Fot. Kazimierz Netka.
Wraca pamięć po dawnym Gimnazjum Polskim Macierzy Szkolnej.
Na zdjęciu: Podpis dyrektora Jana Augustyńskiego – ostatniego przed wojną dyrektora Gimnazjum Polskiego w Wolnym Mieście Gdańsku. Źródło ilustracji: Archiwum Państwowe w Gdańsku. Fot. Kazimierz Netka
Zniszczyli je hitlerowcy w 1939 roku. Po II wojnie światowej pilniejszą sprawą była odbudowa zniszczonego Gdańska. Dopiero w 2004 roku oficjalnie zaproponowano rekonstrukcję tego symbolu Rzeczypospolitej w Gdańsku. Chodzi o Niebo Polskie na suficie auli w byłym Gimnazjum Polskim Macierzy Szkolnej w Wolnym Mieście Gdańsku, obecnie przy ul. Augustyńskiego w Gdańsku.
Fot. Kazimierz Netka
Dzisiaj już nie ma w tym gmachu żadnej szkoły. Budynek dawnego Gimnazjum Polskiego Macierzy Szkolnej jest przerabiany na potrzeby Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. I plany odnowy Nieba Polskiego się ziściły. Uroczyste odsłonięcie dzieła miało miejsce 8 maja 2018 roku – w obecności m.in. Marii Filarskiej-Chodakowskiej – absolwentki Gimnazjum Polskiego Macierzy Szkolnej z 1938 roku – od 1835 roku Gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego Macierzy Szkolnej w Gdańsku.
Fot. Kazimierz Netka
8 maja, godzina 14 Anno Domini 2018. W auli dawnego Gimnazjum Polskiego przy ul. Augustyńskiego 1 gromadzą się znamienici goście. Jest ksiądz arcybiskup Henryk Muszyński, który chwilę wcześniej otrzymał Honorowe Wyróżnienie za Zasługi dla Województwa Pomorskiego.
Podczas uroczystości w dawnym Gimnazjum Polskim spotkaliśmy też ostatniego dyrektora ostatniej szkoły, kultywującej w tym miejscu tradycje byłego Gimnazjum Polskiego w Wolnym mieście Gdańsku: Dariusza Różyckiego – obecnie dyrektora Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 w Gdańsku, przy ul. Hallera (tam wyprowadziło się Centrum Kształcenia Ustawicznego, gdy gmach dawnego Gimnazjum Polskiego przejął Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego).
Dyrektor Dariusz Różycki jest inicjatorem odtworzenia Nieba Polskiego. Jak nam powiedział pan dyrektor, starania o przywrócenie malowidła zaczęły się w 2004 roku, gdy z jego inicjatywy – Dariusza Różyckiego – jako dyrektora Centrum Kształcenia Ustawicznego Mechaników Elektryków w Gdańsku, postanowiono odtworzyć Niebo Polskie w kształcie przedwojennym. Wielu ludzi było zainteresowanych wsparciem tego przedsięwzięcia, między innymi ówczesny wojewoda, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, ksiądz prałat Henryk Jankowski też wspierał; Grupa Lotos; a pracowania profesora Andrzeja Dyakowskiego zrobiła odkrywkę.
Stwierdziliśmy że nie ma tego malowidła, a pozostały nieduże fragmenciki – jedna gwiazdka, niebieski element był – wspomina dyrektor Dariusz Różycki. Niestety, zmiany polityczne spowodowały, że tego nie zrobiliśmy, dlatego jestem zadowolony, że pan marszałek Mieczysław Struk dotrzymał słowa, bo w momencie kiedy przekazywaliśmy budynek Urzędowi Marszałkowskiemu, Mieczysław Struk zapowiedział, że będzie Niebo Polskie odtworzone, a jest ono świadectwem polskości Gdańska w okresie międzywojennym oraz ten budynek – Gimnazjum Polskie od 1922 roku i w 1935 roku powstaje aula, szkoła uzyskuje imię Józefa Piłsudskiego, a w 1938 roku Niebo Polskie zdobi sufit auli; ale zniszczone zostaje podczas wojny. Jedyna autentyczna rzecz – to obramowanie sceny; ono jest z czasów przedwojennych.
Fot. Kazimierz Netka
Jak napisano w folderze pt. Niebo Polskie” wydanym staraniem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, twórcami malowidła Niebo Polskie byli artyści: Bolesław Cybis oraz Jan Zamoyski. Odtworzenia tego dzieła podjęli się twórcy z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku: prof. Jacek Zdybel – kierownik zespołu; dr Anna Waligórska; mgr Aleksandra Kołwzan-Garczyńska; mgr Tomasz Kucharski; mgr Przemysław Garczyński; mgr Michał Wirtel; Władysław Tyrkin.
Niebo Polskie ma być pokazywane także podczas tegorocznej Nocy Muzeów, 19 maja.
Kazimierz Netka