Na zdjęciu: Siedziba Stowarzyszenia „Pracodawcy Pomorza”. Fot. Kazimierz Netka.
Pracownik i jego szef mają obowiązek współdziałać w realizacji zadań związanych z ochroną życia i zdrowia
Tylko zgodne działanie i z poświęceniem może zmniejszyć szkodliwe następstwa pandemii koronawirusa na świecie, w Polsce. Pomorze ma w tym istotną rolę do spełnienia, gdyż z racji nadmorskiego położenia i rozwiniętego światowego handlu morskiego, w przywracaniu dobrej kondycji gospodarce może zrobić wiele dobrego. Dlatego na pomorskich przedsiębiorcach spoczywa duża odpowiedzialność. Dostosowywanie się do reguł przewidzianych w krajowych i międzynarodowych przepisach, jest niezbędne. O to apeluje Stowarzyszenie Pracodawcy Pomorza i wskazuje sposoby postępowania:
KOMUNIKAT PRACODAWCÓW POMORZA Z DNIA 15.03.2020 WS COVID-19 – INFORMACJE DLA PRACODAWCÓW
Wobec pojawienia się w Polsce zachorowań na COVID-19, na terenie całego kraju podjęto działania mające na celu ochronę przed zagrożeniem epidemicznym.
W związku z rozprzestrzenianiem się tego wirusa, w dniu 8 marca br. weszła w życie ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem choroby COVID-19 i innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374) a Minister Zdrowia wydał rozporządzenia w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2.
Ustawa określa m.in.:
- zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej tym wirusem,
- uprawnienia i obowiązki, świadczeniodawców oraz świadczeniobiorców i innych osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażenia lub choroby zakaźnej.
W świetle powyższych dokumentów przedstawiamy poniżej obowiązki i uprawnienia pracodawcy oraz pracownika w zaistniałej sytuacji.
Obowiązki i uprawnienia pracodawcy
Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Pracodawca MA PRAWO:
- Zażądać od pracownika informacji czy on sam, bądź jego bliscy, z którymi miał kontakt, w ostatnim czasie przebywał w regionach, w których występuje zwiększone ryzyko zarażenia koronawirusem.
- Nie dopuścić do pracy pracownika, który wykazuje objawy zarażenia wirusem.
- Polecić pracownikowi wykonywanie przez oznaczony czas tzw. pracy zdalnej. Przepisy ustawy nie określają jednakże przez jaki czas oznaczony może mieć miejsce praca zdalna. Mając na uwadze stanowisko doktryny za racjonalny przyjąć należy okres tzw. „wylęgania wirusa”, który według GIS może trwać do 14 dni, chociaż najczęściej jest to 5 – 6 dni. Polecenie pracy zdalnej, w związku z czynnościami przeciwdziałającym koronawirusowi, jest zgodne z prawem i uzasadnione normami BHP.
- Zakazać odbywania podróży służbowych w rejony świata, gdzie ryzyko zarażenia jest wysokie. W takiej sytuacji przełożony nie będzie mógł wydawać swoim pracownikom polecenia wyjazdu zagranicznego.
- W razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia – zwolnić pracownika od obowiązku świadczenia pracy, za zgodą pracownika, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na podstawie art. 2092 § 2 Kodeksu pracy.
Pracodawca NIE MA PRAWA:
- Zobowiązać pracownika do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w związku z powrotem do pracy z pobytu w strefie zagrożonej koronawirusem.
- Dokonywać samodzielnie oceny stanu zdrowia pracownika np. rutynowe mierzenie temperatury ciała lub wysyłać go na badania lekarskie z tym związane.
- Nie dopuścić pracownika do pracy, ze względu na potencjalne zarażeniem wirusem bez decyzji inspektora sanitarnego, co może narazić pracodawcę na zarzutu nękania lub stosowania mobbingu.
- Sprzeciwić się i nie respektować decyzji inspektora sanitarnego w zakresie kwarantanny pracowników.
Obowiązki i uprawnienia pracownika
Podstawowym obowiązkiem pracownika jest wykonywanie poleceń pracodawcy oraz świadczenie pracy.
Pracownik MA PRAWO:
- Otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni z tytułu zwolnienia od wykonywania pracy w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko nie starsze niż 8 lat, a które zostały prewencyjne zamknięte z powodu koronawirusa.
(załącznik – Pytania -Koronawirus_12_03)
- Odmówić wykonania polecenia wyjazdu służbowego w miejsca szczególnie dotknięte koronawirusem, powołując się na zagrożenia życia lub zdrowia.
- Uzyskać świadczenia medyczne, w tym zwolnienia lekarskie za pomocą telemedycyny.
- Otrzymać wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy w razie wydania decyzji o objęciu kwarantanną.
Równocześnie przesyłamy Państwu w załączniku stanowisko Konfederacji Lewiatan w sprawie wsparcia pracodawców dotkniętych skutkami koronawirusa, które zostało przesłane do Ministra Rozwoju (załącznik – Stanowisko_COVID-19 dokument nr 1)
Zachęcamy także do zapoznania się z poradnikiem dla pracodawcy i pracowników opublikowanym przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej https://www.gov.pl/web/rodzina/pracownik-i-przedsiebiorca-w-obliczu-koronawirusa—praktyczny-poradnik
Wyjaśnienia obejmują aspekt badania temperatury: Pracodawca powinien uzyskać zgodę zainteresowanego pracownika na dokonanie pomiaru temperatury ciała. Pracownik ma natomiast obowiązek współdziałać z pracodawcą w realizacji zadań związanych z ochroną życia i zdrowia pracowników. Podjęcie przez pracodawcę takiego profilaktycznego działania może mieć znaczenie dla przeciwdziałania COVID-19.
Nie jest jednak ustalona przepisami prawa wysokość temperatury pozwalająca na stwierdzenie, że pracownik jest chory albo zarażony wirusem COVID-19.
W dalszym ciągu trwają konsultacje związane z rozpowszechnianiem się koronawirusa w Polsce i wynikającymi z tego skutkami dla pracodawców. Dlatego też zachęcamy Państwa do przesyłania uwag i sugestii do biura organizacji na adres biuro@pracodawcypomorza.pl
Ponadto informujemy, że bieżące informacje na temat pandemii koronawirusa w Polsce oraz działań prewencyjnych z tym związanych można znaleźć na stronie www.gov.pl/koronawirus
(K.N.)
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl