Na zdjęciu: Cofka w Gdańsku, zimą 2012 roku, na przystani promu. Fot. Kazimierz Netka.
Gdańskie pomysły na obronę przed klimatycznymi atakami z powietrza, morza, lądu i rzek
Do końca bieżącego stulecia Bałtyk urośnie być może o metr, albo mniej. Decydować o tym będzie nie tylko emisja dwutlenku węgla powodowana przez ludzi, ale przede wszystkim topnienie lodowców z przyczyn naturalnych
Źródło ilustracji: Transmisja z Forum
W środę, 25 listopada, zainaugurowano cykl spotkań (oczywiście zdalnie) w ramach Gdańskiego Forum Zmian Klimatu. Celem tych dyskusji ma być opracowanie przez ekspertów sposobów obrony stolicy województwa pomorskiego przed powodziami, gorącem, suszami, katastrofalnymi huraganami.
Na zdjęciu: Zniszczenia na Westerplatte spowodowane przez sztorm na początku 2017 roku. Fot. Kazimierz Netka
Zainteresowaliśmy się Gdańskim Forum Zmian Klimatu i uczestniczyliśmy w tym webinarium. To bowiem bardzo interesujące i ważne, jak Gdańsk przygotowuje się do zmian klimatu. Niewykluczone, że stanie się wzorem dla innych miast Wszak w delcie Wisły skupiają się ataki różnych żywiołów i jest to obszar specyficzny ze względu na uwarunkowania hipsometryczne. Może trzeba sypać szańce zamiast poszerzać plaże? Zmarnowaliśmy olbrzymi wysiłek i pieniądze, tworząc więcej miejsca do wylegiwania się, zamiast zacząć budować solidne wały przeciwsztormowe – taki wniosek można wysnuć po tym, jak fale zabrały całkiem niedawno poszerzoną w Gdańsku plażę.
Źródło ilustracji: Transmisja z Forum
W pierwszym Gdańskim Forum Zmian Klimatu uczestniczyli mieszkańcy Gdańska, przedstawiciele nauki, specjaliści i organizacje pozarządowe – wszyscy razem dla klimatu.
Przyłącz się do dyskusji aktywnie lub jako widz – zachęcali organizatorzy, w zaproszeniu, które przysłał nam Jędrzej Sieliwończyk z Biura Prasowego Urzędu Miejskiego w Gdańsku:
Działania na rzecz neutralności klimatycznej Gdańska są konieczne i nie mogą czekać. Podczas pierwszego z serii spotkań Gdańskiego Forum Zmian Klimatu określimy obszary, w jakich miasto musi podejmować inicjatywy. Podczas kolejnych debat wspólnie znajdziemy odpowiedź na pytanie „Jak działać?”. Poznaj program spotkań zaplanowanych w ramach wydarzenia.
Forum prowadzili przedstawiciele Instytutu Metropolitalnego oraz Fundacji Climate Strategies Poland.
Oto zaplanowany porządek Gdańskiego Forum Zmian Klimatu:
Źródło ilustracji: Transmisja z Forum
Godzina 17:00 – Otwarcie Gdańskiego Forum Zmian Klimatu przez Prezydent Miasta Gdańska Panią Aleksandrę Dulkiewicz oraz Zastępcę Prezydenta Miasta Gdańska Pana Piotra Borawskiego.
Godzina 17:30 – Start debat w 5 panelach tematycznych. Spotkanie to było dostępne dla uczestników zarejestrowanych do dyskusji.
Godzina 19:00 – Wystąpienie Zastępcy Prezydenta Miasta Gdańska Pana Piotra Borawskiego na temat bieżących inicjatyw klimatycznych miasta.
Godzina 19:15 – Moderatorzy grup tematycznych przedstawią wypracowane wnioski z dyskusji. >> Relacja dostępna dla wszystkich zainteresowanych na portalu Facebook!
Godzina 19:45 – Zakończenie spotkania i przedstawienie założeń kolejnych debat.
Podczas Gdańskiego Forum Zmian Klimatu szczegółowo omawiano zagadnienia podczas 5 paneli tematycznych:
Źródło ilustracji: Transmisja z Forum
Szerzej, omawiano w ramach tych debat następujące zagadnienia:
Stan rzek i powodzie (występowanie powodzi nagłych i miejskich oraz powodzi od strony rzek);
Wzrastający poziom morza (występowanie powodzi od strony morza oraz wzrost poziomu morza);
Jakość powietrza (zmieniająca się jakość powietrza, koncentracja zanieczyszczeń powietrza, w tym zjawisko smogu);
Bioróżnorodność fauny (zmiany zasięgu występowania gatunków, cykli rozrodczych, interakcji ze środowiskiem, migracje gatunków, w tym obcych inwazyjnych, zmiany w ekosystemach nadmorskich);
Bioróżnorodność flory (zmiany zasięgu występowania gatunków, okresów wegetacji, migracje gatunków, w tym obcych inwazyjnych, zmiany w siedliskach wydm nadmorskich i śródlądowych);
Zdrowie i grupy wrażliwe (grupy wrażliwe to osoby starsze – seniorzy powyżej 65 roku życia, dzieci poniżej 5 roku życia, osoby przewlekle chore, osoby z chorobami układu oddechowego i krążenia, osoby niepełnosprawne, z ograniczoną mobilnością, osoby bezdomne);
Zmiany temperatur i susze (występowanie ekstremalnie niskiej temperatury powietrza lub wyższych temperatur powietrza, międzydobowa zmiana temperatury, fale upałów i MWC – miejskie wyspy ciepła, fale zimna, długotrwałe okresy bezopadowe);
Wiatr, grad, burze (występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych – wichury, bardzo silny wiatr, burze, w tym gradobicia, deszcze nawalne).
Źródło ilustracji: Transmisja z Forum
Gdańsk i delta Wisły to obszar, w którym zdarzać się mogą różne typy powodzi. Najbardziej zagraża temu terenowi woda z Bałtyku. Może ona Żuławy i Gdańsk podtopić, zalać, a tereny depresyjne zatopić.
Na zdjęciu: Zniszczenia na Westerplatte spowodowane przez sztorm na początku 2017 roku. Fot. Kazimierz Netka
Istnieją jeszcze inne niebezpieczeństwa, na które zwrócił uwagę prof. Jacek Piskozub z Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk. Otóż, podnoszenie się poziomu Bałtyku spowoduje nie tylko podtopienie gdańskich cennych historycznych budynków. Spowoduje też zasolenie pokładów wody pitnej znajdujących się pod Parkiem Reagana.
Źródło ilustracji: Transmisja z Forum
Jak wielkie to zagrożenie? Do końca bieżącego stulecia poziom Bałtyckiej toni może się podnieść o pół metra, albo nawet o metr. W ciągu 300 lat Bałtyk może zrobić się wyższy nawet o kilka metrów. Wtedy, ucierpią zabytkowe obiekty w centrum Gdańska.
Zagrożone mogą być zakłady przemysłowe, np. Rafineria czy oczyszczalnie ścieków i może dojść do skażenia środowiska – ostrzegano podczas Forum. W 1829 roku powódź w Gdańsku była znacznie ponad dzisiejszą powierzchnią ulic, a ówczesny poziom wody zaznaczono na siedzibie Narodowego Muzeum Morskiego na wyspie Ołowianka.
Fot. Kazimierz Netka
Transmisja z części I Gdańskiego Forum Zmian Klimatu znajduje się pod adresem: https://www.facebook.com/112772436876166/videos/216412930007057 .
Co dalej? O tym poinformował Maciej Lorek – dyrektor Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w Gdańsku:
Źródło ilustracji: Transmisja z Forum
Kolejne spotkanie Gdańskiego Forum Zmian Klimatu poświęcimy na znalezienie rozwiązań najważniejszych wyzwań stojących przed miastem. Porządek Drugiego Forum Zmian Klimatycznych zostanie opublikowany na miesiąc przed wydarzeniem.
Trzecie spotkanie będzie polegać na oficjalnej selekcji zaproponowanych działań i wpisanie ich do dokumentu „Plan adaptacji do zmian klimatu dla miasta Gdańska”, który zostanie zatwierdzony uchwałą Rady Miasta.
W planie jest także panel dyskusyjny z udziałem specjalistów – transmitowany online.
Źródło ilustracji: Transmisja z Forum
Przysłuchując się wypowiedziom podczas I Gdańskiego Forum Zmian Klimatu, trudno oprzeć się wrażeniu, że podczas tych debat ograniczano się niemal do warunków, jakie istnieją obecnie, albo do tego, co wydarzy się za około 30 lat.
Źródło ilustracji: Urząd Miejski w Gdańsku
Zresztą, dalej nie sięgają ani strategie miejskie, wojewódzkie, ani strategia unijna. Z planów adaptacji wynika, że będziemy bronić się przed krótkotrwałymi (ale gwałtownymi) deszczami. Potrzebujemy dokładniejszych informacji o tym, z jaką siłą będzie wiał wiatr, o ile podniesie się poziom Bałtyku, ile wytrzyma nasz dom. To są sprawy bieżące i nie powinny być podczas forum poruszane, a realizowane na co dzień.
Padło też spostrzeżenie, w nawiązaniu do tragedii, która wydarzyła się w Suszku, w sierpniu 2017 roku, a nawiązał do tego Maciej Lorek – dyrektor Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w Gdańsku: skąd harcmistrz miał wiedzieć, jak bardzo drzewa są wytrzymałe na huragan, który wtedy powiał i czy ktoś był w stanie powiedzieć mu z odpowiednim wyprzedzeniem o tym, że huragan zniszczy olbrzymią powierzchnię i że nie będzie przed nim ucieczki…
Tak więc, jak powiedział prof. Jacek Piskozub, musimy się liczyć z koniecznością ewakuacji.
Żeby nie było, że eksperci, naukowcy nie ostrzegali…
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl