Zdrowie publiczne, gospodarka wodna, transport i energetyka – to sektory najbardziej zagrożone zmianami klimatu w największych polskich miastach.

Resort środowiska przedstawił wyniki pierwszego etapu prac nad projektem „Opracowanie Miejskich Planów Adaptacji do zmian klimatu dla 44 miast liczących powyżej 100 tys. mieszkańców.” Z analizy wynika, że najbardziej wrażliwe na zmiany są sektory zdrowia publicznego, gospodarki wodnej, transportu i energetyki.

„Celem oceny wrażliwości największych polskich miast na zmiany klimatu jest wskazanie działań adaptacyjnych, które będą adekwatne do potrzeb miast” – podkreślił Paweł Sałek, wiceminister środowiska, pełnomocnik rządu ds. polityki klimatycznej.

Krystian Szczepański, dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, lidera Konsorcjum realizującego projekt powiedział, że opracowane analizy są lokalnymi dokumentami strategicznymi. „Staramy się określić, jak miasto jest wrażliwe na zjawiska ekstremalne związane ze zmianami klimatu” – dodał.

Najgroźniejsze podtopienia, powodzie i upały

W kwietniu rozpoczął się pierwszy cykl warsztatów w miastach, podczas których eksperci, wspólnie z pracownikami samorządów, stawiali diagnozę zagrożeń dla miast wynikających ze zmian klimatu. Dyskusje pokazały, że największym  niebezpieczeństwem dla aglomeracji są podtopienia i powodzie. Mają one negatywny wpływ nie tylko na stan mienia mieszkańców, ale mogą także powodować dotkliwe straty gospodarcze, np. w postaci czasowych przerw w produkcji.

Upały to drugie z ważnych zagrożeń, które wpływają na  funkcjonowanie miasta i gospodarki. W szczególności wrażliwe są sektory transportu i energetyki. W przypadku energetyki oddziaływanie upałów związane jest ze zwiększonym zapotrzebowaniem na energię elektryczną wykorzystywaną na potrzeby klimatyzacji. To także występujący deficyt wody, którą większość z elektrowni konwencjonalnych wykorzystuje na potrzeby chłodzenia urządzeń technologicznych. Połączenie tych dwóch czynników coraz częściej prowadzi do czasowych ograniczeń w dostawie prądu w najbardziej upalne dni.

Przegrzewanie się silników i innych urządzeń technicznych, deformacje torów w przypadku dróg szynowych, ale przede wszystkim  pogarszający się komfort podróży pasażerów, pracy kierowców i pracowników obsługi to główne wpływy upałów na sektor transportu.

Ekstremalne temperatury, zarówno latem, jak i zimą oraz ich gwałtowne skoki, mają także negatywny wpływ na zdrowie ludzi. Dla osób starszych, uskarżających się na choroby układów krążenia i oddechowego oraz dla małych dzieci mogą stanowić nawet zagrożenia życia.

Miasta wybierają wrażliwe sektory

Na ilustracji: Slajd z prezentacji, która przedstawiła w Gdańsku Halina Burakowska – dyrektor Oddziału Morskiego Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Gdyni.

W ramach projektu Ministerstwa Środowiska eksperci starają się jak najlepiej poznać miasto, jego problemy, zdefiniować zagrożenia i ocenić wrażliwość poszczególnych sektorów na zmiany klimatu. Analizują dostępne dane, mapy, materiały oraz dokumenty strategiczne i planistyczne. Jednak to miasta mają decydujący głos w wyborze wrażliwych sektorów/obszarów, dla których – w kolejnych etapach – planowane będą działania adaptacyjne.

„Liczymy na aktywny udział samorządów w opracowaniu skutecznych planów adaptacji, a także na udział społeczeństwa w późniejszym procesie wdrażania tych planów adaptacji do zmian klimatu” – mówi wiceminister Paweł Sałek.

Zmiany klimatyczne wpłyną na jakość życia w miastach

Dotychczas przeprowadzone warsztaty pokazują, że obszary wskazywane w miastach odnoszą się przede wszystkim do jakości życia i poziomu podstawowych usług komunalnych.

W Częstochowie za sektory najbardziej wrażliwe na zmiany klimatu uznano zdrowie publiczne, gospodarkę wodną, transport i energetykę.

W Legnicy miejsce energetyki na liście wrażliwych sektorów zajęły natomiast „tereny zabudowy mieszkaniowej o wysokiej intensywności”, gdzie obniżony jest komfort życia mieszkańców.

Rzeszów wśród swoich priorytetów wymienił turystykę (rekreację). Wrocław zgłosił problemy związane z infrastrukturą i budownictwem mieszkaniowym.

Zdrowie publiczne, gospodarka wodna, transport i tereny intensywnej zabudowy mieszkaniowej to również obszary najbardziej wrażliwe na zmiany klimatu wskazane w Krakowie oraz w Łodzi.

W Słupsku, jako jeden z najbardziej wrażliwych elementów miasta, wymieniono z kolei różnorodność biologiczną. Wskazano, że niestabilność klimatu ma negatywny wpływ na ekosystemy w mieście. W Zabrzu, poważne zagrożenia zdiagnozowano w przypadku gospodarki wodnej, transportu, energetyki i terenów mieszkaniowych.

Diagnoza to pierwszy krok

Dla wszystkich miast bardzo ważna jest odpowiedź na pytanie, jak dostosować się do zmian klimatu. W kolejnych etapach realizacji projektu eksperci Konsorcjum wraz z przedstawicielami aglomeracji będą wspólnie poszukiwać rozwiązań, które zwiększą potencjał adaptacyjny miast oraz poprawią skuteczność reagowania na ekstremalne zjawiska pogodowe.

Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców to nowatorski projekt Ministerstwa Środowiska, którego głównym celem jest ocena wrażliwości na zmiany klimatu 44 największych polskich miast i zaplanowanie działań adaptacyjnych, adekwatnych do zidentyfikowanych zagrożeń.

Ze względu na swoją skalę jest to jedyna inicjatywa w Europie, w której Ministerstwo Środowiska wspiera władze i administrację lokalną koordynując działania przystosowawczych do skutków zmian klimatu w kilkudziesięciu miastach jednocześnie.

mp/

Źródło: www.kurier.pap.pl