Na zdjęciu: herb na Wielkiej Zbrojowni w Gdańsku. Fot. Kazimierz Netka.

Królewskie Miasto Gdańsk

Koronacja jakiegoś władcy to wydarzenie bardzo znaczące w historii państw, kontynentów, krajów, miast. Jak wiadomo, koronę nosi również herb Gdańska. Kiedy została ona dodana do tego symbolu i kto owego prawa do noszenia korony Gdańskowi udzielił?

– Dzisiaj mija 565 lat od dnia, w którym król Polski, Kazimierz Jagiellończyk dodał koronę do herbu Gdańska – powiedział nam Bogdan Kwapisiewicz – prezes Kapituły Kulinarnej „Gdańskie Smaki”. Mamy więc Królewskie Miasto Gdańsk.

Warto pamiętać o tym wydarzeniu z 1457 roku. Jest to niezwykły „smaczek” w historii stolicy województwa pomorskiego.

Oto zapis w Wikipedii:

25 maja 1457 roku został nadany miastu herb przedstawiający dwa krzyże i złotą koronę przez Kazimierza IV Jagiellończyka. (źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Herb_Gda%C5%84ska ).

Zanim Gdańsk otrzymał królewską koronę, król Kazimierz Jagiellończyk ustanowił pierwszego wojewodę pomorskiego. Powołał na to stanowisko kociewskiego rycerza: Jana z Jani.

Oto zapis w Wikipedii:

Jan z Jani herbu Ostoja (ur. ok. 1400, zm. 29 marca 1461) – rycerz z ziemi nowskiej, współtwórca Związku Pruskiego, członek Towarzystwa Jaszczurczego, przywódca w wojnie 13-letniej, starosta środkowego Pomorza, starosta gniewski. W dowód uznania za zasługi w walkach z zakonem krzyżackim został mianowany przez króla Kazimierza IV Jagiellończyka 10 maja 1454 r. pierwszym wojewodą pomorskim (źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_z_Jani ).

Może warto tym majowym rocznicom nadać większą rangę – zarówno w Gdańsku, jak i w województwie pomorskim? Pierwszego wojewodę pomorskiego, Jana z Jani, upamiętniono w gminie Smętowo Graniczne – w miejscowości Stara Jania. Postawiono tam kamień z napisem, informującym o zacnym Pomorzaninie:

Na zdjęciu: Obelisk, upamiętniający Jana z Jani – twórcę województwa pomorskiego w średniowieczu i pierwszego wojewodę pomorskiego. Obelisk znajduje się w miejscowości Stara Jania, gmina Smętowo Graniczne. Fot. Kazimierz Netka.

Warto wiedzieć, że włości pierwszego wojewody pomorskiego składały się m.in., z trzech miejscowości: Kościelna Jania, Leśna Jania i Stara Jania, znajdujących się teraz w gminie Smętowo Graniczne, powiat starogardzki, na skraju Borów Tucholskich.

Z Gdańskiem ma też silne związki król Jan III Sobieski, starosta z siedzibą w grodzie Gniew, również na Kociewiu. Król Jan III Przyjaźnił się z Janem Heweliuszem – słynnym gdańskim astronomem. Pomnik króla Jana III Sobieskiego stoi na Targu Drzewnym w Gdańsku. Istnieje Trójmiejski Klub Kociewiaków im. Króla Jana III Sobieskiego.

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl