Polsko-Szwedzka Izba Gospodarcza proponuje nam inne podejście do rozwijania innowacyjności. Nie gigantyczne szklane domy, ale konkretne działania mogą zaowocować wynalazkami.
Szwedów rozsławił Alfred Nobel, nas – Maria Skłodowska-Curie. Czy nadal jesteśmy na podobnych poziomach biznesu i nauki?
Jak współpracują Polska i Szwecja, jakie są ich gospodarki – na tle Europy, świata, innowacyjności w innych państwach – takim zagadnieniom było poświęcone spotkanie pt. „Szwedzkie know-how a polskie przedsiębiorstwa i regiony. Inspiracje, innowacje i rozwój współpracy”, zorganizowane 7 listopada 2016 roku przez Polsko-Szwedzką Izbę Gospodarczą (PSIG) w Gdańsku. Zapraszała na nie Magdalena Pramfelt – prezes zarządu PSIG, honorowy konsul generalny Królestwa Szwecji w Polsce, konsul honorowy Królestwa Niderlandów w Gdańsku.
Pani Konsul Magdalena Pramfelt jest skandynawistką z wykształcenia. Niemal zawsze była związana ze Szwecją; studiowała tam i mieszkała bardzo długo, pracując zawodowo; m.in. jako dziennikarka w Telewizji Szwedzkiej, a także w Sekcji Polskiej Szwedzkiego Radia. Od dwóch lat (kadencja liczy 4 lata) jest prezydentem Stowarzyszenia Konsulów Honorowych w Polsce.
Fot. Kazimierz Netka
Słowo „Potop”, Henryk Sienkiewicz, Inflanty i Niderlandy oraz Zagłoba przychodzą tu od razu na myśl. Także: Alfred Nobel, Maria Skłodowska- Curie. No właśnie, dlaczego kiedyś i Polacy i Szwedzi jednakowo zasłynęli w nauce światowej, a dość bardzo się dzisiaj różnimy, jeśli chodzi o nowoczesność? Wszak Szwedzi szczycić się mogą właśnie swoim wynalazcą Alfredem Noblem, a my wspomnianą już Marią Skłodowską-Curie, a w mieście nad Wisła urodził się Mikołaj Kopernik – najsłynniejszy odkrywca we Wszechświecie – można powiedzieć. Można też powiedzieć, że nie położenie geograficzne wpływa na wynalazczość, na kreatywność, innowacyjność. I Skłodowska, i Sienkiewicz, otrzymali Nagrody Nobla. Więc dlaczego teraz Szwecja jest w innowacyjności w czołówce, nie tylko Unii Europejskiej, ale i świata, a dlaczego Polska – na jednym z ostatnich miejsc w UE pod tym względem?
Fot. Kazimierz Netka
Spotkanie 7 listopada miało pokazać naszym członkom i gościom, w tym z firmom ze stowarzyszenia Pracodawcy Pomorza (partner spotkania) jak rozwija się szwedzki rynek biorąc pod uwagę know-how, metody pomagające oszczędzać naturalne środowisko, o czym mówił Marcin Fronia z Norden Centrum, z którym współpracujemy – podsumowuje Magdalena Pramfelt – prezes Zarządu / VD Polsko-Szwedzkiej Izby Gospodarczej / Polsk-Svenska Handelskammaren. – Co do Izby – to ważna jest nasza działalność, która pogłębia współpracę gospodarczą pomiędzy Polską a Szwecją. Skupiamy członków zarówno z kapitałem szwedzkim jak Stena Line, Handelsbanken, Scandic ale również polskie, jak GFKM (Gdańska Fundacja Kształcenia Menedżerów), Wydawnictwo Bernardinum, Andrem A.B w dziedzinie elektrotechniki, firma realizująca m.in. projekty w Szwecji, Base Group, również współpracująca przez Bałtyk (eksport), Techno – Nauta, Olivia Business Centre, gdzie odbyło się spotkanie, a także inne jak Skrivanek, ArcelorMittal, a ostatnio dołączyli do nas: Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy, PKF, Sofitel Grand Sopot gdzie planujemy doroczne święto Św. Łucji – nasze brandowe wydarzenie – informuje prezes Magdalena Pramfelt. Do członków Izby ze szwedzkim kapitałem nalezy też firma Scania Production Słupsk SA, a wśród polskich Baumat (budowlana z Torunia, działająca na szwedzkim rynku, podobnie jak Andrem czy Base Group, która tam eksportuje). Więcej wiadomości można znaleźć na stronie WWW.psig.com.pl .
Fot. Kazimierz Netka
Izba proponuje szkolenia w zakresie ABC eksportu do Szwecji, ważne jest bowiem poznanie zasad na szwedzkim rynku, w tym dotyczących pracy, systemu podatkowego, współpracy ze związkami zawodowymi. Ale też poznanie możliwości działalności, w czym pomagają analizy rynkowe.
Lotnisko odgrywa znaczącą rolę w nawiązywaniu kontaktów biznesowych, kulturowych między Polska i Szwecja, Podobnie – linie promów morskich. A warto ze Szwedami się przyjaźnić…
Co nas łączy? Współpraca miast, współpraca wokół Bałtyku, Partnerstwo Wschodnie, Współpraca gospodarcza i Polacy w Szwecji – wyliczała prezes Magdalena Pramfelt. – Przez ćwierć wieku zaliczałam się do tej grupy Polaków w Szwecji.
Fot. Kazimierz Netka
W 2015 roku produkt krajowy brutto w 38-milionowej Polsce wyniósł 593,3 mld USD, a w liczącej 10 mln obywateli Szwecji: 571 mld (według GUS, Statistiska centralbyrĺn, NBP). W Polsce PKB na mieszkańca wynosił w 2015 roku 14 581 USD, a w Szwecji: 47 737 USD. Stopa bezrobocia odpowiednio: 8,4 i 6,5 procent.
Fot. Kazimierz Netka
Na uwagę zasługuje porozumienie okrętowe pomiędzy firmą Saab i Polską Grupą Zbrojeniową. Dotyczy ono podjęcia ścisłej współpracy w zakresie produkcji nowych jednostek nawodnych oraz podwodnych dla polskiej Marynarki Wojennej (PMW) oraz klientów eksportowych – mówiła prezes Magdalena Pramfelt. – Kooperacja ma być w pracach rozwojowych i dążeniu do modernizacji Polskich Sił Zbrojnych. Dokument uwzględnia potrzeby Marynarki Wojennej, Sił Powietrznych oraz Wojsk Lądowych. PMW ma na stanie radary Sea Giraffe , pociski RBS15 Mk 3, a także bezzałogowy pojazd Double Eagle – produkcji Saab.
Saab buduje obecnie pierwszy okręt podwodny typu A26 dla Szwedzkiej Marynarki Wojennej oraz prowadzi modernizację szwedzkich okrętów podwodnych
Fot. Kazimierz Netka
Warto przyjaźnić się ze Szwedami, bo Szwecja jest tradycyjnie na czele tabeli wyników innowacyjności, sporządzonej przez Komisję Europejską. Wysoko uplasowały się również. Dania, Finlandia i Niemcy. Polska zajmuje miejsce od końca… Szwedzkie przedsiębiorstwa, które zmieniają świat to zarówno te z tradycją jak Electrolux, IKEA czy H&M, jak również najnowsze jak Spotify czy Solvatten. Co prawda, innowacyjność w Polsce rośnie z roku na rok, jednak dzieje się to wolniej niż wynosi średnie tempo dla UE. Najlepsze wyniki można zaobserwować, jeśli chodzi o edukację na poziomie średnim i wyższym. We wszystkich pozostałych grupach wskaźników Polska oceniana jest znacznie poniżej unijnej średniej. Szczególnie niekorzystna jest sytuacja dotycząca międzynarodowych patentów i licencji, a także związków między nauką i biznesem – wynika z prezentacji, przygotowanej przez prezes Magdalenę Pramfelt. Przy sporządzaniu tabeli wyników innowacyjności Komisja Europejska bierze pod uwagę wiele czynników, np. warunki dla rozwoju innowacji, powiązania biznesowe oraz ekonomiczne efekty innowacyjności.
Fot. Kazimierz Netka
Jak nas Szwedzi postrzegają? Oto przykłady ze spotkania 7 listopada: W 2013 r. Polska klasyfikowana była na 19. pozycji wśród krajów UE, gdzie średnie wydatki na B+R do PKB wyniosły 2,01 procent. Więcej niż Polacy wydają na B+R Turcy (0,95 proc.) czy Rosjanie (1,11 proc. PKB), a z krajów regionu najwięcej funduszy na ten cel poświęcają Czesi (1,91 proc.). Liderami są kraje skandynawskie (Dania, Szwecja i Finlandia), które jako jedyne poświęcają na B+R ponad 3 proc. PKB.
Zdaniem Magdaleny Pramfelt, powinniśmy zadbać np. o kapitał ludzi, o zachęty dla biznesu, o dojrzałość innowacyjną, o badania i rozwój. Potrzebni są w Polsce liderzy innowacji.
O relacjach Polska – Szwecja mówili także goście spotkania 7 listopada. Jednym z nich był Marcin Fronia – socjolog i politolog, pracownik IFiS PAN, który realizował projekty badawcze w Norwegii, Wielkiej Brytanii i Niemczech. Koordynował międzynarodowe projekty edukacyjne i badawcze. Brał udział w konsultacjach Banku Światowego oraz w kilku misjach obserwacyjnych OBWE. Jest członkiem Bałtyckiej Grupy Doradczej przy MSZ.
Natomiast Norden Centrum to niezależny ośrodek badawczo – edukacyjny wspierający modernizację społeczną i dialog ze Skandynawią, zajmujący się pogłębianiem i popularyzacją specyfiki nordyckiego modelu rozwoju oraz sposobami jego reformowania w obliczu wyzwań XXI wieku.
Fot. Kazimierz Netka
– Nie ma w Polsce think-tanku zorientowanego na kraje skandynawskie – powiedział Marcin Fronia – członek zarządu, dyrektor wykonawczy Fundacji Norden Centrum. – Mamy pomysł, by stworzyć niezależny ośrodek, zajmujący się pokazywaniem polskim odbiorcom, co jest ciekawego w krajach skandynawskich, godnego zainteresowania. Prowadzimy badania dla wojewódzkich urzędów pracy.
Norden Centrum zachęca, by brać wzór z tworzenia zielonych miejsc pracy w Szwecji. Warto, bo Szwecja jest krajem najbardziej innowacyjnym w Unii Europejskiej. Dlaczego? Bo stawia na edukację, a nakłady na badania i rozwój, na komercjalizacje badań naukowych, na relacje sektora nauki z gospodarka są jednymi z najwyższych na świecie i wynoszą ponad 3,2 procent PKB. W Polsce wskaźnik ten wynosi zaledwie 0,87 procent PKB.
– W Polsce poszliśmy nienajlepszą drogą, jeśli chodzi o wspieranie innowacyjności. Wybudowaliśmy bardzo duże parki naukowo – technologiczne. To ogromny potencjał infrastrukturalny, ale czy to są miejsca, gdzie powstają innowacje? Śmiem twierdzić, że niekoniecznie – powiedział dyrektor Marcin Fronia. – Chcę zwrócić uwagą na mechanizm klastrów w Szwecji. Ten system mógłby się rozwijać także w Polsce, gdyby udało się zmienić podejście do tego, jak w Polsce wytwarzać innowacje. Okazuje się, że duże parki technologiczne maja potencjał, ale być może powinny one funkcjonować inaczej, bo mogą zamienić się w „białe słonie”, generujące duże koszty utrzymania. Muszą zarabiać na siebie, wynajmując pomieszczenia, więc zaczyna brakować przestrzeni dla rozwoju innowacji.
W Szwecji, mnóstwo rzeczy, które są w codziennym użyciu, nie powstało w wielkich laboratoriach, parkach technologicznych po latach eksperymentów, ale zostało wymyślonych dzięki współpracy klastrowej gdzie trójkąt instytucje biznesu, samorząd, eksperci akademiccy potrafi odpowiedzieć na konkretne lokalne potrzeby, bez konieczności budowania niepotrzebnej infrastruktury.
Na spotkaniu zorganizowanym przez PSIG 7 listopada reprezentowany był też Kinnarps – największy w Europie dostawca kompleksowego wyposażenia miejsc pracy; stosujący szwedzkie wzornictwo, ergonomię, rygorystyczne wymagania środowiskowe, nową koncepcję pracy „Activity Based Working”. O tym mówiła podczas spotkania Anna Grodzka – dyrektor sprzedaży Regionu Północnego Kinnarps Polska.
Fot. Kazimierz Netka
– Nasi klienci mogą mieć pewność, że bierzemy odpowiedzialność na każdym etapie życia produktu – mówiła dyrektor Anna Grodzka. – Od zaprojektowania, wyboru surowców, poprzez produkcję, sprzedaż, dystrybucję, użytkowanie oraz to, co dzieje się z produktem po zakończeniu użytkowania. Dzięki własnym systemom produkcji i transportu oraz własnym kanałom sprzedaży możemy kontrolować kluczowe ogniwa łańcucha. Codziennie firma dostarcza wyposażenie 1800 stanowisk – to tak, jakby codziennie wyposażali kilkunastopiętrowy biurowiec.
Swe dokonania przedstawiła też IKEA – od wielu lat koncentrująca się na oszczędzaniu zasobów i tworzeniu lepszego życia na co dzień dla wielu ludzi. Interesujące i zaskakujące są jej osiągnięcia w energetyce. IKEA ma własne farmy wiatrowe, zamierza w 100 procentach zaspokajać z nich swe potrzeby energetyczne. W ciągu roku od wprowadzenia strategii zrównoważonego rozwoju – People&Planet Positive – koncern odnotował znaczne postępy. Prezentację na ten temat przedstawili Dana Korpacka i Rafał Romańczuk.
Szwedzi kojarzą się nam z czystością, z troską o naturalne środowisko. Mają jednak to, czego my się obawiamy: elektrownie jądrowe. Czy będą budowane następne? – zapytał Maciej Kazienko – zastępca prezesa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
Otóż, Szwecja postanowiła, że nowych reaktorów stawiać nie będzie. Zamierza jednak odnawiać te, które teraz funkcjonują Z elektrowni nuklearnych Szwecja czerpie 50 procent potrzebnej jej elektryczności.
Szwedzi chcą intensywniej korzystać z odnawialnych źródeł energii. Zamierzają rozbudowywać fotowoltaikę – czyli wykorzystywać energie słoneczną do wytwarzania prądu elektrycznego.
Fot. Kazimierz Netka
Jak Polsko-Szwedzka Izba Gospodarcza może pomagać polskim firmom? Przede wszystkim, posiada informacje o Szwecji, w tym dotyczące aktualności gospodarczych i współpracy polsko – szwedzkiej. Dostarcza wiedzy na temat zasad i możliwości działalności Szwecji. Informuje o targach i wydarzeniach w Szwecji. Oferta biznesowa PSIG obejmuje: analizy gospodarcze, pośrednictwo w wyszukiwaniu szwedzkich kontrahentów; rejestracje pracowników i firm na rynku szwedzkim z kontaktem ze szwedzkimi urzędami, negocjacje ze szwedzkimi związkami zawodowymi. Zajmuje się tez organizacją spotkań B2B, wizyt studyjnych i misji gospodarczych do Szwecji. Prowadzi szkolenia z zakresu: ABC EKSPORTU do Szwecji; różnic w zarządzaniu szwedzkimi i polskimi przedsiębiorstwami oraz dostosowaniu materiałów promocyjnych firmy na szwedzki rynek.
Kazimierz Netka