Źródła ilustracji: Prezentacje, pokazane podczas webinarium.

Unia Europejska planuje utworzenie nowej agencji, która ma się zajmować wyłącznie klimatem i środowiskiem

Unia Europejska daje olbrzymie pieniądze na ochronę klimatu Ziemi. Jakie są tego rezultaty? Mimo dziesiątek lat walki o to, osiągnięcia są mizerne, ale walczyć trzeba, bo korzyści mogą być olbrzymie; i to nie tylko klimatyczne. Efektu cieplarnianego nie udaje się zatrzymać. Co zrobić by pożytek z pieniędzy był większy? – o tym mówi NFOŚiGW.

7 maja 2020 roku Narodowy Fundusz Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zorganizował szkolenie online dotyczące przygotowania wniosku projektowego w Podprogramie działań na rzecz klimatu oraz wymagań stawianym projektom LIFE w naborze 2020. To była doskonała okazja do spotkania z ekspertami, którzy podzielili się swoją wiedzą i doświadczeniem na temat tego jak przygotować dobry wniosek – zachęcali organizatorzy. Tak też było; przekonaliśmy się o tym bezpośrednio, skorzystawszy z zaproszenia na to webinarium.

Do współprowadzenia szkolenia NFOŚiGW zaprosił przedstawicieli Komisji Europejskiej. Przedstawiono metodykę przygotowania projektu LIFE, a także zakres informacji które powinny znaleźć się we wniosku o dofinansowanie. Omówiono też nowe rozwiązania wprowadzone przez NFOŚiGW w krajowym systemie współfinansowania projektów LIFE. Przewidziano też przedstawienie doświadczeń beneficjenta: LIFE CAKE.

Oto program wspomnianego webinarium pt. „Szkolenie online dla wnioskodawców  „Przygotowanie wniosku do Programu LIFE zakresie klimatu”:

Warto przypomnieć podstawowe wiadomości. Podano je na stronie internetowej WFOŚiGW: http://nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-zagraniczne/instrument-finansowy-life/aktualnosci/. Napisano tam, że program LIFE to jedyny instrument finansowy Unii Europejskiej poświęcony wyłącznie współfinansowaniu projektów z dziedziny ochrony i poprawy jakości środowiska oraz wpływu człowieka na klimat i dostosowania się do jego zmian. Jego głównym celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, realizacja unijnej polityki w tym zakresie, a także identyfikacja i promocja nowych rozwiązań dla problemów dotyczących środowiska w tym przyrody.

Program LIFE – program działań na rzecz środowiska i klimatu (2014-2020) został ustanowiony Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w dniu 11 grudnia 2013 r. Wdrażanie programu zostało podzielone na dwa okresy rozliczeniowe, w ramach których będą przyjmowane tzw. Wieloletnie Programy Prac, w ramach których KE definiuje ramy wdrażania LIFE w danym okresie.

Zakres Programu LIFE oraz cele szczegółowe obszarów priorytetowych przedstawia poniższy schemat:

*zgodnie z polskim tłumaczeniem Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 11 grudnia 2013 r., tytuł tego obszaru brzmi „łagodzenie skutków zmiany klimatu”

Program LIFE zarządzany jest przez Komisję Europejską, która raz w roku publikuje zaproszenie do składania wniosków (nabór wniosków). Beneficjentem Programu LIFE może być każdy podmiot (jednostki, podmioty i instytucje publiczne lub prywatne) zarejestrowany na terenie państwa należącego do UE. Całkowity budżet Programu LIFE na lata 2014-2020 wynosi 3 456 mln euro w tym na dziania na rzecz środowiska – 2,592 mln euro oraz na rzecz klimatu – 864 mln euro. Budżet przewidziany na finansowanie projektów w perspektywie finansowej 2014-2017 wynosi 1 347 mln euro w ramach podprogramu na rzecz środowiska oraz 449 mln euro na podprogram działań na rzecz klimatu – napisano na stronie internetowej WFOŚiGW.

Podczas zdalnego spotkania pt.„Szkolenie online dla wnioskodawców  „Przygotowanie wniosku do Programu LIFE zakresie klimatu”, wprowadzenia do Programu LIFE dokonał Andrzej Muter – Kierownik Wydziału LIFE w NFOŚiGW:

Projekty LIFE – oczekiwania Komisji Europejskiej przedstawił Dariusz Urbaniak – KE / EASME:

Program LIFE cieszy się w Unii Europejskiej dość duża popularnością. Jest bardzo duża konkurencja w staraniach o uzyskanie dofinansowania z zasobów tego programu. Wnioski o wsparcie dotyczą projektów na dość wysokim stopniu innowacji technologicznej. Wnioskodawcy zapominają, że o przyznaniu dofinansowania decyduje tzw. europejska wartość dodana – mówił Dariusz Urbaniak. Projekty LIFE są już marką wśród innych.

W staraniach o dotacje, trzeba mieć na uwadze, że istnieją obszary priorytetowe i jeśli projekt tych zagadnień dotyczy, ma większe szanse. Nowym elementem jest Green Deal, czyli Europejski Zielony Ład. To on również będzie priorytetowym działaniem na najbliższe lata, a także na najbliższy czas programowania unijnego, czyli w budżecie na okres 2021 – 2027.

Jeśli chodzi o LIFE na lata 2018 – 2020, to w podprogramie na rzecz klimatu, są następujące obszary priorytetowe:

Ograniczenie wpływu człowieka na klimat (CCM – Climate change mitigation)

Dostosowanie się do skutków zmian klimatu (CCA – Climate change adaptation

Zarządzanie i informacja w zakresie klimatu (GIC – Climate change governance and information

W obszarach priorytetowych znajduje się też wizja „Clean Planet 2050”:

Oto, na co trzeba zwrócić uwagę opracowując wniosek o dofinansowani projektu z zasobów unijnego programu LIFE:

Wspomniane siedem filarów. Warto mieć na uwadze fakt, że Komisja Europejska szczególną uwagę zwraca na pierwsze pięć punktów:

Jeśli wniosek jest kompletny, to nawet jeśli został nieprecyzyjnie opracowany, warto go złożyć. Nawet robić to kilka razy pod rząd. Za każdym razem oceniający przekażą wskazówki jak go uzupełnić, poprawić. Warto zacząć testować swój wniosek, starając się o dofinansowanie z programu Horyzont.

W związku z obecną sytuacją na świecie, związaną z zagrożeniem zdrowia, wprowadzono ułatwienia dla wnioskodawców, starających się o dofinansowanie projektów związanych z ochroną klimatu:

Podstawy przygotowywania projektów wniosków LIFE przypomniał Radosław Domagała z Wydziału LIFE w NFOŚiGW:

Doświadczenia z realizacji projektów – problemy, które mogą być rozwiązane na etapie przygotowywania wniosku omówił Zbigniew Karaczun – NEEMO:

Doświadczenia Beneficjenta Programu LIFE – projekt „System dostarczania i wymiany informacji w celu strategicznego wspierania wdrażania polityki klimatyczno-energetycznej” przybliżyła Marta Rosłaniec – IOŚ-PIB:

Rola NFOŚiGW we wdrażaniu LIFE w Polsce – to prezentacja, której autorem jest Andrzej Muter – kierownik Wydziału LIFE, NFOŚiGW:

Pytania

Sporą część webinarium zajęło odpowiadanie na pytania. Oto niektóre z nich:

Czy planowany wygenerowany podczas projektu dochód może być wpisany do projektu jako wkład własny?

Biorąc pod uwagę ograniczenie w finansowaniu infrastruktury, czy może Pan przytoczyć przykłady działań, które dla EASME będą wystarczająco gwarantować osiągnięcie konkretnych efektów?

Czy koszty zakupu lub budowy infrastruktury są kwalifikowalne?

Czy w ramach programu LIFE można pozyskać dofinansowanie na projekt demonstracyjny z zakresu budowy zbiorników retencyjnych, które zbierają deszczówkę do osób fizycznych i prawnych, w tym wspólnot mieszkaniowych jako działanie przeciwdziałające suszy? W ramach którego obszaru priorytetowego byłoby to możliwe?

Czy są jakieś obostrzenia dotyczące zawiązywania partnerstw przy realizacji projektów z programu LIFE? Jeśli JST może realizować taki projekt z firmą prywatną, uczelnią, ngo to jak zawiązać zgodnie z prawem takie partnerstwo?

Pytanie w kontekście współpracy międzynarodowej. Czy mogliby Panowie doprecyzować jaki jest minimalny zakres działań po stronie partnera zagranicznego, by ten warunek został spełniony?

Czy w każdym temacie można realizować projekty o charakterze najlepszych praktyk?

Czy dofinansowanie można otrzymać również na opracowanie strategii/programu/dokumentacji, czy też w ramach projektu musi nastąpić realizacja?

Rozumiem, że pracowników można oddelegować do projektu. A czy można ustanowić dodatki do wynagrodzenia pracownika już zatrudnionego w firmie, który dodatkowo będzie pracował w projekcie?

Jaki jest limit kosztów zakupu gruntów na potrzeby realizacji zadań dotyczących adaptacji do zmian klimatu?

Czy można doprecyzować zasadę 2%?

Czy wynagrodzenia personelu projektu powinny być szacowane na podstawie wewnętrznego systemu wynagrodzeń w danej firmie/uczelni?

Jako przedstawiciel samorządu województwa mam problem z możliwością otwarcia konta walutowego dla projektu ,dlatego zapytuję czy znają Państwo przykłady administracji samorządowej realizującej projekt LIFE, gdzie funkcjonowało konto walutowe ? Posiadanie takiego konta minimalizowałoby problem przewalutowań.

Jeżeli robimy projekt pilotażowy obejmuje tylko Puszczę Białowieską przejdzie? a drugi inny dotyczący NE Polski przejdzie?

Odpowiedzi, a także wszelkie dodatkowe wiadomości, zawarte są na nagraniu z webinarium, pod adresem: http://nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-zagraniczne/instrument-finansowy-life/szkolenia-i-konferencje/ 

Na razie, informacje przekazywane z Komisji Europejskiej, dotyczące programu LIFE na kolejny okres programowania finansowania, należy uznawać jako wstępne. Planowane jest utworzenie nowej agencji, która ma się zajmować wyłącznie klimatem i środowiskiem. Do tej agencji ma być przeniesiony program LIFE.

Lepiej napisać wniosek po polsku niż przekazać go do przetłumaczenia komuś nieznającemu terminologii – sugerowano podczas webinarium.

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl