Fot. Kazimierz Netka.

Pomogli niezależni eksperci, w ramach inicjatywy JASPERS.

Wysokość funduszy UE inwestowanych obecnie w ramach unijnej polityki spójności wynosi 4 mld euro. Środki te finansują 25 dużych projektów infrastrukturalnych w 10 państwach członkowskich.

Pakiet inwestycyjny dotyczy projektów w Bułgarii, Czechach, Grecji, na Malcie, w Niemczech, w Polsce, Portugalii, Rumunii, na Węgrzech i we Włoszech. Projekty te obejmują szeroki zakres dziedzin: zdrowie, transport, badania naukowe, środowisko i energię. Razem ze współfinansowaniem krajowym łączna wysokość inwestycji w te projekty wynosi 8 mld euro napisano w komunikacie prasowym, który przekazała nam Marta ANGROCKA-KRAWCZYK z Wydziału Prasy Komisji Europejskiej Przedstawicielstwo w Polsce.

Komisarz ds. polityki regionalnej Corina Crețu powiedziała: Każdy z tych 25 projektów ilustruje, w jaki sposób UE działa, aby poprawić codzienne życie naszych obywateli, na przykład przez zapewnienie lepszej jakości wody pitnej, szybszego transportu kolejowego czy dostępu do nowoczesnych szpitali. W obecnym okresie budżetowym zatwierdziłam 258 dużych projektów infrastrukturalnych, na które przeznaczono 32 mld euro z funduszy UE. Można powiedzieć, że projekty te są ambasadorami polityki spójności i jestem dumna z każdego z nich.

• Bezpieczniejsze i przystępne cenowo dostawy energii w Bułgarii 

Fundusze UE w wysokości 33 mln euro sfinansują budowę transgranicznego rurociągu międzysystemowego o długości 182 km między miejscowościami Komotini w Grecji i Stara Zagora w Bułgarii. Gazociąg ten jest projektem europejskim będącym przedmiotem wspólnego zainteresowania, który przyczynia się do osiągnięcia celów unii energetycznej. Systemy gazowe obu państw zostaną połączone po raz pierwszy. Inwestycja ta pozwoli zdywersyfikować źródła energii w regionie i zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne. Dzięki większej konkurencji na rynku gazu konsumenci uzyskają niższe ceny.

• Lepsze połączenia drogowe i kolejowe w ramach transeuropejskiej sieci transportowej w Czechach 

Pierwszy projekt otrzymał finansowanie w wysokości 76 mln euro przeznaczone na modernizację korytarza kolejowego między Pragą a Pilznem. Roboty obejmują budowę i rekonstrukcję torów między Roksycanami a Pilznem. Modernizacja tego odcinka skróci czas podróży o połowę i zwiększy atrakcyjność Pilzna jako regionalnego centrum gospodarczego. Druga inwestycja w wysokości blisko 75 mln euro dotyczy drogi Nebory–Bystřice łączącej czeską autostradę D48 i słowacką autostradę D3.

• Nowoczesny kampus badawczy w Jenie (Niemcy) 

Na modernizację infrastruktury Uniwersytetu Friedricha Schillera w Jenie (kraju związkowy Turyngia) przeznaczono z funduszy UE niemal 84 mln euro. W ramach projektu sfinansowana zostanie budowa dwóch budynków mieszczących uniwersyteckie centrum danych oraz wydział matematyki i informatyki, z których będzie korzystać 18 tys. studentów.

• Usprawnienie usług publicznych w Grecji i przystępna cenowo energia na Krecie 

System telekomunikacyjny „Syzefxis II”, który docelowo połączy całą grecką sieć administracji publicznej, zostanie zasilony kwotą blisko 135 mln euro. Inwestycja ta umożliwi dodatkowe podłączenia do systemu (600 tys. urzędników służby cywilnej i 34 tys. urzędów publicznych), które przełożą się na znaczne korzyści skali i lepsze usługi dla ludności.

W ramach kolejnego projektu powstanie elektroenergetyczne połączenie międzysystemowe między Kretą a Półwyspem Peloponeskim. Wartość inwestycji wynosi prawie 95 mln euro i obejmuje ona położenie dwóch kabli podmorskich o długości 135 km. Projekt ten obniży koszty energii elektrycznej na Krecie dzięki zastąpieniu drogich w eksploatacji jednostek wytwórczych zasilanych ropą przez tańszą energię elektryczną produkowaną w Grecji kontynentalnej.

• Lepsza jakość sieci połączeń, mniejsze zatory komunikacyjne i większe bezpieczeństwo transportu w okolicach Budapesztu (Węgry)

105,5 mln euro zostanie przeznaczone na sfinansowanie modernizacji południowego odcinka obwodnicy Budapesztu. Inwestycja obejmie rekonstrukcję dróg i mostów oraz budowę nowych ścieżek rowerowych. Projekt ten skróci czas podróży i poprawi bezpieczeństwo ruchu drogowego dla 90 tys. pojazdów, które codziennie przemieszczają się w tym obszarze. Zmniejszy on również zatory komunikacyjne, wyprowadzając ruch z centrum miasta.

• Lepszy transport kolejowy na Sycylii (Włochy) 

Kwota ponad 358 mln euro z funduszy UE wesprze przedłużenie linii kolejowej w Katanii (Sycylia) o osiem nowych stacji i zakup nowego taboru kolejowego. Projekt ten przyczyni się do zmniejszenia zatorów komunikacyjnych w sieci drogowej i wesprze „czystą” mobilność w regionie.

• Lepsza woda pitna na Malcie 

Inwestycja w wysokości blisko 74 mln euro poprawi jakość wody pitnej, zwiększy bezpieczeństwo zaopatrzenia w wodę i poprawi gospodarowanie zasobami wód podziemnych na wyspach Malta, Gozo i Comino. Projekt przyniesie korzyści całej ludności tego państwa. Roboty finansowane ze środków UE obejmują budowę tunelu podziemnego oraz rozbudowę sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.

• Poprawa opieki zdrowotnej i lepsza jakość sieci połączeń w Polsce 

Jeżeli chodzi o inwestycje w opiekę zdrowotną, niespełna 61 mln euro z funduszy UE pomoże zakupić nowy sprzęt do Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Beneficjentami będzie ponad 3,3 mln mieszkańców województwa małopolskiego. Kwotą 56 mln euro wsparta zostanie budowa nowego kompleksu szpitalnego mieszczącego Wielkopolskie Centrum Zdrowia Dziecka w Poznaniu. Ta centralizująca usługi opieki zdrowotnej inwestycja będzie wymagać rozbudowy infrastruktury i zakupu nowego sprzętu. Centrum będzie prowadzić szpitalny oddział ratunkowy dla dzieci i powiększy swoje oddziały ortopedii, traumatologii i rehabilitacji.

Projekty w dziedzinie transportu morskiego obejmują zwiększenie bezpieczeństwa operacji w Porcie Gdańsk (województwo pomorskie) przez modernizację układu falochronów (155 mln euro) oraz zwiększenie bezpieczeństwa ruchu w Porcie Gdynia przez rozbudowę i modernizację nabrzeża i budowli hydrotechnicznych (blisko 65 mln euro).

W dziedzinie transportu kolejowego wsparcie w wysokości 126 mln euro otrzyma budowa Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej łączącej główne miasta województwa zachodniopomorskiego, w tym Stargard, Police i Gryfino, z której będzie mogło korzystać 687 tys. mieszkańców tych ośrodków. Wkład w wysokości blisko 39 mln euro pomoże zakupić 16 elektrycznych jednostek pociągowych, które będą jeździć w aglomeracji warszawskiej. Niespełna 58 mln euro umożliwi modernizację 152 wagonów pasażerskich i zakup 20 lokomotyw elektrycznych, które będą eksploatowane na trasach krajowych obsługiwanych przez PKP Intercity.

Jeżeli chodzi o inwestycje w transport drogowy, fundusze polityki spójności sfinansują budowę drogi ekspresowej S7 na odcinku Warszawa–Grójec (129 mln euro), autostrady A2 na odcinku między południową obwodnicą Warszawy a Mińskiem Mazowieckim (ponad 78 mln euro), odcinka drogi ekspresowej S3 na Dolnym Śląsku prowadzącego do granicy czeskiej (105 mln euro) oraz odcinka obwodnicy Olsztyna w województwie warmińsko-mazurskim (87 mln euro). Wszystkie te projekty wchodzą w skład transeuropejskiej sieci transportowej, a ich realizacja zwiększy bezpieczeństwo na drogach, skróci czas podróży i poprawi spójność terytorialną Polski.

• Zmodernizowana północna linia kolejowa w Portugalii 

Środki z funduszy UE w wysokości niespełna 119 mln euro zmodernizują północną linię kolejową na odcinku Ovar-Gaia. Linia ta stanowi część transeuropejskiej sieci transportowej. Inwestycja skróci czas podróży, zapewni pasażerom wygodniejsze warunki i zwiększy bezpieczeństwo na tej osi komunikacyjnej.

• Sprawniejszy transport w Bukareszcie, ochrona środowiska i gospodarka wodna w Rumunii 

Kwota 1 mld euro pomoże zmodernizować obwodnicę Bukaresztu przez rozbudowę kilku odcinków, co pozwoli podwoić pasy ruchu w każdym kierunku. Środki te wesprą również budowę 51-kilometrowego odcinka południowej części nowej obwodnicy autostradowej Bukaresztu. 97 mln euro z funduszy UE zostanie przeznaczone na sfinansowanie prac na całej linii metra nr 2 w stolicy Rumunii. Inwestycja ta obejmie nowe tory i nowy tabor. 

Ochrona i rekultywacja linii brzegowej Morza Czarnego w okręgu Constanța, który to obszar ma wybitnie turystyczny charakter, uzyska wsparcie w wysokości blisko 603 mln euro. Projekt obejmuje roboty wzmacniające klif, uzupełnienie piasku na plażach, środki ochrony różnorodności biologicznej (sztuczne rafy i odbudowa populacji gatunków morskich), a także zakup sprzętu do monitorowania. 

UE zainwestuje również ponad 135 mln euro w poprawę jakości wody pitnej i w systemy kanalizacji w okręgu Temesz. 15 tys. mieszkańców więcej uzyska podłączenie do sieci wody pitnej, a około 380 tys. osób będzie korzystało z wody pitnej lepszej jakości. 

Kontekst

Duże projekty infrastrukturalne to projekty, w które inwestowane jest z funduszy polityki spójności ponad 50 mln euro (75 mln w przypadku projektów transportowych). Biorąc pod uwagę skalę tych projektów, podlegają one ocenie Komisji, która wydaje następnie decyzję w ich sprawie. W okresie programowania 2014–2020 finansowanie UE otrzymało 258 dużych projektów. Wkład UE w te projekty wynosi 32 mld euro, która to kwota stanowi połowę ich łącznej wartości.

Inicjatywa JASPERS (wspólna inicjatywa wsparcia projektów w regionach europejskich), czyli zespół niezależnych ekspertów pomagających władzom lokalnym, regionalnym i krajowym w przygotowywaniu dużych projektów infrastrukturalnych finansowanych z funduszy UE, odgrywała ważną rolę w każdym z tych projektów, zapewniając doradztwo państwom członkowskim i beneficjentom na etapie opracowania projektu lub oceny wniosku o udzielenie finansowania.

Dodatkowe informacje

DG REGIO: dodatkowe informacje o 25 projektach

DG REGIO: wszystkie duże projekty infrastruktury – zachęca Marta ANGROCKA-KRAWCZYK z Wydziału Prasy Komisji Europejskiej Przedstawicielstwo w Polsce.

(K.N.)

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl