Fot. Kazimierz Netka.

Kanał Nowy Świat – „silnik” rozwoju Zalewu Wiślanego, Żuław oraz Warmii – coraz bardziej zaawansowany

Źródło ilustracji: Urząd Morski w Gdyni. Autor wizualizacji: arch. Mateusz Mielewczyk.

Na budowie kanału w poprzek Mierzei Wiślanej wykonano już połowę prac. Powstające w Nowym Świecie (osiedle w gminie Sztutowo) przejście dla morskich statków, będzie bardzo malownicze. Już wykonano część skarp, których wierzchołki będą około 30 metrów ponad poziom wody w kanale.

Fot. Kazimierz Netka

Trochę może to przypominać niektóre fragmenty kontynentalnych przejść dla statków jakimi są (oczywiście o olbrzymich rozmiarach w porównaniu do przekopu Mierzei) Kanał Panamski czy Kanał Sueski. Powstaje unikatowa atrakcja turystyczna. Służyć będzie również innym branżom gospodarki. Stanie się nową, morską bramą do Polski, ale też wyjściem na morza i oceany dla miejscowości położonych nad Zalewem Wiślanym oraz dla Portu Morskiego w Elblągu i dla Żuław.

Fot. Kazimierz Netka

W środę, 10 marca 2021 roku, dokonano podsumowania dotychczasowych dokonań na budowie kanału żeglugowego Nowy Świat. O przebiegu prac na terenie tej inwestycji mówili m.in.: Andrzej Adamczyk – minister infrastruktury; Marek Gróbarczyk – wiceminister infrastruktury, Marcin Horała – wiceminister Infrastruktury, Kazimierz Smoliński – poseł na Sejm RP, kpt. ż. w. Wiesław Piotrzkowski – dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, Małgorzata Winiarek-Gajewska – prezes zarządu Grupy Kapitałowej NDI – generalnego wykonawcy wraz z belgijską firmą BESIX, Dominik Wróblewski – kierownik budowy z ramienia konsorcjum NDI/BESIX. Do obejrzenia budowy i wypowiadania się na temat znaczenia tej inwestycji zostali poproszeni także m.in.: Dariusz Drelich – wojewoda pomorski, Witold Wróblewski – prezydent Elbląga, Maciej Romanowski – starosta elbląski, Karol Motyka – starosta braniewski, Barbara Ogrodowska – wicestarosta nowodworski, Robert Zieliński – wójt gminy Sztutowo, Arkadiusz Zgliński – prezes Portu Morskiego w Elblągu.

Fot. Kazimierz Netka

Budowa kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną jest jedną ze strategicznych inwestycji w Polsce. Ważną jest również budowa tunelu pod Świną – przypomniał Andrzej Adamczyk – minister infrastruktury. Tunel pod Świną będzie silnikiem rozwoju tamtejszego regionu, tak jak kanał przez Mierzeję Wiślaną będzie silnikiem rozwoju miejscowości nad Zalewem Wiślanym, na Warmii, a przede wszystkim dla Elbląga. Dzisiaj wielu samorządowców wiąże z realizacją przekopu przez Mierzeję wielkie nadzieje.

Fot. Kazimierz Netka

Ci, którzy zarządzali naszym państwem przed rządem Zjednoczonej Prawicy i nie mieli odwagi rozpocząć budowy kanału żeglugowego w poprzek Mierzei, teraz, jeśli nie chcą pomóc, niech nie przeszkadzają w tych inwestycjach – mówił minister Andrzej Adamczyk, podczas swej wizyty na budowie.

Fot. Kazimierz Netka

Wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk, mówiąc o tempie realizacji inwestycji, powiedział, że nie spodziewa się opóźnień. Dodał, że spodziewa się, że pierwsze jednostki przepłyną przez kanał w przyszłym roku. Przypomniał, że obecnie rozstrzygany jest przetarg na modernizację rzeki Elbląg i budowę mostu w Nowakowie. Kolejny przetarg dotyczyć będzie pogłębienia Zalewu Wiślanego. Minister Marek Gróbarczyk, mówiąc o strategicznych inwestycjach, zapewnił, że są zagwarantowane pieniądze na dokończenie budowy kanału. Powiedział również, że zaawansowane są przygotowania do budowy stopnia wodnego na Wiśle w Siarzewie. Zabezpieczone są też środki finansowe na budowę w jednym z portów morskich terminala instalacyjnego dla planowanych farm elektrowni wiatrowych na Bałtyku.

Marcin Horała – wiceminister infrastruktury podkreślił, że takie strategiczne inwestycje jak kanał żeglugowy prze Mierzeję Wiślaną są ważne dla całego państwa, budują przyszłość dla kolejnych pokoleń. Kanał przez Mierzeję ożywi turystykę na Mierzei Wiślanej, skomunikuje region Zalewu Wiślanego, a przede wszystkim otworzy port w Elblągu, który wieki temu był jednym z najważniejszych na Bałtyku, a teraz traci z powodu braku dobrej komunikacji wodnej. Mówiąc o małych inwestycjach, minister Marcin Horała przypomniał, że Gdańsk – stolica województwa pomorskiego, otrzyma około 90 milionów złotych.

Fot. Kazimierz Netka

Kazimierz Smoliński – poseł na Sejm RP, przypomniał, że jeszcze w latach 90 ubiegłego wieku prawie wszyscy samorządowcy województwa pomorskiego byli za zbudowaniem kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną i podpisywali się pod apelem do rządu w tej sprawie. Potem coś się zmieniło i niektórzy zaczęli negować sens tej inwestycji.

Jakie znaczenie może mieć przejście dla statków przez Mierzeję Wiślaną – wyjaśniał kpt. ż. w. Wiesław Piotrzkowski – dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, który w imieniu rządu jest inwestorem. Do tej pory do portu w Elblągu zawijają barki z towarami o wadze do 850 ton. Gdy powstanie kanał, do portu w Elblągu będą mogły docierać statki z 3 – 4 tysiącami ton ładunku. To przyniesie duże oszczędności i będzie korzystne dla środowiska.

Dyrektor Wiesław Piotrzkowski przypomniał, że podczas budowy odciążone zostaną drogi, bo około 150 000 ton kamienia hydrotechnicznego zostanie dostarczonych statkami z portu w Elblągu. Ponadto, dostawy będą kontynuowane przez morze, ze Skandynawii – do portu osłonowego kanału, od strony Zatoki Gdańskiej.

Fot. Kazimierz Netka

Jak z punktu widzenia wykonawcy wygląda zaawansowanie prac przy budowie kanału żeglugowego w poprzek Mierzei – mówiła Małgorzata Winiarek-Gajewska – prezes Grupy Kapitałowej NDI. Pani prezes potwierdziła, że obiekt jest zrealizowany już w połowie. Wykonano 50 procent produkcji, a w harmonogramie jest jeszcze 15 miesięcy do zakończenia. W projekcie do pogrążenia było 15 km ścianki szczelnej, z tego do dzisiaj zainstalowano 11 km, w tym 6 km na obwiedni sztucznej wyspy na Zalewie Wiślanym. Zapasy kamienia zgromadzono już w 60 procentach potrzeb, ale jeszcze ze Skandynawii będzie kilkadziesiąt transportów statkami.

Fot. Kazimierz Netka

Na budowie kanału zastosowano nowatorski materiał, po raz pierwszy w Polsce i drugi raz w Europie: x-bloki jako zabezpieczenie narzutu kamiennego. X-bloki produkowane są w Mogilnie i na bieżąco dostarczane są na Mierzeję, na plac budowy.

Fot. Kazimierz Netka

Dominik Wróblewski – kierownik budowy z ramienia konsorcjum NDI/BESIX przypomniał, że zakończono scalanie konstrukcji stalowych mostu południowego nad śluzą. Niebawem zacznie się odbiór techniczny wykonanych tam prac. W połowie 2021 roku na nowy most zostanie skierowany ruch samochodów z drogi nr 501 do Krynicy Morskiej.

Wiadomości na temat postępów prac na budowie kanału żeglugowego w poprzek Mierzei Wiślanej, przekazał nam również Szymon Huptyś – rzecznik prasowy Ministerstwa Infrastruktury. Oto owa informacja:

Fot. Kazimierz Netka

Pomimo mrozów i mocnych opadów śniegu skala robót na budowie przekopu Mierzei Wiślanej nie maleje. Harmonogram prac uległ modyfikacji jedynie na sztucznej wyspie, z uwagi na zamarznięcie Zalewu Wiślanego. Nie zagraża to jednak planowanemu ukończeniu prac.

 – Przekop Mierzei Wiślanej i budowa Kanału Żeglugowego jest strategiczną inwestycją dla naszego kraju. Ani epidemia, ani zima nie zatrzymują tej budowy. Dzięki temu możemy z optymizmem spoglądać na dalszy harmonogram prac – powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

Obecnie na budowie kontynuowane jest m.in. profilowanie skarp, prace narzutowe i roboty żelbetowe na falochronach Portu Osłonowego. Odbywa się również produkcja, dostawa oraz wbudowywanie betonowych elementów, służących zabezpieczeniu falochronów. W śluzie prowadzone są roboty związane ze zbrojeniem i betonowaniem oraz wykopy. Niecałe dwa tygodnie temu wylana została płyta denna bramy południowej śluzy, a kolejne betonowania w śluzie planowane są w tym tygodniu.

Fot. Kazimierz Netka

W kanale żeglugowym trwa m.in.  betonowanie. Prowadzone są również prace przy obu ruchomych mostach, z których południowy jest już bardzo zaawansowany i będzie można nim przejechać wiosną tego roku. Coraz bliżej także do zakończenia budowy siedziby Kapitanatu Portu Nowy Świat, przy którym trwają prace wykończeniowe wewnątrz i przy instalacji złącza elektrycznego. Po odmarznięciu Zalewu Wiślanego planowane są dalsze prace przy ścianie grodzy, tworzącej element sztucznej wyspy oraz montaż ściągów oraz zasypów grodzy. Ponadto kontynuowany jest transport kamienia hydrotechnicznego, który jest obecnie magazynowany w Porcie Elbląg, a posłuży do wzmocnienia obwiedni wyspy.

Trzy etapy inwestycji

Całość inwestycji składa się z trzech części.

Fot. Kazimierz Netka

Etap I, który jest aktualnie realizowany, obejmuje budowę Portu Osłonowego od strony Zatoki Gdańskiej, kanału żeglugowego ze śluzą i konstrukcją zamknięć wraz ze stanowiskami oczekiwania od strony Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego oraz oznakowaniem nawigacyjnym i budynków kubaturowych, w tym kapitanatu Nowy Świat wraz z instalacjami i parkingami. W ramach tej części powstanie również nowy układ drogowy, z dwoma ruchomymi stalowymi mostami o pionowej osi obrotu, które umożliwiać będą niezakłócony przejazd nad kanałem, a także powstanie punkt widokowy. Na Zalewie Wiślanym budowana jest  wyspa, na której składowany będzie urobek, a docelowo stanowić będzie siedlisko dla ptaków.

Fot. Kazimierz Netka

Etap II obejmuje przebudowę istniejącego toru wodnego na rzece Elbląg w zakresie obudowy brzegów, które docelowo przejmą funkcje przeciwpowodziowych wałów ziemnych, budowę przystani niskich, ułatwiających dostęp do rzeki oraz budowę mostu obrotowego nad rzeką Elbląg w miejscowości Nowakowo, wraz ze zmianami układu drogowego. Obecnie trwają przygotowania do podpisania umowy z wykonawcą.

Etap III, scalający całą inwestycję, to roboty pogłębiarskie na Zalewie Wiślanym i rzece Elbląg.

Źródło ilustracji: Urząd Morski w Gdyni. Autor wizualizacji: arch. Mateusz Mielewczyk.

Całkowita długość nowej drogi wodnej z Zatoki Gdańskiej przez Zalew Wiślany do Elbląga to blisko 23 kilometry, z czego ok. 2,5 km stanowi odcinek, na który złożą się śluza i port zewnętrzny oraz stanowisko postojowe. Kanał, jak i cały tor wodny, będą miały 5 m głębokości – poinformował Szymon Huptyś – rzecznik prasowy Ministerstwa Infrastruktury.

Budowa kanału i przygotowania do następnych prac dotyczących drogi wodnej Bałtyk – Elbląg dla morskich statków przebiegają zgodnie z harmonogramem. Trochę utrudniany jest ten proces odwołaniami firm od werdyktów w przetargach. Stawki, proponowane przez ubiegających się o powierzenie wykonawstwa, bywają niższe od kwot, przewidzianych przez inwestora, czyli przez Urząd Morski w Gdyni.

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl