Fot. Kazimierz Netka.
Kanał przez Mierzeję jest otwarciem na świat dla całego Zalewu Wiślanego, a nie tylko dla Elbląga – powiedział prezydent Witold Wróblewski
Fot. z Archiwum Urzędu Miejskiego w Elblągu.
Dotychczasowa współpraca miasta Elbląga z ministerstwami podczas budowy kanału żeglugowego w poprzek Mierzei Wiślanej może zostać uznana za modelową, wzorowa i godną naśladowania w relacjach samorządy – rząd. Do takiego przekonania doszliśmy po pierwszym dniu międzynarodowej konferencji pt. „Rozwój miasta Elbląga i regionu w kontekście funkcjonowania portu morskiego oraz uruchomienia kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną”, która we wtorek, 13 wrzenia 2022 roku, rozpoczęła się w elbląskim Urzędzie Miejskim. Co prawda są pewne nieporozumienia i podczas konferencji cały czas była eksponowana plansza napisem: „Rządzie, przekop do końca”, ale to jest drobnostka, która zapewne zostanie wkrótce wyjaśniona i cała droga wodna z Bałtyku do Elbląga będzie miała odpowiednią głębokość:
Źródło ilustracji: Urząd Miejski w Elblągu.
Chodzi zaś o to, kto ma pogłębić około 900 metrów toru wodnego na terenie miasta Elbląga, na rzece Elbląg. Poza tym, wszelkie wypowiedzi były konstruktywne, bez zacietrzewienia politycznego, z pełnym, wzajemnym poszanowaniem wszystkich uczestników konferencji. Goście z zagranicy, z miasta Vordingborg w Danii, dyplomaci obecni na sali konferencyjnej, zobaczyli, że Polacy potrafią się porozumieć i to w sprawach, w których wyraźnej zgody wcześniej nie było. Choć plany budowy kanału żeglugowego w poprzek Mierzei Wiślanej mają już kilkusetletnią historię – o tym również mówiono podczas konferencji w Elblągu.
– Szanowni państwo, dzisiejsza konferencja poświęcona jest wielkiemu tematowi bardzo ważnemu dla wszystkich elblążan i myślę, wszystkich mieszkających wokół Zalewu Wiślanego – powiedział Witold Wróblewski – Prezydent Miasta Elbląga. Chodzi mianowicie o swobodny dostęp do Bałtyku dla wszystkich portów i przystani morskich:
Fot. Kazimierz Netka.
Dzisiaj zaprezentujemy cały dorobek samorządu, rządu, wszystkich, którzy brali udział w tym wielkim przedsięwzięciu, jak również podpiszemy umowę, która została poprzedzona wcześniej listem intencyjnym z portem Vordingborg, który jest większy od portu elbląskiego, ale z podobnych zaczynamy parametrów – dodał Witold Wróblewski – Prezydent Miasta Elbląga. Myślę, że już dzisiaj możemy mówić o współpracy logistycznej, bo otwarcie kanału żeglugowego będzie tym elementem, gdzie zaczniemy mówić o swobodnym dostępie. Będzie już możliwość swobodnego pływania chociażby statków o nośności tysiąca ton i o takich parametrach, które będą realizowane.
Dla samorządu miasta Elbląga dużym wsparciem zawsze był samorząd województwa, strategia i to, że my w następnej perspektywie plnujemy inwestycje kluczowe; zakładamy, że na około 200 mln złotych na rozwój portu. Jest to dobry symptom i przykład, że współdziałamy bardzo dobrze z samorządem województwa i mamy wsparcie pana marszałka w tych tematach.
Będzie dużo wypowiedzi referatów, wykładów, jeśli chodzi podzielone jest to na dewa dni, z zapraszam na przepłynięcie statkiem zobaczenie pewnych elementów, zawsze jak się widzi w sposób naturalny, to łatwiej sobie to przyswoić niż tylko na podstawie przekazu słownego,
Fot. Kazimierz Netka.
Mam nadzieję, że te dwa dni, które poświęcimy wielkiemu przedsięwzięciu dla nas, dla elblążan, dla województwa warmińsko – mazurskiego, pokażą i ogrom prac, i przygotowań, które zostały wcześniej zrealizowane ale również pokaże wybitnie to, że otwiera się dla nas nowe okno na świat i możliwości, oczywiście uwzględniając jeszcze etapy, które rząd założył: II etap – pogłębienie toru wodnego na Zalewie Wiślanym, później III etap – do Elbląga.
Mamy około 140 gości, którzy potwierdzili swą obecność. Mam nadzieję, że tak, jak Rok Morski, który został przyjęty przez Radę Miejską w Elblągu, ta konferencja będzie również wpisaniem się w duży temat związany z otwarciem na świat, że tak powiem Zalewu Wiślanego, bo tutaj nie mówimy wyłącznie o Elblągu – zaakcentował Witold Wróblewski – Prezydent Miasta Elbląga. Nawiązując do planszy z napisem „Rządzie, przekop do końca” pan prezydent Elbląga podkreślił, że wydaje mu się, że minister wprowadzany jest w błąd w tej sprawie.
Fot. Kazimierz Netka.
– Jest to bardzo ważny czas dla miasta Elbląga i bardzo cieszę się, że pan prezydent z całym samorządem bardzo aktywnie działa w zakresie rozwoju portu w Elblągu. Przygotowanie portu na nową rzeczywistość, na te nowe czasy – powiedział Gustaw Marek Brzezin – marszałek województwa warmińsko – mazurskiego:
Fot. Kazimierz Netka.
No i oczywiście my współpracujemy w tym zakresie, bo z satysfakcją tutaj przyjąłem wiadomość z wystawy przed Ratuszem, gdzie pan prezydent przypomina chronologię działań i w zakresie portowym, ale również w zakresie możliwości przekopu Mierzei Wiślanej. To nie jest nowa kwestia, ale zrealizowana w tym czasie perspektywa, która była w myśli tutaj elblążan, również województwa później, bowiem w strategii my też n mieliśmy ujmowaną tę możliwość bardzo poważnie.
Na samym początku naszej kadencji – można powiedzieć – udaliśmy się też do Gdańska, do Marszałka Struka, by w jakiś sposób sygnalizować wolę regionu, pana prezydenta miasta, otwarcie mówiąc że zależy nam na tej inwestycji, bo to jest otwarcie na te morskie na Bałtyk, na świat (władze samorządowe województwa pomorskiego zgłaszały wiele uwag odnośnie budowy kanału w poprzek Mierzei Wiślanej).
Proszę państwa, chcę potwierdzić też ten fakt, że w Regionalnym Programie Operacyjnym na przyszły okres programowania mamy w kluczowym zapisie około 40 mln euro, właśnie na infrastrukturę, na rozwój portu w Elblągu. I wszelkie działania, które z tym byłyby związane, oczywiście przed nami negocjacje – to nie jest łatwy proces, bo Komisja Europejska nie bardzo rozumie tę potrzebę, tego sortowania nośnego różnych statków. Te duże statki w Gdańsku oczywiście jak najbardziej, natomiast te od 1000 w perspektywie do 5000 tonażu, doskonale rozładują całe nabrzeża portowe Polski i będą tutaj zagospodarowane w Elblągu. Tak, że w tej perspektywie chcemy to przedstawiać. Jestem umówiony zarówno w Ministerstwie Rozwoju jak i w Ministerstwie Aktywów Państwowych, żeby uzyskać wsparcie od ministerstw przy negocjacjach, bo to jest ważne., żebyśmy nie byli sami i żeby Komisję Europejską przekonać, żeby i port i miasto dobrze te pieniądze wykorzystały. Współpracujemy, jesteśmy jednomyślni. Powiem tak z oglądu, że województwo pomorskie chyba już też jest po tej stronie rzeczywistości, więc na pewno będą wszyscy współpracować, żeby wykorzystać ten dobry czas, a on jest najważniejszy dla Elbląga, dlatego gratuluję panu prezydentowi tej inicjatywy – zaakcentował Gustaw Marek Brzezin – marszałek województwa warmińsko – mazurskiego.
Są z nami przedstawiciele portu morskiego w Danii. W maju informowaliśmy o podpisaniu Listu intencyjnego. Dziś przechodzimy do kolejnego etapu podpisania umowy o współpracy i bardzo proszę o kilka zdań przedstawicieli portu duńskiego.
– Po pierwsze chciałbym serdecznie podziękować w imieniu prezydenta miasta Vordingborg, jak również w imieniu Portu za to ciepłe przyjęcie i zaproszenie i za uroczyste podpisanie umowy o wzajemnej współpracy – powiedział Jan-Jaap Cramer – Dyrektor Portu Vordingborg.
Jestem bardzo szczęśliwy, ze możemy dzisiaj podpisać tę umowę, ponieważ uważam, że umowa pozwoli nam na wzajemną współpracę i wymianę doświadczeń między portami.
Fot. Kazimierz Netka.
W ciągu ostatnich 3 lat mieliśmy bardzo owocną współpracę z Instytutem Morskim w Gdańsku i w ramach tej współpracy poznaliśmy się z portem Elbląg i w związku z tym narodziła się idea nawiązania wzajemnej współpracy. Sądzę, że jesteście państwo w dobrej sytuacji, że chcecie rozwijać swój port. My również mieliśmy taką sytuację, która doprowadziła do stanu, że port Vordingborg mógł zostać całkowicie zamknięty.
Przez ostatnie lata mieliśmy okazję bardzo mocno rozwijać swój port, zaczynając od wizji do pełnego rozwoju. Dzisiaj jesteśmy w takiej sytuacji, że rozszerzamy swoje całe zaplecze portowe, pokaże to w późniejszej prezentacji. W przypadku portu elbląskiego widzę, że również ten rozwój w elbląskim porcie będzie intensywnie następował.
Fot. Kazimierz Netka.
Poprzez ten rozwój inwestycyjny, poprzez inwestycje, które poczyniliśmy w naszym porcie, widzimy jak następuje wzrost przeładunków i ładunków w naszych portach, Mamy nadzieje, ze to również nastąpi w porcie w Elblągu, a poprzez przekop będziemy mieli już dostęp, ażeby tę współpracę owocnie rozwijać.
Oczywiście oprócz rozwoju inwestycyjnego portu, widzimy duże znaczenie transformacji energetycznej. Mamy nadzieje, ze również tutaj, we współpracy z Elblągiem, będziemy mogli wymieniać się wzajemnie doświadczeniami na tym polu.
Dzisiaj w Danii mamy taką sytuację, że nasz rząd jest skoncentrowany na tym, że porty mają taką infrastrukturę krytyczną i mam nadzieję, że tak samo jest tutaj i wiem, ze będziemy na tym ;polu się rozwijać, tym bardziej, ze samorządy widzą możliwość rozwoju nie tylko dużych portów ale również i w tych małych.
Jeszcze raz bardzo dziękuję za zaproszenie, Widzę, że konferencja jest bardzo dobrze przygotowana, sądząc po liczbie gości, którzy zostali zaproszeni i przybyli tutaj. Niecierpliwie czekam, aż konferencja się rozpocznie i będziemy mogli przedstawić swoje prezentacje.
Naszą współpracę z portem w Elblągu widzimy w zakresie wymiany towarów przemysłu rolnego, również przemysłu drzewnego, nawozów, materiałów budowlanych, ale również ta wymiana może być w zakresie paliwa przyjaznego środowisku. My jako port zarządzamy infrastrukturą, kojarzymy ze sobą biznes, oferujemy naszą infrastrukturę i zasadniczym naszym zadaniem jest połączenie tych dwóch elementów, elementu zarządzającego i elementu biznesowego. Myślę, że na tym polu też możemy podjąć bardzo dobrą kooperację – zakończył Jan-Jaap Cramer – Dyrektor Portu Vordingborg.
– Czy doszłoby do podpisania porozumienia z portem Vordingborg, gdyby nie powstawał przekop przez Mierzeję? – zapytaliśmy.
– Jeżeli nie można do portu dopłynąć, to po co sporządzać porozumienia o współpracy – odpowiedział prezydent Witold Wróblewski. W tej chwili, jak powiedziałem, otwiera się swobodny dostęp do Bałtyku i już dwa czy trzy lata temu wspólnie z Instytutem Morskim w ramach projektu unijnego właśnie, razem z portem Vordingborg podjęto temat sieciowania współpracy i dzisiaj, to tylko pokazuje, że nie czekamy na ostateczne zakończenie i już szukamy partnerów, już szukamy możliwości do tego, by nawiązywano kontakty.
Podczas konferencji zasoby Portu Morskiego Elbląg przedstawił m.in. Witold Wróblewski – Prezydent Miasta Elbląga:
Fot. Kazimierz Netka.
Port w Elblągu to trzech właścicieli. Proporcje przedstawia slajd:
Fot. Kazimierz Netka.
Oto najważniejsze zamierzenia:
Fot. Kazimierz Netka.
Wicewojewoda Warmińsko-Mazurski, Piotr Opaczewski przypomniał w swym wystąpieniu podczas konferencji osobę zmarłego już prezydenta Elbląga i posła Jerzego Wilka:
Fot. Kazimierz Netka.
To również Jerzy Wilk doprowadził do tego, że w sobotę będzie otwarcie tego kanału – powiedział pan wicewojewoda. Przypomniał o tym, że w 2012 roku powstawała Strategia rozwoju marki Elbląg. Wówczas na pytanie, z czym ci się kojarzy Elbląg, 50 procent ankietowanych odpowiadało, że z niczym, a 40 procent, że z Kanałem Elbląskim. Teraz Elbląg będzie się kojarzył z Kanałem żeglugowym przez Mierzeję Wiślaną. To ogromna szansa dla Elbląga i całego regionu, który staje się coraz bardziej znany i coraz atrakcyjniejszy na przykład dla turystów. Pan wicewojewoda podziękował też marszałkowi województwa, za zaangażowanie finansowe w rozwój regionu. Podkreślił znaczenie Kanału Elbląskiego, który ma szansę zostać wpisanym na Listę UNESCO, a dzięki przekopowi dostęp do tego zabytku stanie się łatwiejszy. Jestem pana sojusznikiem, panie prezydencie – powiedział wicewojewoda Piotr Opaczewski, zwracając się do prezydenta Elbląga Witolda Wróblewskiego.
Elbląg i województwo warmińsko – mazurskie zyskują nowy wizerunek – regionu bardzo atrakcyjnego dla świata. Podoba się to gościom z Danii. Daniel Irvold – Prezes Zarządu Portu Morskiego Vordingborg podkreślił, że współpraca między portami Elbląg i Vordingborg jest bardzo ważna. Podziękował za to w imieniu burmistrza Vordingborga.
Fot. Kazimierz Netka.
Sformalizowaniem kontaktów polsko – duńskich, było podpisano porozumienia o współpracy między portem w Elblągu i duńskim portem w Vordingborgu. Swe podpisy na dokumentach złożyli: Witold Wróblewski – Prezydent Miasta Elbląg; Arkadiusz Zgliński – Prezes Zarządu Portu Morskiego Elbląg; Daniel Irvold – Prezes Zarządu Portu Morskiego Vordingborg; Jan-Jaap Cramer – Dyrektor Portu Vordingborg.
Fot. Kazimierz Netka.
Uświetnieniem tego wydarzenia był występ Elbląskiej Orkiestry Kameralnej:
Fot. Kazimierz Netka.
Druga część obrad była poświęcona powstawaniu Kanału w poprzek Mierzei Wiślanej. Genezę przekopu przedstawił Arkadiusz Zgliński – Prezes Zarządu Portu Morskiego Elbląg:
Fot. Kazimierz Netka.
Fot. Kazimierz Netka.
Potencjalny wpływ przekopu Mierzei Wiślanej na środowisko ukazał w swym wykładzie prof. Jacek Bełdowski z Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie:
Fot. Kazimierz Netka.
Zalew Wiślany był przed latami 60. ubiegłego wieku w lepszym niż teraz stanie, Do jego degradacji doszło wskutek zanieczyszczeń, między innymi ściekami, Jeszcze teraz wiele zanieczyszczeń jest w najdrobniejszych namułach. Ich poruszenie, na przykład podczas pogłębiania tory wodnego, powoduje zmniejszenie widoczności w wodzie, zmniejszenie możliwości przenikania promieni słonecznych. Duża ilość zawiesiny w wodzie powoduje, że zanika roślinność podwodna wskutek zmniejszenia przeźroczystości wody.
Morskość Elbląga/zarys historyczny przekopu – przedstawił prof. Krzysztof Luks, określony przez prowadzącego konferencję jako nestor w kwestii morskości Elbląga:
Fot. Kazimierz Netka.
Pan profesor Luks podkreślił, że dla niego morskość to świadomość szans oraz wola i umiejętność wykorzystania tych szans. Prof. Krzysztof Luks sięgnął do początków Elbląga w średniowieczu i budowy portu morskiego. Niestety, natura budowała Mierzeję Wiślaną i powstały trudności w korzystaniu z Elbląga jako portu morskiego.
Po II wojnie światowej Elbląg miał połączenie z Bałtykiem przez Cieśninę Pilawską, a teoretycznie było to zagwarantowane przez ZSRR. Jednak nie było swobody dla statków trzecich bander (innych niż bandery polska i ZSRR). Elbląg został więc odcięty od morza. Polska zbudowała dwa statki, tak zwane bajkowce (ze względu na nazwy), by dowozić nimi towary z Bałtyku przez Wisłę, Szkarpawę do Elbląga, Niestety, nie dało się w zadowalającym stopniu z tej drogi wodnej korzystać.
Podsumowując troszczenie się o morskość Elbląga, prof. Krzysztof Luks podkreślił, że każdy samorząd coś do tego portu dołożył. Pozostaje mieć nadzieję, że tak będzie dalej – dodał pan profesor Krzysztof Luks.
O tym jak jest w innych regionach Polski i Europy, mówiono podczas części zatytułowanej: „Ekonomiczno-logistyczne aspekty funkcjonowania portów morskich”. Program przewidywał następujące wystąpienia:
Rozwój i funkcjonowanie małych portów w Polsce – Artur Lijewski – Prezes Zarządu Portu Morskiego Kołobrzeg sp. z o.o.;
Potencjał MDW E60 w rozwoju portów morskich Południowego Bałtyku – Rafał Koba – Instytut Morski w Gdańsku;
DCT Gdańsk jako Baltic Hub – północna brama do Europy Środkowo-Wschodniej – Grzegorz Pawłowski – DCT Gdańsk sp. z o.o.;
Wpływ portu Vordingborg na rozwój miasta i możliwości współpracy z elbląskim portem – Jan-Jaap Cramer – Dyrektor Portu Vordingborg;
Rozwój ekonomiczny portu w Elblągu – Arkadiusz Zgliński – Prezes Zarządu Portu Morskiego w Elblągu;
Na zakończenie pierwszego dnia obrad zaproponowano uczestnikom zwiedzanie Starego Miasta w Elblągu i rejs statkiem po rzece Elbląg;
Kolejny dzień obrad rozpocząć ma temat: „Rozwój gospodarczy regionu”. Oto planowane wystąpienia:
Warmińsko-Mazurskie 2030 w drodze do nowoczesności – Lidia Wójtowicz – Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego w Olsztynie
Dlaczego warto inwestować w powierzchnie biurowe w miastach regionalnych – Maciej Wojtczak i Piotr Tucholski – Agencja Rozwoju Przemysłu;
Potencjał Elbląga w zakresie przyciągania inwestycji – jak zwiększyć atrakcyjność miasta i regionu – Monika Kisiel – Polska Agencja Inwestycji i Handlu;
Rozwój lokalnego przedsiębiorstwa związanego z usługami portowymi na przykładzie firmy FROG – Grzegorz Gniwkiewicz
W ramach tematu: Współpraca regionów obszaru Morza Bałtyckiego, zaplanowano następujące referaty:
Rozwój węzłów współpracy morskiej – zwiększenie konkurencyjności oraz dostępności i atrakcyjności regionów z wykorzystaniem dostępnych źródeł finansowania UE – Marcin Żuchowski – Euroregion Bałtyk;
Wspólny rozwój produktów turystycznych – Small Cruise Ship w Portach Bałtyckich – dr Monika Klein – Prezes Stowarzyszenia Media Dizajn – Szczecin;
Miasta nadmorskie: główne trendy dla zrównoważonego rozwoju – prof. Rasa Viederyte – wykładowca Uniwersytetu w Kłajpedzie – Litwa. Ekspert zrównoważonego rozwoju miast z wykorzystaniem potencjału portów.
Poruszone zostanie też zagadnienie: Rozwój ruchu turystycznego w regionie. Oto tematy:
Perspektywy rozwoju turystyki w Elblągu – Adam Jocz – Dyrektor Departamentu Promocji, Kultury i Turystyki Urzędu Miejskiego w Elblągu;
Wpływ inwestycji „Przekop Mierzei Wiślanej” na rozwój miasta Frombork – Zbigniew Pietkiewicz – Burmistrz Miasta i Gminy Frombork;
Zmiany w turystyce w Elblągu w latach 2012-2022 – Jędrzej Cywiński – Focus Hotel Premium Elbląg.
Jak już wspomniano, w sobotę 17 września 2022 roku – uroczystość otwarcia kanału w poprzek Mierzei Wiślanej. Z uwagi na spodziewane duże natężenie ruchu oraz mogące wystąpić utrudnienia, na miejsce skierowane zostaną liczne patrole ruchu drogowego. Policjanci będą zabezpieczać drogi dojazdowe, a także ręcznie regulować ruch, a funkcjonariusze prewencji oraz pionu kryminalnego zadbają o bezpieczeństwo uczestników wydarzenia.
Duże zainteresowanie wydarzeniem oraz jego charakter, przełoży się z pewnością na czasowe występowanie utrudnień w ruchu drogowym. Zachęcamy do korzystania ze specjalnie na ten dzień zorganizowanego, transportu zbiorowego.
Autobusy będą odjeżdżać co 10 minut od godz. 10:00 z dworców w Stegnie i Krynicy Morskiej do godz. 23:59 z Portu Nowy Świat do dworców w Krynicy Morskiej i Stegnie. Kursy odbywać się będą niezależnie na dwóch trasach (pętle): Stegna dworzec autobusowy – Sztutowo – Port Nowy Świat; Krynica Morska dworzec autobusowy – Port Nowy Świat.
Szczegółowe informacje oraz mapy dojazdu i miejsca uroczystości znajdują się pod adresem: https://www.otwarcie-mierzei.pl/
Biuro prasowe Wojewody Pomorskiego, przekazując informacje dotyczące uroczystości otwarcia kanału, zaapelowało o uważne patrzenie na oznakowanie dróg dojazdowych i ścieżek dojścia na teren uroczystości oraz bezwzględne stosowanie się do poleceń i sygnałów wydawanych przez policjantów.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl