Fot. Kazimierz Netka.
Ekonomia społeczna staje się centrum rozmów o polityce społecznej, staje się kierunkiem i narzędziem do zaspokajania potrzeb ludzi
Nie wiadomo, jak wielki potencjał intelektualny, biznesowy, twórczy drzemie w osobach, które nie mogą znaleźć zatrudnienia. Trzeba im pomagać w poszukiwaniu pracy, w zakładaniu przedsiębiorstw, pomagać finansowo, przynajmniej na początku. Tym w Pomorskiem zajmują się m.in. OWES – Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej, przy pomocy np. Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego (UMWP), jednostek samorządu terytorialnego.
Fot. Kazimierz Netka.
Podstawą do takiego działania jest „Regionalny Program Rozwoju Ekonomii Społecznej. Pomorska Ekonomia Społeczna 2030”. Został on przyjęty przez Zarząd Województwa Pomorskiego w ubiegłym roku – poinformował Maciej Kochanowski – Kierownik Referatu Analiz i Rozwoju, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej UMWP.
Fot. Kazimierz Netka.
O szczegółach i planach na przyszłość rozmawiano w środę, 28 lutego 2024 roku, w Urzędzie Marszałkowskim w Gdańsku, podczas V posiedzenia Pomorskiego Regionalnego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej. W tych obradach uczestniczyli m.in. Katarzyna Nowakowska – wiceministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej; Andrzej Radniecki – dyrektor Departamentu Ekonomii Społecznej i Solidarnej w tym resorcie, a także Agnieszka Kapała-Sokalska – wicemarszałkini województwa pomorskiego; Katarzyna Weremko – dyrektorka Departamentu Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej UMWP; Andrzej Kowalczys – zastępca dyrektora tego Departamentu ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi; Jolanta Szewczun – burmistrz Dzierzgonia; reprezentanci samorządów oraz ośrodków wsparcia ekonomii społecznej (OWES) w Pomorskiem, przedstawiciele organizacji pozarządowych, biznesu, nauki. Obradami kierowali: Małgorzata Niemkiewicz – przewodnicząca Pomorskiego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej oraz Maciej Kochanowski – kierownik Referatu Analiz i Rozwoju w Departamencie Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej UMWP. To był ważny dzień w przygotowaniach do wykorzystywania kolejnych funduszy unijnych przez Polskę.
– Drodzy państwo, dzisiaj bardzo ważnym punktem spotkania będzie przyjęcie Paktu na rzecz Ekonomii Społecznej – powiedziała Agnieszka Kapała-Sokalska – wicemarszałkini województwa pomorskiego. – To jest dokument który ma się stać takim istotnym elementem kształtującym można powiedzieć politykę społeczną właśnie w związku z rozwojem – mam nadzieję – sektora ekonomii społecznej w społecznościach lokalnych. Stworzenie tego dokumentu – ja tylko przypomnę – wynika z naszych zobowiązań, które przyjęliśmy na siebie też jako Zarząd Województwa Pomorskiego w czerwcu zeszłego roku – podjęliśmy uchwałę, w której uchwaliliśmy Regionalny Program Rozwoju Ekonomii Społecznej w perspektywie do 2030 roku no i ten pakt stanowi niejako realizację jednego z postanowień tego programu. Dokument ten nie jest może zbyt obszerny ale jest bardzo pojemny treściowo bowiem zawiera w szczególności liczne zobowiązania, które jednostki samorządu terytorialnego funkcjonujące w naszym województwie miałyby przyjąć na siebie. Zawiera między innymi postanowienia dotyczące promowania, stosowania odpowiedzialnych społecznie zamówień w swoich działaniach gospodarczych ale także prowadzenie działań edukacyjnych młodzieży, prowadzenie spółdzielczości uczniowskiej.
Fot. Kazimierz Netka.
Ponadto w dokumencie znajduje się między innymi zobowiązanie do dążenia do wypracowania trwałych mechanizmów finansowania różnych form zatrudnienia socjalnego czyli między innymi CISy, KISy. Tutaj oczywiście są tylko i wyłącznie przykłady, w dalszej części dzisiejszego spotkania będzie bardziej szczegółowo omawiana ta kwestia.
Fot. Kazimierz Netka.
Zasadniczym celem jest oczywiście zwiększenie zaangażowania samorządowców właśnie we wdrażanie różnych rozwiązań wpisujących się w szeroko pojętą ekonomię społeczną. Niestety wiemy, że jeszcze nie wszyscy na odpowiednim, jak byśmy oczekiwali tego, poziomie znają w ogóle temat ekonomii społecznej czy go rozumieją. Stąd właśnie te pakty, które mają się stać trwałym elementem lokalnej polityki zarówno społecznej jak i gospodarczej mają te kwestie bardziej artykułować czy zwrócić uwagę na walory, na zalety, które płyną z tego, że wdrażamy konkretne rozwiązania związane właśnie z obszarem ekonomii społecznej. Już nie wspomnę o aktywizacji zawodowej osób wykluczonych społecznie czy też zapewnienie po prostu usług społecznych, których bez zaangażowania osób działających w obszarze ekonomii społecznej trudno będzie nam zapewnić.
Fot. Kazimierz Netka.
Chciałabym podziękować również wszystkim osobom, które były zaangażowane w prace nad tym dokumentem. Wiem, że był zespół roboczy składający się wiadomo: z przedstawicieli naszego urzędu ale również i przedstawicieli Komitetu, tak że bardzo państwu dziękuję. Wy państwo po przyjęciu mam nadzieję dzisiaj tego dokumentu – a następnie my będziemy chcieli poprzez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej promować rozwiązania zawarte w tym pakcie, zachęcać samorządowców do podpisywania się pod tym paktem tym samym przyjmowania na siebie tych zobowiązań, które są w nim zawarte. Chcemy, żeby każdorazowo właśnie podpisywanie tego dokumentu związane było z różnego rodzaju wydarzeniami lokalnymi. Na pewno to potrwa parę miesięcy, może z rok no ale jest rzeczywiście wiele samorządów zarówno na poziomie gminnym jak i powiatowym więc jest to też pewien proces który wydaje się, że po prostu bezwzględnie trzeba zapoczątkować w taki właśnie mocny sposób.
Kolejnym ważnym punktem dzisiejszego posiedzenia będzie rozmowa na temat rozpoczynających się właśnie projektów OWESów, o których już pani przewodnicząca powiedziała tytułem wstępu. Mamy teraz pięć OWESów. W zeszłej perspektywie można powiedzieć mieliśmy 4. W tej chwili mamy OWESy: Słupski, Nadwiślański, Metropolitalny, Północny i Południowy.
Fot. Kazimierz Netka.
Witamy też wszystkich realizatorów, bo widzę tutaj niektórzy z państwa, dzisiaj obecni reprezentują te gremia. Przypomnę tylko, że wysokość środków finansowych przeznaczonych w tej perspektywie unijnej na realizację tych projektów to nieomal 60 000 000 złotych. Zgodnie z naszymi planami aczkolwiek jest to naprawdę plan minimum, co najmniej 580 miejsc pracy w przedsiębiorstwach społecznych dla osób w trudnej sytuacji chcemy żeby zostało zapewnione właśnie poprzez realizację usług świadczonych w OWESach. Drodzy państwo już kończąc moją wypowiedź chcę wam życzyć owocnych obrad i oddaję głos pani wiceminister – powiedziała Agnieszka Kapała-Sokalska – wicemarszałkini województwa pomorskiego.
– Dzień dobry, przede wszystkim chciałabym podziękować za zaproszenie do uczestniczenia w dzisiejszych obradach – powiedziała Katarzyna Nowakowska – wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej. – To jest dla mnie wielki zaszczyt. Szczerze powiem – pierwsza wizyta w Regionalnym Komitecie Rozwoju Ekonomii Społecznej. Bardzo mi miło, że możemy się poznać. Ja też chciałabym zacząć od tego co się zmieniło po 15 października, a tak naprawdę po zaprzysiężeniu rządu.
Fot. Kazimierz Netka.
Zmieniło się przede wszystkim podejście do dialogu ze stroną społeczną i to jest coś, co jest mi bardzo bliskie – stosunek naszych relacji: rządu z przedstawicielami organizacji, z ludźmi, którzy na co dzień pracują na rzecz dobra wspólnego. Nie przyszłam do ministerstwa wprowadzać jakichś drastycznych zmian, które mi wydają się konieczne albo które powinniśmy szybko zrobić ale chciałabym i taki sobie postawiłam też cel żeby przede wszystkim rozpocząć dialog z państwem, z Krajowym Komitetem Rozwoju Ekonomii Społecznej, z sektorem i zebrać te potrzeby, priorytety ale też dobre praktyki.
Fot. Kazimierz Netka.
Patrząc na to, jak działają państwo w w województwie to myślę że możemy mówić o bardzo dobrych praktykach na przykład jak ten pakt, nad którym dzisiaj państwo będą obradować – bo to jest też kierunek, o którym my rozmawiamy w ministerstwie i zgadzamy się oczywiście z zapisami, ale to jest dla mnie osobiście bardzo istotne żebyśmy ten dialog tworzyli, więc też zapraszam państwa jako przedstawicieli Komitetu ale też jako przedstawicieli już konkretnych organizacji do kontaktu i z Krajowym Komitetem i z Ministerstwem, bo jesteśmy na etapie zbierania tak naprawdę priorytetów i ustalenia tego co jest do zrobienia szybko i prosto, a co będzie nam zajmowało dłuższą perspektywę ale jest bardzo ważne do wdrożenia. Niezależnie od tego czy będzie to zmiana ustawy o ekonomii społecznej, która jest świeża, ale będziemy się temu również przyglądać. Tak samo jak w Strategii na rzecz Rozwoju Ekonomii Społecznej – taki kierunek, który jest priorytetem na ten moment, ale to co chciałabym mocno zaznaczyć, że w niedawnym czasie miałam możliwość uczestniczenia w spotkaniu unijnych ministrów do spraw ekonomii społecznej – i to też był głos, który wybrzmiewa we wszystkich krajach – czyli ekonomia społeczna staje się centrum rozmów o polityce społecznej, staje się kierunkiem i narzędziem tak naprawdę według mnie narzędziem, które powinno być dużo mocniej wykorzystywane w dążeniu do tego żeby zaspokajać te potrzeby, które są potrzebami ludźmi, a z drugiej strony my jako ministerstwo, jako kraj powinniśmy z naszej perspektywy to dostrzegać, bo jest to dla nas wszystkich korzystne.
Fot. Kazimierz Netka.
Bardzo istotnym punktem jest to, że chcemy żeby te usługi były realizowane jak najbliżej mieszkańców, jak najbliżej tych potrzeb, dzięki czemu też pakt, o którym państwo dziś będziecie dyskutować – będę się przysłuchiwać z dużą radością – jest tak istotny. Już za moment tak naprawdę uruchomiony zostanie program „Premia Społeczna” już w najbliższych dwóch latach: ten rok, następny będzie przekazywał 100 milionów złotych podmiotom – jednostkom samorządu terytorialnego, które zdecydują się na zlecenie usług społecznych podmiotom ekonomii społecznej – to jest takim krokiem naprzód, to jest w dłuższej perspektywie do 2029 roku aż 300 000 000 zł. Będziemy pilotażować przez te dwa lata projekt. Zobaczymy jaki będzie odzew sektora i jednostek samorządu terytorialnego.
Fot. Kazimierz Netka.
Lada moment również ruszy program „Przedsiębiorstwo społeczne”. Do tej pory nie wiemy czy plus. Mam nadzieję, że tutaj nasza nazwa inna, zostanie przyjęta już lada moment. Zmieniamy go pod tym kątem. To co obiecałam organizacjom podczas mojego pierwszego spotkania z przedsiębiorstwami społecznymi, to to, że w konkursach merytoryka będzie grała pierwsze skrzypce i nie będzie tam przestrzeni na to żeby jakimiś dodatkowymi strategicznymi kryteriami wpływać na przebieg konkursu – tak, żeby podmioty czuły, że jest to jakaś niesprawiedliwość – więc to jest takim pierwszym punktem, który zmieniamy.
Druga część to oczywiście wspieranie rozwoju usług społecznych – widzimy, że to jest kierunek przyszłościowy zdecydowanie i na tym się chcemy skupić. Już teraz 70% przedsiębiorstw społecznych deklaruje, że działa w celu realizacji tych usług.
No i zdecydowanie z perspektywy Ministerstwa widzimy, nam na tym zależy, żeby ta deinstytucjonalizacja również dzięki podmiotom ekonomii społecznej, również się działa.
Mam jeszcze wiele rzeczy, które chciałabym powiedzieć. Po pierwsze odnieść się do słów pani marszałek o tym, że niekoniecznie ekonomia społeczna jest tematem popularnym. My od tego trochę zaczęliśmy pracę w ministerstwie i o tym rozmawiamy bardzo żywo od początku naszej współpracy zresztą też z dyrektorem Departamentu Ekonomii Społecznej i Solidarnej Andrzejem Radnieckim, który jest tutaj ze mną.
Fot. Kazimierz Netka.
Bez świadomości czym jest ekonomia społeczna, jakie niesie ze sobą korzyści, nie dotrzemy ani do samorządów, ani do ludzi, którzy mogliby te podmioty prowadzić i zakładać więc jest to bardzo poważna sprawa. Jesteśmy bardzo otwarci również na jakiekolwiek rekomendacje, dobre praktyki. Ja naprawdę tutaj ten dialog chciałabym prowadzić z państwem natomiast jest to coś o czym rozmawiamy i na pewno będziemy szukać rozwiązania. Mamy kilka pomysłów. Myślę że niedługo zaczniemy je realizować.
Ostatnia rzecz – nie przedłużając – którą chciałam powiedzieć. Od tego zaczęłam posiedzenie Krajowego Komitetu Ekonomii Społecznej – a tutaj zakończę: chciałabym bardzo serdecznie wszystkim państwu podziękować za działania w kierunku i na rzecz ludzi bo to jest rzeczywiście taką niszową częścią w administracji rządowej. Bardzo, bardzo dziękuję. To jest coś co nas wszystkich łączy. Ja generalnie pochodzę z trzeciego sektora i jest to dla mnie również ważne, więc bardzo, bardzo Państwu dziękuję – powiedziała Katarzyna Nowakowska – wiceministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
– Rzeczywiście sfera ekonomii społecznej zaczyna odgrywać coraz większą rolę i bardzo się z tego cieszymy – mam nadzieję że wszyscy, którzy od lat o to czynimy starania – stwierdziła prowadząca konferencję Małgorzata Niemkiewicz – przewodnicząca Pomorskiego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej. – Dzisiejsza nasza decyzja o przyjęciu uchwały będzie takim zwieńczeniem myślę tych starań, które tutaj w ramach Komitetu również podejmowaliśmy. Sam akt proszę państwa jest przygotowany w tym zespole roboczym, który przez kilka miesięcy, a właściwie tygodni pracował w okrojonym składzie przedstawicieli naszego Komitetu. Jego ostateczny kształt został wypracowany, skonsultowany w naszym gronie. Myślę, że wszyscy go dobrze znamy. Natomiast poproszę Maćka Kochanowskiego o prezentację, a potem przejdziemy do podjęcia uchwały.
– Tak jak było wcześniej powiedziane, rzeczywiście dokument został przygotowany w sposób partnerski, ale też i ekspercki, bo współpracowali przy nim zarówno przedstawiciele podmiotów ekonomii społecznej jak i przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, którzy również są członkami Komitetu – poinformował Maciej Kochanowski – kierownik Referatu Analiz i Rozwoju w Departamencie Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej UMWP. Przygotowałem krótką prezentację. Sama rozmowa na temat Paktu na rzecz Ekonomii Społecznej ma swoje korzenie jeszcze w roku 2020 kiedy to z ówczesnym Pomorskim Komitetem Rozwoju Ekonomii Społecznej pracowaliśmy nad zapisami nowego dokumentu – powiedział kierownik Maciej Kochanowski.
Oto harmonogram działań:
Fot. Kazimierz Netka.
Poniżej zamieszczamy Pakt, zaprezentowany i omówiony podczas V posiedzenia, 28 lutego 2024 roku:
Pakt na rzecz ekonomii społecznej Pomorskie
Uchwała dotycząca akceptacji Paktu na Rzecz Ekonomii Społecznej została zaakceptowana przez wszystkich obecnych w Sali Herbowej UMWP członków Pomorskiego Regionalnego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej. Potem reprezentanci OWES przedstawiali efekty swej działalności. Na zakończenie odbyła się dyskusja. Ważnym elementem V posiedzenia RKRES była też rozmowa na temat projektów Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej. Projekty te realizowane będą w ramach działania 5.13 programu Fundusze Europejskie dla Pomorza. W najbliższych latach na Pomorzu funkcjonować będzie 5 OWES. Alokacja środków finansowych przeznaczonych na dofinansowanie projektów OWES wynosi niemal 60 mln złotych, z czego 85% to środki EFS+ – poinformował Maciej Kochanowski – kierownik Referatu Analiz i Rozwoju w Departamencie Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej UMWP.
Po spotkaniu, w programie pobytu pani Katarzyny Nowakowskiej – wiceministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej były wizyty w następujących podmiotach ekonomii społecznej: Cafe Aktywni – Fundacja Świat Wrażliwy (podmiot jest beneficjentem KPO oraz PS+); So Stay Hotel – hotel prowadzony przez Gdańską Fundację Innowacji Społecznej; Dom sąsiedzki „Gościnna Przystań” również prowadzony przez GFIS, Granda77 + kawiarnia „Kuźnia”.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: netka.gda,pl