Fot. Kazimierz Netka.
Rozmiękczanie cyfrowe przed napadem
Nie jesteśmy bezpieczni. Obcokrajowcy swobodne nurkują sobie nieopodal falochronów i stanowisk przeładowczych największego polskiego portu paliwowego. Inni cudzoziemcy penetrują jezioro. Na nasze terytorium spada obca rakieta, zabijając naszych Rodaków (powinna zostać zestrzelona przez naszą armię, zanim spadła na polską ziemię).
W Pomorskiem dyskryminowane są niekaszubskie grupy społeczne; poszkodowanych jest około 2 mln osób (słownie: poszkodowanych jest około dwóch milionów osób). Takie działania można wykonywać bezpośrednio na miejscu, ale można też sterować nimi zdalnie, z ośrodków decyzyjnych znajdujących się w obcych państwach, ale z użyciem – jako narzędzi – polskich instytucji publicznych: państwowych, samorządowych. Jak widać, ataki są nie tylko na sprzęt, urządzenia, fabryki, urządzenia, ale również na ludzi.
Jesteśmy łatwo osiągali fizycznie. Świadczyć może o tym wydarzenie sprzed około 8 lat (w połowie lutego 2015 roku) – więcej wiadomości znajduje się na stronie internetowej: https://netka.gda.pl/rosyjski-desant-na-plaze-polwyspu-helskiego/. Zimową porą wędkarze dopłynęli lub zostali przywiani, przypchani wiatrem, podczas sztormu, w lodowatym powietrzu, od brzegów Federacji Rosyjskiej do brzegów Polski (a może ktoś, jakiś statek, wysadził ich na polski ląd?).
Na zdjęciu: ponton, na którym dwóch rosyjskich rybaków dotarło zimą z Obwodu Kaliningradzkiego do Helu. Fot. z Archiwum Morskiego Oddziału Straży Granicznej.
Jak widać, potrzebujemy o wiele lepszej ochrony. Czy to przy użyciu Pegasusa czy satelitów (w Gdańsku trwały badania nad unikatowym zegarem pulsarowym, które mogłyby doprowadzić do tego, że byśmy mogli zrezygnować z niektórych satelitarnych usług) jednak, te badania zostały unicestwione.
Potrzebujemy ochrony bardzo nowoczesnej, przy zaangażowaniu technologii kwantowych, czyli przy zastosowaniu najnowszych osiągnięć noblistów.
Właśnie o systemie stworzonym przez laureatów Nagrody Nobla była mowa podczas Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego. Konferencję tę prowadziła Jaśmina Zwierz z Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej:
Fot. Kazimierz Netka.
a Forum owo zorganizowano w Muzeum II Wojny Światowej. Trzecia wojna światowa, zanim trafi do kolejnego muzeum, będzie polegała właśnie w dużym stopniu na stosowaniu cyberataków. Niewykluczone, że taka cyberwojna, o zasięgu globalnym, już się zaczęła.
– Tematyka cyberbezpieczeństwa jest szalenie ważna, szczególnie po tym, co widzimy, co wyprawiają Rosjanie na Ukrainie, atakując nie tylko ludność cywilną, ale ustawicznie niszcząc także infrastrukturę krytyczną – powiedział Przemysław Sztandera – Prezes Zarządu Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, witając gości i prezentując zakres konferencji:
Fot. Kazimierz Netka.
– Pewnie na lądzie jest łatwiej tę infrastrukturę krytyczną chronić, bo można ją ogrodzić, można chronić fizycznie, natomiast w gospodarce morskiej, czy mowa o portach czy o farmach wiatrowych, na morzu i innych instalacjach, gazociągach podwodnych, niestety, nie da się tego ochronić fizycznie w taki sposób jak na ladzie, nie da się wybudować płotu, a bardzo łatwo zaatakować to elektronicznie. Dlatego, że wszystkie te urządzenia, pomimo że wiatrak tak niepozornie wygląda stojąc sobie i się kręci, ale cała farma wiatrowa też jest zarządzana cyfrowo. Można się włamać na taką farmę i przykładowo ją wyłączyć. Jeśli ona będzie o mocy 6 gigawatów i nagle ktoś ją wyłączy, to możecie sobie Państwo wyobrazić, co się w systemie energetycznym wydarzy. To są ważne zagadnienia dlatego trzeba o nich rozmawiać, trzeba zastanawiać się jak wygląda mapa ryzyk. Podjęliśmy się takiego wyzwania, daliśmy takie zadanie naszym prelegentom, żeby właśnie taką mapę ryzyk spróbowali stworzyć, pokazać, żebyśmy mogli ją omówić i podyskutować jak przed tymi wszystkimi ryzykami można się zabezpieczyć, a naprawdę będzie to bardzo ważne w przyszłości dla bezpieczeństwa naszego państwa – powiedział Przemysław Sztandera – Prezes Zarządu Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
– Bardzo dziękuję naszemu współorganizatorowi: Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Za to, że możemy w tak pięknym miejscu się dzisiaj spotkać – powiedział Dariusz Gołębiewski – Prezes Zarządu, PZU LAB S.A.:
Fot. Kazimierz Netka.
– Reprezentuję spółkę PZU LAB, ale również w imieniu całej Grupy PZU chciałem bardzo serdecznie państwa przywitać, podziękować, że przyjęliście nasze zaproszenie. Przynajmniej od 5 – 6 lat, jak tworzymy tę konferencję. Wspólnie z Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną zastanawialiśmy się, jakie zagadnienia będą istotne dla tego regionu. Wtedy postawiliśmy na zagrożenia głównie cybernetyczne, zagrożenia dla łańcuchów dostaw, dla ciągłości tych łańcuchów. Dzisiaj widzimy, jak bardzo istotne były to zagadnienia w kontekście tych kilku lat, które od tej pierwszej konferencji naszej wspólnej minęły. Dzisiaj te zagadnienia nabierają jeszcze większego znaczenia w kontekście, o którym prezes wspominał. Dzisiaj te zabezpieczenia są niezwykle ważne, można powiedzieć kluczowe dla bezpieczeństwa działalności każdej inwestycji która się odbywa, a tych inwestycji na morzu mamy coraz więcej. W portach inwestycje związane z budową farm morskich. Zaprosiliśmy dzisiaj wybitnych ekspertów, naukowców praktyków, którzy w dziedzinie cyberbezpieczeństwa dysponują najlepszą wiedzą w tym kraju i chcieliśmy państwa zaprosić do tego, żeby się tę wiedzę, którą dzisiaj będziemy się dzielić, starali transferować za pośrednictwem tej konferencji, wykorzystywali w państwa pracy po to, żeby budować bezpiecznie przedsiębiorstwa szczególnie w rejonie Morza Bałtyckiego, które jest w tej chwili kluczowe dla funkcjonowania wszystkich łańcuchów dostaw w naszym kraju. Tu się zaczynają te wszystkie łańcuchy, tutaj mają początek, tutaj musimy szczególnie dbać o bezpieczeństwo.
Fot. Kazimierz Netka.
Wybraliśmy dwa takie zagadnienia wspólnie z prezesem, które dzisiaj będą rozwinięte. Przede wszystkim cyberbezpieczeństwo, które na początku naszych konferencji stanowiło 10 procent zagadnień związanych z bezpieczeństwem. Dzisiaj duża część konferencji będzie poświęcona zagrożeniom cybernetycznym. Druga część jest jest poświęcona zagrożeniom w budowach łańcuchów dostaw w procesie inwestycyjnym. Tych inwestycji, jak już wspomniałem, jest coraz więcej w tym regionie i musimy już na etapie inwestycji pamiętać o bezpieczeństwie łańcuchów dostaw – zaakcentował Dariusz Gołębiewski – Prezes Zarządu, PZU LAB S.A.
Jak zapowiedział prezes Dariusz Gołębiewski, o szczegółach zagrożeń, sposobach ochrony, prognozach dotyczących tego, co nas czeka, a także o tym, co już zrobiono np. w portach, mówili, wybitni eksperci: naukowcy, praktycy, którzy dysponują najlepszą w Polsce i w świecie wiedzą z zakresu cyberbezpieczeństwa.
Niezwykle interesujące było wystąpienie GOŚCIA SPECJALNEGO, pt. „Kwantowe cyberbezpieczeństwo”. Gościem Specjalnym Forum był prof. Marek Żukowski, Dyrektor Międzynarodowego Centrum Teorii Kwantowych Technologii na Uniwersytecie Gdańskim (ICTQT); Członek-korespondent Polskiej Akademii Nauk; Współpracownik Noblisty (2022) prof. Antona Zeilingera.
Fot. Kazimierz Netka.
Kwantowa kryptografia jest całkowicie bezpieczna – zapewnił pan profesor. Szyfrujmy kwantowo farmy wiatrowe. To zapewni bezpieczeństwo kluczowych informacji.
BLOK I Forum nosił tytuł: CYBERBEZPIECZEŃSTWO
Wykład pt. „Mapa cyber ryzyka na morzu – zagrożenia cybernetyczne w portach, farmach wiatrowych, infrastrukturze przesyłowej i nawigacji” wygłosił dr hab. inż., prof. PG Łukasz Kulas, Politechnika Gdańska:
Fot. Kazimierz Netka.
Urządzenia do szkodzenia, do wygenerowania fałszywych ataków, są bardzo tanie. Kosztują 15 – 20 tysięcy złotych – ostrzegał pan profesor. To pokazuje, jak duże jest zagrożenie. Aparature do fałszowania zagłuszania, może sobie kupić niemal każdy.
„Defence in depth – strategia holistycznej ochrony” – to temat wykładu, w którym Jakub Walczak, Szef Biura Bezpieczeństwa, RADMOR S.A., ostrzegał m.in. że: trzeba się zabezpieczać wieloma liniami obrony:
Jak przedstawia się „Cyberbezpieczeństwo IOT infrastruktury przesyłowej (ląd-morze)” uczestnikom Forum powiedzieli Ryszard Dałkowski – Architekt Rozwiązań Chmurowych i Wojciech Wrzesień – Dyrektor Działu Usług Cyberbezpieczeństwa EUVIC S.A.:
Fot. Kazimierz Netka.
Zdalnie, z wykładem pt.: „Operational security in Offshore Wind Farms with focus on cybersecurity”, wystapił Fleming Knap Sørensen – Cybersecurity Lead, Plant Network Infrastructure and Digitalisation:
Fot. Kazimierz Netka.
Zwieńczeniem pierwszej części Forum była debata pt.: „Bezpieczeństwo inwestycji realizowanych w przemyśle morskim”. Moderowała ją red. Iwona Wysocka. Wypowiadali się eksperci: Magdalena Jabłonowska – Dyrektor Biura Bezpieczeństwa QHSE LOTOS Petrobaltic S.A., Bartłomiej Marchut, Wiceprezes Zarządu Energa Wytwarzanie S.A.; Michał Sękal, O&M Development Leader, MFW Bałtyk II & III; mec. Łukasz Węgrzyn, Partner i Szef Praktyki Technologie w Kancelarii Kochański & Partners:
Fot. Kazimierz Netka.
Część druga Forum dotyczyła zagadnienia: „BEZPIECZEŃSTWO INWESTYCJI W KONTEKŚCIE ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ŁAŃCUCHÓW DOSTAW”.
„Innowacje w zakresie poprawy bezpieczeństwa farm wiatrowych” przedstawił Sebastian Kowalczyk, Dyrektor Oddziału Eksploatacji MFW, Energa Wytwarzanie S.A.:
Fot. Kazimierz Netka.
„Bezpieczeństwo przemysłu morskiego w dobie zagrożeń hybrydowych i terrorystycznych – dobre praktyki i rekomendacje” – to temat. Który zaprezentował mjr rez. dr inż. Jarosław Stelmach, Prezes Zarządu, Safety Project sp. z o.o.:
Fot. Kazimierz Netka.
„Bezpieczeństwo obsługi ładunków i pasażerów w kontekście Portu Gdynia jako ogniwa w łańcuchu dostaw” omówiła dr Beata Szymanowska, Menedżer ds. Technologii, Dział Badań i Rozwoju Technologicznego, Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A.
„Zdolność organizacji do ciągłego dostarczania usług” przybliżył zgromadzonym Piotr Chmielewski, Specjalista ds. cyberbezpieczeństwa, Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A.
Na zakończenie Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego odbyła się uroczystość wręczenia nagród „Lider Bezpieczeństwa w Przemyśle Morskim”.
Oto ocena konferencji io poruszanych zagadnień podczas tegorocznego Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego:
– Dzisiejsza konferencja jest bardzo ważna, bo właściwie wszystko jest zinformatyzowane, wszystko opiera się na technologiach kosmicznych i przepływie informacji przez satelity i w związku z tym, że często człowiek zaczyna być stawiany na drugim planie, to wtedy istnieje niebezpieczeństwo, że inny człowiek będzie próbował zakłócić działania lub samoistnie będą występowały zakłócenia bo tych urządzeń jest bardzo dużo i one wzajemnie się zakłócają lub wykluczają – powiedział prof. Marek Grzybowski – Prezes Zarządu Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego:
Fot. Kazimierz Netka.
O tym, że można systemy informatyczne i elektroniczne pomijać, to mamy na ten temat dowody, że Rosjanie i współpracujące z nimi państwa i armatorzy, omijają systemy informatyczne i przewożą ropę i zboże, które zostało wywiezione z Ukrainy lub oryginalne produkty energetyczne z Rosji i nie wiadomo, na jakich statkach jest to przewożone. Wiadomo, gdzie jest rozładowywane, ponieważ systemy śledzące ustalają drogę statków, ale tę ropę kupują wszyscy i gaz rosyjski, łącznie z tymi, którzy ogłosili, że uczestniczą w sankcjach na Rosję, Chiny, Indie, inne kraje azjatyckie oficjalnie kupują tę ropę. Natomiast kraje europejskie kupują poprzez to, że ropa i gaz przeładowywane są w różnych terminalach lub ropa na przykład na morzu, a zboża, kukurydza i pasze i nawozy przeładowywane są w portach afrykańskich i to wszystko trafia do tych krajów, które ogłosiły, że nakładają sankcje na Rosję. A więc systemy informatyczne wspomagają naszą działalność, sprawiają, że jesteśmy bezpieczni, ale na pewno stwarza to większe zagrożenia, bo często człowiek nie w jest w stanie kontrolować tego albo rezygnuje z kontroli.
Można powiedzieć krótko, że mamy sztuczną inteligencję, wirtualną rzeczywistość, które nas wspomagają w różnej działalności, mamy cyfrowe bliźniaki, ale jak brzmi znane powiedzenie: sztuczna inteligencja nie wygra nigdy z prawdziwą głupotą lub niefrasobliwością.
Fot. Kazimierz Netka.
Najważniejszy w tym systemie informatycznym jest człowiek, jego rozsadek wiedza i umiejętności. Wprowadzenie statku autonomicznego nie eliminuje człowieka, bo statkiem autonomicznym musi kierować człowiek z centrum, który zna się na tym jak statek pływa, a jeśli pływa na obszarach zamkniętych w porcie, stwarza dodatkowe zagrożenie, więc musi być jeszcze bardziej doświadczony człowiek, który będzie umiał takim statkiem sterować lub nadzorować jego ruch. Nic tu nie zastąpi człowieka. Systemy monitoringu informatycznego, wspomagają decyzje, alarmują człowieka, ale decyzje podejmuje człowiek i on jest najważniejszy w tych wszystkich systemach informatycznych. To on zarządza kwantami, wirtualną rzeczywistością, systemami informatycznymi i internet of things czyli zarządza wszystkim, co jest w otoczeniu człowieka fizycznego.
Uważam że gospodarka globalna i zagrożenia cyberbezpieczeństwa są tak globalne, że firmy informatyczne powinny skorzystać z doświadczeń transportu morskiego, który, gdy zaczęło być coraz więcej wypadków i coraz więcej sytuacji związanych z zagrożeniem dla ludzi i ładunków, utworzył IMO – Międzynarodową Organizację Morską. IMO reguluje prawo morskie, zbierając natychmiast złe i dobre doświadczenia i upowszechnia to w całym świecie i prawo krajowe podlega prawu międzynarodowemu, ponieważ cyberbezpieczeństwo, informatyka i technologie kosmiczne są tak samo międzynarodowe i tak samo działają w przestrzeni ogólnej jak przemysły morskie i transport morski i to doświadczenie spokojnie można przetransponować na współpracę firm informatycznych, które stworzą jednolite prawo międzynarodowe zabezpieczające globalne sieci informatyczne – powiedział prof. Marek Grzybowski – Prezes Zarządu Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl