Fot. Sylwia Mierzewska/UCK.
Produkcja ruszyła dopiero gdy medycy nauczyli robota, co ma robić i na jakich warunkach
Leki cytotoksyczne są wykorzystywane w procesie leczenia pacjentów onkologicznych. To substancje, które charakteryzują się wysoką toksycznością, również wobec zdrowych komórek ludzkiego ciała, dlatego proces ich przygotowania musi być prowadzony w sposób staranny, zapewniający bezpieczeństwo zarówno osobom je przygotowującym, jak i pacjentom. To praca, która na każdym etapie musi być dogłębnie monitorowana.
Leki cytotoksyczne w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym przygotowywane są w Aptece Szpitalnej, w specjalistycznej pracowni, która wyposażona jest w odpowiednie materiały, urządzenia i komory laminarne do pracy z tego typu substancjami. Przygotowuje je wykwalifikowany, przeszkolony i odpowiednio zabezpieczony personel.
Ostatnie dwa lata to czas, w którym w Aptece odbywała się prawdziwa rewolucja. I mimo że to słowo „duże” i często nadużywane, to w tym wypadku całkowicie uzasadnione. W jednostce działa jedyny w Europie (i jeden z zaledwie kilku na świecie) tego typu robot do produkcji leków cytotoksycznych.
– Nasze rozwiązanie wyprzedza co najmniej o dekadę stosowane do tej pory. Robotyzacja jest kierunkiem, w którym chcemy podążać. Podobnie zaawansowane urządzenia w wielu miejscach będą wyręczały lub wspomagały naszych pracowników – tłumaczy Jakub Kraszewski, dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego.
– Od dłuższego czasu wyczekiwaliśmy tego dnia. Przedstawiamy rozwiązanie, które przede wszystkim dedykowane jest naszym pacjentom leczonym na schorzenia onkologiczne i hematologiczne. Pozwoli ono szybciej i precyzyjniej dostarczyć dawkę leku wykorzystywanego w terapii. Ponadto całe rozwiązanie, jako system „zamknięty”, praktycznie eliminuje zagrożenie toksycznością podawanych leków, również dla personelu wykonującego te czynności – dodaje Adam Sudoł, zastępca dyrektora naczelnego ds. logistyki medycznej UCK.
Rewolucja w aptece dokonała się w wielu obszarach, ale najważniejsze z nich to efektywność i bezpieczeństwo.
– Przy wyborze robota skupiliśmy się przede wszystkim na zapewnieniu pacjentom najbezpieczniejszej terapii w możliwie najkrótszym czasie przy jednoczesnym, maksymalnym zabezpieczeniu farmaceutów oraz pozostałego personelu szpitala pracującego z lekiem cytotoksycznym. Przez bezpieczeństwo terapii rozumiem najwyższą precyzję dawkowania i monitorowanie praktycznie każdej sekundy produkcji leku. Tutaj nie ma żadnego ryzyka – ani dla pacjentów, ani dla pielęgniarek. Dostarczany produkt jest absolutnie najwyższej jakości – mówi dr n. med. Wioletta Kaliszan, kierownik Apteki Szpitalnej UCK.
Robot pracuje w oparciu o algorytmy sztucznej inteligencji. Posiada 16 kamer wieloetapowej kontroli, 4 zautomatyzowane ramiona, 8 stacji roboczych, 8 niezależnych stanowisk do mieszania oraz wewnętrzne magazyny na fiolki z lekami oraz strzykawki. Jest w stanie wykonać nawet 70 dawek leku w ciągu godziny.
Bezpieczna, szybka i precyzyjna praca urządzenia jest zasługą personelu apteki, który nie wyobraża sobie już pracy bez wsparcia robota. Należy tu jeszcze raz podkreślić, że bezpieczeństwo personelu to bezpieczeństwo pacjenta.
– Sztuczna inteligencja pozwala niezwykle precyzyjnie odmierzyć zleconą dawkę i monitoruje na każdym etapie proces przygotowania leku. Produkcja ruszyła dopiero wtedy, kiedy nauczyliśmy robota, co w zasadzie ma robić i to na naszych warunkach. Zajęło to ponad 12 miesięcy. Obecna sprawna i wydajna praca urządzenia jest zasługą wielu osób pracujących w aptece. Możemy dostarczyć lek w najkrótszym możliwym czasie, a to kluczowe dla pacjentów, lekarzy, dla całej terapii – tłumaczy dr Kaliszan.
Fot. Sylwia Mierzewska/UCK.
Apteka Szpitalna Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego działa nieprzerwanie od 1945 roku. Pracuje w systemie całodobowym 365 dni w roku. W ramach tej integralnej jednostki funkcjonują m.in. pracownia leków cytostatycznych, pracownika żywienia klinicznego, pracownia receptury klasycznej i septycznej, zakład inżynierii genetycznej oraz punkt opieki farmaceutycznej. Apteka obsługuje wszystkie jednostki UCK – kliniki, poradnie, centra lecznicze, laboratoria i zakłady – poinformował Łukasz Wojtowicz – Główny Specjalista ds. Promocji i PR, Zespół ds. Promocji i PR, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku.
(K.N.)
Proszę, czytaj również na portalu: netka.gda.pl