Na ilustracji: Obszar obowiązkowego zgłoszenia lotu RPA VLOS w strefie CTR (np. CTR Warszawa). Źródło: Polska Agencja Żeglugi Powietrznej.
Nowe prawo dostosowane do nowych technologii
Rząd stawia na innowacyjne sektory gospodarki. Taką nowością w gospodarce jest rynek dronów. W projektach legislacyjnych rząd skupia się na eliminowaniu barier i ułatwieniach dla przedsiębiorców tego sektora. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 grudnia 2018 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków, które weszło w życie 31 stycznia 2019 r., ułatwiające loty bezzałogowych statków powietrznych (BSP, dronów) poza zasięgiem wzroku i dopuszczające loty automatyczne, jest silnym wsparciem rządu dla nowo powstającego sektora gospodarki. Jest też ważne w realizacji projektu Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju Żwirko i Wigura, którego celem jest rozwój zastosowań BSP oraz reindustrializacja – poinformował nas Szymon Huptyś – rzecznik prasowy Ministerstwa Infrastruktury, w swym komunikacie zawierając też wypowiedzi:
– Drony są coraz częściej wykorzystywane w wielu dziedzinach gospodarki. Ministerstwo Infrastruktury, wprowadzając tak nowatorskie w skali Europy i świata przepisy, wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rynku. Nowe przepisy otwierają nowe możliwości dla biznesu i perspektywy wielu korzyści dla obywateli. Musimy pamiętać, że wykorzystanie dronów w przestrzeni publicznej musi być bezpieczne. Ministerstwo Infrastruktury wraz z Urzędem Lotnictwa Cywilnego i Polską Agencją Żeglugi Powietrznej, będzie w dalszym ciągu podejmowało działania by zapewniać bezpieczeństwo wszystkich użytkowników przestrzeni powietrznej i zrównoważony rozwój nowej dziedziny gospodarki – powiedział sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Mikołaj Wild.
Liczba zastosowań bezzałogowych statków powietrznych w celach komercyjnych i w wykonywaniu zadań administracji publicznej dynamicznie rośnie. Zastosowania obejmują różne dziedziny gospodarki, wspierając wykonywanie czynności takich jak rejestracja obrazu, loty fotogrametryczne, patrolowanie granic, lasów, jezior, wód terytorialnych, dróg i autostrad, koordynacja i wsparcie akcji ratunkowych, a także dokumentowanie strat po klęskach żywiołowych.
Bezzałogowe statki powietrzne znakomicie sprawdzają się również w roli platform do badania skażenia atmosfery, stanu upraw, rurociągów lub linii energetycznych. Są w stanie wykonywać prace lotnicze w miejscach niedostępnych lub zbyt niebezpiecznych dla tradycyjnych, załogowych statków powietrznych. Będą też coraz częściej wykorzystywane do transportu przesyłek. Dzięki rozwijającej się automatyzacji i autonomii, urządzenia te stają się coraz bardziej precyzyjne i użyteczne w zastosowaniach komercyjnych.
Biała Księga Rynku BSP
Ministerstwo Infrastruktury wraz z Polskim Instytutem Ekonomicznym opracowało Białą Księgę Rynku Bezzałogowych Statków Powietrznych, która prezentuje szerokie spektrum wykorzystania BSP i pokazuje, jak ogromny potencjał ekonomiczny tkwi w lotnictwie bezzałogowym. Według obliczeń przeprowadzonych przez PIE, wartość rynku dronów wyniesie do 2026 roku 3,26 mld złotych, ale efekt dla całej gospodarki może wynieść nawet 576 mld złotych, wg scenariusza umiarkowanego. Biała Księga prezentuje tendencje rozwojowe lotnictwa bezzałogowego, które podlega szybkiej automatyzacji, kreując nowy wymiar Internetu rzeczy w przestrzeni powietrznej, tzw. U-space.
– Dotychczasowe regulacje prawne pozwoliły na skuteczne zapewnianie bezpieczeństwa uczestnikom ruchu lotniczego, przy szacowanej skali nawet 100 tysięcy bezzałogowych statków powietrznych znajdujących się na polskim niebie. Kolejnym krokiem będzie zbudowanie nowego segmentu rynku, który ma ogromne możliwości rozwojowe. Jego skala na lata 2017-2026 szacowana jest na 3,3 mld złotych. Jednak wartość integracji dronów z gospodarką, czyli korzyści pośrednie jakie może przynieść całej gospodarce używanie dronów, jest znacząco wyższa. U-space otworzy zupełnie nowy rynek technologii i usług, którego wstępnie szacowana wartość na przestrzeni 10 lat, w zależności od scenariusza rozwojowego, obejmuje kwotę od 310 do nawet 913 mld złotych. Biorąc pod uwagę umiarkowany rozwój tego sektora, to w latach 2017-2026 wpływ integracji dronów do gospodarki wyniósłby 576 mld złotych, czyli równowartość kwoty pozwalającej na zredukowanie długu publicznego o 60 procent – podkreślił dyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego Piotr Arak.
Polska jest w ścisłej światowej czołówce państw wspierających rozwój branży usług realizowanych przy wykorzystaniu dronów. Potwierdzeniem wysokiej pozycji Polski na europejskim rynku BSP jest niedawne zaproszenie przedstawiciela z Polski do grupy roboczej EUASA (European Union Aviation Safety Agency), która będzie zajmowała się wypracowaniem ram regulacyjnych dla U-space.
Po pierwsze bezpieczeństwo
– Dla Urzędu Lotnictwa Cywilnego najważniejsze jest zachowanie bezpieczeństwa operacji lotniczych dlatego jako jeden z pierwszych krajów na świecie wprowadzamy regulacje dotyczące zasad wykonywania lotów bezzałogowymi statkami powietrznymi poza zasięgiem wzroku. Tworząc nowe regulacje wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom branży oraz dynamicznemu rozwojowi technologii bezzałogowych. Świadczy o tym stale rosnąca liczba osób posiadających odpowiednie kwalifikacje potwierdzone uzyskaniem świadectwa kwalifikacji, których wydano już ponad 10 tysięcy – powiedział prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego Piotr Samson.
Rząd podejmuje działania, by włączyć nowopowstający sektor bezzałogowych statków powietrznych do sprawnie funkcjonującego systemu lotnictwa załogowego, w celu utrzymania najwyższego poziomu bezpieczeństwa ruchu lotniczego w przestrzeni powietrznej. Stąd m.in. zainicjowany we wrześniu 2018 roku Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów, który zakłada prowadzenie szeregu testów technologii i rozwiązań związanych z organizacją przyszłych zaawansowanych lotów dronów, w dialogu w wszystkimi interesariuszami i obywatelami.
– Dzięki zmianom w przepisach zyskujemy optymalne warunki do rozwoju sektora BSP i dołączamy do czołówki najbardziej innowacyjnych państw w tym obszarze. Znoszenie barier prawnych, przy jednoczesnym zachowaniu zasad bezpieczeństwa i porządku na niebie, to kolejny krok w kierunku integracji lotnictwa bezzałogowego z załogowym – powiedział pełniący obowiązki prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej Janusz Janiszewski.
Pełnomocnik ds. Bezzałogowych Statków Powietrznych
Nowym otwarciem w kontaktach z branżą i z interesariuszami jest powołanie przez Ministra Infrastruktury pełnomocnika ds. Bezzałogowych Statków Powietrznych oraz programu Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów. Zadaniem pełnomocnika jest koordynowanie, w imieniu Ministra Infrastruktury, współpracy z innymi resortami i administracją publiczną oraz z dynamicznie rozwijającym się rynkiem, i zapewnienie integracji działań, w celu wypracowania rozwiązań optymalnych z punktu widzenia państwa i biznesu. Trwają też prace nad kolejnymi krokami, w tym rozwiązaniami legislacyjno-organizacyjnymi, które pozwolą na stworzenie dalszych regulacji i usług administracji publicznej.
– Integracja coraz bardziej zautomatyzowanych bezzałogowych statków powietrznych jako nowego użytkownika przestrzeni powietrznej, w szczególności tej nad miastami i terenami zamieszkałymi, jest niezwykle multidyscyplinarnym przedsięwzięciem, o przełomowym znaczeniu dla gospodarki. Stworzenie odpowiedniej infrastruktury i usług publicznych uwalniających przestrzeń powietrzną dla BSP, a jednocześnie zapewniających bezpieczeństwo, jest podstawowym wyzwaniem jakie stoi przed administracją – powiedziała Małgorzata Darowska, pełnomocnik Ministra Infrastruktury ds. BSP.
Nowe przepisy i uproszczone procedury
Zmieniono zasadę dotyczącą lotów wykonywanych w pobliżu lub nad rurociągami paliwowymi, liniami energetycznymi i telekomunikacyjnymi, zaporami wodnymi i śluzami oraz innymi urządzeniami znajdującymi się w otwartym terenie. W rozporządzeniu określono zasady wykonywania lotów poza zasięgiem wzroku operatora (BVLOS). Do tej pory mogły być one wykonywane po zgłoszeniu wniosku oraz wyznaczeniu strefy powietrznej 90 dni przed planowanym lotem przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej, obecnie będą mogły być wykonywane po uzyskaniu zgody wydanej przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Zgoda będzie wydawana podmiotowi na okres 12 miesięcy. Operacje lotnicze będą mogły być wykonywane 7 dni po zgłoszeniu do służb ruchu lotniczego.
W rozporządzeniu dopuszczono loty automatyczne (operacje, w której bezzałogowy statek powietrzny w sposób automatyczny realizuje start i lądowanie w wyznaczonym miejscu oraz lot po zaprogramowanej trasie, gdy operator pełni jedynie zdalny nadzór nad operacją, zachowując możliwość niezwłocznego przejęcia zdalnego sterowania bezzałogowym statkiem powietrznym lub podjęcia innych działań na wypadek wystąpienia sytuacji niebezpiecznej). Loty automatyczne umożliwią wykonywanie m.in. rutynowych inspekcji o zaplanowanych godzinach na wyznaczonym obszarze bez ingerencji człowieka, wykorzystywanie nowych technologii, dostarczanie przesyłek itp.
Rozporządzenie wprowadza dodatkowy nadzór i certyfikację przez Urząd Lotnictwa Cywilnego podmiotów, które będą chciały wykonywać loty dronów poza zasięgiem wzroku.
Wprowadzone zmiany umożliwiają szerszy dostęp do świadectw kwalifikacji m.in. poprzez zniesienie limitu wiekowego dla osób ubiegających się o wydanie świadectw i uproszczenie zasad egzaminowania. Zwiększona została możliwość uprawiania sportu i rekreacji z wykorzystaniem dronów.
Więcej informacji na temat zasad wykonywania lotów dronami na stronie PAŻP: https://www.pansa.pl/index.php?menu_lewe=ops_drony&lang=_pl&opis=OPS/ops_rpa_vlos – informuje Szymon Huptyś – rzecznik prasowy Ministerstwa Infrastruktury.
(K.N.)
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl