Fot. Kazimierz Netka.
Hydroelektrownie dają 14 procent całej produkcji energii. Od wody zależy funkcjonowanie także elektrowni jądrowej
Woda będzie droższa do benzyny – takie pogłoski krążą od czasu do czasu, w różnych gremiach. Tymczasem, H2O mamy albo w nadmiarze, ale ziemia schnie. Co roku w różnych miejscach świata, w tym również w Polsce, ogłaszane są alarmy przeciwpowodziowe, a gdzie indziej w tym czasie ludzie cierpią z powodu suszy. W Polsce, regionem najbardziej narażonym na powodzie są Żuławy
Na Żuławach właśnie, w ich stolicy, czyli w Gdańsku, zorganizowano po raz czwarty konferencję pt. „Woda dla pokoju. Dostępność i zanieczyszczenia”, w Domu Technika Naczelnej Organizacji Technicznej w Gdańsku. Spotkanie to odbyło się 22 marca 2024 roku, akurat w Światowy Dzień Wody. Głównymi organizatorami byli reprezentanci Pomorskiej Rady Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej w Gdańsku oraz Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych Oddział w Gdańsku. To było czwarte z kolei, takie seminarium, z udziałem młodzieży i naukowców, oraz firm zajmujących się np. hydrotechniką budownictwem wodnym ochrona przed powodziami, suszami, zarządzaniem zasobami wodnymi.
Województwo pomorskie, a zwłaszcza delta Wisły z Żuławami, są narażone na powodzie różnego rodzaju. Największy napływ powodziowy może się zdarzyć z Bałtyku. Jeśli na to nałoży się obfity napór wody z roztapianego śniegu, po przerwaniu zatoru lodowego na Wiśle – jak to było w 1829 roku – top może dość do bardzo wielkiej powodzi w Gdańsku. Dlatego, przed rozpoczęciem konferencji postawiliśmy takie pytanie: Czy warto budować wały przeciwpowodziowe wzdłuż Bałtyku.
Fot. Kazimierz Netka.
Okazuje się, że na niewiele to się zda. Wały przeciwpowodziowe mogą ujarzmić rzekę, ale mocnych, bałtyckich sztormów nie powstrzymają. Niewykluczone więc, że trzeba będzie stawiać wzdłuż morza specjalne budowle. Budulca, czyli piachu, jest pod dostatkiem. Właśnie teraz wypompowuje się go na brzeg z torów podejściowych do portu w Ustce. Za około roku piasek ten zostanie odebrany przez morze i czynność trzeba będzie powtarzać Może więc ów piach wykorzystać do zabezpieczania terytorium Polski przed wdarciem się Bałtyku na ląd? Poziom morza się podnosi. Zachodzą niekorzystne zmiany klimatyczne i Bałtyk będzie się robił coraz bardziej agresywny. Przykładem tego niech będzie zniszczenie Westerplatte przez sztorm na Zatoce Gdańskiej w 2017 roku:
Fot. Kazimierz Netka.
Sposobnością do wymiany poglądów na ten temat zdarzyła się na chwilę przed rozpoczęciem ważnej konferencji naukowo – technicznej: „Woda dla pokoju. Dostępność i zanieczyszczenia” – zorganizowanej 22 marca 2024 roku po raz pierwszy w Domu Technika NOT w Gdańsku, z okazji Światowego Dnia Wody. Po raz pierwszy w NOT, ale w Gdańsku już po raz czwarty. Wcześniej te rozmowy odbywały się w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 2 w Gdańsku Oruni.
Fot. Kazimierz Netka.
Waldemar Cezary Zieliński – sekretarz Pomorskiej Rady Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej w Gdańsku, dyrektor Biura tak wspominał te wydarzenia:
Fot. Kazimierz Netka.
– Świetna impreza, nie można tego tak w wąskim gronie organizować. Od przyszłego roku jest w NOT. I tak się zaczęło. Ponieważ ten światowy dzień jest wyznaczony na 22 marca, to ja mówię: co roku teraz będzie konferencja w NOT. Nie ma ważniejszej rzeczy niż woda. Mamy mapy zalewowe, z których widać, że gdy się woda podniesie się trochę w Zatoce, to część Gdańska zostanie zalana – oprócz NOT bo my jesteśmy ponad 4 metry nad poziom morza. Pragniemy, by Gdańskie Wody wystawiły te mapy u nas, żeby ludzie mogli je oglądać je w przerwach spektakli teatralnych.
Czy nie warto budować wałów przeciwpowodziowych wzdłuż Bałtyku? – zapytaliśmy.
– Raczej nie, dlatego, ze to musi być budowla, przejmująca energie wody, czyli raczej trzeba byłoby się skupić na takich rozwiązaniach, by tę energię niesioną przez wodę zatrzymać, nie stawiać oporu. Powinno występować zjawisko akcji i reakcji, czyli przejęcie tej fali i zatrzymanie, żeby spowodować by strumień wody odpływał. Nie może być na zasadzie takiej, że woda trafi na ścianę, tylko ta woda musi wejść, żeby można było później swobodnie ją odprowadzić – uzasadniał Wacław Tyborowski przewodniczący Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych (SITWM) w Gdańsku, nauczyciel Centrum Kształcenia Zawodowego I Ustawicznego nr 2 w Gdańsku.
Fot. Kazimierz Netka.
Konferencję, odbywającą się w Sali Teatralnej Domu Technika NOT w Gdańsku, prowadziły: Izabela Petrol-Krauz – kierownik Nadzoru Wodnego RZGW w Gdańsku oraz Joanna Sznajder-Stworzyjanek nauczyciel przedmiotów zawodowych CKZiU nr 2 SITWM oddział w Gdańsku.
Otwarcia wydarzenia dokonali: prof. dr hab. inż. Bożenna Kawalec–Pietrenko – prezes Pomorskiej Rady FSNT NOT w Gdańsku oraz Wacław Tyborowski – prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych Oddział Gdańsk.
Fot. Kazimierz Netka.
Pani prezes, prof. Bożenna Kawalec–Pietrenko, przypomniała historię ustanowienia Święta Wody. Informacje na ten temat znajdujemy również w specjalnej broszurze, pod adresem: https://gdansk.enot.pl/aktualnosci/woda-dla-pokoju-dostepnosc-i-zanieczyszczenia?department=gdansk . Napisano tam m.in.: *Światowy Dzień Wody (ang. World Water Day) został ustanowiony rezolucją z 22 grudnia 1992 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w ramach Agendy 21, w czasie konferencji Szczyt Ziemi 1992 (UNCED) w Rio de Janeiro (Brazylia). Powodem był fakt, że ponad miliard ludzi na świecie cierpi z powodu braku dostępu do czystej wody.
Wacław Tyborowski – prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych Oddział w Gdańsku, nauczyciel w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 2 przypomniał historię SITWM:
Fot. Kazimierz Netka.
Stowarzyszenie jest organizacją naukowo-techniczna, zawodową o ponad 110-letniej historii i tradycji, zrzeszającą na zasadzie dobrowolności, inżynierów, techników, studentów i uczniów zainteresowanych budownictwem wodnym, inżynierią wodną i melioracjami, łąkarstwem, ochroną ekosystemów wodnych, specjalistów z innych dziedzin związanych z gospodarką wodna, inżynierią i ochroną środowiska.
Oddział w Gdańsku rozpoczął działalność w 1946 roku aby przyśpieszyć proces odbudowy systemów melioracyjnych na terenie Żuław. W tym samym czasie rozpoczęto kształcenie kadr w Technikum Melioracji Wodnych na Oruni. Ta szkoła istnieje; kontynuujemy naukę. Wraz z rozwojem zaplecza przybywało członków stowarzyszenia. W szczytowym okresie stowarzyszenie liczyło kilkaset członków.
Po okresie transformacji ustrojowych uległo likwidacji wiele firm i zmniejszyła się liczba członków SITWM. Obecnie staramy się pozyskiwać nowych, zatrudnianych w instytucjach, firmach branżowych oraz studentów i młodzież szkolną. W tej chwili stowarzyszenie liczy 123 członków w 5 kołach zakładowych.
Chciałbym zacytować kilka uwag prof. Wojciecha Majewskiego z artykułu, który ukazał się w marcowym wydaniu Gospodarki Wodnej na temat Światowego Dnia Wody:
Zasoby wód powierzchniowych w Europie stały się niewystarczające do pokrycia wszystkich potrzeb wodnych i sięgamy już do wód podziemnych oraz odsalanych wód morskich. Sięgnięcie do tych wód podziemnych jest bardzo niebezpieczne. Są to bowiem wody z zasady niewidzialne i można łatwo przekroczyć wielkości poboru, co w konsekwencji może prowadzić do nieodwracalnych, krytycznych stanów dla środowiska. Dziś problemu gospodarki wodnej nie można rozpatrywać w oderwaniu od spraw energetyki, bowiem elektrownie szczytowo – pompowe to nieodzowne magazyny energii w funkcjonujących hydroelektrowniach. Warto również zauważyć, że produkcja energii w elektrowniach wodnych, utrzymuje się stale na poziomie 14 procent całej wytwarzanej energii elektrycznej. I to hydroenergetyka jest największym wytwórcą energii odnawialnej.
Jeśli weźmiemy pod uwagę budowę elektrowni jądrowej to trzeba pamiętać, że cały układ chłodzenia kondensatorów, turbin opiera się na systemie wody. Jest oczywiste, że mamy do czynienia ze zmianami klimatycznymi, które są trudne do prognozowania, ale bardzo często dotyczą takich zjawisk jak powodzie i susze.
Zmiany te bardzo silnie oddziałują na cykl hydrologiczny i mogą prowadzić do poważnego zaburzenia.
Obchodząc Światowy Dzień Wody, musimy rozpatrywać nie tylko problematykę wodną ale również towarzyszące jej zagadnienia energetyczne i zmiany klimatyczne – powiedział Wacław Tyborowski – prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych Oddział Gdańsk.
W dalszej części program przewidywał przedstawienie podczas konferencji następujących zagadnień:
„Gospodarka wodna w kontekście zmian klimatu”;
Fot. Kazimierz Netka.
Aktywni Błękitni – szkoła przyjazna wodzie”;
Fot. Kazimierz Netka.
„Polityka Gdańska do zmian klimatu”;
Fot. Kazimierz Netka.
„Badanie jakości wód rzeki Raduni”;
Fot. Kazimierz Netka.
„Jakość wód w obszarach przemysłowych”; „Pomiary jakościowe wód deszczowych”; „Prace hydrotechniczne oraz melioracyjne na budowach infrastrukturalnych”; „Konflikt o wodę egipsko-etiopski”; „Eutrofizacja wód – przyczyny i skutki”; „Subiektywny przegląd aktualnie prowadzonych badań naukowych wykonywanych na potrzeby największych inwestycji budownictwa morskiego”; „Zarządzanie wodą w trakcie prowadzenia prac przy Przebudowie Nabrzeża Szyprów w Gdańsku”; „Ograniczenie zanieczyszczeń pochodzenia rolniczego – działania edukacyjne projektu LIFE Pilica”; „Zabezpieczenie środowiska naturalnego podczas prowadzenia prac hydrotechnicznych”; „Wpływ Inwestycji lokalnych, publicznych i samorządowych na stan wód powierzchniowych na przykładzie rzeki Wietcisa”; „Podatność wód podziemnych na zagrożenia geogeniczne i skutki zmian klimatycznych w strefie nadmorskiej Morza Bałtyckiego”; „Ujęcia wód podziemnych”; „Projektowanie stref ochronnych ujęć na przykładzie ujęcia komunalnego w Straszynie”.
Celem konferencji naukowo – technicznej Woda dla pokoju. Dostępność i zanieczyszczenia było podniesienie świadomości na temat gospodarowania zasobami wodnymi na terenie województwa pomorskiego, jej dostępności oraz czystości. Główni organizatorzy: Pomorska Rada Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT w Gdańsku oraz Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych Oddział Gdańsk.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: netka.gda.pl