Fot. Kazimierz Netka.

Bałtyk należy do naszych dzieci…

Ulicami, zamienionymi w strumienie docierali 13 czerwca 2019 roku na miejsce obrad uczestnicy 10 Forum Strategii Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego. Taką niespodziankę – woda płynąca ulicami – zgotowała natura, nadsyłając ulewę na Gdańsk. Opad nie był nadzwyczajnie duży, ale zakrywanie betonem i asfaltem coraz większych powierzchni ziemi w miastach, robi swoje. Systemy kanalizacyjne nie zmieszczą dużej ilości wody, gwałtownie spływającej po nieprzepuszczalnym dla niej podłożu; nie mogącej wsiąknąć w grunt.

 

Fot. Kazimierz Netka

Takie sytuacje są nie tylko w stolicy województwa pomorskiego, ale w wielu innych miastach nad Bałtykiem. Poradzenie sobie z tego rodzaju problemami, prawdopodobnie wynikającymi z niedostatku powierzchni chłonących wodę z deszczu, ale też ze zmian klimatycznych. Nie bez powodu prowadzący obrady Maciej Kautz, pytał zgromadzonych, jak udało się im dotrzeć do Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, w której toczyły się obrady: kto na piechotę, a kto rowerem, samochodem, autobusem? Byli tacy, którzy zmokli dwa razy, np. w Gdyni, a potem w Gdańsku…

Pierwsza część obrad poświęcona był m.in problemom demograficznym, srebrnej ekonomii, a także przewidywaniom, co się zdarzy w przyszłości. Demography and circularity in the Baltic Sea Region: interdependent or disconnected? Demografia i cyrkulacja (gospodarka o obiegu zamkniętym)w regionie Morza Bałtyckiego – współzależne czy oddzielone? Do Bałtyku spływają masy wody zawierające zanieczyszczenia. Zdarzają się też awarie kanalizacji ściekowej., jak np. awaria przepompowni ścieków wiosną w Gdańsku na Wyspie Ołowianka – około 200 metrów od miejsca obrad – Polskiej Filharmonii Bałtyckiej – czy pęknięcie w bieżącym tygodniu kolektora między Władysławowem i Swarzewem, dostarczającego ścieki do oczyszczalni w Swarzewie. Przy pierwsze awarii, nadmiar ścieków wypuszczano do rzeki Motławy. W drugim – popłynęły one do Zatoki Puckiej.

 

Fot. Kazimierz Netka

Główne wystąpienie miał Kjell Nilsson, mówiąc o stanie regionu Morza Bałtyckiego w odniesieniu do rozwoju demograficznego i gospodarczego.

Fot. Kazimierz Netka

Wystąpienie przygotowali też młodzi reprezentanci nadbałtyckich regionów, którzy przed rozpoczęciem 10 Forum przebywali na Wyspie Sobieszewskiej. Message from the Baltic Youth Camp przedstawił Martin Rümmelein. Wiele w swej wypowiedzi poświęcił sprawom ochrony środowiska nad Bałtykiem. Bałtyk należy do dzieci – stwierdził. Rzeczywiście, o tym musimy pamietać, że z naszego morza będą korzystały następne pokolenia.

W debacie uczestniczyli: Kjell Nilsson, Director of Nordregio; Maira Mora, General Director CBSS; Marju Lauristin, profesor w Uniwersytecie w Tartu, Tartu City Council; Martin Rummelein – członek zarządu młodzieżowego BSSSC.

 

Fot. Kazimierz Netka

Tematyka debaty obejmowała m.in. następujące zagadnienia: Jaki jest związek między gospodarką o obiegu zamkniętym a dynamiką rynku pracy w regionie Morza Bałtyckiego? Czy gospodarka o obiegu zamkniętym może być częścią odpowiedzi na problem wyludnienia, starzenia się lub migracji w regionie Morza Bałtyckiego? Jak wykorzystać EU SBSR (Strategię Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego) do wzmocnienia prokolektywnego nastawienia młodego pokolenia na lepszą przyszłość?

 

Fot. Kazimierz Netka

Niestety, niewiele słów padło na temat konieczności ochrony środowiska gdzie indziej na kuli ziemskiej. Przez to, że gdzie indziej wykonywane są najbrudniejsze prace, nad Bałtykiem jest coraz czyściej. Zwrócił nam na to uwagę prof. Marek Grzybowski – prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego. Do stoczni w Azji, kierowane są na złomowanie statki, które pływają po Bałtyku i tam młodzi ludzie – Azjaci – pracują przy ich demontażu, w bardzo trudnych i niezdrowych warunkach. Dzięki temu nad Bałtykiem jest lepie,. Bo nie musimy utylizować w nadbałtyckich stoczniach zużytych jednostek, zawierających niejednokrotnie także azbest.

Sporo mówiono o zasobach, w tym o wiedzy ludzi.

Fot. Kazimierz Netka

Nie traktujcie nas tak, jakbyśmy byli odpadem – apelował starszy uczestnik obrad, zwracając się do uczestników dyskusji.

Podczas seminariów odbywających się równolegle, omawiano następujące zagadnienia: Niebieska i zielona biogospodarka w BSR (Regionie Morza Bałtyckiego – Baltic Sea Region) z perspektywy młodzieży; Blue Economy Możliwości inwestycyjne dla rozwiązań dla Morza Bałtyckiego; Zamknij plastikowy kran – Plastik nie należy do środowiska!; Turystyka ekologiczna i dzielenie się (efekt motyla turystycznego); Presje, szanse i zmieniająca się przyszłość zrównoważonej produkcji i konsumpcji żywności; Zmniejszenie, ponowne wykorzystanie, przemyślenie: połączenie makroregionów UE; Bezpieczny recykling składników odżywczych dla czystszego Morza Bałtyckiego.

Podczas całego 10 Forum Strategii Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego sporo uwagi poświecono sprawom zanieczyszczenia środowiska morskiego odpadami plastikowymi. Międzynarodowe seminarium na ten temat przygotował Polski Klub Ekologiczny – Okręg Wschodniopomorski w Gdańsku.

 

Fot. Kazimierz Netka

Wprowadzenia do seminarium dokonał Tomasz Rozwadowski – prezes zarządu Polskiego Klubu Ekologicznego, okręg Wschodniopomorski. Wypowiadali się na tym seminarium reprezentanci różnych państw.

 

Fot. Kazimierz Netka

Moderatorem był Piotr Barczak – European Environmental Bureau – Senior Policy Officer for Waste. Oto paneliści: Waldemar Wardencki – Polish Ecological Club East-Pomerania Branch/ prof. dr hab. inż. Technical University of Gdansk; Piotr Barczak – European Environmental Bureau – Senior Policy Officer for Waste; Eugeniy Lobanov – Coalition Clean Baltic – Working Area Leader, Hazardous Substances & Marine Litter; Marta Ruiz – HELCOM – Associate Professional Secretary; Maciej Lorek – Gdansk Municipality, Environmental Dept. Director; Jim Seido – Cosmetics AB; Małgorzata Drewnowska – Gdańsk Water – FanpLESStic-sea project.

Po południu odbyły się następujące seminaria: Gospodarka obiegowa w miastach – strategia rozwoju; Uczenie się przez całe życie dla inteligentnych specjalizacji; Lokalna gospodarka obiegowa – kreatywne rozwiązania dla wyzwań naszych czasów; Uznanie potencjału – ułatwienia migrantom; Zrównoważone życie zawodowe w regionie Morza Bałtyckiego, koncentrujące się na zmianach demograficznych, rynku pracy i przyszłej pracy; Jakie zmiany demograficzne doprowadzą do dostępności BSR?

 

Fot. Kazimierz Netka

Na zakończenie odbyła się debata pt. „Patrząc w przyszłość”. Udział w panelu strategicznym zgłosiły następujące osoby: Anders Bergström – koordynator horyzontalnej zdolności działania; Jean Pierre Halkin – szef Działu w DG Regio; Baiba Liepa – Interact Point Turku. Omawiano m.in.: przyszłość EUSBSR po 10 latach wdrażania; budżet UE na lata 2021 – 2027 i co z tego wynika dla regionu Morza Bałtyckiego? Program przewidywał, że uwagi końcowe przedstawią: Ann Irene Saeternes – sekretarz generalny Współpracy Subregionalnej Państw Morza Bałtyckiego; Mieczysław Struk – marszałek województwa pomorskiego.

Podczas 10. Forum zwrócono uwagę na wiele problemów. Czy to wystarczy, żeby zapobiec następstwom starzenia się społeczeństw, przenikanie mikroplastiku do organizmów, np. ryb, żyjących w morzach i oceanach? Czy zdołamy powstrzymać zmiany klimatu i przystosować się do ich następstw? Na przykład do podnoszenia się poziomu wody w Bałtyku…

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl