Źródło ilustracji: Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot.

Jak wykorzystać potencjał kryjący się w polskich aglomeracjach?

W najbliższy poniedziałek, 13 listopada, 2017 roku, rozpoczyna się niezwykła konferencja: SMART METROPOLIA 2017 – VI. Międzynarodowy Kongres Metropolitalny w Gdańsku. Główny temat tego, trwającego trzy dni wydarzenia, brzmi: „Przestrzenie relacji”.

IDEA I CEL KONGRESU

Smart Metropolia to największa w Polsce cykliczna debata na temat rozwoju obszarów metropolitalnych, skierowana do liderów administracji, samorządu i biznesu oraz osób zaangażowanych w rozwijanie miast i miejscowości, w których żyją. Organizatorami kongresu są Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot, Gdańska Organizacja Turystyczna i Ministerstwo Rozwoju.

VI edycja kongresu poświęcona jest różnym aspektom relacji wewnątrz i pomiędzy metropoliami – poinformował nas Jarosław Maciejewski – specjalista ds. komunikacji w Biurze Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot.

Istnieje szereg czynników definiujących metropolie, a przy tym wpływających na ich wyjątkowość oraz znaczenie w globalnej gospodarce. Obok koncentracji potencjału, produktywności czy liczby ludności szczególne znaczenie mają istniejące relacje i powiązania. Można powiedzieć, że na poziomie instytucjonalnym metropolia tworzy się na styku relacji pomiędzy samorządem, biznesem, nauką i organizacjami pozarządowymi. Przede wszystkim jednak metropolia to mieszkańcy: ich talenty, potencjał, pomysły i idee realizowane w konkretnym miejscu i czasie.

Kongres z jednej strony ma inspirować szerokie grono odbiorców zainteresowanych tematyką metropolitalną i dawać niekoniecznie oczywiste odpowiedzi na aktualne pytania dotyczące kierunków rozwoju metropolii. Z drugiej natomiast pokazywać i pomagać wypracować decydentom i liderom integracji metropolitalnej konkretne rozwiązania zarządcze i technologiczne.

Idea „smart cities” to dla nas nie tylko korzystanie z aplikacji, które pomogą w rozwiązaniu konkretnych problemów mieszkańców, władz miasta i innych podmiotów działających w metropolii. Rozumiemy ją również jako optymalne wykorzystywanie dostępnych zasobów
i pomysłów na rzecz zrównoważonego rozwoju całego obszaru metropolitalnego, nie tylko największych i najbogatszych miast położonych w centrum.

– Podczas dyskusji w trakcie kongresu chcemy podkreślać, że to głównie obszary metropolitalne są tymi miejscami na świecie, w których kreowany jest rozwój i w konsekwencji zarówno na poziomie kraju, jak i Unii Europejskiej należy prowadzić politykę regionalną opierającą się o ich potencjał – informuje Jarosław Maciejewski – specjalista ds. komunikacji w Biurze Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot. – Rozwój metropolii pozytywnie wpływa bowiem na resztę kraju, zarówno małe gminy, jak i całe regiony. Będziemy też mówić o tym, że efektywne wykorzystywanie dostępnych zasobów jest możliwe tylko w przypadku oddolnej koordynacji działań międzysektorowych.

DO KOGO SKIEROWANY JEST KONGRES?

Do udziału w kongresie organizatorzy zapraszają w szczególności:

przedstawicieli władz politycznych i gospodarczych polskich i zagranicznych obszarów metropolitalnych, specjalistów w zakresie roli metropolii w światowej gospodarce opartej na wiedzy;

przedstawicieli kluczowych podmiotów wpływających na rozwój społeczny i gospodarczy metropolii: liderów gospodarczych, naukowych, społecznych i politycznych, a także mieszkańców miast i gmin zainteresowanych tematyką kongresu, w tym aktywnych uczniów i studentów, członków organizacji studenckich i pozarządowych;

przedsiębiorców i inwestorów nowoczesnych rozwiązań technologicznych, twórców aplikacji wspierających rozwiązania na rzecz zrównoważonego rozwoju miast i metropolii.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE KONGRESU:

Inspiracją dla określenia tematyki kongresu Smart Metropolia 2017 były ubiegłoroczne wystąpienia prof. Saskii Sassen, autorki koncepcji „Global City” oraz Nicolasa Beetsa, Pełnomocnika Rządu Holandii ds. Agendy Miejskiej, podczas ubiegłorocznej edycji kongresu. Prof. Sassen zwróciła uwagę na fakt, że produktywność miast i obszarów metropolitalnych wzrasta zwykle wraz z liczbą ludności. Jej zdaniem tym, co decyduje o sukcesie i przewadze wybranych obszarów nad innymi jest prawidłowe wykorzystanie kompetencji i umiejętności mieszkańców, a także atrakcyjne środowisko miejskie. Podkreślała też, że im bardziej współpraca w ramach danego obszaru wykracza poza granice administracyjne, tym większe korzyści dla wszystkich podmiotów tworzących metropolie. Nicolas Beets z kolei, mówiąc o założeniach Paktu z Amsterdamu, czyli fundamentu polityki miejskiej Unii Europejskiej w kolejnych latach, wskazywał na potrzeby uproszczenia istniejących narzędzi i polityk publicznych, lepszej wymiany wiedzy oraz zwrócenia się do szerokiego grona instytucji podmiotów.

Osiągnięcie wskazanych wyżej założeń będzie możliwe tylko i wyłącznie wówczas, gdy wzmocnimy relacje pomiędzy decydentami a mieszkańcami metropolii, pomiędzy samymi instytucjami, a także w ramach europejskiej i globalnej sieci metropolii.

Pierwszy dzień kongresu rozpocznie się od wystąpień, podczas których na przykładzie konkretnej metropolii zobaczymy, w jaki sposób kreatywność mieszkańców może się przyczynić do sukcesu danego miejsca i całej metropolii. Przedstawiciele różnych środowisk zastanowią się też nad tym, kto korzysta z rozwoju metropolii i spróbują zdefiniować główne wyzwania, przed jakimi stoją polskie, europejskie i światowe metropolie. Dalsza część dyskusji tego dnia odbywać się będzie w blokach tematycznych: POWIĄZANIA, INSTYTUCJE I MIESZKAŃCY. Te hasła i to, co się pod nimi kryje to fundamenty każdej z metropolii. Drugi dzień kongresu rozpocznie się od wystąpienia dotyczącego roli biznesu i wychodzeniu naprzeciw wyzwaniom, przed jakimi stoją współczesne metropolie, a także sesji plenarnej o podobnej tematyce. Następnie, uczestnicy kongresu podzielą się na 12 grup odpowiadających priorytetowym obszarom współpracy zidentyfikowanych w Pakcie z Amsterdamu.

OBSZARY METROPOLITALNE

Czym są obszary metropolitalne?

to motory rozwoju państw i kontynentów,

to miejsca, w których pracujemy, uczymy się i bawimy, przekraczając na co dzień granice gmin i powiatów,

to miejsca, które w XXI w. są w stanie generować i przyciągać miejsca pracy, kapitał, kreatywnych pracowników, pomysły i nowe idee,

to obszary miejsko-wiejskie, definiowane głównie przez powiązania transportowe (np. dojazd 1h do rdzenia metropolii), „poszatkowane” granicami administracyjnymi i kompetencyjnymi,

to ogromny potencjał, którego wykorzystanie zależy od koordynacji działań samorządów, władz regionalnych, uczelni wyższych, samorządu gospodarczego i polityki rządu.

Utworzenie sieci silnych obszarów metropolitalnych jest jedyną nadzieją na trwały rozwój regionów Polski i Europy. Wobec wyzwań depopulacji i stopniowego przenoszenia się centrum gospodarczego świata w kierunku Azji i Pacyfiku, tylko silne metropolie mogą zachować konkurencyjność naszej części Europy.

30 maja 2016 r. w Amsterdamie Rada Europejska uchwaliła nową Agendę Miejską, dostrzegając, że miasta to nasz największy potencjał rozwojowy, ale główne źródła problemów, których nie da się rozwiązań bez zmiany dotychczasowych sposobów myślenia i działania. Cytując raport OECD: „Pozostawienie obszarów metropolitalnych ze starymi strukturami zarządczymi i podzielonymi granicami administracyjnymi osłabi nie tylko potencjał gospodarczy i polityczny tych metropolii, ale również osłabi potencjał państwa, w których te metropolie funkcjonują”. (OECD, Metropolitan Century, Paryż 2015)

Stałym celem Smart Metropolii jest dyskusja na temat lepszego wykorzystania potencjału kryjącego się w polskich metropoliach oraz tego, jak wyjaśnić korzyści z obszarów metropolitalnych dla całego kraju – informuje Jarosław Maciejewski – specjalista ds. komunikacji w Biurze Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot.. Jak przeciwdziałać stereotypowi, że wzmacnianie metropolii to wzmacnianie podziału na Polskę A i B?

POKORA WOBEC NATURY…

Drugiego dnia Kongresu, jednym z tematów będzie problem zmian klimatycznych. Podczas debaty pt. PRZYGOTOWANIE I REAKCJA NA NAWAŁNICE – ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU. Oto uzasadnienie przeprowadzenia dyskusji na ten temat, zapisane w programie Kongresu: Kierując się zaleceniami ONZ oraz Unii Europejskiej, Ministerstwo Środowiska zainicjowało opracowanie strategii adaptacji do zmian klimatu dla 44 polskich miast o populacji powyżej 100 tys. mieszkańców. Do ich wdrożenia niezbędna jest jednak współpraca samorządów lokalnych oraz innych instytucji (w tym przede wszystkim: Urzędów Morskich i Lasów Państwowych). W jaki sposób w ramach współpracy metropolitalnej zaplanować odpowiednie działania na szczeblu lokalnym? Z jakich źródeł je finansować? Podczas dyskusji w ramach sesji tematycznej spróbujemy w oparciu o konkretne przykłady pokazać, w jaki sposób przejść z poziomu tworzenia założeń dokumentów strategicznych do faktycznych działań, realizowanych również w skali metropolitalnej. Udział w dyskusji na ten temat zapowiedzieli m.in.: Ryszard Gajewski – prezes spółki Gdańskie Wody; Halina Burakowska – dyrektor Oddziału Morskiego IMGW-PIB w Gdyni; Kamil Wyszkowski – dyrektor generalny UN Global Compact w Polsce; Marcin Grądzki – reprezentujący Departament Zrównoważonego Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Środowiska; Izabela Ratajczak-Juszko – specjalistka z zakresu kontaktów międzynarodowych, konsultantka adaptacji do zmian klimatu; Kazimierz Koralewski – doradca wojewody pomorskiego, radny Gdańska.

Na trzeci dzień zaplanowano wizyty studyjne, m.in. w Gdyni, Pelplinie, Kartuzach, Wejherowie.

Informacje o kongresie znajdują się na stronie http://smartmetropolia.pl oraz https://www.facebook.com na fanpage „Metropolia Gdańsk-Gdynia-Sopot” oraz „Smart Metropolia”.

Szósty Międzynarodowy Kongres Smart Metropolia odbędzie się w dniach 13 – 15 listopada 2017 r., w AmberExpo; adres: Gdańsk, ul. Żaglowa 11).

(K.N.)