Fot. A. Sipajło.
Przybył na Westerplatte z Wilna, 24 września 1938 roku. Poległ 2 września 1939 roku
Szczątki starszego legionisty Zygmunta Zięby – kolejnego Westerplatczyka – spoczną na nowym Cmentarzu Wojskowym Żołnierzy Wojska Polskiego na Polu Bitwy Westerplatte. Podczas dzisiejszych (1 września 2022 r.) porannych uroczystości na Westerplatte, Rodzinie tego polskiego obrońcy Wojskowej Składnicy Tranzytowej przekazano notę identyfikacyjną – poinformowała, w w imieniu prof. Grzegorza Berendta – dyrektora Muzeum II Wojny Światowej (MIIWŚ) w Gdańsku, dr Zuzanna Szwedek-Kwiecińska – rzecznik prasowy tej instytucji:
Dokument wręczyli rodzinie poległego prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wraz z dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr. hab. Grzegorzem Berendtem oraz prezesem Instytutu Pamięci Narodowej dr. Karolem Nawrockim.
Jesienią 2019 r. zespół archeologów z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odnalazł szczątki dziewięciu poległych obrońców Westerplatte. Po ponad 80 latach, dzięki współpracy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie oraz Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, udało się ustalić tożsamość kolejnego już – siódmego poległego żołnierza z Westerplatte. Szósta nota identyfikacyjna obrońcy z września 1939 r. została wręczona w trakcie ubiegłorocznych obchodów na Westerplatte.
Szczątki starszego legionisty Zygmunta Zięby wraz z pozostałymi poległymi obrońcami Westerplatte z września 1939 r. oraz Komendantem Wojskowej Składnicy Tranzytowej, zostaną uroczyście pochowane na nowym cmentarzu wojskowym Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte, realizowanym w ramach pierwszego etapu inwestycji budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939.
BIOGRAM Starszego Legionisty Zygmunta Zięby (1914 – 1939)
Starszy legionista Zygmunt Zięba urodził się 8 lutego 1914 roku. Jego ojciec Jan zginął w 1915 roku na froncie podczas I wojny światowej. Samotnym wychowaniem dzieci zajęła się matka Marianna. Przed wojną ukończył kurs stolarza w szkole rzemieślniczej. W 1937 roku został powołany do służby wojskowej. Służył w 5 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie. Jako legionista przybył na Westerplatte 24 września 1938 roku. Z dniem 1 stycznia 1939 roku został awansowany na starszego legionistę. Po zakończeniu zmiany wyróżniony i jako jeden z dziesięciu najlepszych żołnierzy włączony do załogi nadterminowej składnicy. Dostępne źródła wskazują, że był przydzielony do obsługi ciężkiego karabinu maszynowego. Zgodnie z rozkazem z 31 sierpnia 1939 roku starszy legionista Zygmunt Zięba został przydzielony do obsady wartowni nr 1. W chwili ataku na Westerplatte w dniu 1 września 1939 roku był we wzmocnieniu placówki Prom, która w strukturze Westerplatte była przypisana do wartowni nr 1. Już w pierwszych godzinach walk został ranny w głowę. Rannego przeniesiono do wartowni nr 1, a następnie do zaimprowizowanej izby chorych w koszarach. Niestety już następnego dnia koszary znalazły się pod silnym ostrzałem artyleryjskim i bombardowaniem lotniczym. W jego wyniku st. leg. Zygmunt Zięba został ponownie ciężko ranny i w niedługim czasie po tym zmarł. Jego ciało pochowano w leju po bombie przy koszarach, a już po zakończeniu walk przeniesiono do wspólnej mogiły przygotowanej dla poległych obrońców Westerplatte.
Film MIIWŚ opowiadający o st. leg. Zygmuncie Ziębie:
ODNALEZIENIE SZCZĄTKÓW POLEGŁEGO OBROŃCY WESTERPLATTE
Szczątki st. leg. Zygmunta Zięby odnaleziono w 2019 r. podczas V etapu badań archeologicznych prowadzonych na Westerplatte przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Podjęto je z pojedynczej mogiły oznaczonej numerem 2. W trakcie badań archeologicznych i antropologicznych stwierdzono brak wyposażenia charakterystycznego dla innych odnajdywanych szczątków polskich żołnierzy oraz obrażenia czaszki i kości miednicy. Na podstawie tych ustaleń archeolodzy przyjęli hipotezę, że był to żołnierz ranny w trakcie obrony, którego rozebrano z munduru w celu udzielenia pomocy medycznej. Bazując na źródłach archiwalnych stwierdzono, że jedynym żołnierzem pasującym do ustaleń był starszy legionista Zygmunt Zięba – ranny 1 września 1939 roku w głowę i zmarły 2 września podczas bombardowania Westerplatte prze lotnictwo niemieckie, w trakcie którego odniósł kolejną, tym razem śmiertelną ranę, w okolicy jamy brzusznej.
Tę hipotezę uwiarygodniły badania genetyczne wykonane przez Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, dzięki którym potwierdzono tożsamość poległego żołnierza – poinformowała dr Zuzanna Szwedek-Kwiecińska – rzecznik prasowy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu netka.gda.pl