Źródło powyższej mapy: http://ec.europa.eu/transport/themes/infrastructure/ten-t-guidelines/corridors/corridor-studies_en .

Polska, w tym Pomorze, są coraz bardziej na peryferiach Unii Europejskiej. Z pominięciem naszych interesów tworzone są transkontynentalne układy transportowe. I chodzi tu nie tylko o Nord Stream. Będzie jeszcze gorzej jeśli damy się wpuścić w „kanał” o nawie: Wisła. Taka rzeka w strategicznych planach Komisji Europejskiej nie istnieje…

Inwestycyjny ster Portu Gdańsk.

Zachód nie czeka, aż z Wisły zrobimy sobie kanał. Buduje koleje. Na szczęście, polski rząd nadał priorytet kolejowemu otwarciu naszych portów morskich. Mamy więc szanse na skuteczne konkurowanie z portami Europy Zachodniej.
Kolejowe otwarcie polskich portów morskich jest realizowane. Potwierdzają to wiadomości, jakie przekazuje nam Zarząd Morskiego Portu Gdańsk. Niedawno otrzymaliśmy materiały, dotyczące modernizacji sieci kolejowej w tym przedsiębiorstwie, o strategicznym, międzynarodowym znaczeniu dla polskiej gospodarki. Gdybyśmy czekali na udrożnienie Wisły, już byśmy się znaleźli daleko w tyle – za portami Europy Zachodniej.

Na zdjęciu: Most dla pociagów nad Martwą Wisłą, wybudowany w ramach modernizacji linii kolejowej nr 226. Fot. Kazimierz Netka.

Duże znaczenie miała modernizacji linii kolejowej nr 226 Pruszcz Gdański – Port Północny. Teraz jest ciąg dalszy. Rząd i port w Gdańsku nie czekają aż Wisła nada się do transportu.

Na mapie powyżej: Kolejowe szlaki w europejskim korytarzu transportwym Morze Północne – Morze Bałtyckie. Jak widać, polskich portów na tej mapie (opublikowanej już w 2014 roku) nie ma. Nie zaplanowano też budowy lączników naszego wybrzeża z wspomnianym korytarzem. Jesteśmy zdani na własne siły. Źródło mapy: http://ec.europa.eu/transport/themes/infrastructure/ten-t-guidelines/corridors/corridor-studies_en

W października br. Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA. podpisał trzy umowy na dotację unijną, która umożliwi sfinansowanie inwestycji infrastrukturalnych zaplanowanych na najbliższy okres w – wynika z informacji, które otrzymaliśmy z tego przedsiębiorstwa. Uroczyste przekazanie umów podpisanych ze strony Brukseli nastąpi już niebawem – 22 listopada w Warszawie w Ministerstwie Rozwoju. Tym samym zapoczątkowany zostanie kolejny etap potężnego programu inwestycyjnego w Porcie Gdańsk, który potrwa do końca 2020 roku.
Na zdjęciu: Widok na Port Zewnętrzny w Gdańsku. Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

8 lipca 2016 Komitet Koordynacyjny CEF Transport CEF to skrót angielskiej nazwy programu finansowania: Connecting Europe Facility, a po polsku: Łącząc Europę) zatwierdził do dofinansowania ze środków Instrumentu „Łącząc Europę” listę projektów transportowych, wśród których znalazły się 3 projekty zgłoszone przez Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA. Spośród nich aż dwa dedykowane były infrastrukturze drogowej i kolejowej.
Jakie etapy przewidziano w ramach poszczególnych projektów, jaki zakres prac budowlanych i modernizacyjnych w nich uwzględniono oraz jakie zmiany w kontekście jakości infrastruktury dostępowej one przyniosą?

Planowane inwestycje w Porcie Morskim Gdańsk. Źródło ilustracji: www.portgdansk.pl

Pierwszy, o nazwie: „Rozbudowa i modernizacja sieci drogowej i kolejowej w Porcie Zewnętrznym w Gdańsku” to przedsięwzięcie o wartości ponad 28,7 mln EUR (z dotacją na poziomie 24,4 mln EUR), które będzie jednym z największych przedsięwzięć drogowo – kolejowych w zakresie inwestycji realizowanych przez port i obejmie łącznie 6 kilometrów torów i 10 kilometrów dróg. W sumie jest to aż 12 zadań, 7 drogowych i 5 kolejowych, przy czym dwa z nich nie będą realizowane z dotacji unijnych lecz w pełni finansowane przez port.
Fot. Kazimierz Netka.

Konieczna w związku z tymi planami, będzie nie tylko modernizacji istniejących już obiektów infrastrukturalnych, ale także budowa nowych, w celu poprawy dostępności drogowo – kolejowej do poszczególnych nabrzeży zlokalizowanych w głębokowodnej części portu.
W ramach nowych obiektów przewiduje się m.in. budowę 2 wiaduktów drogowych w ciągu ulicy Kontenerowej oraz nowoprojektowanej ulicy Nowa Portowa, która przebiegać będzie równolegle do głównej arterii komunikacyjnej w Porcie Zewnętrznym, tj. do Trasy Sucharskiego. Oba wiadukty umożliwiać będą bezkolizyjny ruch drogowy i kolejowy do terminalu kontenerowego DCT oraz w kierunku pozostałych terminali głębokowodnych znajdujących się w tej części portu. W chwili obecnej istniejące kolejowe ciągi komunikacyjne znajdują się w świetle drogi, co istotnie ogranicza równoległy ruch na obu szlakach tak kolejowym, jak i drogowym.
Fot. Kazimierz Netka.

Modernizacją objęte zostaną także dwa pozostałe wiadukty drogowe doprowadzające ruch do terminali zlokalizowanych w Porcie Zewnętrznym. Jednym z nich jest wiadukt w ciągu ulicy Portowa przechodzący nad torami kolejowymi i doprowadzający ruch samochodowy do terminalu masowego spółki Port Północny, nowo zbudowanego terminalu naftowego PERN oraz Pirsu LPG. Drugi z obiektów, to wiadukt w ciągu ulicy Kapitana Witolda Poinca usytuowany nad siecią rurociągów, doprowadzający ruch w kierunku Terminalu Paliw Płynnych. Oba wiadukty to obiekty inżynieryjne klasy C zbudowane w połowie lat 70. ubiegłego wieku i zaprojektowane przy założeniu maksymalnych nośności do 30 ton. Mając jednak na uwadze coraz większy ruch lądowy w porcie, postanowiono w ramach tej inwestycji podnieść klasę techniczną wiaduktów do poziomu A, tj. do nośności 50 ton. Takie parametry przyjęto również dla nowobudowanych wiaduktów doprowadzających ruch do pozostałych części Portu Zewnętrznego. Przy tej okazji kompleksowej modernizacji poddane zostaną także istniejące ulice, w ciągu których znajdują się w/w wiadukty. Niniejsze drogi zostaną dowiązane do Trasy Sucharskiego z uwzględnieniem przebudowy istniejących skrzyżowań.
Dodatkowo, w ramach przedsięwzięcia, uwzględniono przeprowadzenie kompleksowej rozbudowy ul. Kontenerowej doprowadzającej ruch do terminalu kontenerowego DCT, Pomorskiego Centrum Logistycznego oraz planowanego terminalu ładunków masowych typu agrospółki OT Logistics. W chwili obecnej przepustowość drogi jest niewystarczająca, dlatego też w projekcie uwzględniono jej poszerzenie poprzez dodanie drugiej jezdni. W efekcie końcowym uzyskamy ulicę dwujezdniową, po dwa pasy ruchu w każdym kierunku. Czteropasmowa arteria usprawni ruch dowozowo-odwozowy z terminali i niewątpliwie przyczyni się do poprawy jego bezpieczeństwa na tym odcinku.
Zarząd Morskiego Portu Gdańsk mając świadomość obecnego i prognozowanego na dalsze lata wzrostu ruchu samochodowego w porcie, w całym procesie inwestycyjnym dotyczącym infrastruktury drogowej uwzględnił, że drogi objęte tym przedsięwzięciem będą drogami o kategorii ruchu co najmniej KR5/KR6. W praktyce oznaczać to będzie możliwość poruszania się po nich co najmniej 330 sześcioosiowych samochodów 40-tonowych na jeden pas drogi na dobę. W przypadku dróg kategorii KR6 przepustowość ta będzie jeszcze wyższa. Każda z dróg posiadać będzie również maksymalne dopuszczalne w ruchu publicznym nośności na poziomie 115 kN na oś pojazdu.
Fot. Kazimierz Netka.

Jednak to nie wszystkie rozwiązania przewidziane w projekcie. Inwestycja docelowo obejmie także przedsięwzięcia służące poprawie jakości i przepustowości dróg kolejowych. Rozbudowana zostanie m.in. grupa torowa prowadząca do terminalu masowego spółki Port Północny. W efekcie doprowadzi to do zwiększenia przepustowości kolejowej i usprawni bieżącą pracę eksploatacyjną na dedykowanej grupie, która w chwili obecnej generuje największy ruch kolejowy w Porcie Gdańsk.
Fot. Kazimierz Netka.

Z racji planowanej budowy terminalu typu agrospółki OT Logistics modernizacji poddane zostaną także tory kolejowe prowadzące do terminalu. Jednak największa zmiana dotyczyć będzie układu kolejowego prowadzącego do terminalu kontenerowego. Tu przewidywana jest całkowita zmiana biegu torów. W chwili obecnej do terminalu prowadzi tylko jeden tor. Tymczasem docelowo planowane jest zwiększenie przepustowości szlaku kolejowego i podniesienie bezpieczeństwa w ruchu, bowiem dedykowany zostanie na całej długości drugi tor tak, by zapewnić możliwość równoczesnego dwukierunkowego ruchu pociągów na tym odcinku w układzie bezkolizyjnym z układem drogowym. Dodatkowo na terenach portowych, za stacją Port Północny i węzłem drogowym prowadzącym do tunelu pod Martwą Wisłą, (na styku Trasy Słowackiego z Trasą Sucharskiego), zaplanowano budowę trzech torów postojowych, umożliwiających oczekiwanie pociągów na obsługę w terminalach głębokowodnych. Niniejsza grupa torowa, usytuowana na przedpolu terminali w sposób nie zakłócający bieżącego ruchu, umożliwi także (oprócz funkcji postojowej) wykonywać niezbędne czynności techniczne i manewrowe przy składzie pociągu, o ile zajdzie taka potrzeba.
Na zdjęciu: Widok z biurowca Koga na niedokończoną ul. Andruszkiewicza. Fot. Kazimierz Netka.

Całe przedsięwzięcie dopełnione zostanie także inwestycjami zaplanowanymi przez Gminę Miasta Gdańska, które koncentrować się będą wyłącznie na poprawie dostępności drogowej. W ramach tego przedsięwzięcia Gmina przewiduje bowiem budowę ciągu dwóch ulic tj. ulicy Nowej Portowej oraz prostopadłej doń obecnej ul. Andruszkiewicza, której bieg postanowiono wydłużyć aż do terminalu kontenerowego wzdłuż Pomorskiego Centrum Logistycznego.
Niniejsze projekty będą skorelowane na punktach styku również z projektem zarządcy torów kolejowych PKP PLK S.A. (projekt pn. Poprawa dostępu kolejowego do Portu Gdańsk) dotyczącym modernizacji stacji obsługujących Port Gdańsk, w tym przypadku chodzi o stację PKP Gdańsk Port Północny.

Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

To potężne przedsięwzięcie dopełni również całość układu zrealizowanego już wcześniej przez Gminę Miasta Gdańska (Trasy Słowackiego i Sucharskiego), Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (obwodnica południowa Gdańska i autostrada A1) oraz PKP PLK (linia kolejowa nr 226). Tak powstały węzeł komunikacyjny stanowić będzie główną oś transportową ruchu przebiegającego przez Port Gdańsk i doń prowadzącego.
Jednak nie wyczerpuje to działań inwestycyjnych zaplanowanych przez port. O kolejnych przedsięwzięciach portu poinformujemy już niebawem – poinformował nas Zarząd Morskiego Portu Gdańsk.
Liczmy więc tylko na siebie. Pomoc unijna w ramach CEF przewidziana jest tylko dla portów. Nie mamy ani grosza z CEF na rzeki, ani na porty śródlądowe.

Nasze porty morskie nie uzyskają z CEF pieniędzy na budowy łączników z korytarzem transportowym Morze Czarne – Morze Bałtyckie. A pieniądze z CEF mogą otrzymać na to porty w Belgii, w Holandii, w Niemczech – na zachodzie nad Morzem Północnym oraz Litwa, Łotwa i Estonia – nad Morzem Bałtyckim. Nie uwzględniono też u nas portów żeglugi śródlądowej. Wyraźnie widać to na powyższej mapie. Źródło: http://ec.europa.eu/transport/themes/infrastructure/ten-t-guidelines/corridors/corridor-studies_en
Polskich portów morskich nawet nie zaznaczono na mapie, opublikowanej już w 2014 roku. Nie uwidoczniono też na niej polskich rzek. Nie mamy ich?! Za słabo negocjowaliśmy z Komisją Europejską.
Jak widać, polskie porty morskie dla transportowego korytarza lądowego Morze Północne – Morze Bałtyckie, nie istnieją. UE nie widzi też sensu wykorzystywania polskich rzek i śródlądowych portów do transeuropejskiego transportu. Miejmy to na uwadze. Budujmy szlaki kolejowe, które szybko zwiększą nasze możliwości przeładunkowe w portach. W trudnej sytuacji jest Port Morski Gdynia, który w znacznym stopniu zablokowaliśmy, budując Pomorską Kolej Metropolitalną i wpuszczając Pendolino na tory w Trójmieście. Utrudnieniem dla kolejowego transportu towarów w relacji Gdynia Port – centrum lądu, jest też, powstające obecnie, Forum Gdańsk. Kolejarze mówią, że od lat 70. ubiegłego wieku jest zarezerwowany teren pod budowę dodatkowych torów z Gdyni, przez centrum Trójmiasta, do centrum kraju. Oby nikt tej rezerwy gruntu sobie nie przywłaszczył…
Kazimierz Netka