Na zdjęciu: Muzeum Puszczy Kampinoskiej. Fot. Kazimierz Netka.

Obrona ważnych przyrodniczo miejsc przed zabudową.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przekaże sześciu parkom narodowym dotacje na interwencyjne wykupy gruntów położonych w ich granicach, ale będących własnością prywatną. Pozwoli to pozyskać cenne przyrodniczo tereny i lepiej chronić unikatowe ekosystemy, zwłaszcza roślinne – wynika z informacji, które przekazał nam dyrektor Sławomir Kmiecik – rzecznik prasowy NFOŚiGW.

Umowy w tej sprawie zostały podpisane jeszcze pod koniec 2018 r. Wsparcie otrzymają: Biebrzański Park Narodowy, Kampinoski Park Narodowy, Narwiański Park Narodowy, Wielkopolski Park Narodowy, Gorczański Park Narodowy i Wigierski Park Narodowy. Dofinansowanie umożliwia program priorytetowy NFOŚiGW Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej, Część 1) Ochrona obszarów i gatunków cennych przyrodniczo. Co bardzo istotne, wykupy gruntów nie mają cech wywłaszczania – odbywać się będą według cen rynkowych.

Biebrzański Park Narodowy

Umowy regulujące dotację NFOŚiGW dla projektów BPN podpisali: Dyrektor Departamentu Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej NFOŚiGW Małgorzata Adamska i Dyrektor BPN Andrzej Grygoruk. Dofinansowanie pozwoli na wykup gruntów w celu ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt. Kwota dotacji NFOŚiGW dla BPN wynosi 640 332 zł. Zostaną wykupione powierzchnie, które znajdują się na obszarach Natura 2000: „Ostoja Biebrzańska” PLB 200006 oraz „Dolina Biebrzy” PLH 200008. Planowane do wykupu działki położone są w miejscu występowania 17 cennych gatunków ptaków, m.in. wodniczki, kszyka, błotniaka stawowego, żurawia, derkacza, a także dubelta i kropiatki. Na niektórych działkach występują siedliska przyrodnicze – kod 7230 (torfowiska o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk) oraz siedliska przyrodnicze – kod 91 D0 (bory i lasy bagienne). Na jednej z działek stwierdzono występowanie strzepotka edypusa – motyla będącego przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000 „Dolina Biebrzy”.

Kampinoski Park Narodowy

Dotacja w wysokości 301 050 zł zostanie przekazane przez NFOŚiGW na wykup zabudowanej nieruchomości o powierzchni blisko 1,5 ha na terenie obszaru Natura 2000 PLC 140001 „Puszcza Kampinoska”. Umowę regulującą przekazanie dotacji popisali: Dyrektor Departamentu Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej NFOŚiGW Małgorzata Adamska i Dyrektor KPN Mirosław Markowski. Pierwokup ten, co jest rzadkością, ma charakter społeczny. Właściciele nieruchomości poprosili o wykup, uzasadniając to ciężką sytuacją życiową wynikającą ze stanu zdrowia. Okoliczności te potwierdził wójt tamtejszej gminy Leoncin. Po przeprowadzeniu transakcji, obecne na terenie zabudowania mają być rozebrane, co umożliwi renaturalizację. Znajdują się tam stanowiska fiołka mokradłowego, kosaćca syberyjskiego, goździka sinego i smagliczki pagórkowej, czyli gatunków wymienionych w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin. Zakup pozwoli na podjęcie działań z zakresu czynnej ochrony przyrody. Koszt transakcji to 334 500 zł. Kampinoski Park Narodowy realizuje program wykupu gruntów od 1975 r. W jego ramach nabyto już ok. 11 tys. ha, co stanowi 80 proc. przewidzianego areału.

Narwiański Park Narodowy

NFOŚiGW przekaże NPN dwie dotacje (15 500 zł i 9 500 zł) na wykup prawie 1,7 ha i blisko 1,8 ha prywatnych gruntów o unikatowych walorach przyrodniczych na terenie obszaru specjalnej ochrony siedlisk Natura 2000 PLH 200002 „Narwiańskie Bagna” i obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 PLB 200001 „Bagienna Dolina Narwi”. Umowy regulujące przekazanie dotacji popisali: Dyrektor Departamentu Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej NFOŚiGW Małgorzata Adamska i Dyrektor NPN Ryszard Modzelewski. Wykup powierzchni w połączeniu z innymi gruntami NPN pozwoli na aktywne prowadzenie zabiegów ochronnych i ograniczenie antropopresji. Dodatkowo część działki stanowi miejsce bytowania populacji lęgowej ptaków ujętych w Załączniku nr 1 Dyrektywy Ptasiej: derkacza oraz gatunku objętego ochroną ścisłą – bekasa kszyka. Wykup działki spowoduje stworzenie zwartych kompleksów gruntów Skarbu Państwa. Regulacja stanu posiadania gruntów, jako jeden ze statutowych celów NPN, jest realizowana od 2006 r.

Wielkopolski Park Narodowy

530 586 zł dotacji z NFOŚiGW otrzyma WPN na wykonanie pierwokupu nieruchomości gruntowej sąsiadującej z działką, która już wcześniej została nabyta ze środków NFOŚiGW. Porozumienie potwierdzające przekazanie dofinansowanie popisali Dyrektor Departamentu Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej NFOŚiGW Małgorzata Adamska i Dyrektor WPN Zbigniew Sołtysiński. Obie działki stanowią integralną część lokalnego korytarza ekologicznego: Konarzewo-Rosnówko-Komorniki. Wykup stworzy warunki do zwiększenia bioróżnorodności poprzez zmianę sposobu wykorzystania gruntu. Część powierzchni działek zostanie zalesiona, będzie też odtworzony ekosystem łąkowy, powstaną ponadto łączniki (zadrzewienia i zakrzewienia) stanowiące miejsce żerowania i schronienia dla ptaków i gryzoni. Poprzez ograniczenie bazy pokarmowej dla dzików liczebność tych zwierząt ulegnie naturalnemu zmniejszeniu, co jest ważne w związku z powiększającym się zasięgiem afrykańskiego pomoru świń (ASF), jak również w aspekcie odszkodowań łowieckich, jakie Wielkopolski Park Narodowy musi wypłacać właścicielom prywatnych gruntów w granicach parku. Na wykupionym obszarze zaprzestana zostanie intensywna gospodarka rolna, w tym uprawa kukurydzy, przez co powstanie naturalna strefa buforowa i zmniejszy się spływ zanieczyszczeń (nawozy i środki ochrony roślin) do Jeziora Chomęcickiego.

Gorczański Park Narodowy

Dofinansowanie NFOŚiGW dla projektu wykupu przez GPN działek leżących w jego granicach wynosi 63 490 zł. Umowę w tej sprawie podpisali: Dyrektor Departamentu Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej NFOŚiGW Małgorzata Adamska i Dyrektor GPN dr inż. Janusz Tomasiewicz. Przedmiotem sprzedaży są działki o łącznej powierzchni ponad 1,3 ha, stanowiące użytek łąkowy, w części pokryty zadrzewieniami – świerczyną. Teren ten stanowi cenny przyrodniczo fragment polany, której znaczna część została już wcześniej wykupiona przez GPN. Obejmuje siedliska i gatunki ważne dla ochrony ekosystemów nieleśnych. Na działce występuje fragment siedliska zasadowej młaki kozłkowo-turzycowej. Wykup pozwoli na podjęcie działań ochronnych, w tym powstrzymanie sukcesji i degradacji siedlisk.

Wigierski Park Narodowy

W celu ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych dotacja z NFOŚiGW w kwocie 252 700 zł dotacji zostanie przeznaczona na wykup działki o powierzchni przeszło 3 ha. Umowę w tej sprawie podpisali: Dyrektor Departamentu Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej NFOŚiGW Małgorzata Adamska i Dyrektor WPN Jarosław Borejszo. Wykup uniemożliwi zabudowę tego gruntu oraz ochroni strefę brzegową rzeki Czarna Hańcza. Możliwe będzie również podjęcie zabiegów ochronnych w celu kształtowania łąk świeżych (na części niezalesionej) i utrzymania na pozostałej części cennych zbiorowisk leśnych.

– Urbanizacja pobliskich terenów to dla nas kluczowy problem. Okoliczna zabudowa pączkuje, a my chcemy ten proces spowolnić lub ograniczyć w ważnych przyrodniczo miejscach. Oczywiście, nie wszędzie. Mamy świadomość, że wsie muszą istnieć i ludzie muszą w nich normalnie funkcjonować, ale są strefy, w których zabudowa byłaby niewskazana, gdyż mogłaby szkodzić przyrodzie czy krajobrazowi. W granicach parku mamy 2500 ha gruntów prywatnych, a dotacja z NFOŚiGW pozwoli zwiększyć zasób terenów w bezpośrednim władaniu WPN – wyjaśnił po podpisaniu umowy Dyrektor Jarosław Borejszo.

Źródło: Dyrektor Sławomir Kmiecik – rzecznik prasowy NFOŚiGW.

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl

(K.N.)