Fot. Kazimierz Netka.
Czy kiedyś obrady ESA odbędą się na Księżycu? Takie życzenie – marzenie pojawiło się podczas obchodów 30-lecia GSTP w Sopocie
Fot. Kazimierz Netka.
W Trójmieście, czyli w Gdańsku, Gdyni i w Sopocie przebywają i obradują reprezentanci blisko 30 państw korzystających z Programu Wsparcia Technologicznego (ang. General Support Technology Programme – GSTP) Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA – European Space Agency). Przedstawiciele szeroko rozumianych nauk kosmicznych, a także firm produkujących urządzenia dla przemysłu kosmicznego, do badań w przestrzeni międzyplanetarnej, uczestniczą w spotkaniu naukowym w Sopocie, w hotelu Sheraton. W programie kilkudniowej ich wizyty w Polsce jest też zwiedzanie Trójmiasta. Gospodarzami tego wydarzenia są Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Polska Agencja Kosmiczna – POLSA (Polish Space Agency). Na początku spotkania obecny był tez Kacper Płażyński – poseł na Sejm RP.
Fot. Kazimierz Netka.
30-lecie Programu Wsparcia Technologicznego (ang. General Support Technology Programme – GSTP) Europejskiej Agencji Kosmicznej w Sopocie dotyczy nie tylko podsumowania dotychczasowej działalności tego programu i zastanawiania się nad przyszłością. Przygotowano wystawę technologii kosmicznych, na której kilkanaście europejskich firm (w tym również podmiotów polskich, reprezentujących strategiczne zdolności i kompetencje naszego sektora kosmicznego). Polska przystąpiła do ESA w 2012 roku, a POLSA powstała dwa lata później w 2014 roku i ma swą główna siedzibę w Gdańsku oraz oddziały w Warszawie i w Rzeszowie.
Fot. Kazimierz Netka.
W sali Columbus 26 września, we wtorek spotkanie rozpoczął Matthew Bullock – szef zastosowań technologicznych ESA.
Fot. Kazimierz Netka.
W programie było też powitanie przez dyrektora ds. technologii ESA – Dietmara Pilza, a także wystąpienia:
Fot. Kazimierz Netka.
byłego szefa GSTP – Udo Beckera;
Fot. Kazimierz Netka.
Kamili Król – podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii;
Grzegorza Wrochnę – prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA):
Fot. Kazimierz Netka.
Panelowi pt.: GSTP: 30 lat osiągnięć technologicznych przewodniczył Pedro Cordero:
Fot. Kazimierz Netka.
Była to dyskusja z przedstawicielami Europejskiej Agencji Kosmicznej podkreślająca osiągnięcia, takie jak misje Proba, małe satelity, CHEOPS, star trackers i nie tylko. Uczestnicy: Damien Galano:
Fot. Kazimierz Netka.
Roger Walker; Joachim Fuchs, Steeve Kovaltschek, Carlos Corral.
Jakie są możliwości badawczo – rozwojowe w Polsce, związane z Kosmosem? O tym była mowa podczas panelu, któremu przewodniczył Oskar Karczewski z Polskiej Agencji Kosmicznej:
Fot. Kazimierz Netka.
Wypowiadali się m.in.: Kamila Król – podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Ministerstwo Rozwoju i Technologii:
Fot. Kazimierz Netka.
Marcin Grzegory – wicedyrektor Invest in Pomerania:
Fot. Kazimierz Netka.
Paweł Stężycki – dyrektor Instytutu Lotnictwa programu Łukasiewicz; Michał Wierciński – wiceprezes Polskiej Agencji Kosmicznej.
Bardzo interesująco zapowiadał się też panel pt. „Polska działalność badawczo-rozwojowa”. Oto, co przewidywał program: Przewodniczący: Zbigniew Burdzy z Polskiej Agencji Kosmicznej. Uczestnicy, prelegenci: Maksymilian Gawin z firmy Astronika; Jacek Mandas z Creotech Instruments; Adam Okniński z Instytutu Lotnictwa Łukasiewicz, Joanna Baksalary z ITTI, Seweryn Ścibior z N7 Space; Jakub Pierzchała s SENER Polska, Piotr Orleański – Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk; Tadeusz Kocman z Arobs Polska, Paweł Wojtkiewicz z GMV Innowacyjnych Naukowych Rozwiązań.
Fot. Kazimierz Netka.
W dalszej części spotkania z okazji 30-lecie Programu Wsparcia Technologicznego (ang. General Support Technology Programme – GSTP) Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), program przewidywał m.in.: w zakresie prezentacji badań i rozwoju: wprowadzenie do produkcji, materiałów, konstrukcji i termiki. Przewodniczący: Laurent Pambaguian. Tematy: Zintegrowany czujnik położenia obrotowego Flex CSEM SA; Plaster miodu 3D do produkcji konstrukcji zakrzywionych EURO-COMPOSITES SA; Drukarka 3D ISS odpowiednia do produkcji dużych części przy użyciu wytrzymałych i funkcjonalnych tworzyw termoplastycznych OHB SYSTEMS AG; Zaawansowane technologie formowania dla złożonych kształtów – statki kosmiczne i zbiorniki na paliwo satelitarne TWI LIMITED – INSTYTUT SPAWALNICZY; Struktury formujące przetwarzane przez druk 4D do zastosowań kosmicznych – TECHNOLOGIA NIMESIS; Konstrukcje satelitarne Isogrid AIRBUS DEFENSE AND SPACE SAU
Fot. Kazimierz Netka.
Temat: „Wprowadzenie do mocy”, prowadzący Matthias Piens. Tematyka: Tani montaż paneli słonecznych OHB ITALIA S.P.A.; BB: BBK do cyfrowego modułu regulacyjnego małej mocy PPU / układu słonecznego dla autobusów nieregulowanych i regulowanych – THALES ALENIA SPACE BELGIUM; Opracowanie jednoosiowego zespołu napędu układu słonecznego dla CubeSatów (SADACUBE) – DHV TECHNOLOGIA EAM; Zastosowania ogniw paliwowych w przyszłych misjach ENERGIE TECHNOLOGIE GMBH.
Na drugi dzień jubileuszu, 27 września przewiduje się m.in.:
PANEL: Co czeka GSTP? Przewodniczący: Alessandro Rapisarda. To panel ekspertów ESA, zajmujących się GSTP Element 1, EEE Component, z innowacyjnymi napędami, innowacyjnymi systemami energetycznymi, sztuczną inteligencją i cyberbezpieczeństwem. Słuchacze dowiedzą się, jakie nowatorskie przełomy należy wziąć pod uwagę GSTP i jak utrzymać dynamikę prac badawczo – rozwojowych w ESA. Uczestnicy: Noelia Peinado; Benedicte Girouart; Olivier Perat; Jamila Mansouri; Kenza Benamar; John Irving.
Fot. Kazimierz Netka.
GSTP: Jak z nami współpracować? Przewodniczący: Alberto Tobias. Delegaci i eksperci ESA przyjrzą się procesom stojącym za zatwierdzeniem działania, strategią i priorytetami nadchodzących działań oraz sposobem uzyskania listu poparcia. Uczestnicy: Helen Roberts – Wielka Brytania; Marco di Clemente – Włochy; Sabina Kolesa – Słowenia; Shahin Kazeminejad – Niemcy.
PANEL LSI – perspektywy przemysłowe. Przewodniczący: Jorge Amador. Eksperci z TAS, Airbus, OHB i Ariane Group przyjrzą się obecnym i przyszłym priorytetom współpracy LSI z ESA i GSTP oraz temu, jak będą wyglądać relacje za dekadę. Uczestnicy: Goetz Anspach von Broecker – Airbus, Luts Martine – TAS, Timo Stuffler – OHB, Nadja Wolf – ArianeGroup.
PANE Perspektywy przemysłowe MŚP. Przewodniczący Luis Serina. Podobnie jak w panelu LSI, eksperci: Tiago Pardal z Omnidea (Portugalia); Eider Ocerin z Satlantis (Hiszpania); Dejan Gacnik z Skylabs (Słowenia) Chris Bee z Oxford Space Systems (Wielka Brytania); Ernst Pfeiffer z HPS (Niemcy/Rumunia) przyjrzą się obecnym i przyszłym priorytetom MŚP współpracującym z ESA i GSTP i jakie kwestie należy wziąć pod uwagę w przypadku mniejszych firm.
Fot. Kazimierz Netka.
Zaplanowano też prezentację wyników badań i rozwoju. Wprowadzenie do lotów kosmicznych i eksploracji robotycznej – przewodniczący Arnaud Runge. Omówienie zintegrowanego systemu zarządzania zdrowiem załogi (CHIMS) i nowatorskiego mobilnego urządzenia podciśnieniowego dolnej części ciała do treningu ortostatycznego w mikrograwitacji (LBNP) MEDES. Przedstawiony ma być Autonomiczny System Poprawiania Obrazu USG (ALISSE) GMV.
Tematowi: Wprowadzenie do robotyki przewodniczyć ma Gianfranco Visentin. Oto planowane zagadnienia: Przygotowanie technologii kosmicznych i elementów składowych: Lokalizacja bezwzględna dla łazików do eksploracji planet [ALPER) MAGELLIUM; Wiertło do ekstensywnej eksploracji środowisk planetarnych przez roboty (DEEPER) UNIWERSYTET GLASGOW; Rozwój ramienia robotycznego do operacji serwisowych na orbicie (TITAN) PIAP SPACE
Fot. Kazimierz Netka.
Wprowadzenie do bezpieczeństwa kosmicznego. Przewodniczący Jan Simiński. Oto przewidziane tematy: Wprowadzenie do Katedry Bezpieczeństwa Kosmicznego: Jan Simiński; Technologie oprogramowania wspierające CREAM AIRBUS DEFENSE I ACE GMBH; Ocena ryzyka: Raporty ruchu kosmicznego STROM do zarządzania orbitą SPACE ANALYZES GMBH; Norweski monitor promieniowania (NORM) ZINTEGROWANY DETECTOR ELECTRONICS AS; System monitorowania promieniowania w pakiecie CZESKI UNIWERSYTET TECHNICZNY W PRADZE; Wiodąca pozycja w zarządzaniu ruchem kosmicznym w Europie – sztuczna inteligencja i korelacja danych z wielu źródeł NEURASPACE.
Oto bliższe wiadomości na temat Programu Wsparcia Technologicznego (ang. General Support Technology Programme – GSTP) Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), które przekazały nam panie Agnieszka Gapys – rzecznik prasowy Polskiej Agencji Kosmicznej i Magdalena Frańczak z Departament Informacji i Promocji Polskiej Agencji Kosmicznej:
Europejska Agencja Kosmiczna świętuje w Polsce 30-lecie programu GSTP
W dniach 26-27 września br. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) wraz z Polską Agencją Kosmiczną organizują w Trójmieście wyjątkowe wydarzenie – „GSTP 30 years Anniversary”, czyli obchody 30-lecia Programu Wsparcia Technologicznego ESA (ang. General Support Technology Programme – GSTP). Jest to jeden z kluczowych filarów ESA, służący utrzymaniu europejskiego sektora kosmicznego w światowej czołówce innowacji technologicznych. Okrągła rocznica jednego z kluczowych programów ESA będzie okazją nie tylko do podsumowania dorobku GSTP, ale także rozmową o tym co przyniosą kolejne lata rozwoju.
Fot. Kazimierz Netka.
– GSTP jest siłą napędową ESA w odkrywaniu tajemnic naszej planety, poszerzaniem wiedzy o kosmosie i dostarczaniem istotnych danych, dzięki którym możemy sprostać globalnym wyzwaniom. Trzydzieści lat temu ESA rozpoczęła podróż badawczo-rozwojową, napędzaną naszym niezachwianym zaangażowaniem w rozwój technologii kosmicznej i kształtowanie przyszłości eksploracji kosmosu. Dziś podsumowujemy ogromne osiągnięcia, przełomowe momenty oraz współprace, które zdefiniowały dziedzictwo GSTP. Jednak nasza podróż się nie kończy. Stojąc u progu przyszłości, jesteśmy pełni entuzjazmu i mamy ambicje, aby nasze osiągnięcia zaszły jeszcze dalej – mówi dr Dietmar Pilz, Dyrektor ds. Technologii, Inżynierii i Jakości w ESA.
Podczas dwudniowej konferencji, która odbędzie się w Sopocie, uczestnicy będą mogli również odwiedzić wystawę technologii kosmicznych, przygotowaną przez 18 europejskich firm (w tym 8 podmiotów reprezentujących strategiczne zdolności i kompetencje polskiego sektora kosmicznego), a także wziąć udział w prezentacjach i prelekcjach związanych z 4 tematami przewodnimi konferencji, czyli robotyką, zasilaniem, bezpieczeństwem kosmicznym oraz materiałami i strukturami.
Fot. Kazimierz Netka.
– Jestem niezwykle dumny, że Europejska Agencja Kosmiczna wybrała Polskę na miejsce obchodów trzydziestej rocznicy utworzenia GSTP. To dla nas wyróżnienie, że wszyscy wybitni naukowcy, inżynierowie i inni europejscy eksperci związani z tym programem będą dyskutowali w Sopocie. Świadczy to też o najwyższej jakości naszych relacji oraz że ESA traktuje Polską Agencję Kosmiczną i nasz sektor kosmiczny jako partnera w debacie o przyszłości jednego ze swoich najważniejszych programów – zauważa prof. Grzegorz Wrochna, prezes POLSA.
Fot. Kazimierz Netka.
Uczestnikami konferencji będą przedstawiciele europejskiego przemysłu kosmicznego (zarówno duże firmy europejskie odpowiedzialne za integrację systemów satelitarnych, czyli tzw. „prime’owie” jak i MŚP), osoby reprezentujące instytuty naukowo-badawcze, przedstawiciele administracji, a także eksperci i dyrektorzy techniczni ESA. Początki programu GSTP sięgają 1993 r., kiedy to 13 maja oficjalnie zainaugurowano jego działalność. Ideą przedsięwzięcia jest współpraca z przemysłem, nauką oraz państwami członkowskimi na potrzeby oceny, które innowacyjne technologie wykorzystywane na Ziemi mogą zostać użyte w przestrzeni kosmicznej. W trakcie 30 lat realizacji programu podpisano w tym celu już około 2 tysiące umów z podmiotami europejskiego przemysłu kosmicznego.
– Beneficjentami programu są również firmy i jednostki badawcze z Polski. Od momentu dołączenia naszego kraju do Europejskiej Agencji Kosmicznej w 2012 r. aktywnie działają i zgłaszają one swoje projekty między innymi do programu GSTP. W ramach programu ponad 30 polskich firm i instytucji naukowych rozwinęło 43 technologie pozyskując na ten cel łącznie 20 mln EUR – podkreśla prezes Polskiej Agencji Kosmicznej.
Znaczenie GSTP znajduje swoje potwierdzenie również w budżecie ESA. W 2023 roku wydatki związane z GSTP planowane są na około 167 milionów euro (nie licząc wkładu z funduszy europejskich). Każde zainwestowane euro w ramach GSTP w Europie daje zwrot na poziomie aż 3,5 euro w inwestycjach.
Fot. Kazimierz Netka.
Program GSTP koncentruje się na technologiach znajdujących się na Poziomie Gotowości Technologicznej (ang. Technology Readiness Level) pomiędzy TRL 3 a TRL 7. Głównymi celami programu są: stwarzanie odpowiednich warunków do realizacji misji ESA oraz realizacji programów krajowych poprzez rozwijanie wybranych technologii; rozwijanie innowacji poprzez tworzenie nowych produktów, a także budowanie nowych zdolności wraz z równoczesnym minimalizowaniem ryzyka; wspieranie konkurencyjności europejskiego przemysłu oraz umacnianie współpracy międzynarodowej; zwiększanie europejskiej niezależności technologicznej, a także zwiększenie dostępności europejskich zasobów służących do produkcji technologii krytycznych; umożliwienie włączenia w stosowny łańcuch dostaw podmiotów spoza sektora kosmicznego.
Program GSTP podzielony jest na 3 główne elementy: Develop – rozwijanie przyszłych technologii kosmicznych i produktów na niskim TRL do celów kwalifikacji dla platform, ładunków użytecznych, segmentu naziemnego oraz narzędzi inżynierskich; Make – wspieranie procesu rozwoju technologii skutkującego osiągnięciem etapu komercjalizacji; Fly (małe misje): umożliwienie demonstracji technologii dla lotów orbitalnych podczas misji Cubesatów czy na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Fot. Kazimierz Netka.
O skuteczności programu może świadczyć liczba zrealizowanych misji kosmicznych. Budowa takich misji o ogromnych wymaganiach technologicznych to najlepszy sposób rozwoju technologii przyszłości. Misje przeprowadzone do tej pory w ramach GSTP to: Proba 1, Sloshsat, Proba 2, Proba V, GOMX-3, GOMX-4, QARMAN, OPS-SAT, SIMBA, ADEO-N, SUNSTORM, Radcube, natomiast misje zaplanowane to: GOMX-5, PROBA 3, Pretty, M-ARGO.
Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) jest agencją wykonawczą MRiT, powołaną w 2014 r. Jej zadaniem jest wspieranie polskiego przemysłu kosmicznego poprzez realizację priorytetów Polskiej Strategii Kosmicznej. POLSA współpracuje z międzynarodowymi agencjami oraz administracją państwową w zakresie badania i użytkowania przestrzeni kosmicznej. Odpowiada za promocję polskiego sektora kosmicznego w kraju i za granicą. POLSA prowadzi również działania związane z informacją i edukacją nt. wykorzystania technologii satelitarnych (m.in. nawigacji, obserwacji i komunikacji) w gospodarce, administracji i w życiu codziennym. Więcej na temat POLSA: www.polsa.gov.pl, oraz LinkedIn, Twitter i Facebook – poinformowały Agnieszka Gapys – rzecznik prasowy Polskiej Agencji Kosmicznej i Magdalena Frańczak z Departament Informacji i Promocji Polskiej Agencji Kosmicznej.
Konferencji „30-lecie Programu Wsparcia Technologicznego (ang. General Support Technology Programme – GSTP) Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA): towarzyszyły ekspozycje najnowszych dokonań firm reprezentujących przemysł kosmiczny.
Na przykład, Spółka PIAP Space, która została założona w 2017 roku, realizuje projekty z obszaru kosmicznego na rynku krajowym, europejskim oraz współpracuje z podmiotami z innych regionów świata, w tym NASA. 
Fot. Kazimierz Netka.
Firma specjalizuje się w następujących obszarach:
• ROBOTYKA KOSMICZNA – PIAP Space rozwija technologie i produkty w dziedzinie robotyki kosmicznej na potrzeby serwisowania na orbicie i przyszłych misji On-Orbit Servicing, Assembly, Manufacturing (OSAM). PIAP Space w zakresie ROBOTYCZNYCH SYSTEMÓW ORBITALNYCH opracował ramię robotyczne TITAN o 7 stopniach swobody oraz chwytaki, w tym chwytak LARIS (Launch Adapter Ring Interface System), chwytak wielofunkcyjny (Multipurpose Servicer Gripper), 6-osiowy czujnik sił i momentów (Force Torque Sensor) oraz algorytmy oparte na wizji do określania zasięgu i szacowania pozycji LAR.
• MECHANICAL GROUND SUPPORT EQUIPMENT (MGSE) – PIAP Space oferuje różnego rodzaju urządzenia do montażu, integracji i testowania satelitów oraz ich podsystemów. Firma ma doświadczenie w dostarczaniu adapterów, np. GHA – Ground Handling Adapters i adapterów do testów wibracyjnych VTA – Vibration Test Adapter. Produkuje również stoły integracyjne dla satelity i jego paneli. Ponadto firma oferuje opaski zaciskowe (Clamp Bands), urządzenia podnoszące i MGSE kompatybilne z próżnią termiczną (TesVac).
PIAP Space nieustannie dąży do osiągnięcia pozycji lidera w zakresie opracowywania i produkowania MGSE do misji orbitalnych oraz zdobycia tzw. Flight Heritage (doświadczenie lotne) dzięki wyniesieniu na orbitę ramienia robotycznego TITAN i przetestowaniu go w warunkach orbitalnych, np. w misji Space Rider, planowanej w 2025 rok.
Fot. Kazimierz Netka.
Robotyczne systemy orbitalne, a w tym przypadku ramię robotyczne o wielu stopniach swobody wraz z wielofunkcyjnymi chwytakami zmniejszy koszty przyszłych misji serwisowych na orbicie, wydłuży czas pracy satelitów oraz umożliwi zaplanowane orbitacje starych urządzeń i sieci kosmicznych. Zwiększy też możliwość ponownego wykorzystania w różnego rodzaju misjach, nie tylko serwisowych, ale i wszystkich OSAM (On-Orbit Servicing, Assembly, Manufacturing), jak również ukierunkowanych na tankowanie na orbicie. Wzmocni przez to europejską konkurencyjność, umożliwi dalszy i potencjalnie przełomowy rozwój możliwej do utrzymania infrastruktury kosmicznej – poinformowały panie Anna Nikodym-Bilska – Business Development Manager w PIAP Space i Weronika Borowicz – specjalista ds. rozwoju biznesu w PIAP Space.
Firma Batt The Riess pokazała unikatowe baterie:
Fot. Kazimierz Netka.
Firma Scanway zaprezentowała teleskop oraz satelitę:
Fot. Kazimierz Netka.
Euro Composites Group pokazała kosmiczne „Plastry miodu”
Fot. Kazimierz Netka.
Space Forest też urzekała swymi osiągnięciami:
Fot. Kazimierz Netka.
Uczestnicy konferencji zachwycali się też urządzeniami, które pokazał Instytut Lotnictwa Łukasiewicz:
Fot. Kazimierz Netka.
Creotech zadziwiał aparaturą do obserwowania śmieci w przestrzeni międzyplanetarnej i możliwościami ostrzegania statków kosmicznych przed zderzeniami z tymi pozostałościami na orbitach:
Fot. Kazimierz Netka.
Jak widać, jesteśmy coraz bardziej obecni w przestrzeni nieważkości, w kosmosie. Być może urzeczywistnią się życzenia wypowiedziane podczas inauguracji Konferencji „30-lecie Programu Wsparcia Technologicznego (ang. General Support Technology Programme – GSTP)” w Sopocie, by kiedyś takie jubileusze, spotkania, celebrować na Księżycu.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: netka.gda.pl