Fot. Kazimierz Netka.
Kim i czym będziemy stawiać morskie wieże? Ogrom zadań przed nami
Do portu w Gdyni dostarczane są statkami wieże, turbiny, skrzydła – olbrzymie elementy elektrowni wiatrowych, stawianych m.in. na lądzie. Mogliśmy się o tym przekonać 23 września 2021 roku, podczas obchodów 99. rocznicy początków rozwoju tego portu – polskiego okna na oceany, szeroko otwartego w dwudziestoleciu międzywojennym. Dzisiaj Gdynia staje się coraz większą przestrzenią do startu Polski w świat z różnymi towarami, konstrukcjami, a także ma być miejscem montażu nie tylko polskich farm morskich elektrowni wiatrowych na Bałtyku.
Fot. Kazimierz Netka.
Całe Pomorze powinno stać się zapleczem dla budowy takich zespołów wiatraków, zwłaszcza nadmorskie gminy i porty, nawet te mniejsze. Jeśli jednak nie wykształcimy fachowców, potrafiących budować elektrownie wiatrowe, nie utworzymy fabryk produkujących fundamenty, wieże, śmigła – to będziemy je kupowali za granicą. Wieże wiatraków oraz inne ich komponenty przypłyną z innych państw do Polski, np. do Gdyni. Mamy też konkurentów w zagranicznych portach, np. Rønne na duńskiej wyspie Bornholm. Stracimy szansę utworzenia u siebie kilkudziesięciu tysięcy miejsc pracy. O tym mówiono 24 września 2021 roku, w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego, podczas spotkania uczestników Pomorskiej Platformy Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej na Bałtyku.
Fot. Kazimierz Netka.
Szczegóły przekazał nam m.in. Jarosław Kumięga – Kierownik Referatu Planowania Energetycznego, Departament Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Uczestniczyliśmy w tym wydarzeniu, kontynuując nasze zainteresowanie inicjatywami dotyczącymi wykorzystania energetycznego Bałtyku przez Polskę. Byliśmy bowiem świadkami, rok temu, dokładnie 25 września 2020 roku, narodzin Pomorskiej Platformy Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej na Bałtyku.
Oto, co przewidywał program konferencji 24 września 2021 roku:
Link do nagrania:
https://www.youtube.com/channel/UCtdp1gV_MqLc_zKtxf7T06Q
Źródło nagrania: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
Do rocznicy powołania Pomorskiej Platformy Offshore – jak jest w skrócie nazywana – nawiązał w swej wypowiedzi Leszek Bonna – Wicemarszałek Województwa Pomorskiego.
Fot. Kazimierz Netka.
Równo roku temu, 25 września, podpisywaliśmy deklarację powołania ważnej dla rozwoju Pomorza, oddolnej inicjatywy, jaką jest Pomorska Platforma Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej na Bałtyku – powiedział marszałek Leszek Bonna. Było nas wtedy 26. Informacje na ten temat rozniosły się po kraju szerokim strumieniem, a dotychczasowe funkcjonowanie platformy przerosło nasze oczekiwania. Obecnie platforma liczy 75 sygnatariuszy, przedstawicieli samorządów, biznesu, organizacji pozarządowych oraz nauki. Szczególnie cieszą nas deklaracje firm reprezentujących biznes offshorowy. Dla przykładu są już z nami takie firmy jak: Orsted, Polenergia, czy Ocean Wind, a inni deweloperzy są w trakcie procesów decyzyjnych.
W ramach codziennej bardzo intensywnej działalności platformy odbywa się wiele spotkań, których tematyka koncentruje się wokół możliwości wspierania przedsiębiorców pragnących realizować swoje zamierzenia inwestycyjne na Pomorzu. Rozwijana jest sieć kontaktów gospodarczych ułatwiających wymianę doświadczeń oraz transfer dobrych praktyk, a także kwestie związane z przygotowaniem kadr dla podmiotów uczestniczących w inwestycjach.
Zakończyliśmy pracę nad analizą dotycząca roli małych i średnich portów morskich województwa pomorskiego w realizacji funkcji serwisowych względem farm wiatrowych. Przystosowanie portów (Władysławowo, Ustka, Łeba i pozostałych portów wybrzeża zachodniego) do pełnienia funkcji portów szybkiego reagowania stanowi kluczowy element budowania tzw. local content – poinformował Leszek Bonna.
Trwają prace nad powołaniem Centrum Kompetencji dla Morskiej Energetyki Odnawialnej. Z powodzeniem złożono wniosek o dofinansowanie w ramach konkursu GOSPOSTRATEG VI dla projektu pn.: „Określenie regionalnego modelu budowy kompetencji dla Morskiej Energetyki Odnawialnej w Województwie Pomorskim”. Obecnie trwa jego ocena.
Mamy zamiar powołać Radę ds. Innowacyjności Offshore, która stanie się najważniejszym regionalnym koordynatorem budowy ekosystemu innowacyjności przez interesariuszy energetyki morskiej (inwestorzy, przemysł, uczelnie, administracja). Rada będzie inicjować działania oraz proponować rozwiązania, które pozwolą aktywnie wspierać interesariuszy w poszukiwaniu nowych produktów i procesów oraz angażować regionalne zasoby, a w konsekwencji przyczyniać się do tworzenia przewag konkurencyjnych pomorskiej gospodarki – zapowiedział wicemarszałek.
Widząc olbrzymie zainteresowanie Sygnatariuszy Platformy kwestiami środowiskowymi (m.in. zalegająca amunicja i broń chemiczna, zarządzanie zasobami morza, bezpieczeństwo) zdecydowaliśmy o powołaniu trzeciej grupy roboczej ds. Zrównoważonego Zarządzania Morzem Bałtyckim funkcjonującej w ramach Pomorskiej Platformy Offshore. Liderem tej grupy będzie Uniwersytet Gdański.
Fot. Kazimierz Netka.
Jestem przekonany, że działalność Platformy realnie wzmacnia działalność Ministerstwa Klimatu i Środowiska, co pozwoli wspólnie stworzyć warunki dla zwiększania udziału polskich firm w tzw. łańcuchu dostaw w procesie budowy morskich farm wiatrowych na Bałtyku. Dlatego w zeszłym tygodniu podpisałem w Warszawie „Porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce”. Nadrzędnym celem tego porozumienia jest wsparcie rozwoju sektora w Polsce oraz maksymalizacja „local content”, czyli udziału polskich przedsiębiorców w łańcuchu dostaw dla morskich farm wiatrowych powstających w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej – p powiedział wicemarszałek Leszek Bonna. I dodał:
– Jak co roku, Komisja Europejska w ramach Tygodnia Zrównoważonej Energii organizuje konkurs w czterech kategoriach: Projekty, Innowacje, Młodzi Naukowcy oraz Kobiety w Energetyce, mający na celu promocję najlepszych projektów związanych ze zrównoważoną energią. W ostatnim czasie Komisja Europejska przekazała nam listę finalistek konkursu Kobiety w Energetyce. Znalazła się na niej Pani Dyrektor Karolina Lipińska. Od kilku dni trwa głosowanie, które odbywa się formule znanej z konkursów Eurowizji (50% głosów od mieszkańców, a pozostałe od jury). Zwycięzców poznamy na uroczystej gali podczas Tygodnia Zrównoważonej Energii. Gorąco zachęcam do głosowania.
Fot. Kazimierz Netka.
Pomorskie dokonania w staraniach o rozwój przemysłu budowy w Polsce farm morskich elektrowni wiatrowych, zostały docenione również przez polski rząd. Dał temu wyraz Ireneusz Zyska – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Pełnomocnik Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii, w swym wystąpieniu podczas spotkania, odtworzonym z nagrania video. Pan Minister nawiązał do podpisanego w Warszawie porozumienia sektorowego dotyczącego rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Podziękował za zaangażowanie w tym zakresie i współpracę z Ministerstwem Środowiska i Klimatu, m.in.: marszałkowi Mieczysławowi Strukowi, wicemarszałkowi Leszkowi Bonnie, dr Karolinie Lipińskiej, Jarosławowi Kumiędze, Leszkowi Dąbrowskiemu z UMWP:
https://drive.google.com/file/d/1oa8Lljw1oDpeGO64U3kfir0PjdV8u0xa/view?usp=sharing
Źródło nagrania: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
Gdzie jesteśmy, co możemy zrobić? Dokonano już takiej oceny. Powstał specjalny raport. Szczegóły przedstawił Paweł Weiner – Prezes Zarządu spółki Morskiej Agencji MAG Offshore Sp. z o.o. w prezentacji pt. „Rola małych i średnich portów morskich województwa pomorskiego w realizacji funkcji serwisowych względem farm wiatrowych”.
Fot. Kazimierz Netka.
Porty Gdańsk i Gdynia mogą zostać wykorzystane do montażu wielkich elementów morskich elektrowni wiatrowych. Do obsługi budów posłużą mniejsze porty nad otwartym Bałtykiem. Najbardziej nadają się do tego Władysławowo, Łeba i Ustka, ze względu m.in. na bliskość terenów planowanej budowy morskich farm elektrowni. Jednak, trzeba je, te porty, powiększyć. To już jest przewidziane. Najbardziej ma być rozbudowany port w Ustce. Tam ma powstać port zewnętrzny, czyli na Bałtyku. Teraz ustecki port funkcjonuje w ujściu rzeki Słupi.
Źródło ilustracji: Prezentacja, która przedstawił prezes Paweł Weiner.
W dyskusji nie zabrakło jednak głosów, że nawet po powiększeniu polskich portów nad otwartym Bałtykiem i ich pogłębieniu, będą one jeszcze za małe, by przyjmować duże statki niezbędne do obsługi realizacji tak wielkich inwestycji jak farmy morskich elektrowni wiatrowych. Niewykluczone, że inwestorzy zechcą skorzystać z Rønne na Bornholmie.
Jak przedstawia się „Agenda innowacyjności offshore wind Województwa Pomorskiego – budowa potencjału łańcucha dostaw w oparciu o innowacyjność” – poinformował Maciej Mierzwiński – Prezes Zarządu, CEE Energy Group Sp. z o.o .
Fot. Kazimierz Netka.
Niestety, okazuje się, że brak polskich technologii z zakresu offshore wind. Innowacje to dość wysoko umieszczona poprzeczka. Innowacji nie zrobi się bez odpowiednich kadr. Bez pieniędzy niewiele da się zrobić. Wsparcie może nadejść z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Czy jednak mamy przełożenie na NCBiR – pytał prof. Piotr Doerffer z Polskiej Akademii Nauk. Czy posiadamy odpowiednie atuty, by ukazać je we wniosku o wsparcie z puli NCBiR?
Powstaje Pomorskie Centrum Kompetencji Morskiej Energetyki Odnawialnej. O tym mówił Michał Pasieczny – Burmistrz Miasta Rumi. Pan burmistrz zapewnił, że Rumia wesprze wszystkie środowiska pragnące podwyższać polskie kompetencje w tworzeniu kadr dla przemysłu offshore. Michał Pasieczny przypomniał, że do utworzenia Centrum Kompetencji zachęcił go Adam Meller – gdy był prezesem Zarządu Morskiego Portu Gdynia.
Fot. Kazimierz Netka.
O rozwoju kadr, możliwościach ich kształcenia mówili m.in. Wojciech Szczepański – Wiceprezes Zarządu Pracodawców Pomorza
Fot. Kazimierz Netka.
oraz
Krzysztof Tomaszewski – Członek Zarządu, CEE Energy Group Sp. z o.o.
Fot. Kazimierz Netka.
Problem ten nie jest łatwy do rozwiązania. Przede wszystkim – brakuje kadry nauczycielskiej; nie ma kto kształcić. Poza tym – pierwszych fachowców możemy uzyskać za 5 – 6 lat, gdy już pierwsze polskie elektrownie wiatrowe na Bałtyku powinny być zbudowane. Tymczasem, zapotrzebowanie na pracowników będzie ogromne. Trzeba przeprowadzić nawet 35 000 szkoleń. Może więc warto stworzyć Centrum Nauki Offshore, o takiej randze jak Centrum Nauki Kopernik?
Szacuje się, że do 2030 roku znajdzie się zatrudnienie dla 80 000 osób, z tego trzy czwarte bezpośrednio przy konstruowaniu i budowaniu wiatraków. Ponadto, będą potrzebne kadry w turystyce – więc znajdą zatrudnienie np. hotelarze, a także rybacy. Potrzebne będą mieszkania i wyżywienie dla zatrudnionych przy stawianiu wiatraków.
Budowanie na Bałtyku musi odbywać się przy pełnym poszanowaniu naturalnego środowiska. Dlatego powstała Grupa ds. Zrównoważonego Zarządzania Morzem Bałtyckim. Uczestnicy spotkania poznali zakres jej działalności z prezentacji, którą przygotowały dr hab. Dorota Pyć – Prof. Uniwersytetu Gdańskiego, Kierownik Katedry Prawa Morskiego, Wydział Prawa i Administracji oraz dr Dorota Bastrikin – niezależny ekspert środowiskowy.
Fot. Kazimierz Netka.
Pani profesor Dorota Pyć poinformowała też, że w Uniwersytecie Gdańskim powstało Centrum Zrównoważonego Rozwoju. Dyrektorką tego Centrum jest prof. Sylwia Mrozowska. W sierpniu rozpoczęła się rekrutacja na studia podyplomowe Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju: morska energetyka wiatrowa. Studia te są kompatybilne z podobnymi, realizowanymi na innych uczelniach, np. w Politechnice Gdańskiej. Studium to trwa rok, a zgłaszać się można w terminie do 15 października 2021 roku. Więcej wiadomości znajduje się na stronie https://ug.edu.pl/news/pl/1640/nowosc-na-ug-edukacja-na-rzecz-zrownowazonego-rozwoju-morska-energetyka-wiatrowa .
Pani profesor Dorota Pyć poinformowała również o morskim planowaniu przestrzennym. W tej sprawie ukazało się rozporządzenie Rady Ministrów, opublikowane w Dzienniku Ustaw z maja 2021 roku. „Plan zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej w skali 1:200 000” został przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 935). Plan ten jest podstawą prawną do rozmieszczenia m.in. farm morskich elektrowni wiatrowych https://www.umgdy.gov.pl/?cat=274 .
Fot. Kazimierz Netka.
Podczas podsumowania spotkania dr Karolina Lipińska – Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, odpowiedziała na pytanie, kiedy powstaną pierwsze zakłady produkcyjne, kiedy zacznie funkcjonować polska fabryka offshore. Pani dyrektor poinformowała, że rozmowy dotyczące otwierania przedsiębiorstw wytwórczych są prowadzone. W przyszłym tygodniu ma się odbyć spotkanie z grupą RWE – dodał Jarosław Kumięga – Kierownik Referatu Planowania Energetycznego, Departament Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
Prof. Piotr Doerffer z Polskiej Akademii Nauk zwrócił uwagę na konieczność utworzenia morskiej inteligentnej farmy wiatrowej. O konkretach można było łatwiej rozmawiać, dopiero gdy zapadła decyzja o utworzeniu portu instalacyjnego. Tym portem ma być Gdynia, ale nadaje się do tego Gdańsk, zwłaszcza nabrzeże DCT.
Pomorska Platforma Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej na Bałtyku nie ma osobowości prawnej – poinformowała dr Karolina Lipińska. Nie może więc skutecznie starać się o pieniądze. Dlatego, planowane jest utworzenie Klastra Offshorowego.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl