Na zdjęciu powyżej: Spotkanie zorganizowane w ramach realizacji programu Global Compact w Polsce – wtedy dowiedzieliśmy się o planach akcesji Polski do AGN – w Uniwersytecie Gdańskim w Sopocie, 9 marca, podczas Transport Week 2016. Fot. Kazimierz Netka

Ważne wydarzenie dla  zagospodarowania polskich szlaków wodnych – rzek i kanałów.

Pani premier Beata Szydło podpisała uchwałę w sprawie Konwencji AGN (Europejskiego Porozumienia w Sprawie Głównych Śródlądowych Dróg Wodnych o Międzynarodowym Znaczeniu).

W 2023 roku będziemy mieli większe szanse na przyjęcie naszych rzek w system TENT – Transeuropejskiej Sieci Transportowej.

Uchwałę wcześniej zaakceptowała Rada Ministrów – 28 października br. Teraz, dokument ten został skierowany do Sejmu – informuje Biuro Prasowe Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Na ilustracji: Polskie szlaki wodne zaliczone do systemu AGN. Źródło: Global Compact Poland.

Uchwała po rozpatrzeniu projektu przez parlament zostanie przekazana do podpisu Prezydentowi RP, a następnie trafi Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych. Ratyfikacja powinna nastąpić jeszcze w tym roku.
Konwencja AGN zobowiązuje Polskę do dostosowania naszych głównych dróg wodnych do co najmniej IV klasy żeglowności. Klasy niższe nie uprawniają do korzystania ze środków TEN-T (transeuropejskie korytarze transportowe UE). Aby skorzystać z unijnych funduszy TEN-T, nasze główne drogi wodne muszą mieć parametry właśnie IV klasy żeglowności (głębokość tranzytowa na szlaku minimum 2,5 m) – czytamy na stronie internetowej www.mgm.gov.pl.

Przystąpienie do Konwencji AGN jest jednym z priorytetów Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Pierwszym, istotnym krokiem dla rozbudowy lub modernizacji śródlądowych dróg w Polsce było przyjęcie w czerwcu 2016 przez Radę Ministrów „Założeń do planów rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce do roku 2020 z perspektywa do 2030” – strategicznego dokumentu określającego perspektywę tworzenia warunków do rozwoju transportu śródlądowego w Polsce. Strategia polskiego rządu wpisuje się w europejskie regulacje wyznaczone właśnie w Porozumieniu AGN.
Sieć ujęta w Konwencji AGN podzielona jest na dziewięć głównych wodnych ciągów transportowych o długości ponad 27 tys. km. i łączących porty ponad 37 krajów europejskich.

Na zdjęciu: Styk Wisły i Bałtyku – podczas modernizacji ujścia Wisły Przekop. Fot. Kazimierz Netka.

Na terytorium Polski znajdują się trzy szlaki wodne w ramach europejskiego systemu śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym, są to:
1. Droga wodna E40 – łącząca Morze Bałtyckie od Gdańska z Morzem Czarnym w Odessie.
2. Droga wodna E30 – przebiegająca Odrzańską Drogą Wodną, łączącą Morze Bałtyckie w Świnoujściu z Dunajem w Bratysławie.
3. Droga wodna E70 – łącząca Odrę z Zalewem Wiślanym i stanowiąca część europejskiego szlaku komunikacyjnego wschód-zachód łączącego Kłajpedę z Rotterdamem.

Na ilustracji: Europejskie szlaki wodne zaliczone do systemu AGN. Źródło: Global Compact Poland.

Porozumienie wskazuje również dziesięć lokalizacji portów śródlądowych o międzynarodowym znaczeniu: Świnoujście, Szczecin, Kostrzyn, Wrocław, Koźle, Gliwice, Gdańsk, Bydgoszcz, Warszawa, Elbląg.
Aktualnie drogi wodne na terenie Polski, z wyjątkiem krótkich odcinków na dolnej Odrze, nie spełniają minimalnych międzynarodowych warunków żeglowności określonych przez Konwencję AGN.
Polska jako członek Porozumienia zobowiąże się do zapewnienia na wskazanych drogach wodnych warunków nawigacyjnych spełniających kryteria śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym, tzw. klasy „E” odpowiadającej IV klasie żeglowności.

Na zdjęciu: Spotkanie zorganizowane w ramach realizacji programu Global Compact w Polsce – wtedy dowiedzieliśmy się o planach akcesji Polski do AGN – w Uniwersytecie Gdańskim w Sopocie, 9 marca, podczas Transport Week 2016. Fot. Kazimierz Netka.

Wskazane śródlądowe drogi wodne, z wyjątkiem połączenia Wisła-Bug, po uzyskaniu standardu określonego przez AGN, powinny stać się docelowo elementami wspomnianej sieci bazowej transeuropejskich korytarzy transportowych TEN-T.
Polskie śródlądowe drogi wodne, z wyjątkiem niewielkiego odcinka Odry, zostały pominięte w tej sieci z powodu braku jasno określonej strategii i planu rozwoju głównych polskich śródlądowych dróg wodnych do co najmniej IV klasy żeglowności. Z tego względu przed kolejną rewizją sieci TEN-T w 2023 r. Polska powinna mieć gotowe i przyjęte programy przebudowy dróg wodnych, wskazanych do wpisania do sieci TEN-T.

Przystąpienie Polski do Konwencji AGN to krok w kierunku realizacji postanowień Białej Księgi Transportu (czyli strategii Unii Europejskiej dotyczącej rozwoju transportu), zgodnie z którą:

– do 2030 r. 30% drogowego transportu towarów na odległość większą niż 300 km należy przenieść na inne środki transportu, np. kolej lub transport wodny, zaś do 2050 r. powinno to być ponad 50% tego typu transportu,

– do 2030 r. stworzona będzie w pełni funkcjonalna unijna multimodalna sieć bazowa TEN-T (transeuropejskiej sieci transportowej), zaś do 2050 r. nastąpi osiągnięcie wysokiej jakości i przepustowości tej sieci, jak również stworzenie odpowiednich usług informacyjnych – informuje Biuro Prasowe MGMiŻŚ.

Konwencja AGN ustanowiona została przez Organizację Narodów Zjednoczonych – ONZ. Skrót AGN pochodzi od francuskiej nazwy: Accord Européen Sur Les Grandes Voies Navigables – AGN). Konwencja AGN podpisana została 19 stycznia 1996 roku w Genewie.

Kazimierz Netka