Na ilustracji: projekt zagospodarowania naszej części Bałtyku. Źródło ilustracji: Urząd Morski w Gdyni.
Zgłoś swe uwagi do planu zagospodarowania przestrzennego polskiej części Bałtyku. Dotychczas wpłynęło ponad 800 wniosków. To dużo, ale dotyczą one wykorzystania aż ponad 30 000 km kwadratowych Morza Bałtyckiego, w tym tego, co pod dnem jego…
Coraz śmielej i rozsądniej sięgamy po skarby znajdujące się na północ od naszego lądu…
Wzmocnienie Marynarki Wojennej RP; korekty przebiegu międzynarodowych linii żeglugowych w związku ze stawianiem farm elektrowni wiatrowych; budowa nowych kopalni, sztucznych wysp; magazynowanie dwutlenku węgla – gazu cieplarnianego; schładzanie elektrowni atomowej – to jedne z wielu naszych zamierzeń, dotyczących polskiej części Bałtyku. Obecnie powstaje plan zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich. Tworzony jest projekt tego planu i trwają rozmowy z mieszkańcami, biznesem, środowiskami kultury dotyczące przewidzianych w tym dokumencie zapisów. 8 marca odbyły się w Gdańsku pierwsze ogólnopolskie konsultacje w sprawie treści tego dokumentu. Jeszcze teraz każdy może przedstawiać swe uwagi oraz wnioski odnośnie zapisów w projekcie planu.
W terminie do 15 marca 2017 r. można przesyłać uwagi do unikatowego projektu „Planu zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich w skali 1 : 200 000”. To pierwsze takie przedsięwzięcie planistyczne w historii Polski.
Czym jest planowanie przestrzenne obszarów morskich? – wyjaśniła Anna Stelmaszyk-Świerczyńska – dyrektor ds. technicznych Urzędu Morskiego w Gdyni, szefowa projektu:
Fot. Kazimierz Netka
To próba racjonalnego zarządzania/gospodarowania przestrzenią morską; w miarę możliwości rozwiązywanie lub łagodzenie konfliktów przestrzennych. Celem planowania na morzu jest m.in.: zrównoważenie sektorowych interesów i osiągnięcie trwałego i zrównoważonego wykorzystania zasobów morskich – według Komunikatu Komisji Europejskiej: „Mapa drogowa na rzecz planowania przestrzennego obszarów morskich: Opracowanie wspólnych zasad w UE” (COM(2008)791).
Planowanie przestrzenne na morzu wyróżnia się specyficznymi cechami: przestrzeń morska jest 4-wymiarowa (x,y,z,t), czyli ma nie tylko wysokość, szerokość i długość, ale też głębokość. Ważna jest też struktura posiadania –jeden właściciel i jest nim głównie państwo). Planowanie zagospodarowania morza ma oddziaływanie na znaczne odległości, wielokrotnie transgraniczne. Dlatego, konsultacje są przeprowadzane także z innymi państwami – mówiła dyrektor Anna Stelmaszyk-Świerczyńska. Duże znaczenie mają więc w tym procesie przepisy prawa międzynarodowego.
Unijna podstawa prawna: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/89/UE z dnia 23 lipca 2014 r. ustanawiająca ramy planowania przestrzennego obszarów morskich. Dyrektywa ta zobowiązuje Państwa Członkowskie do: transpozycji dyrektywy do ustawodawstwa krajowego (do marca 2016 r.); przyjęcia krajowych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich (do 2021 r.); zapewnienia spójności planów w obrębie morza regionalnego.
Źródło ilustracji: Urząd Morski w Gdyni.
Polska podstawa prawna: ustawa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (rozdział 9) Według tej ustawy, plany zagospodarowania rozstrzygają o:
1. przeznaczeniu, w tym funkcjach podstawowych, obszarów morskich;
2. zakazach lub ograniczeniach korzystania z obszarów, o których mowa w p.1, z uwzględnieniem wymogów ochrony przyrody;
3. rozmieszczeniu inwestycji celu publicznego;
4. kierunkach rozwoju transportu i infrastruktury technicznej;
5 .obszarach i warunkach: ochrony środowiska i dziedzictwa kulturowego, uprawiania rybołówstwa i akwakultury, pozyskiwania energii odnawialnej, poszukiwania, rozpoznawania złóż kopalin oraz wydobywania kopalin ze złóż.
Ważne: plan sporządza się z uwzględnieniem wydanych ważnych pozwoleń na wznoszenie lub wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich oraz pozwoleń na układanie i utrzymywanie kabli lub rurociągów.
Plan może zawierać ustalenia wiążące samorządy województw oraz gminy, w obszarze których występują morskie wody wewnętrzne, lub gminy sąsiadujące z obszarem planu poprzez linię brzegową lub odpowiadające tej linii granice obszarów morskich, przy sporządzaniu odpowiednio planów zagospodarowania przestrzennego województw, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie:
1. Rozmieszczenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym określonych w średniookresowej strategii rozwoju kraju i innych strategiach rozwoju, koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz programach określających zdania rządowe(…);
2. Obszarów chronionych, w tym obszarów przestrzeni chronionej;
3. Sposobu korzystania z obszarów morskich, w tym ograniczeń i dopuszczeń.
Plan podlega okresowej ocenie, co najmniej raz na10 lat.
Źródło ilustracji: Urząd Morski w Gdyni.
Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej prowadzi współpracę transgraniczną w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego(…) oraz wymianę transgraniczną w zakresie danych przestrzennych niezbędnych w procesie planowania przestrzennego obszarów morskich.
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dział IV, VI), przewiduje:
Przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty (…) planów zagospodarowania przestrzennego;
Organami właściwymi w sprawach opiniowania i uzgadniania w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko są Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska oraz Wojewódzki Inspektor Sanitarny.
W przypadku stwierdzenia możliwości znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko wskutek realizacji dokumentu (projekt planu zagospodarowania) organ opracowujący dokument niezwłocznie informuje Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko i przekazuje projekt dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
Źródło ilustracji: Urząd Morski w Gdyni.
Pierwsze ogólnopolskie spotkanie konsultacyjne odbyło się 8 marca 2017 r. w Gdańsku. Informacje na temat projektu planu zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich przedstawili m.in.: Anna Stelmaszyk-Świerczyńska – dyrektor ds. Technicznych Urzędu Morskiego w Gdyni i Agnieszka Cwilewicz z Urzędu Morskiego w Gdyni; Feliks Pankau i Jacek Zaucha – Zespół Planistyczny konsorcjum IM i MIR; Magdalena Matczak, Instytut Morski w Gdańsku, Iwona Psuty, Morski Instytut Rybacki PIB w Gdyni; Piotr Pieckiel, Lidia Kruk-Dowgiałło, Helena Boniecka, Anna Lemieszek, Agnieszka Gajda, Marlena Typiak, Włodzimierz Meissner, Klaudyna Świstun, Bartosz Pępek, Michał Olenycz, Tomasz Kuczyński – reprezentujący Instytut Morski w Gdańsku.
Drugie spotkanie konsultacyjne (SK2) ma być w Słupsku, w październiku 2017 r. Odbędzie się tam prezentacja wstępnego projektu planu i prognozy.
Pierwsze spotkanie międzynarodowe odbyło się w Gdańsku, 18 – 19 października 2016 r. Uczestniczyło w nim ponad 40 osób z 7 krajów nadbałtyckich. Przedstawiono wyniki prac w ramach Studium uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego Polskich Obszarów Morskich; zakres opracowywania projektu planu zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich. Zebrano wstępne wnioski do projektu planu.
Drugie spotkanie międzynarodowe (SM2) planowane jest w Warszawie, na listopad 2017 r. Odbędzie się tam prezentacja wstępnego projektu planu i prognozy.
Zapraszamy do aktywnego udziału w spotkaniu – zachęcają organizatorzy. I uzasadniają: Qui tacet consentire videtur si loqui debuisset ac potuisset – kto milczy, okazuje zgodę, jeśli powinien i mógł mówić.
Źródło ilustracji: Urząd Morski w Gdyni.
Projekt planu jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja i Rozwój – wynika z informacji, która przygotował Jakub Szostak z Urzędu Morskiego w Gdyni. Więcej wiadomości znajduje się na stronie: www.umgdy.gov.pl.
Projekt planu przygotowuje interdyscyplinarny zespół specjalistów z Instytutu Morskiego w Gdańsku w konsorcjum z Morskim Instytutem Rybackim – Państwowym Instytutem Badawczym na zlecenie Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni działającego również w imieniu Dyrektorów Urzędów Morskich w Słupsku i Szczecinie. Prognozę opracowuje zespół ekspercki Instytutu Morskiego w Gdańsku przy współpracy specjalistów z DHI Polska Sp. z o.o., Uniwersytetu Gdańskiego, Pomorskiego Biura Planowania Regionalnego oraz firmy ARBOREA.
Jak wynika z informacji, które przedstawił na stronie internetowej www.umgdy.gov.pl , Jakub Szostak – naczelnik w Urzędzie Morskim w Gdyni, plan zostanie przyjęty w formie rozporządzenia ministra ds. gospodarki morskiej oraz ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego.
Kazimierz Netka