Fot. Kazimierz Netka.
Dalsze wsparcie dla rozwoju ISP – inteligentnych specjalizacji Pomorza
Jest czas działań, potem nadchodzi pora podsumowań, oceny. Tak też jest z inteligentnymi specjalizacjami Pomorza (ISP). Mówiono o nich podczas spotkania pt. „Inteligentne Specjalizacje. Innowacje. Smart Progress. Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy w warunkach świata VUCA?” Konferencja ekspercka w ramach projektu „Smart Progress – animacja rozwoju obszarów Inteligentnych Specjalizacji Pomorza jako element Procesu Przedsiębiorczego Odkrywania”.
Inteligentne specjalizacje (IS) nauki oraz gospodarki rozwijane są od kilku lat, w całym kraju. Powstało kilkanaście krajowych inteligentnych specjalizacji. Cztery inteligentne specjalizacje uformowano w Pomorskiem (w skrócie: ISP). Oto one:
ISP 1 – Technologie offshore i portowo-logistyczne, czyli: specjalizacja „morska”, w skład której wchodzą m.in.: budowa statków i offshore (np. stawianie na morzu m.in. elektrowni wiatrowych), logistyka w portach i na ich zapleczu, wykorzystanie biologicznych zasobów morza;
ISP 2 – Technologie interaktywne w środowisku nasyconym informacyjnie, a dokładniej: specjalizacja „ICT” czyli technologii informacyjnych i komunikacyjnych, zawierająca: rozwiązania ICT dla produkcji i usług, narzędzia ICT służące zarządzaniu przestrzenią miejską, zarządzanie dużymi zbiorami danych, biznesowe wykorzystanie technologii satelitarnych;
ISP 3 – Technologie ekoefektywne w produkcji, przesyle, dystrybucji i zużyciu energii i paliw oraz w budownictwie, a więc głównie specjalizacja „energetyczna”, w skład której wchodzą: produkcja energii odnawialnej, oszczędność energetyczna – rozwiązania i urządzenia, budownictwo efektywne energetycznie;
ISP 4 – Technologie medyczne w zakresie chorób cywilizacyjnych i okresu starzenia, zwana też „medyczną”, a obejmująca np.: technologie i urządzenia medyczne, farmaceutyki i kosmetyki, usługi i produkty prozdrowotne.
Co to nam dało? O tym mówiono podczas wspomnianej już konferencji eksperckiej pt. „Inteligentne Specjalizacje. Innowacje. Smart Progress. Gdzie jesteśmy i gdzie zmierzamy w warunkach świata VUCA?”. Obecna była pani Agnieszka Krasicka, reprezentująca Dyrekcję Generalną ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej.
Przywitania gości oraz otwarcia konferencji dokonali: Leszek Bonna – Wicemarszałek Województwa Pomorskiego oraz dr Karolina Lipińska – Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.
W konferencji zadeklarowało chęć udziału około 140 osób, z różnych regionów kraju. Znalazło to odzwierciedlenie w słowach wicemarszałka województwa pomorskiego, który wspomniał również o tym, co się wydarzyło w minionych kilku latach:
Fot. Kazimierz Netka.
– Serdecznie państwa witam i bardzo dziękuję za waszą liczną obecność – powiedział Leszek Bonna – wicemarszałek województwa pomorskiego. Serdecznie witam panią Agnieszkę Krasicką i pana doktora Macieja Kaweckiego, witam przedstawicieli samorządów, regionów województw dolnośląskiego, warmińsko – mazurskiego, podlaskiego, wielkopolskiego. Serdecznie witam przedstawicieli świata nauki i biznesu. Bardzo gorąco witam również liderów inteligentnych specjalizacji oraz wszystkich państwa.
Kiedy w grudniu roku 2019 organizowaliśmy konferencję odkrywającą projekt Smart Progress, naszym gościem specjalnym była wówczas pani Paula Wąsowska. Pani Paula mówiła o koncepcji VUCA opisującej świat charakteryzujący się; zmiennością, niepewnością, złożonością i niejednoznacznością. Jestem przekonany, że nikt z wtedy obecnych na tamtym spotkaniu, nie zdawał sobie sprawy, co stanie się 4 miesiące później, a przypomnę, że 4 miesiące później zaczął się w naszym kraju lockdown. Nasz świat został opanowany wybuchem pandemii covid-19. Wówczas to w skali makro zmierzyliśmy się z wielkim, z niespotykanym od lat, kryzysem zdrowotnym. Z tego doświadczenia wyciągnęliśmy wnioski, że innowacyjność ma duże znaczenie nie tylko w czasach prosperity, ale przede wszystkim w czasach kryzysu, I właśnie w takich momentach rodzą się pomysły, a powiedzenie: potrzeba jest jest matką wynalazków, znajduje swoje odzwierciedlenie.
Fot. Kazimierz Netka.
Pandemia covid przyśpieszyła rewolucję cyfrową i uświadomiła wielu pracodawcom, że praca zdalna może być alternatywą dla pracy stacjonarnej. Natomiast w naszej skali, mikro, realizując projekt Smart Progress, Karolina Lipińska zrealizowała go głównie w trybie online. Umożliwiło to w ramach projektu dostęp do wiele szerszego grona odbiorców niż byłoby to możliwe w przypadku wydarzeń stacjonarnych. Ta forma przekazu ułatwiła i poszerzyła krąg odbiorców również poza Trójmiasto.
Uświadomiliśmy sobie wówczas, że ISP – inteligentne specjalizacje Pomorza – wyłonione wspólnie z wami przecież, w 2014 roku, okazały się bardzo perspektywiczne. Jako region zdecydowaliśmy się środki przeznaczone na badania i rozwój inwestować w obszarach: offshore, logistyka, IT, energetyka oraz zdrowie. Pandemia covid uświadomiła nam jak ważne jest szybkie tworzenie innowacyjnych narzędzi informatycznych, do radzenia sobie w dobie pandemii.
Natomiast kolejne ważne wydarzenie, tragiczne: wybuch wojny na Ukrainie, pokazał jak kruche jest bezpieczeństwo energetyczne Europy. Dlatego inwestycje w nowe źródła energii, uniezależnienie się od dostawców monopolistów, staje się priorytetem nie tylko Pomorza ale całej Europy. Jako region wspieramy rozwój offshore oraz technologii wodorowych. Od 2 lat koordynujemy działania i rozwój Pomorskiej Platformy Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej na Bałtyku, która to platforma liczy obecnie około 100 członków.
Żyjemy w niestabilnych czasach. W ciągu ostatnich 2 lat przekonaliśmy się, że świat może zmienić się w okamgnieniu, a my musimy być na te zmiany gotowi. Daliśmy temu wyraz w Strategii rozwoju województwa pomorskiego do roku 2030, a przede wszystkim w dokumencie wykonawczym do tej strategii, mianowicie w Regionalnym Programie Strategicznym „ Gospodarka”.
Jednym z przedsięwzięć strategicznych w tym RPS jest Smart Grid Progress, który będzie stanowił kontynuację projektu Smart Progress. Planowany projekt będzie miał na celu zieloną animację ISP oraz klastrów. Chcemy wspierać firmy w transformacji energetycznej. Będziemy wspierać prace badawczo – rozwojowe, prowadzone w kierunku robotyzacji, automatyzacji, gospodarki obiegu zamkniętego.
Dlatego serdecznie państwa zapraszam do współpracy w tym zakresie. Życzę ciekawego spotkania. Będę bardzo wdzięczny za podpowiedzi: jak skutecznie rozwijać innowacyjność regionu. Bardzo dziękuję Departamentowi Rozwoju Gospodarczego i panu dyrektorowi Stanisławowi Szultce za innowacyjną aktywność. Dziękuję szczególnie Tobie, Karolino, za zaangażowanie i wizjonerskie podejście do innowacyjności – powiedział wicemarszałek Leszek Bonna.
– Chcę bardzo serdecznie podziękować za tak liczną obecność, bo tak jak Państwo wiecie, ten ekosystem innowacji, który tworzymy, to są ludzie przede wszystkim i ja zawsze, gdy przychodzicie na te spotkania, to czuję się jak w rodzinie. Jak w domu – powiedziała dr Karolina Lipińska – Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego:
Fot. Kazimierz Netka.
– Każdy z Państwa wnosi do tego ekosystemu bardzo ważną wartość. Patrząc z perspektywy genezy tego projektu – dzisiaj się spotkaliśmy, żeby ten projekt podsumować – no oczywiście był to dosyć pionierski pomysł, bo pracownicy urzędu próbowali animować innowacje, które są domeną firm, rynku.
Inicjacja, która miała miejsce przez ostatnie ponad 2 lata, nawet jeżeli była ona z komputera, z ekranu, to myślę, że ta energia była odczuwalna w dwie strony. Myśmy też czuli ogromne wsparcie i energię. Jeśli uczestniczy w naszych webinarach zdalnie 100 – 150 osób, to tego się po prostu nie da nie poczuć.
Chciałabym też serdecznie podziękować – bo mój szef marszałek Leszek Bonna zawsze jest tak miły i zawsze przywiązuje ogromną wagę do tego, żeby podziękować – ja też chciałabym bardzo serdecznie podziękować przede wszystkim Jemu za ogromne zaufanie, którym zawsze darzy nasz departament. To jest bardzo ważne, że mamy możliwość kreowania i realizacji swoich pomysłów. Bardzo też dziękuję przedstawicielce Komisji Europejskiej: pani Agnieszka Krasicka dzisiaj jest z nami.
Chcę też podziękować reprezentantom innych regionów, którzy przyjechali na Pomorze, do Gdańska, żeby tutaj, razem z nami, podyskutować o przyszłości inteligentnych specjalizacji Pomorza. To jest wartość dodana, którą tworzymy w kraju. Takie regionalne forum inteligentnych specjalizacji, które mamy, to jest bardzo dobry głos takiej konstruktywnej krytyki. Często wiele projektów, również projekt Smart Progress był ta dyskutowany i bardzo za to wsparcie wam dziękuje, bo to jest bardzo ważne,
Chciałabym również podziękować zespołowi projektowemu: dziewczynom z Referatu Innowacji.
Fot. Kazimierz Netka.
Wiemy, że jeszcze trzeba bardzo dużo zrobić. Wiemy, że Komisja Europejska nałożyła na nas bardzo dużo jeśli chodzi o transformację energetyczną, cyfrową i firm, i w tym kierunku chcemy się umacniać. Dzisiaj bardzo ważne jest też rozwijanie profesjonalnego zarządzania ryzykiem, bo to ryzyko jest wpisane w nasze życie: zmiana, zmiana, zmiana. Dlatego, od tego, jak będziemy elastyczni, bardzo dużo zależy i oczywiście bardzo liczymy, że Komisja Europejska pozytywnie zaakceptuje wypełnianie przez nas warunku podstawowego i będziemy mogli te środki na innowacje w regionie pozyskać, a tak, jak część z państwa na pewno wie, regionalny program operacyjny jest również przedmiotem negocjacji i bardzo liczymy, że środki, które chcemy w nowej perspektywie przeznaczyć na innowacje – to będą również dotacje; nie tylko środki zwrotne, ale również dotacje. Bardzo są one potrzebne, więc liczę, że będzie ze strony Komisji Europejskiej duże zrozumienie tego tematu i pozytywny odzew. Ruszamy – powiedziała dr Karolina Lipińska – wicedyrektor Departamentu Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
Automatyka, robotyka… Skąd się wzięło słowo: robot? Przypomniał to dr Maciej Kawecki – prorektor Wyższej Szkoły Bankowej, prezes Instytutu Lema, ekspert ds. technologii TVN, współprowadzący kanał na YouTube „W głowie się nie mieści” wraz z Filipem Chajzerem. W wykładzie pt. „Władza algorytmów. Świat władzy absolutnej”
2 Kawecki_Konferencja 13.06.2022
powiedział, że słowo „robot” jest obecnie jednym z najczęściej wypowiadanych, używanych:
Fot. Kazimierz Netka.
– 101 lat temu na deskach Teatru Narodowego w Pradze Karel Čapek wystawił sztukę „Uniwersalne Roboty Rossuma”. To była sztuka, w której Karel Čapek stworzył humanoidalne stwory, przypominające dzisiejsze roboty, które widzicie na zdjęciu, to slajd z tej sztuki – roboty, które miały pomóc człowiekowi w podejmowaniu bieżących czynności życia codziennego. Słowo robot pochodzi od czeskiego słowa robota, które oznacza pracę niewolniczą. Roboty miały być niewolnikami człowieka, miały pomóc człowiekowi, w podejmowaniu tych bieżących czynności. Rzeczywiście, jak spojrzymy sobie na początek tej sztuki, to roboty człowiekowi pomagały. Sztuka obiegła cały świat, wystawiana najpierw w Pradze, w Krakowie, na Broadwayu w Nowym Jorku i wraz z nią słowo robot obiegło cały świat. Dzisiaj odmieniane przez wszystkie przypadki stanowiące filar rozwoju nowych technologii. Jeżeli zadamy sobie pytanie co Karel Čapek 101 lat temu chciał przez to słowo przekazać, jaki gen wkomponował w to słowo, trzeba sobie po prostu tę sztukę przeczytać. I te roboty rzeczywiście na samym początku pomagały człowiekowi w podejmowaniu takich bieżących czynności. Potem, zaczęły człowieka wyręczać, a na samym końcu zabiły każdą żywa istotę na Ziemi i tak urodziło się słowo: robot.
W ten sposób Karel Čapek pokazał nam, czym kończy się przekroczenie granicy pomiędzy tym, co ludzkie, a tym, co techniczne.
– I dlatego, zacząłem tę prezentację od czarnych, a nie od białych stron algorytmów i technologii – uzasadnił dr Maciej Kawecki.
Można to uznać również za ostrzeżenie – co może się stać, jeśli zlekceważymy prawa natury, nie poszanujemy ich. Spotęgowaliśmy już ocieplenie na Ziemi.
Fot. Kazimierz Netka.
Istotna była też następna część konferencji. Wszyscy czekali na słowa od pani przedstawicielki Komisji Europejskiej: Agnieszki Krasickiej, reprezentującej Dyrekcję Generalną ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej:
3 A.Krasicka_Uwarunkowania polityki spójności
Pani Agnieszka Krasicka mówiła na temat: „Uwarunkowania polityki spójności w perspektywie 2021-2027 w obszarze innowacyjności”. Przedstawiła m.in. fazy walki z kryzysem; przygotowania do korzystania z funduszy Unii Europejskiej w okresie lat 2021 – 2027. Zaprezentowała „Ósmy raport na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej (2022)”. Z wystąpienia Agnieszki Krasickiej wynika również to, że polityka spójności zyskuje na znaczeniu w porównaniu z inwestycjami publicznymi. Inwestycje publiczne spadły po kryzysie gospodarczym w 2008 roku. Pozostają jednak kluczowe dla rozwoju regionalnego. Niekorzystne dla kontynentu są zmiany demograficzne, bo wpłyną one na wszystkie regiony. Coraz więcej regionów będzie doświadczać starzenia się społeczeństwa. Proces ten jest już bardziej zaawansowany w regionach wiejskich, w południowej i wschodniej UE. W 2020 r. jedna na trzy osoby mieszkała w kurczącym się regionie. Do 2040 r. będzie to jedna na dwie osoby.
Zauważalna jest w Europie przepaść innowacyjna. Pod względem wyników przedsiębiorstw i badań publicznych jest ona duża zarówno między państwami członkowskimi, jak i w ich obrębie. W mniej rozwiniętych regionach poziom innowacyjności pogarsza się z czasem.
Mówiąc o roli inteligentnych specjalizacji, pani Agnieszka Krasicka przedstawiła w swej prezentacji opinię, że w walce z kryzysem rola inteligentnych specjalizacji jest kluczowa. Więcej informacji można znaleźć na stronie:
https://ec.europa.eu/regional_policy/en/information/cohesion-report/
Tematowi: „Inteligentne specjalizacje w dynamicznych czasach VUCA – doświadczenia regionalne i pomysły na przyszłość” poświęcono debatę z udziałem przedstawicieli regionów. Do dyskusji zostali zaproszeni: Justyna Lasak – Zastępca Dyrektora Wydziału Rozwoju Gospodarczego Departamentu Gospodarki, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego; Dorota Kopeć – Zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego; Emilia Malinowska – Dyrektor Departamentu Innowacji i Przedsiębiorczości, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego; Elizabeth Duda – Naczelnik Wydziału Rozwoju Regionalnego, Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego; dr Karolina Lipińska – Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego. Moderatorem był Stanisław Szultka – Dyrektor Departamentu Rozwoju Gospodarczego, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.
Prezentację pt.: „Efekty, działania, statystyki – podsumowanie zadań w ramach projektu Smart Progress” przedstawiła dr Justyna Szybska-Lewandowska z Departamentu Rozwoju Gospodarczego, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego. W ramach projektu Smar Progress zapewniono m.in. następujące wsparcia merytoryczne dla inteligentnych specjalizacji Pomorza(ISP):
5 Justyna Szybska L Smart Progress_JSL
Interesująco przedstawia się zaangażowanie podmiotów w ISP:
Oto wnioski i analiza, przedstawione przez panią dr Justynę Szybską-Lewandowską:
Swe spostrzeżenia zaprezentowali też Liderzy ISP. Co się udało, a co warto zmienić w koordynacji poszczególnych specjalizacji? Program przewidywał następujące wystąpienia:
ISP 1 – przedstawiły Magdalena Wójtowicz, Wiceprezes Zarządu Inkubatora Starter, Gdańska Fundacja Przedsiębiorczości oraz Beata Jakubczyk Menedżer Zespołu ds. Rozwoju Start-upów Gdańskiej Fundacji Przedsiębiorczości:
ISP 2 – Jarosław Parzuchowski, Prezes Pomorskiego Klastra ICT Interizon:
ISP 3 i ISP 4 – Damian Mucha, Wiceprezes Zarządu, Dyrektor ds. Rozwoju Regionalnej Izby Gospodarczej Pomorza oraz Dawid Nidzworski, Członek Zarządu Regionalnej Izby Gospodarczej Pomorza:
Zwieńczeniem konferencji była debata pt. „Silne Inteligentne Specjalizacje Pomorza. Potrzeba zmian czy kontynuacji?” z udziałem przedstawicieli lokalnego środowiska naukowo – biznesowego.
Zaproszeni zostali do tej debaty m.in. następujący eksperci: Adriana Kiędzierska-Mencfeld – Dyrektor Oddziału Polpharma Biologics S.A., Członek Zarządu Polpharma Biologics S.A.; prof. dr hab. Michał Markuszewski – Prorektor ds. Nauki, Gdański Uniwersytet Medyczny; Grzegorz Borowski – Prezes Zarządu Infoshare; Bartosz Pietrzykowski – Prezes Zarządu Implaser; Radosław Wika – Dyrektor Gdańskiego Parku Naukowo-Technologicznego, Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna.
Moderator: Stanisław Szultka – Dyrektor Departamentu Rozwoju Gospodarczego, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.
Podczas konferencji wiele mówiono na temat VUCA. Co to takiego?
VUCA to zagadkowe słowo. Boją się tego prawie wszystkie firmy, a nie wszystkich menedżerów uczono jak się bronić. Oto. co znaczy skrót VUCA: Volatility (zmienność), Uncertainty (niepewność), Complexity (złożoność), Ambiguity (niejednoznaczność) sytuacji oraz warunków prowadzenia działalności gospodarczej.
Jak sobie radzić w takiej sytuacji? Trzeba postępowa według innego VUCA – skrótu od pierwszych liter następujących angielskich wyrazów: Vision – wizja, Understanding – zrozumienie, Clarity – przejrzystość, Agility – zwinność. Żeby dowiedzieć się jak to robić, warto uczestniczyć w różnych konferencjach, podczas których których wiedzę można uzyskać za darmo i często nawet nie ruszając się z domu, z biura, bo te konferencje są transmitowane w internecie.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl