Fot. Kazimierz Netka.

 

Czystość i ukrop z epoki kredy.

 

Mieszkańcy Poddębic i turyści odwiedzający to miasto mogą poczuć się tam jak nad Morzem Śródziemnym. Od 2011 roku trzy baseny napełniane są surową wodą termalną, a temperatura wody w tych basenach sięga plus 35º C.

 

Fot. Kazimierz Netka

Z wodą bywa jak z dobrym winem. Ich jakość zależy od tego, z którego regionu globu ziemskiego pochodzą oraz jakie są stare. W Poddębicach oferują do picia wodę sprzed… 27 000 lat.

Fot. Kazimierz Netka

Jednak, nic z nieba nie spadnie, choć w przypadku geotermii można powiedzieć, że gorąca, czysta woda spod ziemi sama nie wypłynie. Nawet, jeśli jest pod dużym ciśnieniem. Po pierwsze, najpierw takie gorące zasoby trzeba znaleźć. Potem – dowiercić się do nich, ocenić zasoby, policzyć, czy warto tę wodę wydobywać. Tak też było w Poddębicach. Pierwsze poważniejsze nadzieje na gorąca, darmową wodę, ogrzewaną gorącem z głębi Ziemi, pojawiły się około 20 lat temu. Teraz, miasto coraz obficiej korzysta z tego dobra, wodę termalną używając do ogrzewania mieszkań, do kąpieli w basenach, a także do picia. Dzięki temu rozkwita w Poddębicach gospodarka turystyczna, zmniejsza się emisja d gazów cieplarnianych, a powietrze jest coraz czystsze. Ma być z roku na rok lepiej, gdyż władze Poddębic planują rozbudowę systemu wykorzystywania zasobów geotermalnych jakie mają pod ziemią.

 

Źródło ilustracji: NFOŚiGW

Przemysł geotermalny zaczął się rozwijać na przełomie 2009 i 2010 roku, gdy powstał otwór Poddębice 2, którym gorąca woda zaczęła samoczynnie wypływać na powierzchnię Ziemi, z głębokości ponad 2 kilometrów. O szczegółach informują nas prezes zarządu Geotermii Poddębice Anna Karska i wiceprezes Andrzej Peraj oraz Sławomir Kmiecik – Dyrektor Departamentu Promocji i Komunikacji Społecznej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – rzecznik prasowy tej Instytucji, a także ekspert Beata Kuś – Kierownik Wydziału Geologii i Górnictwa z Departamentu Ochrony Ziemi NFOŚiGW. Po Ogrodzie Zmysłów i Pijalni Wód oprowadzała nas też Magdalena Binder – dyrektor Domu Kultury

Temat brzmi: „Energia geotermalna szansą rozwoju regionu – przykład wykorzystania energii oraz wód geotermalnych do celów grzewczych, balneologicznych i rekreacyjnych w Poddębicach”.

Odwiert geotermalny „Poddębice GT-2”

I tak Poddębice stały się miastem górniczym. Sławnym w świecie z tego, że zmniejsza wykorzystywanie ognia z węgla, a coraz częściej sięga po to, co powstaje dzięki gorącu wnętrza Ziemi. Tam, w środku naszego globu zachodzą procesy dość niezwykłe. Jądro Ziemi jest tak gorące, że kamienie są w stanie płynnym. Im bliżej powierzchni Ziemi, tym bardziej temperatura spada. Na 6 kilometrach lite skały są jeszcze tak gorące, że mogą z powodzeniem ugotować wodę, do temperatury ponad 100 stopni Celsjusza.

Energia geotermalna jest specyficzną formą energii odnawialnej, występującą w postaci ciepła, powstającego w głębi ziemi przy rozpadzie pierwiastków promieniotwórczych. Prawdopodobnie część ciepła geotermalnego pochodzi z jądra Ziemi, z tak zwanego ciepła resztkowego. Zgodnie z prawami fizyki ciepło z wnętrza Ziemi przemieszcza się w kierunku powierzchni – ku niższej temperaturze – w formie strumienia cieplnego Ziemi. Postępujący wzrost temperatury wraz z głębokością określa się stopniem geotermicznym, który wyraża się liczbą metrów przypadających na wzrost temperatury o 1 stopień.

 

Źródło ilustracji: Geotermia Poddębice

Wykonany na przełomie lat 2009/2010 otwór w Poddębicach sięgnął głębokości 2 101 metrów. Z tego poziomu uzyskano wodę termalną o temperaturze plus 71º C. Wydajność wyniosła od 116 (tyle wypływało samoczynnie na powierzchnię Ziemi) do 300 (tyle udaje się uzyskać przy wspomaganiu samowypływu pompami) metrów sześciennych na godzinę. Mineralizacja tej wody sięga 0,442g/l, a jej charakter chemiczny okreslono jako: wodorowęglanowo-sodowo-krzemionkowo-wapniowy, hipertermalny.

Koszt inwestycji: 12 mln zł, w tym dotacja w kwocie 4,9 mln zł, pochodząca ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, programu pn. „Finansowanie potrzeb geologii w zakresie poznania budowy geologicznej kraju oraz w zakresie gospodarki zasobami złóż kopalin i wód podziemnych” (zgodnie z listą priorytetowych programów NFOŚiGW planowanych do finansowania w roku 2008; cel: Rozpoznawanie możliwości wykorzystania energii geotermalnej oraz wód mineralnych i leczniczych).

 

Źródło ilustracji: Geotermia Poddębice

W zakres projektu wchodziły następujące zadania: prace projektowe; prace przygotowawcze, w tym m.in.: montaż urządzenia, droga technologiczna dojazdowa, plac, zbiornik ziemny z doszczelnieniem o pojemności: 3378 m3 (do poziomu płyt betonowych), 5852 m3 (do korony wału) wraz z rurociągiem zrzutowym; wiercenie otworu GT-2 do głębokości 2 101 m, w tym. m.in.: uzbrojenie rurami o średnicy od 9 i 5/8″ do 18 i 5/8″, filtr, montaż urządzenia do pompowania wody; badania i pomiary hydrogeologiczne z ciągłą rejestracją parametrów hydrogeologicznych w tym pompowania oczyszczające i pomiarowe; badania geofizyki otworowej, w tym: pomiary geofizyczne przed zarurowaniem otworu Ø 13 3/8″, pomiary geofizyczne przed zarurowaniem otworu Ø 9 5/8″, pomiary geofizyczne po zakończeniu wiercenia; badania laboratoryjne zgodnie z zatwierdzonym projektem prac geologicznych; zakończenie wiercenia w tym m.in. demontaż urządzeń wiertniczych, rekultywacja terenu, mobilizacja, demobilizacja, utylizacja odpadów; opracowanie dokumentacji geologicznej; nadzór geologiczny.

Wkrótce mieszkańcy Poddębic i turyści poczuli się tam jak nad Morzem Śródziemnym. Od 2011 roku trzy baseny napełniane są surową wodą termalną, a temperatura wody w tych basenach sięga plus 30 – 35º C.

Potem gorąca woda z głębi Ziemi zaczęła docierać również do kaloryferów. W 2012 roku Geotermia Poddębice Sp. z o.o. wybudowała obiekt wymiennikowni wraz z siecią ciepłowniczą doprowadzającą wodę geotermalną do 6 obiektów użyteczności publicznej. Koszt zadania: 7,1 mln zł w tym dotacja 3,5 mln zł ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) w Łodzi.

 

Źródło ilustracji: Geotermia Poddębice

W latach 2013/14 Gmina Poddębice wybudowała łącznie 2,8 km geotermalnej sieci cieplnej. Koszt zadania: 5,8 mln zł w tym dotacja 4,6 mln zł ze środków WFOŚiGW w Łodzi.

W II połowie 2014 r. Gmina Poddębice wybudowała kolejny odcinek geotermalnej sieci cieplnej o długości 1,3 km oraz ostatni odcinek wodociągu surowej wody termalnej do Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji. Koszt zadania: 2,0 mln zł, w tym dotacja 1,6 mln zł, ze środków WFOŚiGW w Łodzi.

 

Fot. Kazimierz Netka

W byłym kościele ewangelicko – augsburskim powstała Pijalnia Wód Termalnych oraz Teatr Integracji. Woda termalna jest wykorzystywana również na oddziale rehabilitacyjnym poddębickiego szpitala.

 

Fot. Kazimierz Netka

Co trzeba zrobić ze zużytą wodą termalną? Jeśli jest ona słona, trzeba ją wtłoczyć z powrotem pod Ziemię, a to kosztuje. W Poddębicach nie mszą tego robić, bo wydobywane przez nich bogactwo geotermalne nie ma dużo substancji mineralnych. Dlatego, można tę wodę wypuścić do rzeki. Tak też się dzieje, woda geotermalna, gdy już odda część swego ciepła, wypuszczana jest do rzeki Ner. Jadnak, mimo schłodzenia w kaloryferach w basenach, nadal jest ona za gorąca dla naszej, polskiej przyrody. Dlatego, trzeba ją dodatkowo schłodzić. Ten proces oziębiania odbywa się w specjalnym basenie.

Więcej wiadomości można znaleźć na stronie: www.gmina.poddebice.pl .

Bez pomocy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, realizacja takich przedsięwzięć jak geotermia w Poddębicach, byłoby bardzo trudne. Dlatego, warto sięgać po finansowe wsparcie NFOŚiGW – na instalacje pozwalające wykorzystywać odnawialne źródła energii, jakimi są m.in. zasoby wód geotermalnych. Pieniące na takie cele przewiduje program priorytetowy NFOŚiGW: Poprawa jakości powietrza, Część 1) Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych

Rodzaje przedsięwzięć, na które można uzyskać dofinansowanie: budowa nowej, rozbudowa lub modernizacja istniejącej ciepłowni/elektrociepłowni geotermalnej; modernizacja lub rozbudowa istniejących źródeł wytwarzania energii o ciepłownię /elektrociepłownię geotermalną; wykonanie lub rekonstrukcja otworu, z zastrzeżeniem, że nie kwalifikuje się wykonania otworu badawczego. Na te cele przeznaczono 500 mln zł, ale wsparcie może mieć postać form zwrotnych. Oto one:

Pożyczka: WIBOR 3M+ 50 p.b., nie mniej niż 2% w skali roku lub na warunkach rynkowych; nie dłużej niż 15 lat; od 1 mln zł do 90 mln zł; do 75% kosztów kwalifikowanych; pożyczka nie podlega umorzeniu; pożyczka preferencyjna lub komercyjna.

Inwestycja kapitałowa: mnie dłużej niż na 15 lat obrotowych; min. 3 mln zł i maks. 49% udziałów NFOŚiGW; do 85% kosztów kwalifikowanych.

Beneficjenci: Przedsiębiorcy.

 

Źródło ilustracji: Geotermia Poddębice

Wymagania: istnienie sieci ciepłowniczej oraz zapewniony odbiór ciepła; dokumentacja hydrogeologiczna (Wójt, Burmistrz, Starosta lub Geolog Wojewódzki); koncesja na wydobycie kopalin (Ministerstwo Środowiska); udokumentowane zapewnienie odbioru energii cieplnej (umowy wstępne lub umowy)

Szczegóły trwającego naboru wniosków: http://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/poprawa-jakosci-powietrza-energetyczne/nabor-12018-czesc-1/

Czytaj również na stronie: netka.gda.pl

Kazimierz Netka