Fot. Kazimierz Netka.
Jak w epoce globalizacji wyprzedzić konkurencję, wykorzystując wszystkie swe atuty?
W gospodarce globalnej liczy się skuteczność nie tylko na rynku jednego kraju. Trzeba wyróżniać się korzystnie również na arenie międzynarodowej. W tym celu firmy światowe gromadzą i sumują swe atuty, doświadczenia zdobyte w różnych miejscach. W ten sposób budują swe globalne łańcuchy wartości (GŁW), zwane też International Value Chains (IVC) – czyli międzynarodowymi łańcuchami wartości.
GŁW – IVC – to działania, suma działań, jakie trzeba podjąć, by skutecznie dotrzeć z produktami do odbiorcy, czyli sprzedać je wcześniej niż z podobnymi produktami trafi do klienta konkurencja. Czyli ze stosowanych przez globalne firmy IVC – international value chains – można dowiedzieć się, jak nie marnować innowacyjnej wartości dodanej (jeśli taką mamy).
Fot. Kazimierz Netka
Jak znaleźć się w międzynarodowym łańcuchu wartości? Jak takie powiązania stworzyć? A przede wszystkim co to jest międzynarodowy łańcuch wartości i jaki z niego można mieć pożytek? O tym dyskutowano w środę, 24 kwietnia 2019 roku w Gdańsku, podczas pierwszego dnia międzynarodowej konferencji „International Value Chains as a goal for regional Smart Specialisations. Experts meeting” (Międzynarodowe łańcuchy wartości. Jako cel regionalnych inteligentnych specjalizacji. Spotkanie ekspertów). Konferencja ta, zorganizowana w kontekście funkcjonowania inteligentnych specjalizacji pomorza, odbyła się w Ośrodku Kultury Morskiej w sali „Cała Naprzód”.
Fot. Kazimierz Netka
Pomorskie ma solidne fundamenty do rozwoju, których powstanie to efekt kilkuletnich działań. Przykładami takich silnych podstaw mogą być inteligentne specjalizacje Pomorza, regionalna polityka klastrowa, pomorski broker eksportowy, Invest in Pomerania. Nowością dla pomorskiej gospodarki są międzynarodowe łańcuchy wartości – mówiła organizatorka konferencji, Karolina Lipińska.
Ważne są mądre wybory i dobrze dobrane narzędzia odpowiadające potrzebom interesariuszy.
Okazuje się, że można tworzyć międzynarodowe łańcuchy wartości dla dobra regionu Morza Bałtyckiego. Takie propozycje i przykłady, na których można się wzorować, podawali prelegenci. Oto temat pierwszego wystąpienia: „Understanding global value chains: who drives them and how they work”. Mówiła o tym Emanuela Todeva, St. Mary’s University, UK, Independent expert for the S3 Platform Seville.
Fot. Kazimierz Netka
Emanuela Todeva zwróciła uwagę m.in. na to, że międzynarodowe łańcuchy wartości budowane są od dawna. Tworzą je duże firmy o zasięgu globalnym. To relacje zaprojektowane i sterowane przez przedsiębiorstwa międzynarodowe. Przykładem z okresu średniowiecza może być Szlak Jedwabny. Ważnymi aktorami w procesie powstawania międzynarodowych łańcuchów wartości były i są porty, i nie wiemy, kiedy zaistniał początek kreowania powiązań.
Teraz sytuacja jest taka, że międzynarodowe firmy sterują sieciami dostawców na całym świecie i od nich możemy się uczyć. Łańcuchy wartości tworzą np. producenci samochodów – z tzw. pierwszego kręgu ekonomii. Drugi krąg to pozyskiwanie i dystrybucja ropy naftowej oraz gazu. Powiązania wartości budują również producenci statków.
Łańcuchy wartości o wymiarze międzynarodowym zostały stworzone również np. przez producentów kawy, którzy zbudowali imperium operacji. Potentatem w tworzeniu takich łańcuchów jest też biofarmacja.
Wydawać by się mogło, że nie ma już miejsca na kreowanie własnych powiązań, niezależnych od konkurentów. Tak nie jest. Wiele technologii właśnie się tworzy i to jest otwarcie dla nowych podmiotów; tu są możliwości na take międzynarodowe powiązania i wzmacnianie swych łańcuchów wartości.
Fot. Kazimierz Netka
To było spojrzenie globalne na międzynarodowe łańcuchy wartości. A co możemy zrobić nad Bałtykiem? O tym mówił Esa Kokkonen, w wykładzie pt. „The role of IVC in the future activities within Baltic Strategy”, nawiązując do 10-lecia istnienia Strategii Regionu Morza Bałtyckiego. Esa Kokkonen, PA Inno, Baltic Sea Region Strategy podkreślił, że mamy wspólne jedno z najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie. Taka sytuacja nakłada na nas różne obowiązki. Są wyzwania w regionach nad Bałtykiem, którym musimy wspólnie stawić czoła. Ale mamy też zasoby regionalne do wykorzystania – mówił Esa Kokkonen. Wspólnym przedsięwzięciem dla Regionu Morza Bałtyckiego może być np. „cykliczna” gospodarka tekstyliami w branży odzieżowej. To byłoby przeniesienie idei międzynarodowych łańcuchów wartości na ochronę środowiska.
Podczas short presentation about the experiences with value chains, przedstawiono doświadczenia regionalne.
Fot. Kazimierz Netka
Jak sobie radzić – mówiła Lisa Fröbel z regionu Västerbotten na północy Szwecji. Szwecja jest w Unii Europejskiej od 1995 roku, czyli od niedawna. Szwedzi czują się niepewnie, jeśli chodzi o przyszłość, bo jeszcze nie wiadomo, co nas czeka w przyszłej perspektywie finansowej UE. Podobne obawy mają zapewne także inne kraje. Spodziewane są nowe unijne regulacje. Dlatego, Szwedzi zacieśniają współpracę między swymi regionami. Chcą stworzyć praktyczną i bliską sieć dyrektorów regionów Morza Bałtyckiego.
Fot. Kazimierz Netka
Niemal gotowy do zastosowania nad Bałtykiem model współpracy, przedstawiła Jara Fischer z Brandenburgii w Niemczech. Tam w produkcji żywności, wytwórcy surowców czuli się pokrzywdzeni; dostawali małą część „tortu” – w porównaniu do korzyści, jakie osiągają producenci gotowych towarów spożywczych i handlujący tymi artykułami. Spróbowano te dysproporcje wyrównać. W tym celu zorganizowano okrągły stół, z udziałem m.in. ministerstwa rolnictwa Niemiec. Zastanawiano się jak stworzyć taki łańcuch wartości, który doprowadziłby do tego, że każdy uczestnik procesu wytwarzania żywności, dostawałby więcej pieniędzy. I to się udało. Po 2 latach zaczęto realizować projekt, który spełnił oczekiwania zainteresowanych.
Fot. Kazimierz Netka
O dorobku Pomorza mówił Stanisław Szultka z Uniwersytetu Gdańskiego. W swym wystąpieniu, dotyczącym pomorskich doświadczeń z łańcuchami wartości, skoncentrował się na dwóch inteligentnych specjalizacjach: morskiej i medycznej, nawiązując także do handlu zagranicznego.
Warto wiedzieć, że w Pomorskiem stworzono 4 inteligentne specjalizacje Pomorza (ISP). Oprócz wspomnianych dwóch są jeszcze energetyczna i z zakresu technologii informacyjnych oraz komunikacyjnych.
Fot. Kazimierz Netka
Konferencja kończy się 25 kwietnia 2019 roku. Program drugiego dnia obejmuje następujące zagadnienia: Summing up the first day, którego dokona Karolina Lipińska, Deputy Director, Office of the Marshal of the Pomorskie Voivodeship; Mapping value chains, clusters and regional capabilities: the cases of biopharma and high-tech farming in Europe, a autorka tego wystąpienia jest Emanuela Todeva, St. Mary’s University, UK, Independent expert for the S3 Platform Seville,
Na zakończenie: Moderated discussion, którą poprowadzi Stanisław Szultka, University of Gdansk.
Fot. Kazimierz Netka
Efektem konferencji „International Value Chains as a goal for regional Smart Specialisations. Experts meeting” ma być wyznaczenie planu działania dla Pomorza, Polski, a także dla regionu Morza Bałtyckiego. Rozwój globalizacji jest bowiem nieunikniony – co podkreślała pierwsze o dnia konferencji, Karolina Lipińska – zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Dwudniowe spotkanie, które kończy się 25 kwietnia, ma być pierwszym z cyklu takich konferencji.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl