Fot. Kazimierz Netka. 

Usuwanie azbestu wymaga postępowania według odpowiednich procedur. Zdejmowany z dachów eternit musi być odbierany przez wyspecjalizowane firmy

Od lat na niemal całym świecie trwają próby bezpiecznego unieszkodliwienia elementów zawierających azbest. Wiele tego kancerogennego minerału znajduje się np. w eternicie, na dachach. Pokruszenie eternitu, albo jego pożar, powodują przedostawanie się do atmosfery, a potem do naszych płuc, szkodliwych włókien azbestowych. Trzeba się pozbywać tego rodzaju wyrobów – unieszkodliwiać je w taki sposób, by nikt nie ucierpiał na zdrowiu, Jest to bardzo kosztowne i bez finansowego wsparcia, np. właściciele budynków pokrytych eternitem, nie poradziliby sobie. Dlatego, udzielane są dotacje ta takie działania.

Źródło ilustracji: WFOŚiGW w Gdańsku.

Pomorskie gminy otrzymają na usuwanie azbestu kolejne dotacje z Wojewódzkiego Funduszu Ochro0ny Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) w Gdańsku w łącznej wysokości niemal 3 mln zł. Dzięki temu usuniętych zostanie ponad 8 000 ton eternitowych pokryć dachowych zawierających włókna azbestowe. Najwięcej takich niebezpiecznych produktów zniknie w Brusach (około 430 ton) i w Chojnicach (350 ton) – wynika z informacji, które przekazała nam Urszula Pakulska – Główny Specjalista, Dział Rozwoju i Marketingu WFOŚiGW w Gdańsku:

– Gmina Brusy wzięła udział w konkursie wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców. Wielu z nich było zainteresowanych unieszkodliwieniem wyrobów azbestowych z terenu ich nieruchomości. W ramach tego konkursu nasi mieszkańcy zamierzają wymienić połacie dachów eternitowych o łącznej powierzchni ponad 32 000 m2! Usuwanie azbestu jest nie tylko kosztowne, ale też wymaga określonych procedur. Eternit musi być odbierany przez wyspecjalizowane firmy. Konkurs ogłaszany przez WFOŚiGW w Gdańsku usprawnia proces usuwania tego niebezpiecznego wyrobu z otoczenia człowieka – tłumaczy burmistrz Brus Witold Ossowski.

To kolejna edycja konkursu, w ramach którego Fundusz wspiera lokalne samorządy w ich staraniach o zminimalizowanie oddziaływania azbestu na ludzi i środowisko.

– Od wielu lat nasz konkurs cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem pomorskich gmin. Tak było także i w tym roku. Dofinansowanie na unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest otrzymało od nas niemal 100 lokalnych samorządów. Usuwanie eternitu to bardzo kosztowny proces, bez naszej pomocy gminy i mieszkańcy nie poradzą sobie z tym problemem. Bardzo zależy nam na jego rozwiązaniu, gdyż jest to nie tylko kwestia ochrony środowiska, ale również zdrowia mieszkańców Pomorza – zapewnia Szymon Gajda, prezes WFOŚiGW w Gdańsku.

Od 2007 roku WFOŚiGW w Gdańsku w ramach konkursu „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu województwa pomorskiego” udzielił 24 mln zł dofinansowania na usunięcie i unieszkodliwienie 44 500 ton niebezpiecznych odpadów.

Budżet konkursu to środki gdańskiego WFOŚiGW oraz udostępnione przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach „Ogólnopolskiego programu finansowania wyrobów zawierających azbest”.

Lista gmin, które otrzymały dofinansowanie znajduje się w dziale Konkursy.

223 000 – tyle ton odpadów azbestowych pozostało jeszcze do unieszkodliwienia w województwie pomorskim, z czego 187 500 ton znajduje się na terenach osób prywatnych. Najwięcej w gminach wiejskich Puck i Chojnice – 7 000 ton, a także w Pelplinie, Kartuzach, Sierakowicach, Tczewie – 6 000 ton.

Azbest szeroko stosowany był w budownictwie w latach 60. ubiegłego wieku. Jego właściwości spowodowały, że był wykorzystywany do produkcji materiałów ogniochronnych, a w połączeniu z cementem również do wyrobu materiałów budowlanych i wykończeniowych. W Polsce 96% wyrobów zawierających azbest stanowią płyty azbestowo-cementowe.

Azbest jest szkodliwy dla zdrowia, może być przyczyną licznych chorób. Niebezpieczeństwo pojawia się na skutek rozpylania w powietrzu włókien azbestowych, uwalnianych w procesie produkcji, obróbki i eksploatacji wyrobów zawierających azbest, a także podczas ich uszkodzenia lub korozji. Szkodliwość włókien azbestowych zależy od ich średnicy i długości. Najbardziej niebezpieczne są włókna długie i cienkie. Przenikają do płuc i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują różne schorzenia. Skutki szkodliwego działania azbestu nie muszą być natychmiastowe. Mogą się ujawnić nawet po kilkudziesięciu latach. Azbest uznawany jest za substancję rakotwórczą.

Warto zaznaczyć, że eternit, który nie jest eksploatowany, nie zagraża zdrowiu i życiu człowieka.

W Polsce od 13 lat istnieje zakaz stosowania azbestu. Wyroby azbestowe muszą być usunięte do końca 2032 roku. Ten obowiązek oraz koszty z tym związane spoczywają na właścicielach nieruchomości. Istnieje możliwość uzyskania dofinansowania na prace związane z demontażem, transportem i unieszkodliwieniem azbestu. Jedną z nich jest właśnie ogłaszany co roku konkurs Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku – poinformowała Urszula Pakulska – Główny Specjalista, Dział Rozwoju i Marketingu WFOŚiGW w Gdańsku.

Fot. Kazimierz Netka.

Materiały zawierające azbest stosowano powszechnie także w motoryzacji, np. do produkcji klocków hamulcowych. Jako produkt przeciwpożarowy, produkowano też koce tzw. azbestowe, które zalecano do używania przy tłumieniu ognia.

W Gdańsku, z płyt zawierających azbest, zbudowano hotelowce m.in. w dzielnicach Rudniki i Brzeźno. Obiekty te zdemontowano, przestrzegając ściśle odpowiednich środków ostrożności, by włókna azbestowe nie dostały się do płuc osób rozbierających budynki, a także do atmosfery.

Produkty zawierające azbest używano również przy montażu statków. Kiedyś taką jednostkę zawierającą azbest próbowano wprowadzić do jednej z trójmiejskich stoczni.

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl