8 miliardów złotych zostanie zainwestowane do 2020 roku w największej polskiej bramie na morza i oceany. To tyle, ile z UE dostanie do własnej dyspozycji na ten sam okres całe województwo pomorskie
Wielkie unowocześnianie portu w ujściu Martwej Wisły
Największy polski węzeł komunikacyjno – logistyczny: port morski w Gdańsku, rozwija się jak burza. Do 2020 roku zostanie na jego terenie zainwestowane około 8 miliardów złotych. To tak, jakby wszystkie unijne pieniądze, przewidziane w pomorskim Regionalnym Program Operacyjnym do 2020 roku, przeznaczyć tylko dla tego przedsiębiorstwa i działających na jego terytorium spółek. Oczywiście, port skorzysta z unijnych funduszy również; czerpał je będzie z różnych źródeł i programów. To gdańskiemu portowi da impuls do ekspansji terytorialnej w kierunku morza. Za 10 lat zajmie już nowy obszar na Zatoce Gdańskiej – u ujścia Martwej Wisły.
Na zdjęciu: Wizja rozbudowy gdańskiego portu na Zatoce – u ujścia Martwej Wisły. Źródło ilustracji: Zarząd Morskiego Portu Gdańsk.
Aż trudno uwierzyć, że takie tempo rozwoju zostanie utrzymane. Dotychczasowy rytm zwiększania potencjału przeładunkowego, a także obsługiwanie coraz większej liczby kontenerów przywożonych aż z Dalekiego Wschodu, wskazuje, że jest to możliwe. Tym bardziej, że rozwijają się drogi, łączące port z jego zapleczem lądowym, a dodatkowo snute są plany stworzenia transportowego korytarza lądowego, przez Europę, z Gdańska aż do Adriatyku. W ciągu kilku lat może nastąpić nawet potrojenie dotychczasowego rocznego wolumenu obsługiwanych ładunków.
Najbliższe 5 lat w Porcie Gdańsk upłynie więc pod hasłem realizacji najpotężniejszego, jak dotąd, programu inwestycyjnego, zarówno pod względem jego zakresu, jak i nakładów. Warty blisko 1 miliard złotych program Zarządu Morskiego Portu Gdańsk (koszt: 842 mln PLN), swym zasięgiem obejmie niemal cały obszar portu. Plan ten częściowo zrealizowany zostanie przy wsparciu europejskimi funduszami pomocowymi. Ponad połowę, bo aż 479 mln PLN, stanowić będą środki przeznaczone na ten cel z własnego budżetu przedsiębiorstwa – wynika z informacji, które przekazała nam Monika Wszeborowska – dyrektor Biura Marketingu Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA.
Na zdjęciu: Promenada wzdłuż Pola Bitwy Westerplatte. Stąd będzie można podziwia rozbudowę portu na Zatoce Gdańskiej.
Program modernizacji obejmuje m.in. szacowane na kwotę 500 mln PLN zadania o charakterze strategicznym dla Portu Gdańsk, ale również inwestycje mające na celu zaspokojenie bieżących potrzeb rozwojowych, na które przewidziano kwotę 342 mln PLN. Ostatecznie realizacja części zadań zależna będzie od decyzji o przyznaniu środków z unijnych funduszy pomocowych. Apogeum inwestycyjne przypadać będzie na lata 2017 – 2019. W tym okresie wydatki mogą wynieść blisko 600 mln PLN.
Na zdjęciu: Basen Górniczy. To miejsce też zostanie zmodernizowane.
W bieżącym roku ma być zrealizowanych około 100 przedsięwzięć. Trwa rozbudowa intermodalnego terminalu kontenerowego na Nabrzeżu Szczecińskim. Prace inwestycyjne prowadzone są także na Nabrzeżu Oliwskim, które zostanie gruntownie zmodernizowane zarówno w części lądowej, jak i wodnej. W prawobrzeżnej części portu z kolei, przy pirsie węglowym, w chwili obecnej prowadzone są prace inwestycyjne polegające na umocnieniu 24 hektarów dna akwenu eksploatowanego przez statki masowe zawijające do portu pod załadunek węgla. Niemniej, proces inwestycyjny przebiega w taki sposób, aby nie zakłócało to i nie pogarszało warunków eksploatacyjnych stanowiska przeładunkowego.
Warto wiedzieć, że przez gdański port nie tylko wysyła się węgiel za granicę, ale tez importuje to paliwo.
Zwiększająca się liczba klientów, rozbudowa terminali zlokalizowanych w Porcie Zewnętrznym, sprawiły, że unowocześnienie i zwiększenie parametrów infrastruktury stało się niezbędne. Dlatego, modernizowana jest infrastruktura elektroenergetyczna. Zarząd Morskiego Portu Gdańsk zadbał i o tę sferę, układając kable prądu średniego napięcia pod kanałem portowym tak, by możliwe było połączenie systemów energetycznych obu stron Martwej Wisły. Dodatkowo, inwestycja obejmuje prace modernizacyjne systemów zabezpieczeń i sterowania głównego punktu zasilania. W rezultacie projekt ów przyczyni się do podniesienia wydajności sieci elektroenergetycznej portu o 30 MW.
Na zdjęciu: Tor wodny na Martwej Wiśle. Będzie miał szerokość 90 metrów i głębokość 12 metrów.
Dwa największe pod względem zakresu prac zamierzenia, to modernizacja toru wodnego w Porcie Wewnętrznym oraz modernizacja sieci drogowej i kolejowej w Porcie Zewnętrznym. Pierwszy, warty blisko 500 mln PLN projekt obejmie przebudowę w Porcie Wewnętrznym 16 odcinków nabrzeży o łącznej docelowej długości 5,8 km oraz pogłębienie całego kanału portowego, co przyczyni się do poprawy panujących w tej części portu warunków nawigacyjnych. Inwestycja doprowadzić ma do osiągnięcia docelowego kształtu toru wodnego wewnątrzportowego o szerokości 90 m i głębokości 12 metrów, umożliwiającego sprawną i bezpieczną żeglugę na odcinku od wejścia z Bałtyku do obrotnicy statków przy Stoczni Remontowej. Na dalszym odcinku, w Kanale Kaszubskim, warunki nawigacyjne będą nieco inne; tu docelowo szerokość toru wyniesie 75 m, natomiast jego głębokość 10,8 m. Maksymalne parametry dla statków wyniosą odpowiednio: 250 m długości jednostek w części od wejścia do Kanału Kaszubskiego i do 190 metrów długości dla operujących w samym Kanale Kaszubskim.
Na zdjęciu: Widok z Twierdzy Wisłoujście na zakręt Pięciu Gwizdków, czyli w kierunku Zatoki Gdańskiej i Westerplatte.
Port Wewnętrzny to bardzo ważna część, w której każdego roku obsługuje się około 2 tysięcy statków handlowych, oraz co najmniej tysiąc jednostek, zawijających do portu w innych celach lub przechodzących tranzytem przez tę część. Port Wewnętrzny to także kluczowy obszar z punktu widzenia zapewnienia uniwersalności. Dla przykładu: w roku ubiegłym obsłużono tu blisko 70 rodzajów towarów należących do sześciu grup ładunkowych. Łącznie to 7,5 mln ton wolumenu, czyli blisko jedna czwarta rocznego rekordowego tonażu obsłużonego w całym porcie.
Nie można zapomnieć również o najbardziej rozwojowej części portu – Porcie Zewnętrznym. Wzmożone przeładunki (w 2014 roku było to blisko 25 mln ton towarów), rozbudowa terminali, planowana budowa nowych, stworzyły naturalną konieczność zadbania o powiększanie i modernizację infrastruktury komunikacyjnej dostępowej (torów kolejowych i dróg). Zakres inwestycji obejmie budowę i przebudowę ulic o łącznej długości 7,2 km oraz torów o łącznej długości 10 km.
Wartość całości prac, które swym obszarem obejmą powierzchnię około 70 ha, szacowana jest wstępnie na kwotę 110 mln PLN. Ponadto inwestycja obejmie kolejne 29 ha podobnych prac, które toczyć się będą już na przyległych terenach miejskich i pochłoną kolejne 178 mln PLN.
Na zdjęciu: Budowa zbiorników terminala naftowego PERN „Przyjaźń” – Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych.
Inwestycje leżące w gestii Zarządu Morskiego Portu Gdańsk, na znaczną kwotę, bo blisko 1 mld PLN, to dopiero początek. Kolejne 7 mld PLN w ciągu najbliższych 5 lat przeznaczą na inwestycje spółki prowadzące działalność na terenach portowych lub przyportowych, jak choćby PERN budujące tam terminal naftowy, czy DCT Gdańsk rozbudowujący terminal kontenerowy. Blisko 100 mln PLN planują zainwestować w porcie także Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych Fosfory. Warto przypomnieć w tym miejscu także o budowie mroźni składowej przez spółkę PAGO, budowie terminalu głębokowodnego przez firmę OT Logistics, która niedawno podpisała z zarządem portu umowę przedwstępną w tym zakresie. Jeśli doliczyć do tego wciąż rozbudowujące się Pomorskie Centrum Logistyczne, którego docelowa wartość szacowana jest na ponad 1 mld PLN, czy projekty inwestycyjne w infrastrukturę dostępową, w tym m.in. modernizacja linii kolejowej 226 wraz z budową mostu nad Martwą Wisłą, to stwierdzić można, że w chwili obecnej Port Gdańsk jest jednym z najczęściej wymienianych obszarów w kontekście największych i najważniejszych inwestycji infrastrukturalnych w regionie.
Niezwykle istotne są też inwestycje związane z poprawą dostępu do portu, od strony wody, planowane do realizacji przez Urząd Morski. Chodzi o modernizację wejścia do Portu Wewnętrznego oraz o modernizację układu falochronów osłonowych Portu Północnego.
Razem, w infrastrukturę gdańskiego portu morskiego zostanie zainwestowane blisko 8 mld PLN. Dzięki temu stanie się on potężnym, nowoczesnym i konkurencyjnym w Europie centrum dystrybucyjno – przeładunkowym; początkowym ogniwem lądowego korytarza Bałtyk – Adriatyk – ocenia Monika Wszeborowska – dyrektor Biura Marketingu Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA.
Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, będąc świadomym ogromnego potencjału i zainteresowania Gdańskiem, już dziś w swojej Strategii rozwoju portu do roku 2027 uwzględnił kolejne wielomiliardowe przedsięwzięcia. Jednym z nich jest dalsza rozbudowa portu poprzez „zalądowienie” wód Zatoki Gdańskiej. Nowa inwestycja, zwana Portem Centralnym, zapoczątkowana zostanie po roku 2020. Otworzy przed portem kolejny, nowy etap funkcjonowania, już jako przedsiębiorstwa najnowszej, V generacji, jako portu konkurencyjnego i stanowiącego jedno z istotniejszych źródeł generowania polskiego produktu krajowego brutto – informuje Monika Wszeborowska – dyrektor Biura Marketingu Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA.
Na zdjęciu: W oddali – mosty przez Martą Wisłę do portu w Gdańsku. Z lewej: łukowe przęsło mostu budowanego dla pociągów na trasie kolejowej nr 226. Z prawej: most wantowy – wiszący; dla samochodów.
Gdański port uzyska w przyszłym roku bardzo dobre połączenie kolejowe z lądem. Powstaje nowy most nad Martwą Wisłą i poprawi się przepustowość tej kolejowej trasy komunikacyjnej nr 226. Liczba par pociągów w relacji port – centrum kraju zwiększy się dzięki temu z 30 do 180 na dobę. Składy towarowe jadą teraz przez stary most z prędkością zaledwie około 20 kilometrów na godzinę. Po nowym pojadą nawet 120 km na godzinę. Prześwit między powierzchnią rzeki i mostem wyniesie 8 metrów – tyle nad lustrem wody znajdzie się ta przeprawa szynowa. Będzie na identycznym poziomie jak wybudowany kilkanaście lat temu, znajdujący się obok, most wantowy. Większy o blisko 3 metry niż teraz prześwit pod mostem, ułatwi żeglugę na Martwej Wiśle.
Kazimierz Netka