Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna (EBCG) będzie działać na zewnętrznych granicach Wspólnoty, czyli głównie może to być w Polsce

Mają powstać zespoły szybkiego reagowania. Ich interwencja ma nastąpić w ciągu… 5 dni. 1500 funkcjonariuszy w rezerwie do użycia, w tym 100 Polaków.

Na zdjęciach powyżej: Ćwiczenia Morskiego Oddziału Strazy Granicznej – obezwładnianie terrorystów na przejściu granicznym w Gdańsku Nowym Porcie. Fot. Kazimierz Netka.

Unia Europejska umacnia swe rubieże. Powstaje formacja, która ma chronoi,c unijne terytorium – niezależnie od działań straży granicznych państw członkowskich UE.

Plan ustanowienia unijnego systemu kontroli granicznej, obejmującego europejską agencję Frontex i krajowe organy zarządzania granicami, został w środę przyjęty przez Parlament Europejski. Jego wprowadzenie oznacza, że władze krajowe, jak dotychczas, będą na bieżąco zarządzać swymi granicami, ale jeśli presja na granice zewnętrzne UE wzrośnie, będą mogły zwrócić się o pomoc do utworzonej z Frontexu europejskiej agencji straży granicznej i przybrzeżnej – wynika z informacji, które przekazał nam Cezary Lewanowicz – rzecznik prasowy Parlamentu Europejskiego, podając też wypowiedzi europarlamentarzystów:

– Rozporządzenie powołujące Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną – European Border and Coast Guard (EBCG) sprawi, że granice zewnętrzne Unii będą bezpieczniejsze i lepiej zarządzane. To nie jest panaceum na kryzys migracji, z którym boryka się dziś UE, nie wystarczy by całkowicie przywrócić zaufanie do strefy Schengen, ale jest to bardzo potrzebny pierwszy krok – powiedział poseł sprawozdawca Artis Pabriks (EPP, LV). Rozporządzenie poparło 483 posłów, 181 głosowało przeciw, 48 wstrzymało się od głosu.

Szybkie interwencje na granicy w sytuacjach kryzysowych

W przypadkach zwiększonego napływu imigrantów na granicach danego państwa, które są jednocześnie granicami zewnętrznymi Unii, lub wzrostu zagrożenia przestępczością transgraniczną, Agencja EBCG będzie mogła skierować na miejsce zespoły szybkiej interwencji na wniosek państwa członkowskiego lub decyzją Rady.

Po złożeniu wniosku przez państwo członkowskie powinien zostać opracowany, w uzgodnieniu z Agencją plan operacyjny, który umożliwi oddelegowanie rezerwy szybkiego reagowania w terminie pięciu dni roboczych.

W przypadku, gdy państwo członkowskie nie podejmie się środków proponowanych przez Agencję albo gdy presja migracyjna stanowi zagrożenie dla funkcjonowania obszaru odprawy granicznej zgodnej z zasadmi Schengen, Komisja Europejska może przedłożyć Radzie plan działania. Rada zdecyduje wówczas czy wysłanie zespołu szybkiego reagowania jest konieczne. Plan działania powinien zostać uzgodniony przez zainteresowane państwo członkowskie i Agencję zanim dojdzie do rozmieszczenia straży granicznej.

W przypadku, gdy państwo członkowskie sprzeciwia się decyzji Rady, inne państwa UE będą mogły wprowadzić tymczasowe kontrole na granicach z tym państwem.

Interwencje powrotowe

EBCG będzie odgrywać większą rolę niż obecnie agencja Frontex również w operacjach odsyłania imigrantów o nieuregulowanym statusie do kraju pochodzenia, ale wyłącznie realizując decyzje podjęte przez państwa członkowskie. Przepisy dotyczące tzw. „interwencji powrotnych” zostały opatrzone dodatkowymi klauzulami gwarantującymi przestrzeganie praw podstawowych. EBCG Agencja nie będzie brała udziału w operacjach powrotu realizowanymi między państwami spoza UE.

Zasoby kadrowe i sprzęt

Na zdjęciu: Ćwiczenia Morskiego Oddziału Straży Granicznej na Martwej Wiśle, niedaleko Westerplatte, na torze wejściowym statków do gdańskiego portu morskiego. Fot. Kazimierz Netka.

Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej nie będzie zatrudniała własnych strażników, ale będzie miała do dyspozycji interwencyjną rezerwę 1500 funkcjonariuszy straży granicznej z państw członkowskich, w tym 100 Polaków.

Państwa członkowskie powinny zapewnić swoim funkcjonariuszom rezerwy interwencyjnej niezbędne wyposażenie techniczne nie później niż 10 dni po uzgodnieniu planu operacyjnego.

Odpowiedzialność i informacja

Agencja odpowiada przed Parlamentem Europejskim i Radą; będzie przedstawiała Parlamentowi regularne sprawozdania i zapewni posłom dostęp do informacji.

Współpraca z innymi agencjami

Kompetencje Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa (EFCA) i Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA) zostaną dostosowane do zakresu zadań i uprawnień Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej. Współpraca ma się odbywać w taki sposób, aby umożliwić koordynacje działań między nimi, ale bez naruszania ich autonomii i niezależności przy realizacji powierzonych im pierwotnie zadań. – wynika z informacji, które przekazał nam Cezary Lewanowicz – rzecznik prasowy Parlamentu Europejskiego.

Następne kroki

Przyjęty przez Parlament tekst będzie jeszcze musiał zostać zaakceptowany przez Radę (Rada Unii Europejskiej to główny organ decyzyjny UE. Rozporządzenie powinno wejść w życie jesienią.

Na zdjęciu: Chwila po „rozstrzelaniu” ładunku wybuchowego przez specjalne, zdalnie sterowane, działko. Fot. Kazimierz Netka.

Obecnie centrala ochrony granic UE znajduje się w Warszawie. To Frontex – Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej. Skrót nazwy pochodzi z języka francuskiego, od wyrazów: Frontières extérieures, co znaczy: granice zewnętrzne.

Kazimierz Netka