Fot. Kazimierz Netka.
UNIA na rzecz Starego Miasta Gdańska i całej Polski oraz świata
Najprawdopodobniej tam Święty Wojciech ochrzcił pierwszych Gdańszczan. Tam powstał największy w Europie średniowieczny zakład przetwórczy. Tam działał słynny astronom Jan Heweliusz, który znał się nie tylko na gwiazdach, ale również na warzeniu wspaniałego piwa. Tam skonstruowano najdokładniejszy zegar świata. To wszystko działo się na Starym Mieście w Gdańsku. Czego więcej potrzeba by zasłynąć w świecie i być dobrze znanym, rozpoznawalnym? Bardzo wiele.
Gdy zapytać o Stare Miasto w Gdańsku, wiele osób odpowie: to między innymi Długi Targ, ulica Długa, Fontanna Neptuna. Te miejsca znajdują się jednak na Głównym Mieście. Nawet stali mieszkańcy Gdańska mają problemy z prawidłowym wskazaniem Starego Miasta. To się zapewne zmieni, bo ta część Gdańska, już teraz będąca salonem kulturalnym miasta, stanie się jeszcze bardziej atrakcyjna – dzięki wspólnym staraniom kilku instytucji – autorów inicjatywy „RadUNIA Kultury”. To unia na rzecz jeszcze większego uatrakcyjnienia najstarszej części Gdańska. W skład założycieli „RadUNII Kultury” wchodzą następujące podmioty: Nadbałtyckie Centrum Kultury, Muzeum Gdańska, Przedszkole Niepubliczne Panienka z Okienka, Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego, Oblackie Centrum Edukacji i Kultury.
Fot. Kazimierz Netka.
O szczegółach dowiedzieliśmy się 18 maja 2022 roku, podczas konferencji w Nadbałtyckim Centrum Kultury (NCK) w Gdańsku – dzięki informacji, którą przekazała nam Magdalena Nieczuja-Goniszewska – rzecznik prasowy Uniwersytetu Gdańskiego: w załączeniu przesyłam informację i zaproszenie na podpisanie w NCK jutro 18.05.2022 o godz. 12.00 listu intencyjnego partnerów „RadUNII Kultury”, do którego przystępuje również Muzeum UG. Celem tej współpracy jest wzmocnienie działalności kulturalnej na Starym Mieście, pokazanie potencjału działających w tym obszarze instytucji oraz wzajemna prezentacja bieżącej oferty. Współpraca ma wpłynąć na przyciągnięcie większej liczby mieszkańców oraz turystów, czego efektem mogłoby stać się większa aktywizacja Starego Miasta. Podczas konferencji przedstawimy założenia współpracy i planowane działania krótko i długoterminowe.
Spotkanie prowadziła Marta Korga-Bistram – rzeczniczka prasowa Nadbałtyckiego Centrum Kultury:
Fot. Kazimierz Netka.
Miłym zaskoczeniem był występ małych artystów z Przedszkola Niepublicznego im. Panienki z Okienka:
Fot. Kazimierz Netka.
Historię Starego Miasta przedstawił Michał Ślubowski — absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego, przewodnik po Górze Gradowej i Oliwie; twórca strony Gedanarium, poświęconej historii Gdańska i życiu jego mieszkańców:
Fot. Kazimierz Netka.
– Stare Miasto Gdańsk to północna część dzielnicy Śródmieście położona wzdłuż zbudowanego w XIV wieku przez Krzyżaków Kanału Raduni – powiedział na powitanie Lawrence Ugwu – dyrektor Nadbałtyckiego Centrum Kultury w Gdańsku. – To wyjątkowe dzieło hydrotechniki miało ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarczego Gdańska. Tutaj powstał największy zakład produkcyjny średniowiecznej Europy: Wielki Młyn. Tutaj znajdują się zabytki Gdańska, między innymi Ratusz Starego Miasta, kościoły Świętej Katarzyny, Świętego Józefa, Dom Opatów Pelplińskich. Dziś, mimo że każdy z tych zabytków pełni już inną rolę, to nad Kanałem Raduni nadal dużo się dzieje. Obszar ten jest bowiem siedzibą wielu instytucji kultury w mieście. Działają tu dwa oddziały Muzeum Miasta Gdańska: Muzeum Bursztynu i Muzeum Nauki Gdańskiej, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego, Oblackie Centrum Edukacji i Kultury, a także Przedszkole im. Panienki z Okienka. To właśnie te instytucje, otwarte na nowe inicjatywy i wspierające ciekawe przedsięwzięcia postanowiły wykorzystać potencjał wspólnoty i stworzyć sieć partnerską pn. „RadUNIA kultury”.
Nadbałtyckie Centrum Kultury w 30-leciu swego istnienia postanowiło powrócić do swoich założeń i zainicjowało serię spotkań z sąsiadującymi instytucjami kultury. Z tych wspólnych rozmów zrodziła nam się inicjatywa partnerstwa pod nazwą RadUNIA Kultury.
Fot. Kazimierz Netka.
Wspólnie ustaliliśmy, że celem tej współpracy jest wzmocnienie działalności kulturalnej na Starym Mieście, pokazanie potencjału działających w tym obszarze instytucji. Liczymy, że takie współdziałanie wpłynie na przyciągnięcie dużej liczby mieszkańców oraz turystów i spopularyzowanie Starego Miasta jako takiego.
Nie jest to inicjatywa zamknięta. Jesteśmy otwarci na włączenie się w naszą inicjatywę kolejnych partnerów. Wiemy, że na terenie Starego Miasta są redakcje, galerie sztuki. Każde z tych miejsc jest mile widziane w naszej sieci. Dziś jest mi niezmierni milo przywitać przedstawicieli założycieli sieci partnerstwa: Waldemara Ossowskiego – dyrektora Muzeum Gdańska; Ewę Słomińską – dyrektorkę Przedszkola Niepublicznego im. Panienki z Okienka, Martę Szaszkiewicz – dyrektor Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego, ojca Marcina Szaforsa – dyrektora Oblackiego Centrum Edukacji i Kultury.
Zapowiada się nam owocna współpraca. Nadbałtyckie Centrum Kultury od dawna działa jako katalizator instytucji kultury. Mam nadzieję że ta współpraca potrwa długo i że przyłączą się do nas inne instytucje – powiedział Lawrence Ugwu – dyrektor Nadbałtyckiego Centrum Kultury w Gdańsku.
Dyrektor Muzeum Gdańska, prof. Waldemar Ossowski, dziękując za wspólną inicjatywę RadUNIA Kultury, przypomniał o otwartym niedawno nowym Muzeum Bursztynu i o Jarmarku Świętego Dominika, zorganizowanym na również na Starym Mieście. Powiedział, że z radością przyjął propozycje wspólnego podjęcia działań i żeby instytucje współdziałające się porozumiewały, wymieniały dobrymi praktykami, a terminarze wydarzeń uwzględniały również działania partnerów.
Fot. Kazimierz Netka.
– Dopowiadając dzieje Starego Miasta być może warto uzupełnić je informacją o tym, że gdy przywrócone zostały carillony i największy w Polsce carillon koncertowy, uruchomiono wiele działań, które doprowadziły do tego, że w efekcie kilka lat później powstało Muzeum Nauki Gdańskiej – oddział Muzeum Gdańska, przekształcony z Muzeum Zegarów Wieżowych. Za tym wszystkim stoją ludzie. Trzeba przypomnieć założyciela i kierownika Muzeum Nauki Gdańskiej, Grzegorza Szychlińskiego – powiedział prof. Waldemar Ossowski.
Koncerty carillonowe przyciągające wielu słuchaczy, organizowane są na Starym Mieście w Gdańsku już od kilkunastu lat. Muzyka carillonowa została wpisana w ubiegłym roku na listę krajową dziedzictwa niematerialnego kultury, tak więc dostrzeżono, że jest tu coś wyjątkowego w skali ogólnopolskiej i warto się starać o to, aby dokonać wpisu na listę międzynarodową.
Muzeum Nauki Gdańskiej ma takie ambicje aby w sposób ciekawy interesujący opowiadać o nauce nie tylko z punktu widzenia historii, ale również docierać do dzisiejszego odbiorcy i opowiadać o różnych ciekawych tematach związanych z nauką.
Pierwsze spotkania w gronie partnerów doprowadziły do tego, że wspólnie z Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego podjęliśmy pewne inicjatywy, o których powie pani dyrektor. Po to jest dzisiejsze spotkanie i podpisanie umowy by szukać przestrzeni do wspólnych działań
Całą sytuację na Starym Mieście wzbogaca Muzeum Bursztynu, które jest najchętniej odwiedzanym Oddziałem Muzeum Gdańska. Tak też było przed przenosinami. Oby Plac Heweliusza stał się miejscem skupiania mieszkańców i turystów, jako miejscem udziału w różnych wydarzeniach kulturowych. Powstało Oblackie Centrum Edukacji i Kultury. Stare Miasto wygląda teraz zupełnie inaczej – mówił Waldemar Ossowski – dyrektor Muzeum Gdańska.
Fot. Kazimierz Netka.
– Staramy się stworzyć Wystawę Stałą Uniwersytetu Gdańskiego; nie czekamy na pamiątki związane z Uniwersytetem, ale tak, jak pan dyrektor powiedział, podejmujemy też inne inicjatywy i z Muzeum Nauki Gdańskiej postanowiliśmy stworzyć wystawę o kobietach nauki – poinformowała Marta Szaszkiewicz – dyrektor Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego. Chcemy pokazać dokonania, osiągnięcia kobiet związane z Gdańskiem, przedstawimy sylwetki kobiet związanych z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym, z Politechniką Gdańską oraz z Uniwersytetem Gdańskim – wchodzących w skład Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita. Już teraz zapraszam państwa na wystawę, której wernisaż odbędzie się 4 sierpnia podczas Jarmarku Dominikańskiego, zapraszam do śledzenia naszych stron internetowych. Tam będziemy ogłaszać szczegóły.
– Jesteśmy w bardzo podobnej sytuacji jak Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego – nową instytucją kultury na mapie kulturalnej naszego miasta Gdańska – powiedział ojciec Marcin Szafors – dyrektor Oblackiego Centrum Edukacji i Kultury. – Jest dla nas zaszczytem, że zostaliśmy zaproszeni do udziału w inicjatywie, która staje się dzisiaj faktem przez podpisanie tego listu intencyjnego. Niewątpliwie wszyscy liczymy na to, że wiedza o Starym Mieście Gdańsku będzie zdecydowanie bardziej pogłębiana.
Fot. Kazimierz Netka.
Wielu turystów, gdy im się mówi o Starym Mieście to wędrują swymi myślami na Długi Targ do Fontanny Neptuna, na ulicę Długą, a tymczasem tutaj jest Stare Miasto. Inicjatywa, która staje się faktem służy temu żeby przekonać o tym ludzi, przypomnieć o tym ludziom, a zarazem pokazać, że potencjał Starego Miasta oraz instytucje które tutaj działają. Tych naszych pięć, które reprezentujemy, ale również inne. Pan dyrektor wspomniał, że inicjatywa jest otwarta, a potencjał jest naprawdę bardzo duży.
Oblackie Centrum Edukacji i Kultury powstało 1 grudnia 2019 roku. Wtedy to nastąpiło otwarcie, połączone z rekonsekracją Kościoła pod wezwaniem Świętego Józefa. Był to efekt dużego remontu, w naszym kompleksie kościelnym, klasztornym. Od tego momentu z przerwami związanymi z epidemią próbujemy rozwijać różnorodną działalność edukacyjno – kulturalną.
Przestrzeń jest otwarta dla szerokiego spektrum różnorakich działań; wspieramy młode talenty, tych którzy poszukują miejsca by rozwijać otrzymane talenty. Przeniosła się do nas z Gdyni Gdyńska Orkiestra Symfoniczna. Poza tym jest wiele spotkań, koncertów, prezentacji.
Wydarzeniem charakterystycznym dla Oblackiego Centrum Edukacji i Kultury jest Bałtycki Międzynarodowy Festiwal Klawesynowy – dzięki wsparciu Miasta ta inicjatywa ma miejsce. To trochę niszowy instrument; publiczność, która przychodzi musi być zainteresowana muzyką klawesynową. Udaje się nam zapraszać polskich artystów, ale także o randze międzynarodowej, na przykład ze Szwajcarii.
Fot. Kazimierz Netka.
– Dzieci tworzą piękny świat – mówiła w imieniu społeczności Przedszkola Panienka z Okienka jego dyrektorka Ewa Słomińska. One mają ogromne szczęście być w naszym przedszkolu, a my z całym zespołem możemy powiedzieć, że bardzo nam zależy na realizacji tych wartości. Myślimy o tym, by nasz przedszkolak, był mądrym, odpowiedzialnym człowiekiem, i przez te 65 lat istnienia Przedszkola a ze mną już ponad 40, to Przedszkole dzięki współpracy może dzisiaj powiedzieć: Przedszkole imienia Panienki z Okienka jest najbardziej gdańskim z gdańskich przedszkoli.
Fot. Kazimierz Netka.
– Pragniemy pokazać przede wszystkim potencjał tego miejsca, bo naprawdę bardzo bardzo wiele się w nim dzieje, dzisiaj nie mamy czasu, żeby o tym opowiadać, ale serdecznie zapraszamy do wszystkich instytucji, które tutaj są reprezentowane – mówiła po podpisaniu listu intencyjnego Renata Malcer-Dymarska – zastępca dyrektora Nadbałtyckiego Centrum Kultury. – W wakacje będzie się bardzo dużo działo. Również Jarmark Dominikański będzie w trochę innej formule niż w zeszłym roku, dzięki naszym staraniom niż w zeszłym roku, czyli więcej wydarzeń związanych z regionem. My jako Nadbałtyckie Centrum Kultury zapraszamy na część festiwalu Dźwięki Północy, na potańcówkę, na kino letnie. Zależy nam, by pokazać, że to miejsce już – jeszcze raz powtórzę – jest salonem kulturalnym – i żebyśmy dostrzegli jego ogromny potencjał – powiedziała dyrektor Renata Malcer-Dymarska.
Redaktor Anna Kłos, reprezentująca stowarzyszenie „Pracodawcy Pomorza” zwróciła uwagę na ogromny potencjał, jaki tkwi w Domu Młynarza i w terenie przy nim. To tak piękna budowla i tak widoczna, że każdy zwraca na nią uwagę. Jest to jednocześnie naturalna scena, gdzie można organizować jakąś muzykę na wodzie, jest widownia, bo z obu stron widzowie mogą oglądać słuchać. Promocyjnie nie ma lepszego miejsca – powiedziała red. Anna Kłos, pytając o możliwości wykorzystania Domu Młynarza.
– Poznaliśmy naszego sąsiada, czyli Dom Młynarza – odpowiedział prof. Waldemar Ossowski – dyrektor Muzeum Gdańska. – Ten budynek jest w rękach prywatnych. Nie mamy wpływu na to, co się tam dzieje. Zobaczymy co będzie w przyszłości.
Zapytaliśmy, czy w ramach programu RadUNIA Kultury można by zorganizować takie wydarzenia jak np. „weekend wynalazków” czy „tydzień wynalazków”. Wszak Stare Miasto od wieków skupia innowatorów, wynalazców, odkrywców. A chodzi o to, by pokazywać współczesne osiągnięcia polskich uczonych. I chodzi tu nie tylko o wynalazki autorstwa np. naukowców z Politechniki Gdańskiej czy z trójmiejskich uniwersytetów, ale również z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, gdzie już około 20 lat temu skonstruowano robota – rysownika.
Fot. Kazimierz Netka.
Lawrence Ugwu – dyrektor Nadbałtyckiego Centrum Kultury w Gdańsku odpowiedział że istnieje taka możliwość. Trzeba się porozumieć z którąś z instytucji tworzących RadUNIĘ Kultury. A wynalazki można zaprezentować na naszym skwerze – powiedział dyrektor Lawrence Ugwu.
Oto planowane wydarzenia nad kanałem Raduni w roku 2022 wybrane do wzajemnej promocji: 65 lat Przedszkola im. Panienki z okienka – 10 czerwca; Światowy Dzień Bursztynu – 28 czerwca; Potańcówka Festiwal Dźwięki Północy – 6 lipca; Kino Letnie Bałtyk Movie – 6, 13, 20, 27 lipca; Gdański Festiwal Carillonowy – 15 lipca – 27 sierpnia; wydarzenia w ramach Jarmarku św. Dominika – 23 lipca – 14 sierpnia; „Kobiety w nauce” – wystawa plenerowa – 4 sierpnia; Festiwal Klawesynowy – początek września.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl