Na zdjęciu: Termy w Mszczonowie; podczas budowy. Fot. Kazimierz Netka.

Umowy dotyczące wsparcia sięgania po naturalny wrzątek podpisano w Ministerstwie Środowiska. Beneficjentami są gminy: Szaflary, Lądek Zdrój, Sochaczew i Sieradz. Wkrótce zostaną zawarte następne porozumienia.

Ponad 107 mln zł na geotermię w Polsce. NFOŚiGW podpisał pierwsze umowy. Wykorzystanie ciepła spod Ziemi może znacząco przyczynić się do zmniejszenia smogu.

 

Przedstawiciele czterech gmin: Szaflary, Lądek Zdrój, Sochaczew i Sieradz podpisali 26 września 2017 roku z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej umowy dotacji na rozpoznawanie możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych. Reprezentanci piątej gminy: Koło, uczynią to w najbliższym czasie. Fundusz przeznaczy na te przedsięwzięcia w sumie przeszło 107 z 200 mln zł zarezerwowanych w programie – wynika z informacji, które przekazali nam Sławomir Kmiecik – rzecznik prasowy NFOŚiGW oraz Donata Bieniecka z Departamentu Promocji i Komunikacji Społecznej NFOŚiGW w Warszawie, w przekazanym nam komunikacie podając też wypowiedzi uczestników spotkania i podpisania umów:

– Polska ma przebogate zasoby geotermalne, które – według szacunków profesora Juliusza Sokołowskiego – wielokrotnie przewyższają nasze zapotrzebowanie na energię cieplną. Można wręcz powiedzieć, że siedzimy na wielkim „piecu”, do którego trzeba tylko się podłączyć – zaznaczył obrazowo minister środowiska prof. Jan Szyszko podczas uroczystego podpisania w resorcie środowiska przez NFOŚiGW umów dotyczących rozpoznawania możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych, tj. podziemnych złóż gorącej wody oraz energii cieplnej suchych skał. Szef resortu dodał również, że geotermia daje ogromną szansę na zrównoważony rozwój Polski oraz osiągnięcie przez nasz kraj neutralności klimatycznej.

Fot. z Archiwum Ministerstwa Środowiska

W wydarzeniu uczestniczyli również: sekretarz stanu w MŚ, główny geolog kraju prof. dr hab. Mariusz-Orion Jędrysek; sekretarz stanu w MŚ, pełnomocnik rządu ds. polityki klimatycznej Paweł Sałek; sekretarz stanu w MON Michał Dworczyk oraz sekretarz stanu w KPRM Maciej Małecki, a także parlamentarzyści.

Prezes zarządu NFOŚiGW dr Kazimierz Kujda, który uroczyście podpisywał umowy z beneficjentami, zaznaczył przy tej okazji, że Narodowy Fundusz, realizując nowe założenia polityki energetycznej państwa – zgodnie z którymi zmieniono hierarchizację odnawialnych źródeł energii – wprowadził do swojej oferty możliwości dofinansowania zadań wspierających wykorzystanie energii geotermalnej, czego efektem są pierwsze umowy z gminami. – Geotermia to nowoczesny i skuteczny element walki ze smogiem – podsumował prezes Kazimierz Kujda.

Podczas wydarzenia z udziałem mediów Narodowy Fundusz reprezentował również zastępca prezesa zarządu Artur Michalski, który przedstawił prezentację na temat projektów geotermalnych wspartych przez NFOŚiGW, a także w kwestii potencjału i perspektyw rozwoju geotermii w Polsce. – To najlepsze odnawialne źródło energii, które powinno być w Polsce rozwijane, a tymczasem przez naszych poprzedników było zaniedbywane – podkreślił wiceprezes Artur Michalski.

Spośród przedstawicieli gmin – beneficjentów obecni byli m.in.: burmistrz Lądka Zdroju Roman Kaczmarczyk, skarbnik gminy Lądek Zdrój Wioletta Drangowska, wójt gminy Szaflary Rafał Szkaradziński, burmistrz miasta Sochaczew Piotr Osiecki, prezydent miasta Sieradz Paweł Osiewała. Samorządowcy w swoich wystąpieniach dziękowali za finansowe wsparcie dla ich projektów i dowodzili, że geotermia wpłynie bardzo korzystnie nie tylko na gospodarkę i bilans energetyczny w ich gminach, lecz także na stan środowiska naturalnego oraz jakość powietrza i rozwój turystyki.

Fot. z Archiwum Ministerstwa Środowiska

Nabór wniosków w ramach programu NFOŚiGW Geologia i górnictwo Część 1) Poznanie budowy geologicznej kraju oraz gospodarka zasobami złóż kopalin i wód podziemnych odbywał się w trybie ciągłym i zakończył się w listopadzie 2016 r. Beneficjentami będą przedsiębiorcy oraz jednostki samorządu terytorialnego (gminy).

Do Funduszu wpłynęło 30 wniosków, z czego 17 uzyskało pozytywną ocenę NFOŚiGW. Pięć pierwszych (Szaflary, Koło, Lądek Zdrój, Sochaczew i Sieradz) zaakceptował już główny geolog kraju, a pozostałe 12 wniosków czeka na jego decyzję. Szansę na dotację mają jeszcze: gmina Aleksandrów Łódzki, gmina Konstantynów Łódzki, Politechnika Łódzka, hotel Warszawianka Centrum Kongresowe Sp. z o.o., Green New Energy Group Sp. z o.o., Bachleda Hotel Sp. z o.o., Gmina Poddębice, miasto Radomsko, hotele Gorzelanny Sp. z o.o. Sp.k., gmina Uniejów, gmina miasto Łowicz, Park Wodny Bania Sp. z o.o.

Przyznane kwoty dotacji na projekty geotermalne będą pokrywały do 100 proc. kosztów kwalifikowanych dla przedsięwzięć realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz do 50 proc. kosztów kwalifikowanych dla przedsięwzięć realizowanych przez inne podmioty. Intensywność może być podwyższona o 10 punktów proc. dla średnich przedsiębiorstw, a dla małych i mikroprzedsiębiorstw – o 20 punktów procentowych.

Projekty, które dostały już „zielone światło” od głównego geologa kraju, to:

* Wykonanie otworu badawczo-eksploatacyjnego Bańska PGP-4 w celu ustalenia zasobów wód termalnych w utworach eocenu numulitowego i mezozoicznych podłoża niecki podhalańskiej, w obszarze górniczym „Podhale1”; wnioskodawca: gmina Szaflary, kwota dotacji: 44,94 mln zł;

* Wykonanie otworu poszukiwawczo-rozpoznawczego KOŁO GT-1 w celu ujęcia wód termalnych w miejscowości Chojny; wnioskodawca: gmina Koło, kwota dotacji: 22,15 mln zł;

* Poszukiwanie wód termalnych otworem LZT-1 w Lądku Zdroju; wnioskodawca: gmina Lądek Zdrój, kwota dotacji: 18,8 mln zł;

* Rozpoznanie możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych do celów ciepłowniczych na obszarze gminy miasto Sochaczew poprzez wykonanie otworu geotermalnego Sochaczew GT-1 na działce o numerze ewidencyjnym 24/4 obręb ewidencyjny Sochaczew Centrum; wnioskodawca: gmina Sochaczew, kwota dotacji: 10,98 mln zł;

* Rozpoznanie i udokumentowanie zasobów wód termalnych na terenie miasta Sieradz, wnioskodawca: gmina Sieradz, kwota dotacji: 10,6 mln zł.

Rozpoczęcie przedsięwzięć planowane jest jeszcze w roku 2017, natomiast zakończenie w latach 2018 – 2021. Najgłębszy odwiert realizowany będzie w Gminie Szaflary (5 300 m), a najpłytszy w Gminie Sochaczew (1 400 m).

Fot. Kazimierz Netka

To nie jedyny nabór w NFOŚiGW w zakresie geotermii. Fundusz zakończył także unijne postępowanie konkursowe numer POIiŚ/1.1.1/1/2016 dla poddziałania 1.1.1 Wspieranie inwestycji dotyczących wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Alokacja w tym przypadku wyniosła 210 mln zł.

Ocenie poddano 14 wniosków przedsiębiorców, z których 9 uzyskało ocenę pozytywną. Instytucja pośrednicząca, czyli Ministerstwo Energii, zakwalifikowała już te wnioski do dofinansowania. Pierwsze umowy o wsparcie w tym zakresie, NFOŚiGW planuje podpisywać w październiku br.

Beneficjentami będą (licząc od największej kwoty dofinansowania):

* G-TERM ENERGY Sp. z o.o.; projekt „Wykonanie odwiertów geotermalnych w Stargardzie”; wnioskowana kwota dotacji: 40,1 mln zł;

* Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Olsztynie; projekt „Zwiększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych w MPEC Sp. z o.o. w Olsztynie poprzez budowę instalacji wykorzystującej biomasę”; wnioskowana kwota dotacji: 21,6 mln zł;

* Geotermia Toruń Sp. z o.o.; projekt „Budowa ciepłowni geotermalnej w Toruniu, wykorzystującej istniejące otwory TG-1 i TG-2”; wnioskowana kwota dotacji: 19,5 mln zł;

* Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Białej Podlaskiej; projekt „Budowa ciepłowni opalanej biomasą o mocy 17 MW (5 MW +12 MW) w Białej Podlaskiej”; wnioskowana kwota dotacji: 10,6 mln zł;

* Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Łomży; projekt „Rozbudowa Ciepłowni Miejskiej w Łomży o kocioł wodny o mocy 12,5 MW, z wykorzystaniem biomasy jako paliwa”; wnioskowana kwota dotacji: 9,8 mln zł;

* Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Geotermia Podhalańska S.A. w Zakopanem; projekt „Rozbudowa systemu geotermalnego w celu zwiększenia mocy odnawialnego źródła energii cieplnej dla PEC Geotermia Podhalańska S.A.”; wnioskowana kwota dotacji: 9,1 mln zł;

* Przedsiębiorstwo Usługowe Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Nidzicy; projekt „Modernizacja systemu ciepłowniczego Nidzicy – budowa kotłowni miejskiej bazującej na produkcji energii cieplnej ze spalania biomasy”; wnioskowana kwota dotacji: 5,2 mln zł;

* BANIA Sp. z o.o.; Sp.k. w Białce Tatrzańskiej; projekt „Budowa ciepłowni geotermalnej zasilającej w ciepło i chłód obiekty kompleksu turystycznego bania wraz z rurociągami i urządzeniami do dystrybucji ciepła i chłodu”; wnioskowana kwota dotacji: 2,1 mln zł;

* VEOLIA Energia Poznań S.A.; projekt „Budowa kotła na biomasę w Świebodzinie”; wnioskowana kwota dotacji: 0,8 mln zł.

Poziom dofinansowania tych przedsięwzięć kształtuje się na poziomie do 85 proc. kosztów kwalifikowalnych, z zastrzeżeniem przepisów o pomocy publicznej. Trzeba jeszcze przypomnieć, że łączna wartość wsparcia ze środków publicznych (ze wszystkich źródeł) dla jednego przedsiębiorcy na jeden projekt nie może przekraczać 15 mln euro – poinformowali nas Sławomir Kmiecik – rzecznik prasowy NFOŚiGW oraz Donata Bieniecka z Departamentu Promocji i Komunikacji Społecznej NFOŚiGW w Warszawie.

Zasoby geotermalne

Jak informuje Zespół Komunikacji Medialnej Departamentu Edukacji i Komunikacji w Ministerstwie Środowiska, na obszarze Polski udokumentowano 26 złóż wód termalnych oraz 30 złóż wód o charakterze leczniczym i termalnym. Powszechność występowania oraz odnawialność energii geotermalnej, a także brak zależności od zmieniających się warunków klimatycznych, dają możliwość wykorzystania potencjału geotermalnego w szeregu instalacjach m.in. do ogrzewania pomieszczeń i przygotowania ciepłej wody użytkowej, zastosowania w rolnictwie, balneoterapii i rekreacji. Aktualnie działa kilka ciepłowni geotermalnych: Bańska, Pyrzyce, Mszczonów, Uniejów, Stargard.

(K.N.)