Źródło ilustracji: Konsorcjum NDI/Besix.

Polski przekop przez Mierzeję Wiślaną ratuje żeglugę na Zalewie Wiślanym przed kaprysami Rosji; staje się motorem rozwoju całego regionu

Kolejny powód do satysfakcji mamy na budowie kanału przekopu Mierzei Wiślanej. W tym tygodniu odbyły się próby szczelności wrót śluzy, które wypadły pomyślnie – poinformowała Magdalena Kierzkowska – Rzecznik Prasowy/Asystent Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni.

Źródło ilustracji: Konsorcjum NDI/Besix.

Komora śluzy ma długość 200 metrów, szerokość 25 metrów i głębokość 6,5 metra. To dzięki niej wody Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego nie będą się mieszały, a różnica poziomu wód w obu zbiornikach nie będzie stanowiła zagrożenia dla jednostek pływających.

– Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską to jedna z priorytetowych inwestycji infrastrukturalnych rządu. Jej znaczenie jest szczególnie widoczne teraz, w obliczu rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Znamy już datę uroczystego otwarcia pierwszego etapu, realizowanego na Mierzei Wiślanej – powiedział Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury.

– Kanał Żeglugowy otworzymy 17 września. To data nieprzypadkowa i jakże symboliczna. Otworzymy nowy szlak, dający bezpośredni, swobodny i administrowany wyłącznie przez polską administrację dostęp z Bałtyku do Zalewu Wiślanego – dodaje Marek Gróbarczyk, wiceminister infrastruktury.

Źródło ilustracji: Konsorcjum NDI/Besix.

Budowa Przekopu Mierzei Wiślanej to sposób na wytyczenie nowej drogi wodnej, która połączy Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. Ale aby taki ruch statków był możliwy i jednocześnie nie ograniczał ruchu samochodowego, niezbędne jest wybudowanie m. in. kanału żeglugowego ze śluzą i konstrukcją zamknięć wraz ze stanowiskami oczekiwania oraz nowego układu drogowego z dwoma mostami obrotowymi. Zarówno inwestor, Urząd Morski w Gdyni, jak i generalny wykonawca, konsorcjum NDI/Besix zapewniają, że prace przewidziane w ramach tego etapu projektu są już na ostatniej prostej. Jednym z ważniejszych przedsięwzięć była ostatnio próba szczelności śluzy, która jest elementem kluczowym dla całej inwestycji.

Źródło ilustracji: Konsorcjum NDI/Besix.

– Próba polegała na tym, że w pierwszym etapie nalaliśmy wodę z Zalewu Wiślanego pomiędzy bramę nr 1 a grodzę technologiczną do poziomu „-1,3” metra. Następnie, po uzyskaniu tej rzędnej, zaczęliśmy pompować wodę między bramę 1 i 2, również do poziomu „-1,3”. Ostatnim etapem było napompowanie wody pomiędzy bramę 1 a grodzę technologiczną do poziomu „0”, czyli do poziomu wody w Zalewie Wiślanym. Po uzyskaniu tego poziomu wody, mierzono przecieki w komorze żelbetowej na bramach śluz. Wynik jest pozytywny, co oznacza, że wrota stalowe na bramie południowej są szczelne – podkreśla Maciej Klecha, kierownik robót mostowych z konsorcjum NDI/Besix.

Kapitanat z pozwoleniem

Ale to nie jedyne dobre wieści z przekopu Mierzei Wiślanej. Wszystko gotowe jest już w budynku Kapitanatu Portu Nowy Świat, który otrzymał pozwolenie na użytkowanie.

Źródło ilustracji: Konsorcjum NDI/Besix.

Przypomnijmy, w kompetencjach Kapitanatu będą nadzór nad bezpieczeństwem żeglugi, ochroną środowiska, ochroną przeciwpożarową, kontrola nad przeprawą śluzową, ale i obsługa bram śluzy, mostów obrotowych i regulacja ruchu kołowego w obrębie Kapitanatu i przeprawy śluzowej.

– Jesteśmy na etapie zatrudniania i szkolenia osób, które będę pracowały w Kapitanacie – mówi Wiesław Piotrzkowski, dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni. Podkreśla przy tym, że osoby, które będą pracować w Kapitanacie, muszą nauczyć się korzystać z najwyższej klasy wyposażenia stacji operatorskiej Nadrzędnego Systemu Sterowania.

Falochrony prawie gotowe

Źródło ilustracji: Konsorcjum NDI/Besix.

Z kolei jak przekonuje kierownik robót hydrotechnicznych z konsorcjum NDI/Besix, na ukończeniu jest już także większość prac w rejonie falochronów.

– Obecnie kończymy prace polegające na robotach czerpalnych w porcie osłonowym, tor wodny żeglugowy od strony północnej. Kończymy główne prace żelbetowe związane z betonowaniem płyt na falochronie wschodnim. Rozpoczynamy betonowanie, prace żelbetowe na głowicy wschodniej. Kończymy również prace związane z instalacją elementów x-block i x-block plus. Prace związane z układaniem prefabrykatów wykonaliśmy w 80 procentach – wylicza Bartosz Zabłocki kierownik robót hydrotechnicznych z konsorcjum NDI/Besix.

Źródło ilustracji: Konsorcjum NDI/Besix.

Dla przypomnienia, przekop Mierzei Wiślanej to druga na świecie inwestycja, gdzie zastosowano prefabrykaty x-block plus. Po raz pierwszy w historii układane są też pod wodą, jako element konstrukcji rozpraszającej energię falowania.

– Kończymy też prace żelbetowe na falochronie zachodnim. Powoli szykujemy się do rozpoczęcia prac związanych z budową nawierzchni na falochronie zachodnim oraz układu odwodnieniowego – dodaje Bartosz Zabłocki, kierownik robót hydrotechnicznych z konsorcjum NDI/Besix.

Kluczowa rola wyspy

Źródło ilustracji: Konsorcjum NDI/Besix.

Swoją rolę spełnia już sztuczna wyspa, która powstaje w odległości ok. 2 km od Przebrna i ok. 4,5 km od przekopu.

– Sztuczna wyspa jest kluczowym elementem realizacji tego etapu inwestycji. Kluczowym ze względu na jej przeznaczenie – z jednej strony, jako miejsce przeznaczone do odkładania urobku z prac czerpalnych pochodzących z dna Zalewu Wiślanego i rzeki Elbląg, a z drugiej strony z uwagi na aspekty związane z ochroną środowiska, m.in. migracją ptaków – tłumaczy Wiesław Piotrzkowski, dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni. – Wyspa jest w kształcie elipsy, ma 1900 na 1100 metrów średnicy. Jej powierzchnia to 181 hektarów. Wyspa podzielona została na dwie kwatery, z czego jedna przeznaczona jest na etap wykonawczy, a druga na etap utrzymaniowy.

Wszystko wskazuje, że wszelkie prace związane z budową pierwszego etapu przekopu Mierzei Wiślanej zakończą się do jesieni. Nowa droga wodna z Zatoki Gdańskiej przez Zalew Wiślany do Elbląga to odcinek o długości blisko 25 kilometrów. Kanał żeglugowy ma mieć 1 km długości i 5 metrów głębokości. Docelowo ma umożliwić wpływanie do portu w Elblągu jednostek o zanurzeniu do 4,5 metrów, długości do 100 metrów oraz do 20 metrów szerokości – poinformowała Magdalena Kierzkowska – Rzecznik Prasowy/Asystent Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni.

Spotkanie w Porcie Morskim Elbląg

Wraz ze stworzeniem możliwości bezpośrednich rejsów z Elbląga na Bałtyk, Port Morski w Elblągu wiele zyska. Już instalowane są w tym porcie nowoczesne urządzenia. Wsparcia w tym zakresie udziela Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny, pomagając korzystać z dofinansowania w ramach programu Galatea.

Fot. Kazimierz Netka.

To uczyni Port Morski w Elblągu bardziej atrakcyjnym dla zagranicy. W maju ma zostać podpisany list intencyjny, dotyczący współpracy z duńskim portem. Zwieńczenie tego porozumienia odbędzie się we wrześniu, podczas międzynarodowej konferencji w Elblągu, gdzie zostanie podpisana umowa – dowiedzieliśmy się od Arkadiusza Zglińskiego – prezesa, dyrektora spółki Zarząd Portu Morskiego Elbląg. Rozmawiano o tym podczas spotkania z reprezentantami Bałtyckiego Klubu Publicystów Morskich oraz z Tomaszem Limonem – prezesem zarządu Stowarzyszenia Pracodawcy Pomorza, a także z kapitanem Jackiem Kościuchem z Urzędu Morskiego w Gdyni – Delegatura w Elblągu.

Panowie Krzysztof Anzelewicz oraz Zdzisław Długosz z zarządu Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego przedstawili możliwości współpracy Portu Morskiego Elbląg z innymi portami Unii Europejskiej w zakresie wdrażania nowoczesnych projektów i współpracy między portami.

– Projekt, który może dotyczyć całego Zalewu i żeglugi w portach nad Zalewem Wiślanym i na Pętli Żuławskiej, to nasz projekt produkcji statków zeroemisyjnych – powiedział prof. Marek Grzybowski – prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego. – Mamy w Klastrze hub produkcji takich statków z partnerami z Chorwacji i z Norwegii, zainteresowanych eksportem. W Klastrze mamy firmy przygotowujące do tego, by statki zeroemisyjne bunkrować lub zasilać z lądu elektrycznie.

Fot. Kazimierz Netka.

Możemy wszystko zrobić w kastrze, a i w Elblągu, i w okolicach ta zeroemisyjność będzie się nam rozwijała, więc możemy produkty tutaj pozycjonować i będziemy chcieli ten projekt kontynuować w Elblągu i w małych portach. Taka jest nasza idea, by każdy projekt z koncepcji wszedł na element realizacyjny – powiedział prof. Marek Grzybowski, podczas spotkania w Elblągu, 25 kwietnia 2022 roku

Elbląg stanie się miastem bardzo atrakcyjnym dla międzynarodowej żeglugi. Zyskają również miasta i gminy położone w delcie Wisły, na Wysoczyźnie Elbląskiej, a także na Mierzei Wiślanej. Zainteresowane przeładunkami swych towarów w Porcie Morskim Elbląg są też firmy z zagranicy.

– Przekop staje się motorem rozwoju całego regionu – stwierdził kapitan Jacek Kościuch z Urzędu Morskiego w Gdyni.

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl