Na zdjęciu: Współtwórcy nowej koncepcji ekspozycji w Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku. Fot. Kazimierz Netka.

Nowa wystawa o przedwojennych polskich Gdańszczanach, Polskim Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym nr 1 w Wolnym Mieście Gdańsku i początku II wojny światowej.

Spacerując ulicami Podwale Staromiejskie w Gdańsku, przechodząc obok gmachu Technikum Łączności (Zespołu Szkół Łączności), nie każdy zdaje sobie sprawę że za tym budynkiem znajduje si,e niezwykłe miejsce – bohaterskiej walki obrońców Poczty Polskiej w 1939 roku. Teraz znajduje się tam m.in. Muzeum Poczty Polskiej. Dzisiaj, 11 stycznia 2018 roku, poinformowano o nowych ekspozycjach w tym Muzeum, a przede wszystkim o wystawie nieeksponowanych dotychczas przedmiotów, znalezionych przy poległych pocztowcach podczas ekshumacji ich grobów w 1991 roku w Gdańsku Zaspie.

Fot. Kazimierz Netka

Ponad ćwierć wieku czekaliśmy na obejrzenie tych pamiątek o bohaterach. Nową ekspozycję przygotowali pracownicy Muzeum Historycznego Miasta Gdańska: dr hab. Janusz Trupinda – kierownik Muzeum Poczty Polskiej (teraz, od 1 stycznia, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku) oraz Marek Adamkowicz – teraz kierownik Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku z zespołem projektantów nowych ekspozycji – powiedział prof. Waldemar Ossowski, witając gości przybyłych 11 stycznia 2018 roku na uroczystość obchodów 78. rocznicy egzekucji działaczy polskich z Wolnego Miasta Gdańska.

Fot. Kazimierz Netka

Podczas uroczystości przedstawiono projekt nowej wystawy stałej w Muzeum Poczty Polskiej oraz ekspozycję przedmiotów wydobytych z grobu Obrońców Poczty Polskiej.

Data prezentacji koncepcji nowej wystawy stałej w Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku jest nieprzypadkowa. 11 stycznia 1940 r. w lesie w pobliżu niemieckiego nazistowskiego obozu Stutthof rozstrzelanych zostało 22 działaczy polskich.

Jak przypomniał podczas uroczystości dyrektor MHMG prof. Waldemar Ossowski, w kolejnej zbiorowej egzekucji więźniów Stutthofu, z 22 marca 1940 r., która uznawana jest za symbol eksterminacji ludności polskiej z Wolnego Miasta, Niemcy zamordowali 67 osób. Wśród tej liczby znaleźli się także emerytowani i niżsi rangą urzędnicy pocztowi z Wolnego Miasta Gdańska. Wystawa obejmie także ich tragiczny los – wynika z informacji prasowej MHMG, zawierającej też następujące wypowiedzi:

Fot. Kazimierz Netka

– Chcemy, aby nowa wystawa różniła się diametralnie od tego, co mamy obecnie – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. – Aktualny wystrój Muzeum Poczty Polskiej stanowi modyfikację swoistej izby pamięci, która została otwarta blisko czterdzieści lat temu, w roku 1979. Naszą ambicją jest stworzenie wystawy, która za pomocą zarówno unikatowych eksponatów, jak i elementów multimedialnych będzie opowiadać zarówno o historii Polaków i Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, ale też pomoże w budowaniu tożsamości współczesnych gdańszczan. Uważamy, że wzorce społeczne, obywatelskie, jakie zawdzięczamy Polakom z międzywojennego Gdańska, nie straciły nic na aktualności.

Prezentacja przedmiotów wydobytych z grobu obrońców Poczty Polskiej stanowi zwieńczenie zrealizowania dwóch projektów, dofinansowanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa narodowego – powiedział dyrektor Waldemar Ossowski. – Pierwszy z nich, pt. „Witajcie Koledzy!”. Drugi zaowocował scenariuszem nowej wystawy stałej do efekt dedykowanego temu celowi osobnego projektu, dzięki któremu narracja o wydarzeniach z 1 września 1939 roku, opowiedziana poprzez losy ludzi i zabytkowych eksponatów nabierze nowej, głębszej wymowy.

Fot. Kazimierz Netka

Oba projekty, dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Historyczne Miasta Gdańska zrealizowało w roku 2017. Ich łączny koszt to ok. 115 000 zł.

– Na nowej ekspozycji zaprezentowanych zostanie kilkadziesiąt obiektów, m.in. okulary, medaliki, łuski karabinowe, grzebyki, a także elementy pocztowych mundurów, w tym guzik ze śladem przestrzału niemieckim pociskiem – mówił Marek Adamkowicz – kierownik Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku. – Guzik ów jest najbardziej wymownym świadectwem zbrodni popełnionej na polskich pocztowcach 5 października 1939 r. Dodatkową ciekawostką jest to, że wspomnianą przestrzelinę zauważono dopiero podczas niedawnych prac konserwatorskich. Wcześniej była niewidoczna, albowiem guzik był zaplątany w resztki munduru.

Fot. Kazimierz Netka

Na nowych ekspozycjach znajdą się też informacje dotyczące działalności kontrwywiadowczej.

Pamiątki po zamordowanych przez hitlerowców Obrońcach Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku można oglądać w godzinach pracy Muzeum. Szczegółowe wiadomości znajdują się na stronie internetowej http://www.mhmg.pl/oddzial/6/muzeum-poczty-polskiej-w-gdansku – Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.

Odwiedzający mogą uzyskać pamiątkowe paszporty Wolnego Miasta Gdańska. Oczywiście, do Muzeum Poczty Polskiej można wejść bez paszportów, na ogólnych zasadach. Te symboliczne dokumenty ja mają spełniać rolę edukacyjną. Otrzymają je przede wszystkim dzieci, ale też dorośli – opowiedzieli nam pomysłodawcy.

Kazimierz Netka