Fot. Kazimierz Netka.
Nowe spojrzenia na ekożycie w przyszłości
Fot. Kazimierz Netka.
Po raz szósty zorganizowano w Gdańsku Pomorskie Eko Forum. Głównym organizatorem tego wydarzenia był Związek Miast i Gmin Morskich, a przygotowała całość prezes Agnieszka Orłowska, przy wydatnym wsparciu różnych firm oraz instytucji.
Pierwszego dnia, czyli 16 listopada, można było zwiedzić Port Czystej Energii w Gdańsku, gdzie powstaje jedna z najnowocześniejszych w Europie spalarnia odpadów – na terenie Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku Szadółkach. Tam ten rozwija się sortownia odpadów, dzięki której Zakład ten stanie się fabryką przetwórczą.
O szczegółach była mowa 17 listopada, w halach Centrum Kongresowo-Wystawienniczego AmberExpo Międzynarodowych Targów Gdańskich. Forum prowadził red. Tomasz Galiński.
Fot. Kazimierz Netka.
Doświadczeniami, spostrzeżeniami, planami rozwoju dzielili się przedstawiciele świat nauki, samorządów, Marynarki Wojennej, przedsiębiorstw, a także młodzieży.
Fot. Kazimierz Netka.
Otwarcia Forum dokonali reprezentanci władz województwa, Gdańska i organizatorów: Józef Sarnowski – wicemarszałek województwa pomorskiego; Alan Aleksandrowicz – prezes Związku Miast i Gmin Morskich; Agnieszka Owczarczak – przewodnicząca Rady Miasta Gdańska; Aleksandra Dulkiewicz – prezydent Gdańska (zdalnie).
Fot. Kazimierz Netka.
Wstępem do części prezentacyjno – debatowej VI Pomorskiego Eko Forum był wykład pt. „Europejski Zielony Ład – wyzwania i szanse” wygłoszony przez prof. Sylwię Mrozowską z Uniwersytetu Gdańskiego:
Fot. Kazimierz Netka.
Pani profesor zaproponowała powołanie jednostki, która wspierałaby obywateli, przedsiębiorstwa i gminy, a także informowała obywateli co to jest europejski zielony ład. EZŁ to bowiem podstawa do tworzenia nowych sektorów gospodarki, offshore – morskich elektrowni wiatrowych, gospodarki wodorowej, budowy elektrowni jądrowych. Europejski zielony ład to ogromna szansa dla nas, jeśli chodzi o innowacje, inwestycje – powiedziała prof. Sylwia Mrozowska.
Fot. Kazimierz Netka.
O tym, jak można wprząc wodór do gospodarki, mówiła Anna Rozkosz – dyrektor ds. rozwoju w Metacon Pure Energy, podczas prezentacji: „Wodór jako paliwo alternatywne” i wykładu: „Stacje tankowania wodorem czyli nowa perspektywa rozwoju transportu niskoemisyjnego dla gmin”.
Fot. Kazimierz Netka.
Liczą się istotne zalety pojazdów na wodorowe ogniwa paliwowe. Pojazdy takie pokonują duże odległości, można je szybko zatankować. Stacje tankowania mogą funkcjonować na dotychczasowych stacjach paliw – uzasadniała pani dyrektor Anna Rozkosz.
Czy gmina może być niezależna energetycznie? Takie szanse daje produkcja wodoru na potrzeby lokalnego ciepłownictwa, paliw alternatywnych. Mówiła o tym Karolina Talarek – dyrektor do spraw inwestycji w Eurowind Energy, w wykładzie: Gmina niezależna energetycznie –produkcja wodoru na potrzeby lokalnego ciepłownictwa, paliw alternatywnych. Park Energetyczny w Gminie”.
Fot. Kazimierz Netka.
Pani dyrektor przedstawiła założenia dyrektywy EED, dotyczące zmiany dotychczasowej definicji systemu ciepłowniczego i chłodniczego. Przypomniała też jeżdżące w Polsce autobusy bezemisyjne: Solaris, Sancity, Neobus. Zaapelowała, żeby podczas planowania morskich elektrowni wiatrowych, nie zapominać o onshore, czyli budowy takich wiatraków na lądzie.
Duża nadzieja i możliwości są w Lasach Państwowych. Jakie? O tym mówił dyrektor Jerzy Fijas z Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, w wykładzie pt. „Las Wodoru oraz Leśna Dolina Wodorowa jako kluczowy element ekosystemu produkcji wodoru dla gmin na cele transportowe oraz grzewcze”. Lasy Państwowe, od 2016 roku realizują projekt „Las Energii”.
Fot. Kazimierz Netka.
– Mamy świadomość potencjału, którym dysponujemy na co dzień – mówił dyrektor Jerzy Fijas. Zaapelował do samorządowców, by wspólnie z Lasami Państwowymi realizowali projekty w zakresie OZE. Lasy mogą udostępniać tereny pod instalacje fotowoltaiczne, wiatraki; włączać się w tworzenie rozproszonych klastrów energii. Teraz Lasy realizują kilka projektów pilotażowych w zakresie farm lądowych elektrowni wiatrowych. Mały hub wodorowy przygotowywany jest na potrzeby Górnośląskiego Związku Metropolitalnego
Ta część Forum została zakończona debatą, w której uczestniczyli: 
Fot. Kazimierz Netka.
Anna Rozkosz – dyrektor w Metacon; Małgorzata Szambelańczyk – prezes zarządu Eurowind Energy Sp. z o.o.; dyrektor Jerzy Fijas – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Prowadzącym był red. Tomasz Galiński.
Nie zabrakło też konkretnego czynu. Podczas VI Pomorskiego Eko Forum, posadzono przed AmberExpo dęby oraz inne rośliny:
Fot. Kazimierz Netka.
Po przerwie głos zabrał Piotr Dembiński – dyrektor ds. handlu w Gdańskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., na temat: „Oszczędzanie energii w kryzysie, czyli jak być smart (city)”.
Fot. Kazimierz Netka.
Mówiąc m.in. o rozproszonych źródłach ciepła, w tym na przykładzie systemu ciepłowniczego Tczewa, pan dyrektor poinformował o budowie elektrowni fotowoltaicznej w miejscowości Rajkowy. Podkreślił, że świat się zmienia po kryzysie energetycznym. Będą inne oczekiwania – stwierdził.
Gdańsk jest i powinien być wzorem dla innych gmin nie tylko w Pomorskiem, ale również w kraju. I tak jest. Mówił o tym Marcin Sadłowski – dyrektor Biura Energetyki w Urzędzie Miejskim w Gdańsku, poruszając zagadnienie: „Transformacja energetyczna Gdańska”.
Fot. Kazimierz Netka.
Gdańsk ma się stać miastem samowystarczalnym, jeśli chodzi o energetykę. W tym zakresie opierał się będzie na dwóch zasadniczych filarach: produkcji energii jaka odbywa się i będzie rozwijana w Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku Szadółkach, w Porcie Czystej Energii oraz w Oczyszczalni Ścieków Wschód, a także poprzez rozwój wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, w tym wodoru oraz ogniw fotowoltaicznych.
Interesujące było spojrzenie na budowę i funkcjonowanie farm morskich elektrowni wiatrowych. Mówił o tym, w wykładzie pt. „Morska energetyka wiatrowa jako ważny element systemu energetycznego – kmdr dr inż. Rafał Miętkiewicz, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni.
Fot. Kazimierz Netka.
1 gigawat z morskich elektrowni wiatrowych to taka ochrona klimatu, jaką daje 1 milion drzew, pochłaniających dwutlenek węgla. Bałtyk jest jednym z najlepiej rokujących północnych mórz, jeśli chodzi o energetykę wiatrową. Jednak duże uzależnienie się Polski od tego zasobu, może być niebezpieczne. Urządzenia morskiej energetyki wiatrowej łatwo da się zepsuć. Odsłonimy więc sobie „miękkie podbrzusze”, bo dywersanci mogą uszkodzić podwodne instalacje. A że takie działania są możliwe, świadczy podziurawienie gazociągu Nord Stream. Mimo to, morska energetyka wiatrowa powinna stać się polską inteligentną specjalizacją.
Fot. Kazimierz Netka.
Unikatowym wzorem do naśladowania może być gmina Przywidz. Takie wnioski można wysnuć, wysłuchawszy wykładów na temat „Energetyczna gmina – budowa lokalnych wspólnot energetycznych w projekcie SERENE”, który wygłosili: Marek Zimakowski – wójt gminy Przywidz oraz prof. Grzegorz Żywica – pracownik naukowy Instytutu Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk. Niestety, gdy dokonania Przywidza były przedstawiane, na sali było niewielu samorządowców.
Następnie odbyły się kolejne Ekorozmowy, które prowadziła prof. Sylwia Mrozowska z Uniwersytetu Gdańskiego.
Fot. Kazimierz Netka.
Uczestniczyli w nich: Mariusz Sadłowski – dyrektor Biura Energetyki Miasta Gdańska; kmdr dr inż. Rafał Miętkiewicz z Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni; Marek Zimakowski – wójt Gminy Przywidz; dr hab. inż. Grzegorz Żywica pracownik naukowy Instytutu Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk; Piotr Dembiński – dyrektor ds. handlu w Gdańskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej; Sławomir Kiszkurno – prezes zarządu Port Czystej Energii Sp.z o.o.; Grzegorz Orzeszko – prezes Zakładu Utylizacyjnego Sp.z o.o.
Kolejne ważne zagadnienie miało tytuł: Gminy w obliczu zmian klimatu.
Poziom morza wzrasta.
Fot. Kazimierz Netka.
Poza Instytutem Ekologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie, prawie nikt nie zauważa przyrostu Bałtyku – usłyszeli zebrani podczas wystąpienia pt. „Zadbaj o dobry klimat w swojej gminie! Wykorzystaj potencjał deszczu”, autorstwa Wojciecha Falkowskiego – prezesa Ecol-Unicon Sp.z o.o. Za 30 – 40 lat najniżej położone tereny w centrum Gdańska mogą być zalewane wodą z Motławy.
Parkowanie w miastach jest coraz trudniejsze. Co trzeba zrobić, by rozwinęło się ekoparkowanie? Powiedział o tym Maciej Zawadzki, prezes zarządu spółki APCA.
Fot. Kazimierz Netka.
Przykładem zdalnego zarządzania może być parking NDI przy Molo w Sopocie. Parking ten zarządzany jest zdalnie, z Warszawy.
Jak tworzyć błękitno – zieloną infrastrukturę w mieście? Jak wykorzystać budżet obywatelski? Wykład na ten temat wygłosił prof. Piotr Lorens – architekt miasta Gdańska:
Fot. Kazimierz Netka.
Żeby rozwijać ów ekologiczny system funkcjonowania, skutecznie zapobiegać zalewaniu miasta, konieczne są zmiany w przepisach. Zdaniem prof. Piotra Lorensa, niewykluczone, że trzeba by odejść od konstytucyjnej zasady poszanowania prawa własności. To byłby fundamentalny, iście kopernikański przewrót. Inaczej jednak będziemy doświadczać konsekwencji zmian klimatycznych.
Na to wszystko potrzeba pieniędzy. Jak je uzyskiwać? Mówił Szymon Gajda – prezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, w wykładzie pt. „Możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych na finansowanie inwestycji gminnych z zakresu ochrony środowiska”.
Fot. Kazimierz Netka.
Ponadto, warto korzystać ze wsparcia udzielanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który przyjmuje wnioski o wsparcie na realizacje projektów z około 120 różnych dziedzin – zachęcał prezes Szymon Gajda.
Ekorozmowy. Prowadzący: red. Tomasz Galiński.
Fot. Kazimierz Netka.
Uczestnicy: Wojciech Falkowski – prezes zarządu Ecol-Unicon Sp.z o.o.,; Sylwia Molewska – prezes zarządu Fundacji Biznes dla Klimatu; prof. dr hab. inż. arch. Piotr Lorens – Urząd Miejski w Gdańsku; Maciej Zawadzki – prezes zarządu APCOA Sp. z o.o.; Szymon Gajda – prezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
Podczas Pomorskiego Eko Forum, odbyła się też debata młodzieży, z udziałem m.in. prof. Jana Hupki z Politechniki Gdańskiej.
Fot. Kazimierz Netka.
Wśród uczestników zauważyliśmy też Sławomira Kiszkurno – prezesa Portu Czystej Energii – spółki realizującej budowę jednej z najnowocześniejszych w Polsce i Europie spalarni odpadów, czyli zakładu termicznego zagospodarowania części odpadów komunalnych, mającego przetwarzać na ciepło 160 000 ton odpadów energetycznych rocznie, tych nadających się do przetworzenia na energie cieplną.
Z tej spalarni, będącej jednym z największych w kraju przedsięwzięciem realizowanym w ramach PPP – partnerstwa publiczno-prywatnego – skorzysta blisko 40 gmin.
Fot. Kazimierz Netka.
Nie wszystkie gminy z woj. pomorskiego (jest ich 123) zgodziły się wesprzeć ten projekt i przekazywać do gdańskiej spalarni swe odpady, bo ceny wydawały się im za wysokie. Teraz, gdzie indziej zapłacą nawet dwa razy więcej niż w Gdańsku. Zdaniem prezesa Sławomira Kiszukrno, w Pomorskiem mogłaby powstać jeszcze jedna taka spalarnia. Port Czystej Energii uruchomi swoja już za rok – powiedział pan prezes w wykładzie: „Synergia energetyczno-odpadowa w gminie”.
Fot. Kazimierz Netka.
Spalarnia w Gdańsku powstaje tuz obok Zakładu Utylizacyjnego, Jak ten zakład funkcjonuje, mówił jego prezes, Grzegorz Orzeszko, w wykładzie: „Wpływ segregacji odpadów na możliwości przetwarzania odpadów w instalacji komunalnej”. ZUT przekształca się powoli w przedsiębiorstwo produkcyjne.
Sporo powodów do chwalenia się miał też prezes Zakładu Usług Komunalnych w Wejherowie.
Fot. Kazimierz Netka.
Tam zrodził się pomysł na ekofabrykę, której kluczowym elementem jest PSZOK. Temat wystąpienia brzmiał: „EKOFABRYKA – PSZOK wzorcowy” a jego autorem był Andrzej Gorczycki – prezes zarządu Zakładu Usług Komunalnych w Wejherowie
Na zakończenie przewidziano kolejne Ekorozmowy. Prowadzący Tomasz Galiński. Uczestnicy, według programu: Michał Dąbrowski, Prezes Zarządu Polskiej Izby Gospodarki Odpadami, Sławomir Kiszkurno – prezes zarządu Port Czystej Energii Sp. z o.o.; Grzegorz Orzeszko – prezes zarządu Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku Sp. z o.o.; Andrzej Gorczycki – prezes zarządu Zakładu Usług Komunalnych w Wejherowie; dr inż. Anna Kamińska – kierownik w Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku.
Fot. Kazimierz Netka.
Na zakończenie ogłoszono konkurs dla gmin pt. „Klimatyczna gmina 2023”. Rozstrzygnięcie nastąpi za rok.
Kazimier Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl