Fot. Kazimierz Netka.
2023 – rok bezpieczeństwa i jakości w medycynie
Czeka nas wielka reforma opieki medycznej. Już się zaczyna. Od poprawy jakości leczenia i troszczenia się o pacjenta zależeć będzie finansowanie placówek służby zdrowia przez NFZ.
Fot. Kazimierz Netka.
Czołowi przedstawiciele polskiej ochrony zdrowia przyjechali w piątek, 22 kwietnia 2022 roku, do Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (GUMed), na konferencję poświęconą bezpieczeństwu pacjenta. W sali wykładowej Centrum Medycyny Nieinwazyjnej GUMed zgromadziło się wielu naukowców, ekspertów, pracowników placówek służby zdrowia, studentów medycyny. Licznie przybyli też dziennikarze. Spodziewano się bowiem ważnych wiadomości – przekazanych podczas konferencji, zatytułowanej: „Bezpieczeństwo pacjenta”, zorganizowanej przez Rzecznika Praw Pacjenta i Uniwersyteckie Centrum Kliniczne GUMed. Nieprzypadkowo na miejsce konferencji wybrano GUMed i UCK. Wszak ta uczelnia i Szpital Kliniczny są bardzo zaawansowane w doskonaleniu troski o pacjenta i mogą być wzorem dla innych uniwersytetów medycznych i placówek leczniczych w kraju.
Fot. Kazimierz Netka.
Mówienie teraz o potrzebie zapewnienia pacjentom odpowiedniego bezpieczeństwa, może być uznane za falstart, czyli duże spóźnienie; wszak bezpieczeństwo chorych powinno od dawna być na pierwszym miejscu w działalności leczniczej. I rzeczywiście, tak jest. Konferencja dotyczyła sposobów udoskonalania tegoż bezpieczeństwa pacjentów. Przygotowywana jest specjalna ustawa umożliwiająca osiąganie jeszcze lepszych wyników w tym zakresie.
Od dwóch lat system ochrony zdrowia przechodzi jedną z najtrudniejszych prób ostatnich lat. Pacjenci znaleźli się w trudnej i nieznanej dotąd sytuacji, a pandemia w znaczący sposób wpłynęła na organizację świadczeń zdrowotnych we wszystkich możliwych zakresach. Okazało się, że w kwestii zapewnienia poczucia bezpieczeństwa polskim pacjentom jest jeszcze wiele do zrobienia – napisała Wioleta Wójcik – Główny Specjalista ds. Promocji i PR, Zespół ds. Promocji i PR Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, zapraszając na briefing prasowy. Uczestniczyliśmy również w inauguracji konferencji. Oto jej program:
Bezpieczenstwo pacjenta – program konferencji
Źródło: Rzecznik Praw Pacjenta.
Fot. Kazimierz Netka.
Podczas briefingu prasowego zakres reformy w polskiej ochronie zdrowia zaprezentowali: Minister Zdrowia – Adam Niedzielski; Rzecznik Praw Pacjenta – Bartłomiej Chmielowiec; Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia – Filip Nowak; Rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego – prof. Marcin Gruchała; Dyrektor Naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego – Jakub Kraszewski.
Fot. Kazimierz Netka.
– Nasza dzisiejsza konferencja to nie jest wyłącznie dyskusja akademicka, dzisiaj rozmawiamy o głównym kierunku reformy systemu opieki zdrowotnej w najbliższych latach mówimy tutaj o skontrowanie opieki zdrowotnej w Polsce, o zagadnieniu jakości, zagadnieniu bezpieczeństwa pacjentów – powiedział Adam Niedzielski – minister zdrowia, przedstawiając zaawansowanie prac nad nowym aktem prawnym:
W tej chwili jest finalizowany projekt ustawy traktującej o bezpieczeństwie pacjenta i jakości. Ten projekt został opracowany przy współpracy z wieloma środowiskami. Zarówno przedstawicieli środowiska akademickiego, jak i z rzecznikiem praw pacjenta ale te z organizacjami samorządowymi, z gronem ekspertów, którzy wypracowali w czasie pandemii założenia tejże reformy, można powiedzieć, że jest to finalizowane Ta reforma, mająca postać projektu ustawy o jakości i bezpieczeństwie pacjenta, jest reformą, która się koncentruje na kilku bardzo ważnych zagadnieniach.
Po pierwsze definiuje pojęcie jakości w systemie opieki zdrowotnej i to jakości rozumianej nie tylko z punktu widzenia parametrów klinicznych czyli skuteczności leczenia, ale też parametrów jakości, które będą oceniane przez Narodowy Fundusz Zdrowia przy realizacji świadczeń, oceniane będzie również doświadczenie pacjenta. Będziemy badali jakość zarządzania i wszystkie te elementy, a tych, którzy będą, można powiedzieć, prymusami, będą finansowane w większym stopniu niż u tych, którzy wypadają gorzej. Tą instytucją centralną która będzie odpowiedzialna za analizowanie takiej jakości i płacenie premii za jakość, będzie NFZ.
Z drugiej strony fundamentalnym założeniem tej reformy jest wprowadzenie tak zwanego systemu no fault.
Fot. Kazimierz Netka.
To system, który ma doprowadzić do mierzenia i rejestrowania zdarzeń niepożądanych, czyli zapewnienia w ten sposób bezpieczeństwa pacjenta. Przez to, że zdarzenia niepożądane są rejestrowane, to sytuacje związane z błędem medycznym nie są zamiatane pod dywan, a jeżeli dochodzi do takiej sytuacji, to powstaje system kompensacyjny.
Zagadnienie jakości jest zagadnieniem kompleksowym; ono jest tak naprawdę obecne w wielu wymiarach, ono jest również – i musi być obecne w wymiarze edukacji. Tutaj razem z profesorem Gruchałą i z całą konferencją rektorów uczelni medycznych, udało nam się wypracować nowe standardy kształcenia w zakresie komunikacji z pacjentem. Chcemy, żeby ten aspekt współpracy z pacjentem, tłumaczenia, empatii również w większym stopniu był eksponowany, a będzie potem oceniany, mierzony w formie ankiet, które pacjenci będą wypełniali dla oceny przez płatnika w jaki sposób realizujemy służbę zdrowia.
Podsumowując, dzisiaj w zasadzie dyskutujemy o fundamentalnych kierunkach reformy systemu opieki zdrowotnej i ja mam nadzieję, że rok 2023 będzie właśnie tym rokiem, który upłynie pod hasłem jakości, w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta. Ustawa jest na etapie Komitetu Stałego Rady Ministrów; jest już po konsultacji, po przetworzeniu uwag. Inne resorty miały się wypowiedzieć, przedwczoraj minął termin; będziemy analizowali uwagi.
Fot. Kazimierz Netka.
Mierzenie jakości w szpitalu będzie się odbywało na podstawie wypracowanego na poziomie NFZ zestawu wskaźników, np. długość trwania hospitalizacji, liczba reoperacji, rehospitalizacji – mówię oczywiście o parametrach klinicznych. Jeżeli chodzi o parametry, które podsumowują doświadczenie pacjenta w szpitalu – to jest najważniejszy nowy obszar – tutaj będziemy korzystali z ankietowego systemu mierzenia satysfakcji, który będzie przykładał do kilku swą uwagę: catering nad którym chcemy opracować i który jest też zgłaszany przez pacjentów, jak i ogromny problem: sposób, w jaki traktowani są pacjenci w rozmowie – czy ta rozmowa ma charakter partnerski, czy udzielane są wszystkie informacje, czy pacjent jest już zaspokojony informacyjnie na temat swej dolegliwości. Mamy jeszcze trzeci obszar wskaźnikowy: jakość zarządzania, ale tu są stricte finansowe wskaźniki, które zresztą już częściowo zostały wyartykułowane w projekcie ustawy o modernizacji szpitali.
Niebagatelne znaczenie ma też dług zdrowotny. Tematem tym zajęto się w przerwie wakacyjnej. Podjęliśmy próby powrotu do normalnej diagnostyki. Zaproponowaliśmy program Profilaktyka 40+, który niestety, ze względu na pojawiające się nowe fale nie cieszy się do tej pory popularnością. W tej chwili pracujemy nad jego przeformułowaniem, ale chcemy motywować wszystkich do badania, do zrobienia takiego bilansu swego zdrowia w tej epoce, gdy pandemia zmienia się na endemię.
Będziemy chcieli też zaproponować program, który opracowujemy z Krajową Izbą Fizjoterapeutów to jest ruch na receptę – by aktywować; ruch jest też lekarstwem. Ten program będziemy kierowali do wszystkich zainteresowanych – powiedział minister zdrowia, Adam Niedzielski.
– Na konferencji dyskutujemy o bezpieczeństwie pacjenta, o rozwiązaniach, które chcielibyśmy wprowadzić – poinformował Bartłomiej Chmielowiec – rzecznik praw pacjenta:
Fot. Kazimierz Netka.
Ustawa o jakości i bezpieczeństwie pacjenta wprowadza bardzo oczekiwane rozwiązania, czyli w zakresie systemu, który umożliwi pacjentowi dochodzenie roszczeń w szybki, niesformalizowany, prosty, przyjazny sposób, który pozwoli na faktyczne uzyskanie należnego zadośćuczynienia bez konieczności długotrwałego procesu sądowego. Rozwiązania zaproponowane w tej ustawie już w praktyce w naszym systemie ochrony zdrowia funkcjonują bardzo dobrze. Mianowicie, zostały wprowadzone rozwiązania w zakresie funduszu kompensacyjnego szczepień ochronnych. I te rozwiązania absolutnie się sprawdzają i pacjenci są nimi zainteresowani. Wpłynęło ponad 800 wniosków do Rzecznika Praw Pacjenta bo to Rzecznik Praw Pacjenta rozpatruje te wnioski. Żaden z tych wniosków nie jest opóźniony, decyzje procedowane są w terminie. Zapadły już pierwsze pozytywne decyzje; jest ich kilkadziesiąt. Dokonywane są pierwsze wypłaty środków. To jest taki pilotaż, który chce pokazać że system no fault się sprawdza. Świadczy o tym, że rozwiązania administracyjne to właściwy kierunek do tego, aby rekompensować doznanie szkód, że system no fault jest tym rozwiązaniem, którego oczekują pacjenci i właśnie system no fault jest zawarty w projekcie ustawy o jakości i bezpieczeństwie pacjenta. Jestem absolutnie przekonany, że ta ustawa, która jest fundamentem – jest to jedna z najważniejszych ustaw systemu ochrony zdrowia – wprowadzi absolutnie nową jakość z korzyścią oczywiście dla pacjentów. Tą nową jakością będzie możliwość uzyskania w szybki, niesformalizowany, prosty, niekosztowny sposób należnej kwoty zadośćuczynienia, w sytuacji kiedy doszłoby do zdarzenia niepożądanego – zapewnił Bartłomiej Chmielowiec – rzecznik praw pacjenta.
– To jest bardzo ważna, ciekawa i powiedziałbym przełomowa konferencja. Jak pan minister zauważył, ustawa o jakości przewiduje ogromną, fundamentalną rolę Narodowego Funduszu Zdrowia. NFZ już nie jest tylko płatnikiem narodowym, ale jest także uczestnikiem organizacji systemu ochrony zdrowia – powiedział Filip Nowak – prezes Narodowego Funduszu Zdrowia. – Posiadamy ogromne dane, które pozwolą dowartościowywać tych realizatorów świadczeń, którzy po pierwsze dobrze realizują te świadczenia i gwarantują odpowiednie bezpieczeństwo pacjenta.
Fot. Kazimierz Netka.
Ustawa daje nam szansę na to, żeby ten wymiar dobrego funkcjonowania był również wymiarem finansowym. Już dzisiaj NFZ dowartościowuje tych realizatorów świadczeń w pewnych obszarach, którzy są lepsi od innych, którzy gwarantują nie tylko minimalne zapewnienie bezpieczeństwa, ale także gwarantują coś więcej. To jest obszar onkologii, to jest obszar endoprotezoplastyki, to są różnego rodzaju działania związane z kardiologią. Dzięki tej ustawie, która przed nami, której projekt wierzę, że zmierza ku końcowi, będziemy mogli zaproponować lepsze finansowanie tym realizatorom świadczeń, którzy te środki – wiemy, bo już to udowodnili – będą przeznaczali na jakość udzielanych świadczeń, a w konsekwencji na bezpieczeństwo pacjentów – poinformował Filip Nowak – prezes Narodowego Funduszu Zdrowia.
Fot. Kazimierz Netka.
– Chcę przede wszystkim podziękować panom ministrom Adamowi Niedzielskiemu i Bartłomiejowi Chmielowcowi za to, że ta niezwykle ważna konferencja poświęcona bezpieczeństwu pacjenta i jakości ochrony zdrowia odbywa się w na terenie Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, na terenie Szpitala Klinicznego. Nie zapominamy, jak ważne jest kształcenie kadr medycznych. Kadr potrzebujemy nie tylko myśląc o wolumenie, którego nam brakuje, ale ważne jest też to, jaka będzie nasza ochrona zdrowia i w jakim stopniu będzie determinować bezpieczeństwo pacjenta, poczucie bezpieczeństwa u pacjenta i satysfakcję z kontaktów z ochrona zdrowia. To będzie zależało od tego, jak przygotowani zostaną przyszli medycy, lekarze, pielęgniarki, położne, technicy, analitycy medyczni – te osoby kształcone są w tych murach – powiedział prof. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. – Dlatego, uczelnie medyczne, rektorzy, wspólnie z Ministerstwem Zdrowia pracują nad zmianami w standardach kształcenia, o czym mówił pan minister Niedzielski, które właśnie uwzględniane są w procesie kształcenia – te elementy, które dotyczą jakości, bezpieczeństwa, oraz komunikacji z pacjentem. Wiemy, że bardzo ważnym elementem bezpieczeństwa pacjenta jest zaangażowanie pacjenta i podejście partnerskie do pacjenta. To jest coś, czego nasi studenci muszą uczyć się już na studiach, już w murach, szpitali klinicznych. Dlatego, w moim głębokim przekonaniu uczelnie kliniczne, szpitale kliniczne, gdzie studenci po raz pierwszy stykają się z pacjentem, po raz pierwszy widzą jak wygląda relacja profesjonalisty medycznego z pacjentami; jak wygląda troska o bezpieczeństwo i jakość. Myślę, że szpitale kliniczne odgrywają szczególną rolę w tym ogólnym systemie wielopłaszczyznowym zapewnienia bezpieczeństwa i poczucia komfortu naszych pacjentów – mówił prof. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Fot. Kazimierz Netka.
Patrząc na system bezpieczeństwa – jeżeli mówimy o bezpieczeństwie pacjentów – w czyim interesie jest by pacjent był bezpieczny? W interesie całego zespołu, który z tym pacjentem pracuje – powiedział Jakub Kraszewski – dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. – Tak naprawdę również pacjent jest członkiem zespołu terapeutycznego.
Fot. Kazimierz Netka.
Jeśli mamy jakiś zespół, a jeden z członków tego zespołu jest w niebezpieczeństwie, pozostali są również zagrożeni. Ryzyko występuje też po stronie personelu medycznego: lekarzy, pielęgniarek. Chcemy do tego najlepszego stanu w jakiś sposób dojść, musimy zapewnić odpowiednią komunikację, zaufanie, cały proces leczenia. Jesteśmy bowiem realizatorami, szpitalem.
Jeśli przy leczeniu nie ma zaufania, nie stworzymy zespołu, nie współpracujemy razem, to efekt jest zawsze słabszy, a wręcz wysiłki są zniweczone. Dlatego tak ważne jest oparcie o zaufanie, pewien dialog. Zaczniemy budować kulturę bezpieczeństwa, pacjenta i również całego zespołu, bo wtedy – jestem głęboko przekonany – będziemy odnosić sukcesy, jeśli chodzi o podwyższenie jakości i o poprawę dostępności do świadczeń naszych służb, pracowników – podsumował Jakub Kraszewski – dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl