Za 35 lat Hel może stać się miastem starców – wynika z analiz naukowców z Politechniki Gdańskiej. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym zmniejszy się na helskim cyplu do zaledwie kilku procent mieszkańców miasta. Ludzi '”produkcyjnych” będzie zaledwie nieco ponad 30 procent. Reszta helan – około 60 procent – to będą emeryci. Zmiany owe – bardzo niekorzystne – zachodzą w wyniku starzenia się społeczeństwa – zjawiska już odczuwalnego w całej Unii Europejskiej

Pomorskie rozpoznało swą demograficzną przyszłość

Samorządy przeznaczają teraz znaczne kwoty pieniędzy na młodzież, na edukację. Niestety, z pola widzenia uchodzi im drugi kraniec społeczeństwa, czyli seniorzy. Tych przybywa, więc trzeba pomyśleć przede wszystkim o zapewnieniu im godziwych warunków starzenia się. Ponadto, zajmowanie się emerytami może zaowocować tworzeniem miejsc pracy dla młodych, a także przyczynić się do rozwoju nowej dziedziny gospodarki; srebrnej ekonomii, zwanej też silver economy. Nazwa pochodzi oczywiście od siwych, srebrnych włosów.

Jak ten problem przedstawia się – dyskutowano w poniedziałek, 09 listopada 2015 roku, w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego, podczas konferencji pt. „Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla pomorskich samorządów”. Przedstawiono „Koncepcję systemu opieki nad osobami starszymi w województwie pomorskim – obszar gmin pozametropolitalnych”. Przedsięwzięcie to, polegające na analizowaniu przyszłego obrazu demograficznego regionu, jest realizowane z inicjatywy wicemarszałka województwa Krzysztofa Trawickiego, we współpracy ze Związkiem Gmin Pomorskich oraz z Fundacją Promocji Inicjatyw Europejskich.

Na zdjęciu: Slajd z liczbami obrazującymi zmiany demograficzne w Pomorskiem. Źródło: dr inż. Anita Richert-Kaźmierska, dr Ewa Lechman, mgr Hanna Necel:”Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla pomorskich gmin. Koncepcja systemu opieki nad osobami starszymi w województwie pomorskim – obszar gmin pozametropolitalnych”. Fot. Kazimierz Netka.

– Zmiany demograficzne i związane z tym zagrożenia uświadamiają nam z jak trudnym zjawiskiem mamy do czynienia i co nas czeka, jeśli nie przygotujemy się do wzrostu liczby osób starszych. Być może proponowany dodatek 500 złotych na każde urodzone dziecko odwróci ten kierunek zmian i gwałtownego starzenia się społeczeństwa nie będzie. Jeśli jednak do tego nie dojdzie, to niekorzystne relacje demograficzne dadzą się nam we znaki już za 20 lat. W niektórych gminach sytuacja będzie bardzo trudna – przewiduje Krzysztof Trawicki, wicemarszałek województwa pomorskiego. – Próbujemy temu przeciwdziałać i dlatego zostało powołane stanowisko pełnomocnika marszałka województwa pomorskiego do spraw polityki senioralnej. Funkcję tę pełni Tadeusz Adamejtis. Konferencja to podsumowanie pierwszego etapu; to rozpoznanie sytuacji demograficznej, ocena świadomości samorządów w sferze demografii, skłonności gmin do angażowania się w tę problematykę.

Na zdjęciu: Obraz – slajd – przedstawiający rozwój sytuacji demograficznej w Pomorskiem. Z biegiem lat zmniejszać sie będzie liczba osób w wieku przedprodukcyjnym, a coraz większa będzie populacja ludzi starych. Źródło: dr inż. Anita Richert-Kaźmierska, dr Ewa Lechman, mgr Hanna Necel:”Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla pomorskich gmin. Koncepcja systemu opieki nad osobami starszymi w województwie pomorskim – obszar gmin pozametropolitalnych”. Fot. Kazimierz Netka.

Pomorskie jest liderem w kraju w troszczeniu się o seniorów, w tworzeniu odpowiedniej polityki senioralnej. 75 procent seniorów nie ma większych problemów zdrowotnych, jest ciągle aktywnych i wykazuje chęć do pracy, działań. Powinniśmy to wykorzystać, dać im możliwość; stworzyć warunki do aktywnego funkcjonowania – mówił marszałek Krzysztof Trawicki.

Na zdjęciu: Urządzenia do zapewniania teleopieki seniorom. Fot.Kazimierz Netka.

– Problematyka ta dotyczy nas wszystkich – mówił Mirosław Woźniak, prezes zarządu Fundacji Promocji Inicjatyw Europejskich. – Gerontolodzy twierdzą, że proces starzenia się człowieka zaczyna się od 20 roku. Nasze życie jednak się wydłuża. Dlatego podjęte zostało pionierskie dzieło rozpoznania sytuacji w 119 pomorskich gminach. Zadanie to realizuje zespół pracowników naukowych pod kierownictwem dr inż. Anity Richert-Kaźmierskiej. Owocem tych badań i analiz jest dokument pod tytułem: „Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla pomorskich gmin. Koncepcja systemu opieki nad osobami starszymi w województwie pomorskim – obszar gmin pozametropolitalnych”. Mam nadzieje, że to pionierskie – w skali kraju – opracowanie umożliwi stosownym władzom podejmowanie właściwych decyzji dotyczących problematyki demograficznej –  napisał prezes Mirosław Woźniak we wstępie do wspomnianego opracowania.

– Młodość to przypadłość, która szybko mija – mówił Błażej Konkol, prezes zarządu Związku Gmin Pomorskich. Młodzi opuszczają miejscowości, miejsca swego dzieciństwa, gdy nie mają możliwości realizowania swych planów. Dlatego, niewesoła jest przyszłość miejscowości oddalonych do dużych miast.

Na zdjęciu: Slajd przedstawiający starzenie sie mieszkańców Helu. Zmniejszać się będzie liczba młodzieży i ludzi w wieku produkcyjnym. Znacznie wzrośnie liczba seniorów. Źródło: dr inż. Anita Richert-Kaźmierska, dr Ewa Lechman, mgr Hanna Necel:”Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla pomorskich gmin. Koncepcja systemu opieki nad osobami starszymi w województwie pomorskim – obszar gmin pozametropolitalnych”. Fot. Kazimierz Netka.

Potwierdzeniem tego mogą być wyniki badać dotyczących miasta Helu i przyszłości tej gminy. Z informacji, przekazanych podczas konferencji przez dr Ewę Lechman z Politechniki Gdańskiej wynika, ze w 2050 roku odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym w Helu wyniesie zaledwie niespełna 10 procent. Osoby w wieku produkcyjnym będą stanowić około 30 procent. Ponad 65 procent helan będzie w wieku poprodukcyjnym. Oczywiście rok 2050 to czasy bardzo odległe. Jednak, naukowcy radzą, by już teraz przygotować się do możliwości wystąpienia takich sytuacji. Mówili o tym prelegenci podczas konferencji. System teleopieki rozwijany przez pomorskie samorządy
przedstawił Krzysztof Michał Bruski – wiceprzewodniczący Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego. O przyszłości teleopieki i telemedycyny mówił Piotr Lubiejewski, dyrektor Programu eZdrowie, Orange Polska. Opiekę senioralną i perspektywy jej rozwoju na przykładzie gminy Kolbudy, przybliżył zebranym Marek Goliński, wicewójt Kolbud. Cenne informacje o finansowaniu opieki nad osobami starszymi ze środków unijnych – możliwości i uwarunkowania – przekazała Martyna Sawicka z Departamentu Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. W programie konferencji było też wystąpienie pt. Hybrydowe partnerstwo publiczno-prywatne szansą na wykorzystanie unijnego dofinansowania dla gminnych inwestycji – mecenasa Ryszarda Stopy. Pomorską Politykę Senioralną przedstawił Tadeusz Adamejtis, pełnomocnik ds. polityki senioralnej z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.

Czym Pomorskie wyróżnia się w skali kraju jeśli chodzi o starzenie się społeczeństwa Oczywiście faktem, że Hel, piękne miasto na cyplu półwyspu, stanie się wielkim domem starców. Samorząd województwa zdaje sobie sprawę z zagrożeń demograficznych. To rozeznanie ma swe odzwierciedlenie w wyborze tzw. inteligentnych specjalizacji Pomorza – ISP. Jedną z ISP mają być Technologie medyczne w zakresie chorób cywilizacyjnych i okresu starzenia się’. W Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Pomorskiego na lata 2014 – 2020 w Osi Priorytetowej 1. Komercjalizacja wiedzy wsparcie skierowane będzie wyłącznie do przedsiębiorstw działających w obszarach inteligentnych specjalizacji. W Osi Priorytetowej 2. Przedsiębiorstwa będzie to preferencja. Pieniądze na rozwiązywanie problemów wynikających ze starzenia się społeczeństwa mają też pochodzić z osi priorytetowych RPO VI – integracja, VII – zdrowie, a także z zarządzanych centralnie programów operacyjnych; Wiedza, Edukacja, Rozwój; Polska Cyfrowa.

Warto wiedzieć, że w latach 1995 – 2014 liczba mieszkańców woj. pomorskiego w wieku poprodukcyjnym, czyli emerytów, zwiększyła się o ponad 150 000. Liczba młodych w wieku przedprodukcyjnym zmalała o ponad 174 000. Społeczeństwo starzeje się m.in. z powodu zmniejszania się liczby urodzeń; wydłużania się średniej wieku życia; emigracji – wyjeżdżają młodzi, pełni energii.

Kazimierz Netka