomorskiego Forum Solidarności Klimatycznej im. Pawła Adamowicza. W roku bieżącym zasięg porozumienia zwiększył swoje oddziaływanie. Do współpracy przystąpiło Stowarzyszenie Obszar Metropolitalny Gdańsk, Gdynia Sopot w miejsce Miasta Gdańsk. Aneks sankcjonujący tę zmianę został podpisany 23.09.2021.
Podpisanie ww. porozumienia związane jest z kryzysem klimatycznym i pilną potrzebą intensyfikacji działań na rzecz transformacji w kierunku osiągniecia neutralności klimatycznej.
Źródło: https://solidarniwklimacie.pomorskie.eu/o-forum/doing_wp_cron=1730907169.1463899612426757812500
Tegoroczne Forum zaczęło się 6 listopada. Tego dnia ważną częścią była uroczystość wręczania nagród.
– Port Czystej Energii z Nagrodą Zielonego Gryfa w kategorii „Zielona inwestycja” – poinformowała nas Marta Bańka – rzeczniczka prasowa Portu Czystej Energii:
Nagroda Zielonego Gryfa przyznawana przez Marszałka Województwa Pomorskiego honoruje inicjatywy, które wyróżniają się w działaniach na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. 6 listopada, podczas gali towarzyszącej Pomorskiemu Forum Solidarności Klimatycznej im. Pawła Adamowicza, wyróżniono Port Czystej Energii (kategoria „Zielona inwestycja”), Pomorski Alarm Smogowy (kategoria „Zielona inicjatywa edukacyjna”) oraz Kronos Polymer (kategoria „Zielona innowacja”).
Nagrody wręczono 6 listopada, czyli pierwszego dnia Pomorskiego Forum Solidarności Klimatycznej im. Pawła Adamowicza. Natomiast zwieńczenie tego wydarzenia, 7 listopada 2024 roku, to projekcja filmu dokumentalnego pt. „Do ostatniej kropli”, w reżyserii – Ewy Ewart.
Nawiązał do tego finału dyrektor Marcin Dybuk, prowadzący Pomorskie Forum Solidarności Klimatycznej im. Pawła Adamowicza 7 listopada:
Fot. Kazimierz Netka.
– Do ostatniej kropli, chciałem powiedzieć krwi, ale to o rzece, a więc wody, aczkolwiek i to i to w dzisiejszych czasach jest istotne i ważne, a więc do ostatniej kropli.
W dzisiejszych czasach, zmian klimatycznych, wody mamy często za dużo, ale też za mało. Takie zjawiska są na całym świecie, a dodatkowo podnoszenie się temperatury na Ziemi sprawia, że kłopotów mamy coraz więcej. Właśnie o tym, rozmawiano na kolejnym Pomorskim Forum Solidarności Klimatycznej im. Pawła Adamowicza. Uczestniczyło w tej konferencji wiele osób. Obrady plenarne zorganizowano m.in w Sali Okrągłej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa pomorskiego.
Szansa dla województwa pomorskiego
– Szanowni państwo województwo pomorskie stoi dzisiaj przed niezwykłą szansą jaką jest transformacja energetyczna – mówił Adam Gawrylik – członek zarządu województwa pomorskiego, witając przybyłych:
Fot. Kazimierz Netka.
– Wpisaną w szersza strategię zielonego ładu. Temat ten to nie tylko wielka odpowiedzialność, ale przede wszystkim również szanse by stworzyć solidne fundamenty dla zrównoważonego rozwoju i przyszłości przyjaznej zarówno ludziom jak środowisku.
Transformacja energetyczna to kluczowy element, który pozwala nam wyznaczyć nowe funkcje rozwoju inwestycji przy jednoczesnym zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych i uniezależnianiu nas od paliw kopalnych.
Fot. Kazimierz Netka.
Pomorze jest tutaj na wyjątkowej pozycji, Dysponujemy zasobami oraz potencjałem w zakresie energii odnawialnej, która może zrewolucjonizować naszą gospodarkę, wzmocnić jej niezależność energetyczną.
Dzięki inwestycjom związanym z budową morskich farm elektrowni wiatrowych na Bałtyku, rozwojowi technologii wodorowych czy planowanej budowie elektrowni jądrowej możemy dążyć do stworzenia samowystarczalnych energetycznie regionów. To nie tylko kwestia redukcji emisji CO2 ale także bezpieczeństwa energetycznego i stabilności gospodarczej państwa. Można powiedzieć, że tak naprawdę stajemy się osią jako samowystarczalny region, ale także zmieniamy mapę energetyczną naszego kraju.
Transformacja energetyczna to także ogromna szansa na rozwój miejsc pracy, zwiększenie innowacyjności i pobudzenie lokalnych inwestycji. Równocześnie to czas, w którym oczekujemy otwartych decyzji oraz wsparcia na poziomie krajowym i unijnym aby zrealizować ambitne plany inwestycyjne.
Jednak pamiętajmy: transformacja energetyczna niesie również wyzwania. Koszt inwestycji, odpowiednia infrastruktura, konieczność zmiany nawyków energetycznych to elementy, które wymagają zaangażowania i współpracy różnych sektorów: przedsiębiorców, samorządów, organizacji społecznych. Musimy postawić na edukację i świadomość społeczną aby mieszkańcy Pomorza stali się pełnoprawnymi uczestnikami tej transformacji,
Fot. Kazimierz Netka.
Dziś zapraszam państwa do zastanowienia się, jak Pomorze może odpowiedzieć na wyzwania zielonego ładu, jakie rozwiązania wspólnie możemy wdrożyć, aby nasze województwo było liderem zrównoważonej transformacji energetycznej. Jakie w końcu szanse oraz zasoby mamy do wykorzystania, aby ta wspomniana transformacja była nie tylko koniecznością ale i pomogła w rozwoju naszego regionu.
Szanowni państwo, Pomorskie Forum Solidarności Klimatycznej imienia Pawła Adamowicza to coś więcej niż konferencja. To przestrzeń, gdzie idee stają się czynami. To forum jest doskonałą okazją do wymiany wiedzy, nawiązywania partnerstw i podjęcia wspólnych działań wobec klimatu. Wierzę. że będzie to pracowity dzień debat, eksperckich prelekcji, Dlatego dziękuje państwu za przybycie i życzę owocnych obrad – powiedział Adam Gawrylik – członek zarządu województwa pomorskiego.
Mieszkańcy strefy nadbałtyckiej w Polsce mają skutki zmian klimatycznych tuż za progiem
– Nie mogę nie przypomnieć, skąd się wzięło Pomorskie Forum Solidarności Klimatycznej imienia Pawła Adamowicza – mówił Kamil Wyszkowski – przedstawiciel krajowy, dyrektor wykonawczy UN Global Compact Network Poland:
Fot. Kazimierz Netka.
– Taka refleksja: pracuję dla ONZ od 22 lat. Dzisiaj jestem szefem Global Compact w Polce. To jest ta część, która pracuje z sektorem prywatnym; nasz główny mandat: kooperacje z sektorem prywatnym i zarządzania nim. Przy okazji odpowiadam jeszcze za UNOPS – to jest agenda do spraw odbudowy państw ogarniętych kryzysem humanitarnym, konfliktem na Ukrainie. Trochę dzielę czas pomiędzy Charkowem, Kijowem, Lwowem i Warszawą.
Dzisiaj mamy 32 wojny na świecie, gdzie jedną kojarzymy bardzo dobrze, czyli tę wywołaną agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, to zapominamy, że jest 25 w Afryce – to są tak zwane forgotten conflicts, a większość z nich, zwłaszcza na południu, są to konflikty wywołane brakiem żywności, brakiem wody, rosnącymi temperaturami.
Fot. Kazimierz Netka.
To, że z punktu widzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych najważniejszym ryzykiem dla globalnego bezpieczeństwa jest planetarne zjawisko, które się nazywa zmiana klimatu – to jest dokładnie to. Rosnąca liczba wojen, rosnąca liczba konfliktów międzypaństwowych i rosnące ryzyko migracji klimatycznych, które – tylko przypomnę że według UN Population Fund – mamy policzone o ile będzie wzrastała liczba migrantów klimatycznych w perspektywie kolejnych dekad – i do roku 2100 ona przekroczy 2 miliardy ludzi. I to jest największa wędrówka ludów w historii cywilizacji homo sapiens, o czym chcę powiedzieć trochę ku przestrodze, bo wiadomo, że oni dotrą do Europy, też dlatego, że to jest kontynent o połączeniu lądowym z Afryką i z Azją – warto o tym pamiętać.
Relatywnie łatwo jest przepłynąć Morze Śródziemne, czego doświadczamy w kontekście obecnie trwającego kryzysu migracyjnego. To jest w mikroskopijnej skali – bo mówię o 5 milionach imigrantów z południa, a perspektywa w przeciągu najbliższych trzech dekad to będzie 80 milionów, w kolejnych mamy wzrost do 180 milionów, a później to już idziemy w znacznie wyższe wartości.
Fot. Kazimierz Netka.
Jakie są ryzyka? I tu wrócę do Pawła Adamowicza. Jestem jedynym żywym świadkiem tego spotkania, bo wziął mnie na to spotkanie w roku 2002 mój już nieżyjący szef Przemysław Czajkowski twórca GEF Global Fund i zarządzający tym funduszem w Polsce.
Z konkretnym projektem przyjechaliśmy do pana prezydenta Adamowicza: system ścieżek rowerowych dla największych aglomeracji w Polsce, które integrują miasta. Pamiętam te rozmowę. Na tym spotkaniu prezydent Adamowicz powiedział, że to jest rewelacyjny projekt i on wychodzi dużo do przodu, jeśli chodzi o świadomość społeczną. Na tamtym etapie wiceprezydenci Gdańska powiedzieli, że nikt nie będzie jeździł na rowerach z Sopotu do Gdańska, to jest szaleństwo przy polskiej zimie, jesieni i wiośnie. Jak państwo wiedzą, to nieprawda. Zintegrowany system ścieżek rowerowych, który łączy Trójmiasto, jest sukcesem Gdańska, Sopotu i Gdyni oraz miast, które tworzą aglomerację.
Wspominam ten fakt, ponieważ to, ze Paweł Adamowicz był wizjonerem, to chyba wszyscy państwo wiedzą bo mieliście szansę obcować z nim znakomicie częściej niż ja, natomiast to spotkanie z 2002 roku ja świetnie pamiętam, ponieważ byłem w absolutnym podziwie dla wizjonerstwa tej konkretnej osoby.
Inny przykład, trochę późniejszy to 2012 – 2013 rok, kiedy razem z panem Radomirem Matczakiem przygotowaliśmy w Sopocie razem z Instytutem Oceanologii Polskiej Akademii Nauk z profesorem Jackiem Piskozubem spotkanie dotyczące podnoszącej się tafli Bałtyku wskutek wzrostu temperatur – jak będą wyglądały mapy zalewowe dla Gdańska, w szczególności dla gdańskiej „starówki“ no i zjawisko cofki. I jak ma się przygotować miasto Gdańsk do inwestycji wodnych, hydrologicznych, żeby temu zagrożeniu sprostać, No bo to są konkretne inwestycje, które trzeba podnieść, też zaplanować w perspektywie kolejnych dekad i właściwie przeprowadzić.
To wydarzenie było absolutnie wyjątkowe, bo się spotkali decydenci z wiedzą, z naukowcami, oni najczęściej się nie spotykali,
Fot. Kazimierz Netka.
Instytut Oceanologii PAN w Sopocie to najlepszy zespół badawczy jaki znam w tej części świata, który zajmuje się kwestią mórz zamkniętych niskozasolonych oraz ich eutrofizacji. To, że nauka musi się przebijać przez nieprawdy, półprawdy, też populizmy i ma zawsze trudniej, bo głupota wygrywa najczęściej z nauką bo jest bardziej atrakcyjna i prostsza. To jest to wielkie wyzwanie naukowców, którym czasami trzeba pomóc.
Moja prośba, żebyście podjęli osobiste zobowiązanie żeby wybrać się na wycieczkę do Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie i zobaczyć co oni robią. Zobaczcie jakie są zagrożenia dla Bałtyku, związane z rosnącymi temperaturami, bo to was spotka już, to już się dzieje. Tak zwana pustynia tlenowa jeśli chodzi o dno bałtyckie, bardzo szybki rozrost sinic, brunatnic i problem utraty ekosystemu bogactwa bałtyckiego, wymieranie fok, delfinów bałtyckich czyli morświnów.
Pytanie, czy państwo o tym wiedzą, że tak blisko macie konsekwencje zmian klimatu? Za progiem. Jeżeli tego nie wiecie, no to właśnie jest problem, który musimy rozwiązać, czyli zadbać o edukację klimatyczną. Po to wymyśliliśmy Pomorskie Forum Solidarności Klimatycznej imienia Pawła Adamowicza, bo z jednej strony Pawłowi Adamowiczowi na tym zależało, bo on tę wiedze miał i szukał, on ją pogłębiał, poszerzał, a z drugiej strony chodziło o to, by we właściwym miejscu to forum zbudować – w miejscu, gdzie widać ten dramat rosnących zagrożeń związanych ze zmiana klimatu – powiedział Kamil Wyszkowski – przedstawiciel krajowy, dyrektor wykonawczy UN Global Compact Network Poland.
Potem odbyły się debaty. Pierwszy panel nosił tytuł: „Pomorze, a zielony ład – szanse, możliwości, realia”.
Fot. Kazimierz Netka.
Oto wprowadzenie, którego dokonał moderujący dyskusję dyrektor Marcin Dybuk: Wyzwaniem dla gospodarki jest Europejski Zielony Ład. To plan transformacji energetycznej i klimatycznej, którego celem jest między innymi osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku przez Unię Europejską. Polska jako jeden z największych emitentów CO2 w Europie, stoi przed szeregiem wyzwań w zakresie jego realizacji. Nie ma jednak wspólnej polityki w tym zakresie, a Polska jak inne kraje Unii Europejskiej, zmagają się ze sprzeciwem wielu branż, które uważają Zielony Ład za niewłaściwy kierunek rozwoju.
Fot. Kazimierz Netka.
Uczestnicy debaty: Kamil Wyszkowski – Przedstawiciel Krajowy, Dyrektor Wykonawczy UN Global Compact Network Poland; Stanisław Szultka – Dyrektor Departamentu Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego; Marta Krawczyk – SGS Polska, Environmental Products Development Manager: Jorge Gimeno Pawlowski / Atland Consulting / Consultancy on financial sustainability and positive impact, analityk przy Komisji UE; Tomasz Bojar-Fijałkowski – UKW Bydgoszcz, prof. Prawa w zakresie kwestii środowiskowych.
TEMATY: Czy Zielony Ład jest możliwy do realizacji? Odpady, segregacja i ponowne wykorzystanie – jak wpływają na środowisko nasze decyzje konsumenckie?; Wpływ gospodarki na środowisko naturalne – czy nasze działania mogą tworzyć positive impact?
Częściej sięgajmy po fundusze unijne
– Zmiany klimatu to problem intersujący i musimy się nim zająć bo klimat jest jedną z ważniejszych rzeczy – powiedział Waldemar Cezary Zieliński – sekretarz zarządu i dyrektor Biura Pomorskiej Rady Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej. To kwestia ważna zarówno jeżeli chodzi o jakość powietrza, mimo że uważa się, że tutaj jest dobrze. Mieszkam w takiej części miasta, gdzie jest tak źle, że nie można otworzyć okna.
Fot. Kazimierz Netka.
Jeżeli chodzi o jakość wody no to też w Zatoce i w Bałtyku ona jest coraz gorsza, więc musimy do tego podejść – tak jak mówią uczestnicy panelu – w sposób naukowy, zdyscyplinowany. Koszty trzeba ponieść, korzystając w większym stopniu z funduszy europejskich – uzasadniał Waldemar Cezary Zieliński – sekretarz zarządu i dyrektor Biura Pomorskiej Rady Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej.
Zielony ład, niestety, jest drogi
– Spotkanie jest bardzo dobre, ciekawa dyskusja – powiedział Tomasz Limon – prezes zarządu Stowarzyszenia Pracodawcy Pomorza, konsul honorowy Republiki Łotewskiej.
Fot. Kazimierz Netka.
– Co prawda moim zdaniem, ten rozwój powinien być zrównoważony. Rzeczywiście, rozwój zielony jest potrzebny. Musimy chronić nasza planetę przed różnymi zanieczyszczeniami, przed plastikiem, powinniśmy dbać o ochronę środowiska, ale wydaje mi się, że ten rozwój powinien być zrównoważony. To znaczy, my w najbliższym czasie jesteśmy w stanie odejść również od węglowodorów kopalnych. Musimy je wykorzystywać umiejętnie, z rozwagą, ponieważ to też chroni w jakimś sensie naszą gospodarkę. Zielony ład niestety – to jest moja uwaga – jest drogi w Europie i wdrażanie go kosztuje. My, jako Europa, przez wdrażanie zielonego ładu stajemy się mniej konkurencyjni, w stosunku do tych krajów i kontynentów, gdzie ten zielony ład nie jest wdrożony jak na przykład rynki azjatyckie, które siłą rzeczy oferują towary tańsze od naszych produktów. Dlatego bardzo często my trochę zakłamujemy rzeczywistość. My importujemy wiele towarów z Azji bo tam jest taniej; wdrażając zielony ład w Europie, co pogłębia kryzys wielu firm, które wdrażają ten zielony ład, które korzystają z zielonej energii w Europie – powiedział Tomasz Limon – prezes zarządu Stowarzyszenia Pracodawcy Pomorza, konsul honorowy Republiki Łotewskiej.
Oto co jeszcze przewidywał program Forum:
11:30 – 13:00 PANEL, ESG szansą na konkurowanie w nowoczesnej gospodarce czy kolejny obowiązek sprawozdawczy dla firm?
Zakres: Pracownicy, inwestorzy, klienci i regulatorzy oczekują od firm odpowiedzialnego postępowania i uwzględniania w swoich działaniach czynników ESG w modelach zarządzania. Do najnowszych przepisów muszą dostosować się wszystkie kraje UE bez względu na stan zaawansowania ich gospodarki. Coraz bardziej widoczny rozdźwięk pomiędzy UE, a resztą świata stawia często pytania o zasadność tak głębokich reform. Czy europejski biznes jest gotowy sprostać ambitnym wyzwaniom regulacyjnym?
GOŚCIE: Marlena Osińska-Przybysz / SGS Polska / ESG & Sustainability Project Coordinator; Tomasz Smorgowicz / FSD for sustianability development / Fundacja HELISA; Artur Roland Kozłowski / Uniwersytet WSB MERITO Gdańsk / Prorektor ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej.
TEMATY: Zrównoważony Rozwój – jakie są największe wyzwania przed przedsiębiorcami; Raportowanie ESG czy przekłada się na wartość firmy? Ślad węglowy produktu i organizacji. Czy jest i jak zacząć analizować go organizacji?
13:45 – 16:00 WARSZTATY (dwie ścieżki)
1. ŚLAD WĘGLOWY dla mieszkańców
Celem warsztatów jest przedstawienie w przystępny sposób tematyki szacowania śladu węglowego całych firm jak i pojedynczych produktów. Uczestnik warsztatów zdobędzie umiejętność obiektywnego oceniania informacji nt. śladu węglowego upublicznianych przez przedsiębiorstwa.
PROWADZĄCY: Mateusz Krawczuk / SGS Polska, Carbon footprint expert.
2. ESG dla organizacji
Szkolenie z obszaru Strategii pozwoli Organizacji przygotować się do ustalenia i wdrożenia kluczowej obecnie zmiany. Nowy, bardziej zrównoważony model biznesowy staje się coraz silniejszym oczekiwaniem społecznym względem Organizacji, a jednocześnie świadczy o jej dojrzałości i poczuciu odpowiedzialności za realizowany wpływ.
PROWADZĄCY: Tomasz Smorgowicz / FSD, HELISA
TEMATY: Strategia ESG w organizacji – obowiązki związane z raportowaniem niefinansowym dla firm; Standaryzacja raportowania ESG (modele, regulacje, wytyczne); Kryteria ESG i ich integrowanie ze strategią biznesową – budowanie strategii ESG; Wprowadzenie do rozporządzenia dyrektywy UE – CSRD (Corporate Social Reporting Directive).
17:00 – 19:00 PROJEKCJA filmu oraz debata / Rudy Kot, Gdańsk, Garncarska 18/20
Dokument pt. „Do ostatniej kropli”. Reżyseria – Ewa Ewart. Produkcja – Polska, czas trwania 1h9m. Premiera – 26 marca 2023 (Światowa i polska premiera). Nagrody – Film otrzymał 2 nagrody.
Rzeki ucierpiały szczególnie i dziś należą do najbardziej zdegradowanych ekosystemów. Jedną z głównych przyczyn kryzysu wodnego są nieodpowiedzialne i nieprzemyślane działania człowieka. „Do ostatniej kropli” to najnowszy dokument znanej reżyserki i producentki Ewy Ewart, tworzony w koprodukcji z TVN24. Ujawnia globalne koszty i konsekwencje niszczenia przyrody „w imię postępu”. To historia o bezsilności i desperacji, ale też o determinacji i nadziei. Opowiada nie tylko o rzekach, ale także o ludziach, którzy starają się ratować rzeki oraz uświadamiać, dlaczego problem jest tak ważny. Poprzez ukazanie walki o czyste i zdrowe rzeki, dokument inspiruje i pokazuje, że my też możemy przyczynić się do rozwiązania tego kryzysu.
Rzeka w roli głównej / Klub Myśli Obywatelskiej – Europejskie Centrum Solidarności (ecs.gda.pl).
Źródło: Program Forum.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: netka.gda.pl