Na zdjęciu: Spotkanie w Porcie Gdynia reprezentantów podmiotów uczestniczących w projekcie Galatea. Fot. Marek Grzybowski.

GALATEA – innowacje w kolorze blue

Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny został zaproszony do projektu Galatea przez Pôle Mer Méditerranée oraz Aerospace Valley z Francji, którzy docenili silną markę Klastra na rynku Regionu Bałtyckiego i w Europie Środkowej. Szczególne uznanie zdobyła aktywność członków Klastra na rynkach i w projektach międzynarodowych, udział w rozwoju innowacji, transferze wiedzy i komercjalizacji nauki.

GALATEA to jeden z satelitów planety Neptun, któremu nadano imię morskiej nimfy znanej z mitologii greckiej. Jej urodę możemy podziwiać na fresku Rafaela Santi, który znajduje się Willi Farnesina (Chigi) w Rzymie.

Zaczęło się od Neptuna.

Źródło ilustracji: https://galateaproject.eu/

GALATEA, to kontynuacja projektu „NEPTUNE, INNOSUP-1, Blue Growth Accelerator”. Oba projekty finansowane są z programu Horyzont 2020. „Neptun” wywołał pierwszą dużą falę innowacji w „niebieskiej gospodarce” Unii Europejskiej. Osiągnął liczące się efekty we wspieraniu małych średnich przedsiębiorstw (MŚP). Przyśpieszył proces skutecznego wdrażania innowacji w przemysłach morskich. W czasie projektu rozwinięto współpracę w układach transgranicznych oraz wykreowano nowe łańcuchy wartości. Czyli mówiąc prostym językiem, małe i średnie firmy UE związane z gospodarką morską, dzięki środkom uzyskanym z Horyzontu 2020 mogły zaistnieć w skali ponadnarodowej. A co szczególnie ważne, uzyskały wsparcie we wprowadzeniu na rynek międzynarodowy innowacyjnych produktów i usług. O tym, że projekt był skuteczny przekonywali w Brukseli uczestniczy konferencji podsumowującej projekt. Wśród nich byli przedstawiciele 74 małych i średnich firm oraz 4 dużych, a także 10 klastrów oraz 7 stowarzyszeń. Sukces „Neptuna” zainteresował również aż 14 reprezentantów rządów i urzędów unijnych.

„Klastry wnoszą do projektów istotną wartość dodaną realnie wspierając innowacyjne małe i średnie firmy” – mówiła na konferencji podsumowującej Anna Sobczak z Komisji Europejskiej, Policy Officer for Clusters and Emerging Industries w DG GROW. Podkreśliła, że szczególnie przydanym mechanizmem wspierania tych firm jest system finansowania kaskadowego przyjęty w projektach INNOSUP-1, które wykonywane są w ramach Horyzont 2020.

Kaskadowe finansowanie MŚP.

Projekt GALATEA (https://galateaproject.eu/) działa właśnie wykorzystując sprawdzone rozwiązania przyjęte w INNOSUP-1. Pôle Mer Méditerranée oraz Aerospace Valley połączyły w silną sieć klastry z 9 regionów Unii Europejskiej. Wybrano te, które w swoich regionach zapewniają wiodącą rolę w realnej integracji technologii ICT, lotniczych, morskich i kosmicznych oraz mają doświadczenie w promowaniu i wdrażaniu kaskadowych procesów finansowania innowacji. GALATEA otrzyma 3,67 mln euro z programu Komisji Europejskiej Horyzont 2020. Z tego 79% zostanie przeznaczone jest na bezpośrednie wsparcie finansowe MŚP, a także usługi świadczone przez partnerów GALATEA oraz inne zorganizowane działania.

Na ilustracji: Partnerzy projekty Galatea. Źródło: https://galateaproject.eu/

Przewiduje się, że wsparcie uzyska około 100 europejskich MŚP. Środki będą wydatkowane na opracowanie innowacyjnych produktów, usług lub procesów, rozwój projektów interdyscyplinarnych o dużej skali oddziaływania lub pozycjonowanie innowacji na rynkach międzynarodowych. Dlatego ważną cechą projektu jest integracja działań silnych partnerów z 3 basenów morskich: Atlantyku, Bałtyku i Morza Śródziemnego – podkreślają autorzy projektu. Liderem jest silny francuski Klaster Morski Pôle Mer Méditerranée – Toulon Var Technologies. W rozwoju innowacji uczestniczą: Aerospace Valley (Francja); Corallia Clusters Initiative/Research Center Athena (Grecja); Asociación Clúster de Movilidad y Logística de Euskadi (Hiszpania); Fundació Eurecat (Hiszpania); Catalan Water Partnership (Hiszpania); Asociatia Cluj IT (Rumunia) oraz Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny (Polska, region Morza Bałtyckiego).

Kurs na innowacje.

Jak widać z doboru partnerów, celem wspólnych działań jest tworzenie innowacji i rozwój nowych międzysektorowych i transgranicznych łańcuchów wartości. Finansowane będą te MŚP, które cechuje innowacyjność i dążenie do zdobycia nowych rynków w sektorach gospodarki morskiej. Wybrane MŚP muszą również być gotowe do działalności kooperacyjnej, integracji technologii i know-how z sektorów lotniczego, kosmicznego i ICT. W ramach projektu GALATEA wspierany będzie rozwój innowacji technologicznych i procesowych w następujących obszarach (https://twitter.com/galatea_project): porty (Smart & Green Ports), statki (Smart & Green Ships), stocznie (Smart & Green Shipyard) oraz nadzór i kontrola akwenów morskich (Maritime Surveillance).

Finansowane będą więc wszelkie inicjatywy mające na celu postęp w portach, stoczniach i na morzach. A w tym obszarze Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny ma niewątpliwe osiągnięcia. Dowodem na to jest seria konferencji zorganizowana we współpracy z Komitetem Nauk Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku, kierowanym przez prof. Edmunda Wittbrodta (np. https://www.bssc.pl/2019/11/17/sea-and-underwater-drones-unidentified-sea-objects/). W czasie tych konferencji przedstawiciele biznesu, nauki oraz start-upów i studenckich kół naukowych dowiedli, że polskie firmy i uczelnie związane z przemysłami morskimi mają konkretne osiągnięcia: (https://www.bssc.pl/2019/03/20/autonomous-ships-bssc-pas-gdansk-tu-conference/). Efektem aktywności naukowej i transferu wiedzy jest książka „Per Mare ad Astra. Space Technology, Governence and Law”, w której omówiono aspekty techniczne, organizacyjne i prawne związane z integracją wiedzy z obszaru technologii morskich i kosmicznych.

Technologie morskie i kosmiczne

przenikają się w działalności Klastra już od wielu lat. Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny utrzymuje silną pozycję na rynku dzięki aktywności członków biznesowych, uczelni i instytutów naukowych. Działania członków Klastra znakomicie wpisują się rozwój pomorskich innowacji portowych, offshore, stoczniowych i ICT. Do sztandarowych projektów członków Klastra należy Port Centralny Zarządu Morskiego Portu Gdańsk oraz Port Zewnętrzny Zarządu Morskiego Portu Gdynia. Port Centralny został zaprojektowany przez inżynierów biura projektowego Projmors, które wchodzi w skład Grupy Automatic Systems Engineering, członka Klastra. Należący do tej samej Grupy ASE, Squadron zaprojektował symulator portu morskiego (na bazie portu w Gdyni), który działa w gdyńskim Experymencie (Pomorski Park Naukowo-Technologiczny).

Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna jest nieocenionym partnerem Klastra w projekcie GALATEA. Dzięki swojej aktywności, Strefa umożliwia rozwój przemysłów morskich i transfer wiedzy. To tutaj skutecznie działał akcelerator Space3ac: (https://www.strefa.gda.pl/duzy-biznes-polyka-malych-pomysly,1669,pl.html), w ramach którego start-upy mogły zaprojektować innowacyjne rozwiązania przydatne w portach i transporcie morskim oraz zweryfikować projekty w realnych warunkach portów Gdańska i Gdyni. To partnerstwo i wyniesione z niego doświadczenia przenosimy do projektu Galatea. Należy zaznaczyć, że korzystamy również z doświadczeń partnerów zaawansowanych we wdrażaniu innowacji i transferze wiedzy, takich np. jak Port Hamburg, który jest liderem automatyzacji w portach, stosowania ICT oraz sztucznej inteligencji (AI), wdrażania innowacji i rozwiązań proekologicznych (https://balticcluster.pl/?p=8324).

Innowacje w dokach i na akwenach.

Również polskie stocznie i ośrodki naukowe mają realne osiągnięcia w projektowaniu i wdrażaniu innowacji. W Stoczni Crist powstały innowacyjne statki dla offshoru i do budowy wybrzeży oraz promy hybrydowe i elektryczne. Nauta ma na swym koncie budowę statków badawczych, liczne przebudowy statków oraz remonty okrętów. Hydromega wyposaża statki i porty w nowoczesne systemy hydrauliczne. Na wydziale Oceanotechniki i Okrętownictwa zaprojektowano mały statek elektryczny, a w CTO małą jednostkę bezzałogową. Marine Technology zaprojektował i wprowadził na rynek pierwszego hydrodrona. Hydrodron przeszedł pomyślne próby w Porcie Gdynia (https://www.bssc.pl/2019/11/01/hydrodrons-at-the-port-of-gdynia/). W Gdyni działa również system dokładnego wprowadzania statków. To jedno z pierwszych tego typu rozwiązań w Europie.

Na zdjęciu: Hydrodron w Porcie Gdynia. Fot. Marek Grzybowski.

Inni członkowie Klastra zapewniają działania firm w oparciu o zaawansowane systemy informatyczne. Sevenet oferuje rozwiązania dla komunikacji biznesowej w relacjach B2B i B2C, centra przetwarzania danych oraz systemy komunikacji i systemy bezpieczeństwa danych. Cador Consulting ma swoim prtfolio nowoczesne systemy do projektowania przemysłowego produktów i zarządzania procesami produkcyjnymi oparte na rozwiązaniach Siemensa. Echogram przy pomocy zdalnie sterowanych jednostek prowadzi pomiary na akwenach portów i stoczni, a SeaData na bieżąco monitoruje stan zanieczyszczenia powietrza w portach Gdyni i Gdańska (https://www.bssc.pl/2020/06/23/port-gdynia-przedluza-wspolprace-z-seadata/ ).

Klaster innowacji.

To tylko wybrane działania Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego jako organizacji i jego członków. Pierwsze spotkania z przedstawicielami stoczni Crist i Nauta, Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz portów Gdyni i Gdańska potwierdziły celowość decyzji Zarządu Klastra o włączeniu się do projektów międzynarodowych. Synergia nauki z biznesem zaowocowała kolejnymi projektami. To owoc wcześniej aktywności członków Klastra w projektach Smart Panel (badania jakościowe i analizy na potrzeby Procesu Przedsiębiorczego Odkrywania) oraz Sieć Otwartych Innowacji oraz udział członków Klastra w inteligentnych specjalizacjach Pomorza, a szczególnie w ISP1 (Technologie offshore i portowo-logistyczne) oraz ISP 2 (Technologie interaktywne w środowisku nasyconym informacyjnie). Silne wsparcie Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej gwarantuje, że w Pomorskiem wzmocniony został potencjał innowacji w przemysłach morskich w skali międzynarodowej.

Uruchomienie projektów stwarza członkom Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego oraz polskim firmom gospodarki morskiej szansę uczestniczenia w transferze wiedzy, internacjonalizacji i komercjalizacji produktów i usług w całej Unii Europejskiej. W obliczu recesji spowodowanej pandemią COVID-19 udział polskich MŚP w projektach o takiej skali oddziaływania jest bezcenny. Obecnie Klaster działa w czterech międzynarodowych projektach naukowo-badawczych i aplikacyjnych. W czasie ostatnich lat Klaster, jako organizacja, brał udział w około 20 projektach międzynarodowych. Stawia to Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny w rzędzie najaktywniejszych wydziałów i instytutów naukowych, co zostało dostrzeżone przez partnerów z Unii Europejskiej.

Marek Grzybowski

Zdjęcia: Marek Grzybowski, grafiki: GALATEA (https://galateaproject.eu/)

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl