Źródło ilustracji: Prezentacja, którą przedstawił dr Krzysztof Stachura podczas XXXV sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego.
Kraina szczęśliwości, z największym skupiskiem najbardziej zadowolonych ludzi – w Słupsku. Taki obraz województwa pomorskiego niektórym ludziom wyłania się z badań, jakie przeprowadziła PBS Sp. z o.o. Z Sopotu. Można z tej analizy wyciągnąć inne wnioski…
Warunki i jakość życia w województwie pomorskim.
W całej Polsce poprawiło sięzycie w okresie pierwszych 15 lat (2000 – 2015) obecnego tysiąclecia. W Pomorskiem – najbardziej. Województwo pomorskie charakteryzuje się specyficzną demografią, czyli nieco różnym od reszty kraju przyrostem naturalnym, dodatnią wielkością migracji, co zwiastuje korzystniejszą przyszłość. Będzie tu więcej sił wytwórczych niż w innych regionach, nie tylko w Polsce.
Wyniki badań przedstawił dr Krzysztof Stachura – pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego. Szczegóły zawiera opracowanie pt. Warunki i jakość życia w województwie pomorskim, Raport z badań 2000 – 2015”. Wydawcą tego raportu jest Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego – Departament Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego. Wykonawcą: PBS Sp. z o.o. z Sopotu. Prezentacja odbyła się w poniedziałek, 22 maja 2017 roku, podczas XXXV sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego.
Liczba ludności województwa pomorskiego wynosiła w okresie badań (2015 rok) 2 307 710 osób. W tym 51,3% to kobiety, a 48,7% – mężczyźni. W miastach mieszka około 64,5 proc. obywateli Pomorskiego, a 35,5 procent – we wioskach. Województwo pomorskie liczy 18 310,34 kilometrów kwadratowych i jest to obszar bardzo sprzyjający rozwojowi społeczeństwa. Corocznie następuje tu wzrost liczby mieszkańców. Poziom dzietności jest w Pomorskiem na wyższym poziomie niż wskaźnik ogólnopolski – wynika z prezentacji, która przedstawił dr Krzysztof Stachura.
Prognozy demograficzne dla województwa pomorskiego są dlań dość korzystne. Spodziewany jest spadek liczby ludności w Polsce o 11,8% do 2050 roku ( będzie nas wówczas w kraju 33,95 mln osób). W województwie pomorskim liczba mieszkańców zmniejszy się o 1,3%, czyli do poziomu 2,27 mln osób. Najwyższy spadek liczby mieszkańców może być w Sopocie. Zmniejszenie populacji prognozowane jest w tym mieście nawet o 32,5%.
Najwyższy wzrost liczby ludności (w porównaniu ze stanem w 2013 roku), w 2050 roku będzie w powiatach: gdańskim – o 60,5% oraz kartuskim – o 42,8%.
Proces przeciętnego starzenia się mieszkańców województwa pomorskiego przebiegał będzie najwolniej w kraju – w stosunku do innych regionów. Struktura wieku obywateli Pomorskiego jest bardziej korzystna w porównaniu do pozostałych województw.
Średnie dochody netto gospodarstw domowych kształtowały się następująco: podczas I edycji badań w Pomorskiem: 1 651 zł, a w Polsce 1 448 zł. Podczas VIII edycji badań dochody te wynosiły odpowiednio: 3 963 zł (Pomorskie) i 3 674 zł (Polska). Odsetek osób z oszczędnościami wzrósł dwukrotnie – z 24% do 47%. Spadła liczba gospodarstw zalegających z płatnościami mieszkaniowymi.
Źródło ilustracji: Prezentacja, którą przedstawił dr Krzysztof Stachura podczas XXXV sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego.
Pomorzanie nieznacznie bardziej optymistycznie postrzegali swoją bieżącą sytuację finansową w porównaniu z ogółem mieszkańców kraju.
Zwiększyła się liczba osób z wykształceniem wyższym w Pomorskiem (z 11 do 26% w latach 2000 – 2015). Kobiety mają przewagę wśród osób z wyższym wykształceniem, ale także wśród tych o najniższym wykształceniu.
Tylko 42 procent Pomorzan deklaruje znajomość języka angielskiego na poziomie czynnym lub biernym.
Na zdjęciu: Uhonorowanie zdobywców Pucharu Polski w piłce nożnej – drużyny Arki Gdynia – podczas XXXV sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego. Czy posiadanie takiego trofeum czyni wszystkich Pomorzan szczęśliwymi? Fot. Kazimierz Netka.
Zauważalny jest dystans w poziomie wykształcenia między powiatami pozametropolitalnymi a Trójmiastem. W ostatnich latach te różnice wyraźnie wzrosły. Podregion gdański i trójmiejski wyróżniają się najwyższym udziałem osób z wykształceniem wyższym lub średnim.
Powiaty pozametropolitalne osiągały w latach 2000 – 2015 istotne wzrosty liczbowe i procentowe, jeśli chodzi o populację osób z wyższym wykształceniem, ale były one przeciętnie słabsze niż w skali całego województwa pomorskiego i zdecydowanie mniejsze niż w trzech miastach metropolitarnych – mówił dr Krzysztof Stachura.
Źródło ilustracji: Prezentacja, którą przedstawił dr Krzysztof Stachura podczas XXXV sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego.
Niestety, mimo wzrostu liczby osób z wyższym wykształceniem w Pomorskiem, nadal zauważalne jest spore wykluczenie społeczne. Nastąpiła poprawa sytuacji finansowej Pomorzan, ale skala wzrostu jest słabsza w porównaniu do innych regionów w kraju.
Zmalał jednak w Pomorskiem odsetek osób mających problemy, by się utrzymać. Nieznacznie wzrósł odsetek osób, których dochody wystarczają do zaspokojenia bieżących potrzeb.
Podczas badań stwierdzono, że rośnie poziom zadowolenia z sytuacji finansowej własnej rodziny. Ale, najczęściej przyjmowana strategia zaspokajania bieżących potrzeb to… ich ograniczanie, czyli rezygnowanie z czegoś.
28% mieszkańców Pomorskiego – to osoby wykluczone społecznie; 9% – osoby zagrożone ubóstwem skrajnym; 9% otrzymuje pomoc z zewnątrz. Niełatwe życie ponad jednej czwartej mieszkańców być może sprawia, że Pomorzanie są bardziej otwarci i tolerancyjni w stosunku do osób obcego pochodzenia niż statystyczny Polak.
70% pracujących to osoby w wieku 25 – 44 lata. Rośnie deficyt pracowników w sektorze publicznym. Odsetek aktywnych zawodowo w latach 2011 – 2015 wahał się w przedziale 46% – 53%. Spadł odsetek osób wykonujących prace fizyczne.
Źródło ilustracji: Prezentacja, którą przedstawił dr Krzysztof Stachura podczas XXXV sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego.
Pomorski rynek pracy charakteryzuje nierównomierny rozkład bezrobocia. Skoncentrowane jest ono przede wszystkim poza obszarem metropolitalnym, w jego obrębie zaś – w częściach: wschodniej i południowo-zachodniej.
W Pomorskiem, jak też gdzie indziej w naszym kraju, nie jest łatwo egzystować, ale indywidualnie odczuwana jakość życia jest przez mieszkańców Pomorskiego chwalona. Wyrażany jest wysoki poziom zadowolenia z życia (wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania). 82% – tylu badanych ocenia swoje życie jako udane bądź bardzo udane.
Najlepiej czują się obywatele Słupska. Miasto owo jest regionalnym liderem jeśli chodzi o ukontentowanie rzeczywistością. Wzrost poczucia satysfakcji w różnych obszarach vs. zła ocena sfery publicznej.
Większość respondentów w Pomorskiem deklaruje poczucie bycia kochanym i darzonym zaufaniem. Jednak, osoby starsze oraz kobiety częściej odczuwają osamotnienie niż pozostali.
Mimo tego, badania wykazały, że w Pomorskiem jest wysoki poziom zadowolenia z jakości wsparcia społecznego. Negatywna jest opinia o systemie służby zdrowia. 83 procent mieszkańców jest niezadowolonych z tego, jak funkcjonuje polska opieka zdrowotna. Pozytywna jest autoocena swego stanu. Trzy czwarte Pomorzan deklaruje zadowolenie ze swojego stanu zdrowia. Spada odsetek osób palących papierosy. Koncentracja infrastruktury leczniczej zauważalna jest w rdzeniu metropolii.
Na zdjęciu: Uhonorowanie Natalii Partyki – podczas XXXV sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego. Nagrody odbierają Rodzice Natalii i Ich Wnuk. To naprawdę powód do radości. Fot. Kazimierz Netka.
4 na 10 badanych korzysta z płatnej opieki zdrowotnej (1/4 w 2000 r.). Zauważalna jest poprawa sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy (zatrudnienie i aktywność zawodowa).
Na poczucie Pomorzan zadowolenia ze swego życia wpływa wzrost możliwości konsumpcyjnych w obszarze kultury. Spada % gospodarstw domowych zmuszonych do rezygnacji z wyjazdów wypoczynkowych dzieci. Połowa Pomorzan przeznaczała do trzech godzin w ciągu doby na oglądanie telewizji. W Pomorskiem jest stały ilościowy udział obywateli w aktywnościach kulturalnych.
Źródło ilustracji: Prezentacja, którą przedstawił dr Krzysztof Stachura podczas XXXV sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego.
Pomorzanie to społeczeństwo informacyjne. Jest dość duże nasycenie populacji użytkowników nowych technologii komunikacyjnych. Trójmiasto i region liderami. Od roku 2003 wzrasta procent osób posiadających telefony komórkowe. Wzrasta znaczenie nowych technologii w kontekście budowania sieci społecznych. Pomorze na tle Polski charakteryzuje się wyższym poziomem upowszechnienia korzystania z komputerów – mówił dr Krzysztof Stachura.
Niestety, poziom kompetencji cyfrowych słabnie. Nie tylko w Pomorskiem.
Na zdjęciu: Widok z ulicy Sienna Grobla. Obraz bogactwa. Fot. Kazimierz Netka
Przy tej samej ulicy ludzie żyją w nędzy. Zdjęcie poniżej. Fot. Kazimierz Netka
Co nam daje taka diagnoza? Do czego raport pt. „Warunki i jakość życia w województwie pomorskim” może być potrzebny?
– Jest on ważny szczególnie dla nas, radnych – mówił Jan Kleinszmidt – przewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego. Badany okres dotyczy czasu funkcjonowania wojewódzkiego samorządu w obecnych granicach. Ważne jest także to, że podsumowanie to zbiegło się z Dniem Samorządu Terytorialnego, który przypada 27 maja. Raport przedstawia olbrzymie zmiany, jakie zaszły w województwie dzięki pracy całej rodziny samorządów. Przeanalizujemy t informacje i będziemy je wykorzystywać.
Raport zawiera informacje bardzo potrzebne rządzącym – mówił radny wojewódzki Jerzy Barzowski. – Pozwoli eliminować negatywne zjawiska poprzez odpowiednie wsparcie. Wiadomości zawarte w Raporcie można wykorzystać do projektowania sposobów niwelowania różnic pomiędzy podregionami.
Do niezadowolenia ze służby zdrowia odniósł się Paweł Orłowski, wicemarszałek województwa pomorskiego; powiedział, że gdyby nie działalność samorządu na poziomie województwa, to ocena służby zdrowia byłaby jeszcze gorsza.
– To bardzo interesujący materiał – ocenił Grzegorz Grzelak – wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego. – W dużej mierze optymizm ludzie bierze się z ogólnej sytuacji trendów w Polsce. O bezrobociu wielkości 5 procent jeszcze kilka lat temu mogliśmy sobie tylko pomarzyć. Potrzebne byłoby doprecyzowanie tych badań – w zakresie oceny poziomu inwestycji zewnętrznych w naszym regionie. One, te inwestycje, teraz koncentrują się w pasie południowym naszego kraju, oraz w Warszawie i okolicach. W Pomorskiem jest zatrudnienie w usługach w biurowcach w obsłudze biznesu. Jednak te usługi łatwo mogą być przeniesione z Trójmiasta do innego kraju, to musimy mieć na uwadze. Raport ma duże znaczenie dla realizacji strategii rozwoju województwa. Przyciąganie inwestorów nie jest u nas najlepsze.
Kazimierz Netka