Fot. Kazimierz Netka.

Centrum Ekoinnowacji PG stanie się miejscem inspiracji i edukacji

Uroczystość rozpoczęła się od „nalotu“ dronem i sfotografowania uczestników – świadków przekazania do użytku Centrum Ekoinnowacji w Politechnice Gdańskiej. Przybyło tyle osób, że niełatwo było objąć obiektywem wszystkich obecnych przy nowym gmachu Centrum Ekoinnowacji przy ulicy Siedlickiej. A warto tam przyjść i obejrzeć najnowsze zasoby naukowe PG.

Naukowcy zaskoczyli uczestników uroczystości, zadziwili ich interesującymi wiadomościami. Tu rzeczywiście nastała nowość, dająca nadzieję, że zmieni się taki stan: jeździmy elektrycznymi samochodami na węgiel – jak to określił jeszcze przed przecięciem wstęgi, prof. Marek Grzybowski – prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Nautologicznego.

Fot. Kazimierz Netka.

Symbolicznego, uroczystego otwarcia Centrum Ekoinnowacji, czyli przecięcia wstęgi, dokonali: Jego Magnificencja rektor prof. Krzysztof Wilde, członek korespondent Polskiej Akademii Nauk; Maria Mrówczyńska – podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa wyższego; prof. Joanna Żukowska – dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej o środowiska w latach 2020 – 2024; Mariusz Miler – kanclerz Politechniki Gdańskiej.

Szczegółową informację dotycząca tego wydarzenia przekazał nam Adam Lecibil – rzecznik prasowy Politechniki Gdańskiej:

Centrum Ekoinnowacji Politechniki Gdańskiej oficjalnie otwarte

We wtorek, 3 grudnia 2024 r., odbyło się uroczyste otwarcie budynku Centrum Ekoinnowacji Politechniki Gdańskiej. To jedna z najnowocześniejszych „zielonych” placówek w tej części Europy. Jej głównym celem będzie prowadzenie nowatorskich badań i opracowywanie technologii związanych ze zrównoważonym rozwojem, ochroną środowiska oraz redukcją negatywnego wpływu działalności człowieka na klimat.

Centrum Ekoinnowacji PG pełnić będzie funkcję dydaktyczną, laboratoryjną oraz badawczą, pozwoli zatem na kształcenie kadr specjalistek i specjalistów ukierunkowanych na tworzenie kolejnych innowacyjnych technologii ekologicznych.

Ograniczanie skutków powodzi i suszy, odzysk surowców i energii, energetyka wiatrowa, wykorzystanie materiałów odpadowych do produkcji betonu, usuwanie zanieczyszczeń z wody – to jedne z poważniejszych wyzwań współczesnego świata, a zarazem kluczowe kierunki badań, jakie będą realizowane w Centrum Ekoinnowacji Politechniki Gdańskiej.

Inwestycja ważna nie tylko dla uczelni

Fot. Kazimierz Netka.

Uroczyste otwarcie inwestycji odbyło się we wtorek 3 grudnia 2024 r. W wydarzeniu udział wzięli Maria Mrówczyńska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Piotr Grzelak, wiceprezydent Gdańska, Magdalena Czarzyńska-Jachim, prezydentka Sopotu, a także przedstawiciele biznesu i środowiska akademickiego, w tym władze uczelni na czele z rektorem prof. Krzysztofem Wildem.

Fot. Kazimierz Netka.

– Ekoinnowacje to coś więcej niż technologia i nauka. To zmiana myślenia. To nowy sposób patrzenia na świat, który wymaga od nas odwagi, determinacji i konsekwencji – mówi prof. Krzysztof Wilde, rektor PG. –  Wierzę, że Centrum Ekoinnowacji stanie się miejscem inspiracji i edukacji – dowodem na to, że każdy z nas ma wpływ na klimat i naszą planetę. Postawiliśmy na multidyscyplinarny charakter współpracy, angażując specjalistów z różnych dziedzin. Badania będą prowadzone przez naukowców, inżynierów oraz praktyków, co pozwoli na wypracowanie innowacyjnych rozwiązań w obszarze ekologii, które będą miały realny wpływ na życie nas wszystkich.

Następnie Maria Mrówczyńska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, odczytała list od ministra nauki Dariusza Wieczorka:

– Jestem przekonany, że ambitne przedsięwzięcie to doskonały przykład na to, jak zaawansowane technologie mogą służyć tworzeniu zrównoważonych przestrzeni. Jest ono również obiecującą zapowiedzią współpracy środowiska akademickiego z administracją publiczną i otoczeniem przemysłowym na rzecz wzmocnienia potencjału uczelni, a także rozwoju regionu – napisał w liście minister Wieczorek.

Minister Mrówczyńska dodała:

– Chciałabym Państwu osobiście pogratulować przeprowadzenia tak trudnej inwestycji. Uważam, że taki potencjał powinien zostać wykorzystany również przez władze regionu.

Fot. Kazimierz Netka.

Wydarzenie rozpoczęło się od przecięcia wstęgi przed głównym wejściem do budynku, co symbolizowało oficjalne otwarcie centrum. Następnie zaproszeni goście zasiedli w audytorium Centrum Ekoinnowacji, gdzie miała miejsce oficjalna część uroczystości.

Nowoczesna infrastruktura naukowo-badawcza

Uczestnicy wydarzenia wysłuchali także prezentacji prof. Piotra Jaskuły, prodziekana ds. współpracy Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska dotyczącej samego centrum oraz jego przeznaczenia.

– Sercem Centrum Ekoinnowacji są laboratoria, w których naukowcy będą mogli opracowywać i rozwijać szeroko pojęte zielone technologie – mówi prof. Piotr Jaskuła, prodziekan ds. współpracy Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska. – Specjalistyczna aparatura, w jaką zostały one wyposażone, pozwoli na prowadzenie badań, będących odpowiedzią na obecnie najbardziej palące problemy związane z klimatem i ochroną środowiska, takich jak ograniczanie skutków powodzi i suszy, ograniczenie emisji CO2, usuwanie zanieczyszczeń z wody czy odzysk energii.

Fot. Kazimierz Netka.

Laboratoria Centrum Ekoinnowacji umożliwią uczonym pracę w obszarach, takich jak:

– Czyste technologie wodne – m.in. optymalizacja procesów technologicznych w oczyszczalniach ścieków, oczyszczanie hydrofitowe, przepływ wody i migracja zanieczyszczeń w rzekach, kanałach i instalacjach przemysłowych; badania modelowe obiektów hydrotechnicznych, usuwanie zanieczyszczeń nowej generacji.

– Zrównoważony transport – m.in. inteligentne systemy transportu, dynamiczne modele podróży, diagnostyka infrastruktury w transporcie szynowym i kołowym, nawierzchnie długowieczne, badania środowiskowe w transporcie tzn. hałas i drgania,.

– Gospodarka o obiegu zamkniętym – m.in. opracowywanie technologii ponownego wykorzystania surowców, np. beton i asfalty z wykorzystaniem materiałów pochodzących z recyklingu, z dodatkami organicznymi; beton i asfalt o niskiej emisji CO2; w sposób maksymalnie efektywny, odzyskiwanie energii z odpadów.

– Adaptacja do zmian klimatycznych – m.in. pomiar emisji gazów cieplarnianych z procesów oczyszczania ścieków wraz z obliczaniem śladu węglowego; technologie oparte na naturze w ochronie wód i adaptacji miast do zmian klimatu; opracowywanie nowych materiałów budowlanych, w tym nawierzchni odpornych na ekstremalne temperatury, jak i stabilnych podłoży gruntowych.

Fot. Kazimierz Netka.

Zielone technologie w ekologicznym budynku

Z Centrum Ekoinnowacji korzystać będą zarówno naukowcy i badacze, jak i studenci. W budynku – liczącym niemal 13 tys. m2 powierzchni – znajdziemy 18 laboratoriów badawczych i komputerowych, 20 sal dydaktycznych, audytorium, a także komfortową przestrzeń dla studentów, w której będą mogli odpocząć pomiędzy zajęciami.

– O tym, że Centrum Ekoinnowacji jest „zielone”, świadczy jednak nie tylko jego naukowe przeznaczenie. Sam budynek wykorzystuje szereg proekologicznych technologii i rozwiązań, dzięki czemu jego użytkowanie będzie przyjazne dla środowiska – mówi Mariusz Miler, kanclerz PG. – Centrum wyposażono w nowoczesne ogniwa fotowoltaiczne, zielony dach oraz pompy ciepła, które obsługują go przy współpracy z tradycyjnymi źródłami energii. W obiekcie funkcjonują instalacje odzysku wody szarej. Zamontowane zostały także układy inteligentnego sterowania instalacjami.

Obiekt zaprojektowało biuro architektoniczne FORT, a głównym projektantem budynku jest prof. Antoni Taraszkiewicz. Realizację inwestycji przeprowadziła Grupa NDI.

Łączny koszt inwestycji to ok. 170 mln zł pozyskanych z dotacji ministerialnych, funduszy unijnych i środków własnych uczelni.

Zwiedzanie obiektu i inspirujący wykład

Uczestnicy mieli również okazję zwiedzić budynek Centrum Ekoinnowacji i zapoznać się z przestrzeniami przeznaczonymi dla naukowców i studentów. Wydarzenie zwieńczył wykład prof. Szymona Malinowskiego z Uniwersytetu Warszawskiego, polskiego fizyka atmosfery, profesora nauk o ziemi i członka koresp. PAN, a także bohatera głośnego filmu dokumentalnego „Można Panikować”. Prof. Malinowski w swoim wystąpieniu poruszył kluczowe zagadnienia związane z aktualnym kryzysem klimatycznym. Naukowiec przedstawił mechanizmy stojące za zamianami w systemie klimatycznym na Ziemi, omówił rolę człowieka w tych procesach oraz przedstawił możliwości, jakie mamy, by im przeciwdziałać katastrofie klimatycznej- poinformował Adam Lecibil – rzecznik prasowy Politechniki Gdańskiej.

Oto dodatkowe wiadomości, które w swym wykładzie zawarł prof. Piotr Jaskuła – prodziekan ds. współpracy Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej:

Fot. Kazimierz Netka.

– Dzień dobry państwu, mam tę przyjemność przedstawić kierunki badań, które już są prowadzone, ale dzięki tej infrastrukturze zwiększą się nasze możliwości, zwiększy się oferta dla otoczenia także dla zawiązywanych nowych konsorcjów badawczych.

Fot. Kazimierz Netka.

Zdecydowanie zostało to powiedziane przez Jego Magnificencję Rektora profesora Krzysztofa Wildego: bardzo rozszerzymy działania w 4 obszarach badawczych; zmiany klimatyczne, czyste technologie, gospodarka obiegu zamkniętego, zrównoważony transport – to co tutaj padało ze strony samorządowców.

Fot. Kazimierz Netka.

Jeśli chodzi o laboratoria, które są do tego dedykowane i tutaj umieszczone w tym budynku, to mamy ich tutaj sporo – 11. Na tym slajdzie 8: technika drogowa, transportowa, inżynierii sanitarnej, pracownia fotogrametrii, pracowania hydrauliki, laboratorium technologii betonowej i środowiskowe laboratorium biotechnologii wody i ścieków. To oczywiście zrzesza ludzi, bo te wszystkie programy to dzięki pracownikom naszego wydziału ale także innych wydziałów, bo tak jak wspomniałem, są prace multidyscyplinarne, przy konsorcjach i z dużym wsparciem pracowników laboratoryjnych i administracyjnych.

Fot. Kazimierz Netka.

Jeśli chodzi o pierwszy obszar: adaptacja do zmian klimatu – to jest bardzo aktualne: ochrona przed powodzią – jak zostało wspomniane, zostaliśmy tutaj wyposażeni w bardzo nowoczesne laboratorium hydrauliki – można powiedzieć perełka w Polsce, ale także może nawet całej Europy, ze względu na to, że możemy wchodzić w badania w dużej skali: mamy 30-metrowy kanał, 15-metrowy kanał. Kanałem można manipulować, wprowadzać jakieś przeszody i dzięki temu uzyskiwać bardzo zbliżone do realiów wyniki. Możemy modelować przepływy, ale także sprawdzać elementy infrastruktury hydraulicznej.

Fot. Kazimierz Netka.

Z drugiej strony, także w tym samym obszarze: ochrona przed suszą. Jesteśmy w stanie kontrolować, przewidywać i ulepszać retencję wody, którą mamy w ograniczonych ilościach dzisiaj, a także jednocześnie ją oczyszczać, wykorzystując hydrofitowe stacje oczyszczania.

Fot. Kazimierz Netka.

W obszarze czystej technologii trzeba pamiętać, że nie dorównamy miastu Nowy Jork, który zanieczyszcza najbardziej pod względem światła naszą kulę ziemską ale jeżeli już dzisiaj jesteśmy tego świadomi, będziemy kontrolować, przygotowywać przepisy i jednocześnie je weryfikować w czasie prowadzonych badań.

Fot. Kazimierz Netka.

Wspomniane było już wcześniej wykorzystywanie ścieków i odpadów do tworzenia bioenergii, ale także zostało wywołane zagadnienie transportowe, także laboratoria i zespoły ludzi, które tutaj pracują, są w stanie opracowywać i wspomagać władze miast, obszarów zabudowanych, w planowaniu transportu, który bardziej efektywnie będzie przewoził naszych mieszkańców.

Kontynuując czyste technologie, także trzeba pamiętać o infrastrukturze. Jako pierwszy punkt tutaj wymieniam mieszanki mineralno – asfaltowe na ciepło, które zmniejszają istotnie emisję gazów cieplarnianych, gazów i pochłanianie paliw do podgrzewania do wysokich temperatur. Pracujemy bardzo szeroko nad technologiami usuwania mikrozanieczyszczeń i zanieczyszczeń jakichkolwiek ze ścieków. Pracujemy nad systemami monitoringu tych zanieczyszczeń. Od razu jesteśmy w stanie reagować. Mało tego, niektóre z tych systemów za chwilę będą wdrażane w naszych miastach i sprawdzane ich działanie.

Fot. Kazimierz Netka.

Jeśli chodzi o gospodarkę o obiegu zamkniętym, także jesteśmy w stanie planować i ulepszać procesy uzdatniania wód i wytwarzania odpadów komunalnych. Jesteśmy w stanie zamieniać te odpady na bioenergię, a także w nawozy rolnicze. À propos elektrowni wiatrowych, dzisiaj można powiedzieć, że elektrownie śródlądowe funkcjonują w naszym kraju bardzo długo i pewne elementy muszą być precyzowane, Jesteśmy przygotowani, żeby te elementy ponownie wykorzystywać w nowej infrastrukturze, a na pewno jeżeli rozpocznie się budowa wiatraków na morzu, ich wymiary będą istotnie większe i też musimy być do tego gotowi, czy do przetwarzania szkła, plastiku, w elementach strukturalnych.

Fot. Kazimierz Netka.

Dużo można powiedzieć o szerokim zastosowaniu szeroko pojętego destruktu budowlanego asfaltowego i to w budowlach liniowych, które są w stanie pochłonąć bardzo dużo objętości tych materiałów. Tu na jednym slajdzie jest pokazany wynik, gdzie pracowaliśmy nad mieszanką mineralno – asfaltową, elastyczną, która była w stanie redukować hałas o 11 – 12 decybeli. Można powiedzieć, że jest to bardzo, bardzo wysoka wartość. Mieszanki, które sa dzisiaj stosowane na rynku są w stanie redukować o 6 decybeli, a 3 to jest w standardzie, a tu udało nam się osiągnąć 11 wspólnie z Wdziałem Mchanicznym. Mało tego, jest jeszcze dodatkowa cecha, że możemy tę nawierzchnię chronić, zwinąć na noc lub ewentualnie w czasie interwencji potrzebnej rozwinąć.

Fot. Kazimierz Netka.

Kontynuując sprawę zrównoważonego transportu te wszystkie elementy trzeba jednak kontrolować, weryfikować, diagnozować, żeby można było stosować modele predykcji, być przygotowanym na interwencje. Jesteśmy w stanie za pomocą dodatkowego wyposażenia, które pozyskaliśmy w czasie tej inwestycji, w sposób automatyczny zbierać informacje ze stanu nawierzchni w sposób automatyczny zbierać informacje pod względem nośności strukturalnej i nawet za pomocą tego małego urządzenia, które jest tutaj na slajdach, jesteśmy w stanie zrobić małe stanowisko przyśpieszonych badań wytężeniowych, zmęczeniowych nawierzchni – po to, żeby prognozować i sprawdzać w sposób przyśpieszony w pełnej skali właściwości nowych projektowanych materiałów.

To wszystko, trzeba mieć także spojrzenie na ochronę tej naszej infrastruktury. Prowadzimy badania w laboratorium, ale także i w pełnej skali na temat monitoringu systemów ważenia pojazdów w ruchu bez żadnego zatrzymywania, po to, żeby eliminować tak zwane przeciążenie pojazdów samochodowych, które w sposób przyśpieszony degradują nasza infrastrukturę. I jednocześnie, jak ta infrastruktura powstaje, jesteśmy w stanie jednoznacznie monitorować oddziaływanie tego ruchu kolejowego, kołowego, lotniskowego na środowisko pod względem hałasowym czy drganiowym.

To wszystko w tym nowym budynku staje się możliwe. Oczywiście to nie znaczy, że tego nie robiliśmy wcześniej, ale teraz możemy to robić tak jak powiedziałem na początku, w bardziej komfortowych warunkach, w szerszej ofercie i w większych możliwościach. Dziękuję bardzo! – powiedział na zakończenie swego wykładu prof. Piotr Jaskuła – prodziekan ds. współpracy Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej.

Oto wwypowiedzii reprezentantów środowiska biznesowego:

Z tego Centrum będzie dumna nie tylko Politechnika, ale też miasto Gdańsk

– Otwarcie dzisiaj nowego obiektu ekoinnowacji jest świadectwem, ze Politechnika Gdańska jest organizmem bardzo żywym, dynamicznie się rozwijającym – stwierdził dr Zbigniew Canowiecki, prezydent stowarzyszenia Pracodawcy Pomorza, przewodniczący Konwentu Gospodarczego przy Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita:

Fot. Kazimierz Netka.

– Jest to kolejny obiekt, który stanie się dumą nie tylko Politechniki ale i miasta Gdańska, ponieważ tu będą powstawały najnowocześniejsze opracowania nowych technologii, sprzyjających człowiekowi, rozwojowi zielonych miast, świeżego powietrza, czystej wody. Myślę, że będzie to ośrodek promieniujący tymi wszystkimi innowacjami, które są dzisiaj najbardziej potrzebne w naszym kraju – powiedział dr Zbigniew Canowiecki, prezydent stowarzyszenia Pracodawcy Pomorza, przewodniczący Konwentu Gospodarczego przy Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita.

Dobrze, gdyby ekoinnowacje sprawiały, że wszystko co robimy, już jest przyjazne środowisku

– Centrum Ekoinnowacji jest to trafione w punkt przedsięwzięcie – ocenił prof. Marek Grzybowski – prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Nautologicznego:

Fot. Kazimierz Netka.

– Bo ekoinnowacje to wszystko, co związane z ochroną środowiska. Aktualnie Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny uczestniczy w dwóch projektach związanych z ochroną środowiska. Mamy coraz więcej plastiku w żywności, nie tylko w rybach ale i w wodzie i w powietrzu – oddychamy mikroplastikiem. Coraz więcej jest zanieczyszczeń. Istnieje konieczność tego, żeby ekologia była rozwijana coraz bardziej, bo człowiek zanieczyszcza środowisko, naturalne – środowisko jest zanieczyszczane świadomie przez człowieka. Ostatni przykład: na konferencję poświęconą ochronie środowiska, wszyscy się zlecieli samolotami, a więc niszcząc środowisko, To było w Azerbejdżanie na konferencji COP 29 – na światowym szczycie na rzecz klimatu 2024.

Ekoinnowacje, biotechnologie, ochrona środowiska – to wszystko jest teraz w centrum aktywności człowieka, Człowiek środowisko niszczy i chce to środowisko odbudowywać, Dobrze, gdyby ekoinnowacje sprawiały, że wszystko co robimy, już jest przyjazne dla środowiska i dobrze, że takie centrum powstało, bo popyt na tego typu badania i na komercjalizację tych badań jest bardzo duży – stwierdził prof. Marek Grzybowski – prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Nautologicznego.

Kazimierz Netka

Proszę, czytaj również na portalu: netka.gda.pl