Fot. Kazimierz Netka
Czołgi i rakiety pojadą do lamusa. Ludzie będą się zwalczać przy użyciu intelektów, a za narzędzie posłuży im internet. Już są tego dowody. Jak więc bezpiecznie prowadzić morski biznes?
Jak w czasach wojen internetowych zapewnić bezpieczeństwo gospodarce morskiej? To zagadnienie niezwykle ważne, ze względu na specyfikę przemysłów związanych np. z oceaniczną żeglugą pasażerską i handlową oraz z produkcją statków, a także z powodu znaczenia tychże dla gospodarki narodowej i przewidywaną rosnącą rolę portów i zakładów budujących jednostki pływające oraz obiekty offshore, czyli np., morskie elektrownie wiatrowe. Jak do tych problemów podejść? Jakie są zagrożenia cyberprzestępczością? O tym właśnie mówiono podczas II Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego, które które 10 stycznia 2019 roku odbyło się w Bałtyckim Porcie Nowych Technologii w Gdyni, należącym do Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Oto organizatorzy tego spotkania:
Fot. Kazimierz Netka
Forum poświęcono nie tylko tematyce bezpieczeństwa w gospodarce morskiej oraz praktycznym aspektom wdrożenia Ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa (KSC). Motywami przewodnimi tej konferencji stały się nowe technologie, ryzyka występujące w przemyśle morskim oraz kierunki działań na rzecz bezpieczeństwa i cyberbezpieczeństwa sieci IT/OT przemysłu morskiego, a także prace B+R (badawczo – rozwojowe) z zakresu pierwszej Inteligentnej Specjalizacji Pomorza – technologii offshore i portowo logistycznych. W wydarzeniu zorganizowanym przez PZU LAB SA, Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną, Port Gdańsk i NASK SA udział wzięło około 140 osób ze świata biznesu, nauki i administracji. Zwieńczeniem była debata poświęcona technologiom kosmicznym.
Fot. Kazimierz Netka
Jak przebiegały obrady? Przedstawia to program wspomnianego Forum. Przybyłych powitali m.in.: Przemysław SZTANDERA – Prezes Zarządu; Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o.; Dariusz GOŁĘBIEWSKI – Wiceprezes Zarządu; PZU LAB SA; Marek ZALIŃSKI – Członek Zarządu; NASK SA; Marcin OSOWSKI – Wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA; Piotr NOWAK – Wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia SA.
Fot. Kazimierz Netka
Rolę Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w procesie rewitalizacji przemysłu stoczniowego w Polsce na przykładzie Wyspy Ostrów przedstawił Paweł LULEWICZ – Wiceprezes Zarządu; Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o.
Fot. Kazimierz Netka
Bezpieczeństwo jako element budowy przewag konkurencyjnych polskiego przemysłu morskiego – to temat wykładu, który wygłosił Dariusz GOŁĘBIEWSKI – Wiceprezes Zarządu; PZU LAB SA.
Fot. Kazimierz Netka
Współpracę Portu Gdańsk ze startupami. Skuteczna metoda wdrażania technologii kosmicznych zaprezentował Marcin OSOWSKI – Wiceprezes Zarządu; Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA.
Fot. Kazimierz Netka
O tym, jak odbywa się zarządzanie ryzykiem jako narzędzie budowy wartości portów morskich w Polsce na przykładzie Zarządu Morskiego Portu Gdynia SA mówił Piotr NOWAK – Wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia SA.
Fot. Kazimierz Netka
„Postrzeganie bezpieczeństwa w branży stoczniowej przez podmioty międzynarodowe na przykładzie audytu JH143 przeprowadzonego w Gdańskiej Stoczni „Remontowa” im. J. Piłsudskiego SA – to temat wykładu który wygłosili Michał MAKOWSKI – Dyrektor Finansowy; Gdańska Stocznia „REMONTOWA” oraz Rafał ŻUCHOWSKI – Koordynator – Starszy Inżynier; PZU LAB SA.
Fot. Kazimierz Netka
Jak zapewniane jest bezpieczeństwo Terminala LNG w Świnoujściu – powiedział Grzegorz BŁĘDOWSKI – Dyrektor Operacyjny; Polskie LNG.
Fot. Kazimierz Netka
Kluczowe czynniki ryzyka w realizacji projektów morskich farm wiatrowych wskazał Mariusz WITOŃSKI – Prezes Polskiego Towarzystwa Energetyki Wiatrowej.
Fot. Kazimierz Netka
Założenia ustawy o KSC przedstawił Wiesław ŁODZIKOWSKI – Dyrektor Pionu Technologii NASK SA
Fot. Kazimierz Netka
Bezpieczeństwo przemysłowych sieci OT omówił Piotr JAGIELSKI – Dział Strategii i Rozwoju NASK SA.
Fot. Kazimierz Netka
Bezpieczeństwo funkcjonalne i cyberbezpieczeństwo systemów sterowania – to temat wykładu, który wygłosił prof. dr hab. inż. Kazimierz KOSMOWSKI z Politechniki Gdańskiej.
Fot. Kazimierz Netka
Odbyła się też DEBATA – cyberbezpieczeństwo w przemyśle – jak w praktyce realizować ustawę o KSC? Moderatorem był Marcin PISZCZ – Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy. Uczestniczyli w niej m.in.: Tomasz Huś – prezes zarządu PZU Lab SA, Piotr Nowak – wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdynuia, Maciej Sobecki – dyrektor ds. IT w Zarządzie Morskiego Portu Gdańsk SA, Marek Zaliński – członek zarządu NASK SA.
Fot. Kazimierz Netka
Case Study – Cyberbezpieczeństwo w polskim sektorze kosmicznym przedstawił Paweł PACEK – Wicedyrektor Agencji Rozwoju Przemysłu SA.
Fot. Kazimierz Netka
Debatę pt. Rozwój technologii kosmicznych w Polsce moderowała dr hab. Katarzyna MALINOWSKA z Akademii Leona Koźmińskiego. Uczestniczyli w tej debacie m.in.: Radosław Wika z Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej; Aleksandra Bukała – dyrektor z Creo Tech, Marcin Janicki z Centrum Studiów Kosmicznych Akademii Leona Koźmińskiego, Dariusz Gołębiewski z PZU Lab, Damian Szczerbaty z firmy Astronika, Paweł Pacek z Agencji Rozwoju Przemysłu.
Jak wynika z wypowiedzi uczestników Forum, ataki cyberprzestępców są bardzo prawdopodobne, Na przykład, z prezentacji, którą przedstawił Wiesław Łodzikowski – dyrektor Pionu Technologii NASK SA, dominują oszustwa komputerowe – ponad 45 procent wszystkich ataków, pishing – prawie 41 procent. W 2017 roku było łącznie aż 772 387 zgłoszeń pishingu w polskich sieciach. Tylko 8 procent przebadanych firm jesdt dojrzałych pod względem bezpieczeństwa informacji. 44 procent firm poniosło straty finansowe wskutek ataków; 21 procent padło ofiarą zaszyfrowania dysku (ransomware).
– Przemysł morski, podobnie jak inne branże, jest dzisiaj narażony na wiele niebezpieczeństw, w tym cyberataki. Dlatego firmy z tego sektora minimalizują ryzyka prowadzenia biznesu, stosując najnowsze rozwiązania, w tym technologie kosmiczne oraz innowacyjne projekty. Podczas II Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego w Gdyni przedstawiono także zaawansowanie prac na rewitalizowanych terenach postoczniowych na Wyspie Ostrów. Prowadzone tam przez Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną od połowy 2018 r. prace pozwolą nie tylko na produkcję okrętową, ale również na realizację projektów typu off-shore, m.in. budowę stacji transformatorowych dla bałtyckich projektów wiatrowych, co czyni ten projekt wyjątkową inwestycją – informuje Beata Ostrowska – główny specjalista ds. PR i komunikacji – Dział Parków Naukowo-Technologicznych w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej, w swym komunikacie na temat II Forum Bezpieczeństwa Przemysłu morskiego, przedstawiając też wypowiedzi:
Fot. Kazimierz Netka
– W działalności firmy jest wiele ryzyk, które zmaterializowane narażają biznes na straty finansowe. Stworzenie mapy ryzyk, umiejętne nimi zarządzanie przy wykorzystaniu najnowszych rozwiązań pozwalają firmie ograniczyć sytuacje, w których narażona jest ona na utratę nie tylko pieniędzy, ale i reputacji – powiedział, otwierając Forum Przemysław Sztandera, prezes Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Strefa oprócz możliwości skorzystania z ulg podatkowych i wsparcia inwestycji, oferuje firmom z branży morskiej bezpieczną infrastrukturę, przygotowując odpowiednio tereny inwestycyjne. Przykładem jest realizowany na Wyspie Ostrów projekt rewitalizacji terenów postoczniowych i przystosowanie ich do prowadzenia nowoczesnej produkcji stoczniowej. Prowadzone przez Strefę od połowy 2018 r. inwestycje na Wyspie Ostrów pozwolą nie tylko na produkcję okrętową, ale również na realizację projektów typu off-shore, m.in. budowę stacji transformatorowych dla bałtyckich projektów wiatrowych, co czyni ten projekt wyjątkową inwestycją.
Fot. Kazimierz Netka
– Wyspa Ostrów dysponuje niezwykłym potencjałem inwestycyjnym. Doskonale skomunikowana, leżąca w centrum Gdańska, z 550-metrowymi nabrzeżami Kaszubskim i Trawlerowym oraz Stocznią Gdańsk jest unikatowym na skalę europejską miejscem do produkcji stoczniowej i okołostoczniowej. Naszym zadaniem jest nie tylko przywrócenie tych terenów do życia, lecz także zapewnienie bezpiecznej produkcji – podkreśla Paweł Lulewicz, wiceprezes PSSE.
Obecnie trwają tam prace na powierzchni 5 ha. Powstają m.in. dwie nowoczesne płyty montażowe o łącznej powierzchni 20 tys. m kw, umożliwiające produkcję statków, bezpośrednio graniczące z nabrzeżami, co daje możliwość wodowania jednostek. Zakończyły się już prace przygotowawcze pod budowę płyty montażowej „A”, trwa niwelacja terenu pod płytę „B” oraz modernizacja i przebudowa hali nr 33. Po zakończonym remoncie dachu, przystąpiono do prac wewnątrz hali. Wymiana posadzki, powiększenie bram w elewacjach szczytowych, modernizacja zaplecza technologicznego przystosuje ją do budowy jednostek o długości do 90 m. Zakończyły się też prace przy remoncie elewacji i dachu zabytkowej hali nr 26 tzw. Ubotowni. W kolejnych etapach planowana jest odbudowa fragmentu Nabrzeża Kaszubskiego, remont Nabrzeża Trawlerowego, wzdłuż którego będą mogły powstawać statki o długości do 150 m oraz budowa nowej infrastruktury, m.in. dróg dla transportu ciężkiego.
Po zakończeniu całości prac teren będzie przystosowany do produkcji stoczniowej w oparciu o najnowsze technologie. Przemysł morski jest jedną z gałęzi, który czerpie coraz większe korzyści z wdrożenia innowacyjnych technologii, także tych kosmicznych. Niektóre rozwiązania, stworzone przez startupy, znalazły już zastosowanie w wielu firmach tego sektora. Port Gdańsk stosuje już m.in. Inteligentne Systemy Zarządzania Ruchem, które rozpoznają, kontrolują i zarządzają ruchem pojazdów na parkingach buforowych i terminalach Portu. Spółka zdecydowała się także na system czujników pomiaru emisji pyłu i odorów na terenie Portu, co pozwala kontrolować oraz analizować emisję przemysłową i stopień zanieczyszczenia powietrza, a w efekcie szybko reagować.
Fot. Kazimierz Netka
– Współpraca ze startupami jest dla nas bardzo istotna, ponieważ to właśnie tam drzemie potencjał innowacyjności – szczególnie w przypadku technologii kosmicznych, którymi coraz intensywniej interesuje się świat gospodarki, także morskiej. W technologiach kosmicznych upatrujemy nowych szans rozwoju – mówi Marcin Osowski, wiceprezes ZMPG.
Nowoczesne technologie otwierają przed firmami z branży morskiej nowe możliwości, ale z drugiej strony stwarzają nieznane dotąd pola zagrożeń cyberprzestępczych związanych z transmisją i przetwarzaniem danych. Sieci IT i przemysłowe OT są ze sobą coraz bardziej połączone, a technologie przemysłowe coraz częściej wykorzystują zalety pracy w sieci IT i Internecie. Nowe otoczenie technologiczno-informatyczne sieci przemysłowych zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia cyberprzestępczego ataku. W szczególności ataki na infrastrukturę krytyczną, w tym na infrastrukturę transportu morskiego, mogą prowadzić do nieobliczalnych konsekwencji ekonomicznych oraz zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Ochrona sieci i udoskonalanie ich zabezpieczeń, to wyzwanie dla wielu przedsiębiorstw, które będą musiały poradzić sobie z tym zagadnieniem, współpracując z operatorami telekomunikacyjnymi, takimi jak NASK SA, który dostarcza wyspecjalizowane usługi z zakresu bezpieczeństwa sieci.
– Rok 2019 będzie rokiem wyzwań technologicznych z zakresu cyberbezpieczeństwa. Katalizatorem tych wyzwań, z jednej strony jest dynamiczny wzrost wykorzystania Internetu w przemyśle, z drugiej strony nowe uwarunkowania prawne takie jak RODO i Krajowy System Cyberbezpieczeństwa – podkreśla Marek Zaliński z Zarządu NASK SA.
W obliczu takich zagrożeń ważne istotne jest właściwe zarządzanie ryzykiem. Jednym z narzędzi są specjalistyczne audyty NASK SA czy też PZU LAB. Propozycja ubezpieczyciela – audyt JH143 – zrodził się w 2004 r. roku po licznych i dotkliwych szkodach na międzynarodowym rynku ubezpieczeń morskich. Dzisiaj jest on standardem wymaganym przez międzynarodowych ubezpieczycieli i reasekuratorów w zakresie ubezpieczenia dużych stoczni oraz realizowanych przez nich projektów. Skorzystała z niego m.in. Stocznia Remontowa w Gdańsku.
– Misją PZU LAB jest wspieranie polskiego przemysłu w zakresie zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwem, a sektor morski odgrywa w naszej działalności szczególną rolę. Dotychczasowe nasze doświadczenia przy współpracy z liderami tego sektora w Polsce pokazują, iż jako kraj możemy wokół bezpieczeństwa zbudować pozytywny wizerunek całego przemysłu na rynku międzynarodowym, co przełoży się na wzrost zaufania oraz jego dynamiczny rozwój – zaznacza Dariusz Gołębiewski, prezes PZU LAB.
Fot. Kazimierz Netka
– Jednym z finansowych generatorów wartości każdego przedsiębiorstwa jest koszt kapitału zaangażowanego w jego działalność. Zarządzanie ryzykiem jest istotnym narzędziem obniżenia kosztu kapitału, a więc może służyć zwiększaniu wartości przedsiębiorstwa. Zarządzanie ryzykiem w Zarządzie Morskiego Portu Gdynia S.A. oparte jest na normie ISO 31000 z wykorzystaniem programu e-risk. Korzystamy przy tym regularnie z porad ekspertów zewnętrznych (UG, UM, PZU LAB, ryzykonomia.pl,). Wyniki finansowe spółki pozwalają na sprawną realizację strategii rozwoju, w tym: zakupy gruntów, przebudowę nabrzeży, pogłębienie kanałów portowych, a w dalszej kolejności również budowę portu zewnętrznego. W tych okolicznościach, usystematyzowanie procesów zarządzania ryzykiem w spółce o znaczeniu strategicznym dla regionu wydaje się być koniecznością – mówi Piotr Nowak, wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.
Gospodarzem wydarzenia: II Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego” jest Gdański Park Naukowo-Technologiczny – poinformowała Beata Ostrowska – główny specjalista ds. PR i komunikacji – Dział Parków Naukowo-Technologicznych w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej.
II Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego było bogatym źródłem wiedzy o tym, co się w polskiej gospodarce morskiej dzieje, a także o tym, jaki jest polski przemysł kosmiczny. Te dwie dziedziny działalności wiążą się ze sobą, co wykazane zostało w zeszłym roku przez Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie oraz przez Polską Agencję Kosmiczną (podczas krajowej konferencji naukowej „Kosmos a morze – na styku horyzontów”, 8 marca 2018 roku).
Fot. Kazimierz Netka
Teraz, łącznikiem tych dwóch przestrzeni jest także m.in. Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny (Baltic Sea & Space Cluster), którego prezesem jest prof. Marek Grzybowski. Dlatego, zwieńczeniem II Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego były wykład i debata na temat cyberbezpieczeństwa w polskim sektorze kosmicznym oraz rozwoju technologii kosmicznych w Polsce.
Fot. Kazimierz Netka
Uczestniczyli w niej m.in. Tomasz Huś – prezes zarządu PZU Lab SA. Prof. Marek Grzybowski – prezes zarządu Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego, dr Zdzisław Długosz kierownik zespołu Bezpieczeństwo Transferu Wiedzy tegoż Klastra, Paweł Lulewicz – wiceprezes zarządu Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
II Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego prowadziła Jaśmina Zwierz z PSSE.
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl
Kazimierz Netka