Fot. Kazimierz Netka.
Inne państwa muszą się dowiedzieć, co w Trójmieście, w Pomorskiem, w Polsce się dzieje i co mamy do zaoferowania Wspólnocie Europejskiej. Wykorzystujemy znikomą część ogromnego potencjału naszych portów.
Pomorze, porty w Szczecinie, Świnoujściu, w Gdyni i w Gdańsku są oddalone od najbardziej rozwijanych szlaków transportowych w Unii Europejskiej. Europa stawia bowiem na połączenia równoleżnikowe (np. autostrady A-2 i A-4). Dla Pomorza, a także regionów nadbałtyckich w Skandynawii, liczą się też połączenie południkowe np. autostrada A-1, przedłużona o autostradę morską z Gdyni do Karlskrony. Dlatego, Pomorskie, w tym Gdynia, zabiegają o unowocześnienie, o udrożnienie korytarza transportowego Bałtyk – Adriatyk. W tych zabiegach ważną rolę dogrywa projekt „TENTacle – wykorzystanie korytarzy sieci bazowej dla dobrobytu, wzrostu i spójności”. Chodzi tu właśnie o korytarze transportowe, bazowe, czyli najważniejsze, których w Unii Europejskiej jest dziewięć (o przebiegu południkowym i równoleżnikowym, a mające znaczenie również dla państw regionu Morza Bałtyckiego. Dlatego, ważne jest, co Strategia Rozwoju Regionu Morza Bałtyckiego, opracowana przez Unię Europejską, będzie zawierała. 12 i 13 czerwca w Gdańsku, odbędzie się konferencja – międzynarodowe Forum Strategii Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego. Na to międzynarodowe ustalanie zapisów we wspomnianej strategii, składanie propozycji do jej rewizji, powinniśmy, jako kraj, region, pójść dobrze przygotowania, z konkretnymi wnioskami.
Fot. Kazimierz Netka
Jakie to powinny być wnioski, uwagi, zastrzeżenia? Zarys pierwszych propozycji wynika z wypowiedzi uczestników wspomnianej już konferencji podsumowującej flagowy projekt pt. „TENTacle – wykorzystanie korytarzy sieci bazowej dla dobrobytu, wzrostu i spójności” (TENTacle), zorganizowanej w Gdyni, 11 kwietnia 2019 roku, czyli dwa miesiące przed międzynarodowym, dziesiątym już, forum Strategii Morza Bałtyckiego.
Na podsumowanie projektu TENTacle, zorganizowane w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym w Gdyni, przybyli m.in. reprezentanci Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Ministerstwa Infrastruktury, instytucji państwowych, przedstawiciele samorządów, przedsiębiorców, biznesu, agencji, stowarzyszeń samorządowych, organizacji okołobiznesowych, naukowcy. Przebieg spotkania moderował dr Michał Tuszyński – główny specjalista w Urzędzie Miasta Gdyni.
Fot. Kazimierz Netka
Projekt przedstawia aktualną wiedzę i zawiera ujęcie prospektywne ze szczególnym uwzględnieniem korytarza Bałtyk – Adriatyk i jego węzłów Gdańsk – Gdynia – informował na początek prowadzący.
Przybyłych powitał Michał Guć – wiceprezydent Gdyni.
Fot. Kazimierz Netka
Trudno uwierzyć, że to już podsumowanie – mówił prezydent Michał Guć, Dodał, że pamięta jak z Wiktorem Szydarowskim rozpoczynali ten projekt i rozmawiali na temat udziału Gdyni w TENTacle. Cieszę się, że rezultaty są zadowalające. Widać, że morze łączy – mówił wiceprezydent Gdyni, Michał Guć. Autostrada Morska ma duże znaczenie dla naszego miasta, województwa, także dla rozwoju Polski.
O szczegółach projektu TENTacle mówił Ryszard Toczek – naczelnik Wydziału Współpracy i Analiz Samorządowych w Urzędzie Miasta Gdyni, kierownik – koordynator projektu TENTacle, dyrektor Stowarzyszenia Miast Autostrady Bursztynowej.
Fot. Kazimierz Netka
Idea TENTacle zrodziła się na początku 2015 r. w regionie Blekinge, w wyniku: Po pierwsze – Przyjęcia przez Komisję Europejską w grudniu 2014 r. Studium Korytarza Bałtyk-Adriatyk. Dokument wskazał m. in. na problemy z osiągnięciem standardów sieci TEN-T w Gdyni. Po drugie – Projektu: Bothnian Green Logistic Corridor, zakończonego również w 2014 r. Jego partnerzy: region Blekinge i miasto Gdynia przyjęli do realizacji strategiczną oś transportową Gdynia-Karlskrona-centrum Szwecji. Po trzecie – Projektu „NORDA” – Północny Biegun Wzrostu”, kierowanego przez Gdynię. Wiosną 2015 r. powstawał Program Operacyjny w zakresie rozwoju transportu dla obszaru funkcjonalnego „Dolina Logistyczna”. Konferencja końcowa projektu spina jego założenia z wynikami – powiedział naczelnik Ryszard Toczek.
Jednym z konsultantów tego projektu był Wiktor Szydarowski z urzędu regionalnego Blekinge. Poznał potencjał Doliny Logistycznej, jako komponentu przyszłego węzła sieci bazowej Gdynia. Wiktor Szydarowski zaproponował w marcu 2015 r. włączenie „Doliny Logistycznej”, jako studium przypadku projektu TENTacle.
Decydującym dla miasta powodem uczestnictwa w projekcie było przystąpienie do TENTacle Zarządu Portu Gdynia. To port morski jest głównym architektem sieci TEN-T w mieście. Perspektywa transformacji portu w węzeł sieci bazowej TEN-T ujawniła szereg wyzwań, zdiagnozowanych przez projekt TENTacle.
Fot. Kazimierz Netka
Głównym wyzwaniem było: „przeprowadzenie pełnej i szczegółowej delimitacji przebiegu Korytarza BA, uwzględniającej jego przebieg w węzłach: transportowych i miejskich. Wszystkie istniejące i planowane trasy komunikacyjne Korytarza muszą być bardzo precyzyjnie określone, jako równorzędne, jednolite pod względem statusu i wymaganego standardu.
W węzłach korytarza, konieczne jest określenie brakujących odcinków i „wąskich gardeł” infrastruktury transportowej”. Zadanie to rekomendowało wszystkim polskim miastom I Forum Korytarza Bałtyk-Adriatyk zorganizowane w Łodzi w 2014 r. Projekt został zatwierdzony jako sztandarowy (flagship) czyli służący realizacji Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego.
Inauguracja TENTacle w Gdyni nastąpiła w PPN-T w kwietniu 2016 r. Trasy korytarza Bałtyk-Adriatyk wytyczają cztery polskie porty morskie o kluczowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Potencjał i atrakcyjność korytarza będzie więc pochodną potencjału i atrakcyjności portów bazowych – bramowych (gateways), w tym Gdyni.
Jaki jest punkt startu?
Eurostat wykazuje, że porty morskie w Polsce obsługiwały w 2016 r. najmniejszy, w porównaniu do innych morskich krajów Europy, tonaż w relacji per capita. Jeszcze niższy był udział portów polskich w obsłudze ruchu pasażerskiego – 0.5%. Dynamika wzrostu obrotów towarowych w portach w ostatnich 2-3 latach mogła nieco zwiększyć polski odważnik, ale niekoniecznie nasze miejsce na liście.
Aby osiągnąć przynajmniej średnią europejską, porty polskie musiałyby przeładować ok. 360 mln. t. towarów rocznie – a Gdynia ok. 80 mln. ton. W przypadku pasażerów statków – zamiast dzisiejszych 2,5 mln. – co najmniej 10 milionów. Liczby te mają ścisły związek z kwestią przepustowości miasta i portu. Wykorzystujemy znikomą część ogromnego potencjału – i to na własne życzenie.
Do wyzwań, ważnych dla realizacji TENTacle w Gdyni należą: anachroniczny status portów morskich pod rządami ustawy z 1996 r. Ustawa ta, pozbawiając port zaplecza miejskiego, służyła ówczesnej polityce transportowej, skutkującej m. in. zaniechaniem budowy Trasy Kwiatkowskiego czy autostrady A1. Zaniechano modernizacji połączeń kolejowych i wodnych śródlądowych do portów. Porty postawiono na straconej pozycji w rywalizacji o ładunki z krajów Europy Środkowej, a nawet Polski. Do niedawna obowiązywała polityka wspierania rozbudowy sieci terminali intermodalnych na zapleczu portów polskich – ale operatorów obsługujących porty konkurencyjne.
Aktualne są inne wyzwania: silosowa mentalność zarządców infrastruktury blokująca rozwój zielonych, multimodalnych korytarzy transportowych. Wyzwania te mają charakter polityczny, a więc wymagają adekwatnego działania politycznego. Korytarz jest tak silny jak jego najsłabsze ogniwo – tę dewizę unijnego koordynatora Korytarza Bałtyk-Adriatyk dedykuję Ministerstwu Infrastruktury, odpowiedzialnemu za realizacje korytarza Bałtyk-Adriatyk w Polsce.
Wyzwania te mają też związek z projektem TENTacle. Porty morskie mają być – dzięki funkcji węzłów TEN-T – biegunami wzrostu, stymulującymi rozwój inteligentnej specjalizacji naszego regionu i miasta, jaką są usługi portowe i logistyczne. Porty zapewniają dobrobyt, wzrost i spójność – identyfikowane z korytarzem sieci bazowej a więc z celami TEN-T i TENTacle. Projekt TENTacle sprecyzował więc konkretne oczekiwania: Podniesienie świadomości inicjatywy „korytarz sieci bazowej” wśród interesariuszy korytarza, szczególnie gospodarczych, modelujących łańcuchy dostaw w regionie Morza Bałtyckiego; Ustanowienie narzędzi koordynacji rozwoju czterech korytarzy w regionie, dla uniknięcia ich konkurencji; Rozszerzanie obszaru funkcjonalnego korytarza przez pozyskanie interesariuszy spoza jego strefy; Zespolenie działań na różnych poziomach zarządzania i współpracy – dla osiągania efektu komplementarności dokumentów politycznych i programów strategicznych w obszarze RMB.
Dyrektor Ryszard Toczek powiedział też, że dla rozwinięcia tranzytowych funkcji węzła gdyńskiego zainicjowano tzw. „Deklarację Pomorską” w sprawie przedłużenia Korytarza Bałtyk-Adriatyk z węzła Gdańsk, Gdynia do węzłów portowych Goeteborg i Sztokholm.
Deklarację przedłużenia korytarza do Goeteborga poparli wskazani partnerzy szwedzcy.
W ubiegłym roku inicjatywa ta była celem wizyty w Gdyni i w Karlskronie unijnych koordynatorów: korytarza Bałtyk-Adriatyk i autostrad morskich. Pozyskaliśmy ich pełne poparcie. Zawarto polsko-szwedzkie porozumienie o współdziałaniu, na warunkach opracowanej w tym celu „Mapy drogowej”.
Powstało też opracowanie „Żegluga Łączy” wykazujące 90 letnią tradycję tego przedsięwzięcia a więc wysoką europejską wartość dodaną podkreślił naczelnik Ryszard Toczek, koordynator projektu TENTacle. Cytując prezydenta Michała Gucia, dodał na zakończenie: Projekt niczego nie kończy, projekt wszystko zaczyna.
Jakie znaczenie ma TENTacle, a przede wszystkim polskie proty w planach i dokumentach rządowych? O tym mówili, obecni na konferencji, reprezentanci ministerstw, wypowiadając się podczas sesji pt. „Polityka transportowa wspierająca powstanie węzła Gdańsk – Gdynia.
Fot. Kazimierz Netka
Michał Kwiatkowski – naczelnik Departamentu Strategii Transportu w Ministerstwie Infrastruktury przedstawił kierunki – cele nowej Strategii Rozwoju Transportu do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku. Pan naczelnik mówił też o tym co w strategii jest ważne dla Gdyni.
Obecnie obowiązująca strategia do 2020 roku. Po powstaniu Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR) poszczególne cząstkowe strategie, w tym transportowa jest dostosowywana do SOR. Polska ma swe propozycje do rewizji sieci TENT Komisja Europejska zapowiedziała rozpoczęcie konsultacji w tej sprawie. Polski nowy element do TENT to CPK – centralny port komunikacyjny – lotniczy, powiązany szlakami kolejowymi z najważniejszymi ośrodkami miejskim w kraju.
Na pytanie, jaka rolę będzie pełniła Via Carpatia i czy spowoduje odpływ towarów z portów Trójmiasta. Naczelnik Michał Kwiatkowski odparł, że tak się nie stanie – powstają odnogi od Via Carpatia do S-7 – szosy, prowadzącej do Trójmiasta.
Fot. Kazimierz Netka
O kierunkach – celach nowego Programu rozwoju polskich portów morskich do 2020 roku, z perspektywa do 2030 roku, mówił Paweł Krekora – naczelnik w Departamencie Gospodarki Morskiej Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, podkreślając aspekty ważne dla Gdyni.
Fot. Kazimierz Netka
Program obejmuje nie tylko największe strategiczne polskie porty morskie: Szczecin – Świnoujście, Gdańsk, Gdynia, ale też mniejsze porty oraz kilkadziesiąt przystani. Przy tym brane są pod uwagę możliwości korzystania z polskich portów przez Czechów i Słowaków.
Bez portów morskich nie będzie można wykorzystać, w pełni potencjału gospodarczego państwa – podkreślił naczelnik Paweł Krekora.
Fot. Kazimierz Netka
Bardzo ważne jest zintegrowanie portów morskich z ich lądowym zapleczem – mówił pan naczelnik – z terminalami intermodalnymi. Chodzi o połączenia kolejowe, by ładunki naturalnie ciążyły do polskich portów morskich. Porty polskie muszą być coraz nowocześniejsze, Dlatego, jednym z priorytetów jest ich cyfryzacja i dlatego należy współpracować ze startupami. Postęp, innowacje, nie mogą omijać polskich portów morskich, muszą one być wspierane przepływem informacji i digitalizacją.
Terminale kontenerowe są „utylizowane” czyli wykorzystywane w 50 procentach. Dlatego, że nie ma w portach wystarczających głębokości, by duże kontenerowce mogły wpłynąć do Gdyni, kiedy w Gdańsku jest kongestia – mówił reprezentant jednego z terminali w morskim porcie Gdynia. Dlatego, kontenerowce odpływają do Kłajpedy. Terminale p kontenerowe powinny mieć zapas mocy przerobowych – przeładunkowych. Gdy są wyczerpywanie w 80 procentach – to już ostatni sygnał do realizować kolejne inwestycje, by w razie „piku” – szczytu napływu ładunków, można je obsłużyć – mówił reprezentant terminala.
O tym, jakie są szanse rozbudowy portu i ułatwienie dostępu doń od strony lądu, mówiono podczas sesji „Hardware. Rozwój infrastruktury ostatniej mili Korytarza Bałtyk – Adriatyk w Gdyni.
Fot. Kazimierz Netka
O wdrożeniach i barierach realizacji programu rozwoju infrastruktury w węźle transportowym sieci bazowej TENT Gdynia, mówił Leszek Jurczyk – dyrektor ds. rozwoju w Zarządzie Morskiego Portu Gdynia. Sytuacja si epoprawi, gdy zrealizowane zostaną projekty unijne, urzeczywistniane przez ZMPGdynia. Ponadto ważne są przedsięwzięcia, będące zadaniami Urzędu Morskiego, a więc pogłębienie toru wodnego w porcie, oraz toru podejściowego do portu – na Zatoce Gdańskiej. Niezmiernie ważne jest zmodernizowanie sieci kolejowej, w tym linii nr 201. W porcie odbywa si.e pozyskiwanie nowych terenów, ochrona środowiska poprzez odbiór ścieków np. z wycieczkowców, a także ochrona miasta przed zapyleniem. Na zapleczu przewidziany jest rozwój doliny logistycznej, poprzez objęcie granicami portu części gminy Kosakowo – na co wyraziła zgodę rada tej gminy.
Fot. Kazimierz Netka
Port Gdynia teraz przeładowuje około 23,5 mln ton towarów rocznie i są trudności z kontaktach z zapleczem lądowy,m. w planach są wielkości przeładunków rzędu 80 mln ton rocznie. co wtedy? Jak sobie poradzić? Propozycje w tym zakresie przedstawił prof. Bogusław Śliwczyński z Instytutu Logistyki i Magazynowania. Wyjściem z tego może być organizacja, synchronizacja i koordynacja przepływu ładunków – z wykorzystaniem trójmiejskiego systemu TRISTAR. Sercem ma być Centrum Zarządzania Ruchem Portu Gdynia.
Fot. Kazimierz Netka
Na rozbudowy usprawnienia, modernizacje,. A zwłaszcza na wzmocnienie polskich portów w systemie unijnego transportu, potrzebne są pieniądze. Mówił o tym Bogdan Ołdakowski – prezes spółki Actia Forum, podczas wykładu pt. „Polityka TENT i finansowanie rozwoju infrastruktury transportowej w okresie lat 2021 – 2027. Rola zarządzania wielopoziomowego (multi-level governance)”. Pieniądze na te cele są m.in. w programie CEF – Connecting Europe Faciloty – polska nazwa: Łącząc Europę. W tej puli jest te z osobny dział: military mobility i z tej „koperty” pieniądze ma szansę zdobyć Gdynia. Jeśli chodzi o przedłużenie do Skandynawii korytarza Bałtyk – Adriatyk, to mogą być kłopoty z uzyskanie dofinansowania z CEF, Pieniądze z CEF są dla portów bazowych czyli największych, a po drugiej stronie Bałtyku są porty kohezyjne, spójnościowe.
Fot. Kazimierz Netka
Jakie są potencjały rozwojowe Korytarza Bałtyk – Adriatyk? – o tym mówił dr Michał Graban – główny specjalista w Departamencie Rozwoju Gospodarczego Urzędu marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, reprezentujący też Stowarzyszenie Polskich Regionów Korytarza Bałtyk – Adriatyk. Dr Michał Graban zwrócił uwagę m.in. na to, co może podnieść znaczenie węzła Gdańsk – Gdynia w europejskiej przestrzeni gospodarczej i politycznej.
Okazuje się, że w Pomorskiem jest wiele do zrobienia, jeśli chodzi o liczbę magazynów. Jest ich w tym województwie 8 razy mniej niż w centrum kraju.
Fot. Kazimierz Netka
Niebagatelne znaczenie ma dobre skomunikowanie z portami, zwłaszcza szlakami kolejowymi. O inwestycjach kolejowych ostatniej mili mówił Damian Makowski z Polskich Linii Kolejowych PKP SA, wskazując na to, co m być wykonane do 2030 orku. Chodzi m.in. o linię nr 202 – Gdynia – Słupsk; linię 201 – Bydgoszcz – Kościerzyna – Gdynia, czy też szlak Zduńska Wola-Karsznice – Tczew.
Fot. Kazimierz Netka
Uzupełnieniem wystąpienia Damiana Makowskiego była prelekcja Anny Arentowicz na temat rozwoju kolei aglomeracyjnej w Gdyni.
Fot. Kazimierz Netka
Alan Aleksandrowicz – prezes Gdańskiej Agencji Rozwoju Gospodarczego mówił o głównych celach inwestycyjnych węzła miejskiego sieci bazowej Gdańsk. Pan prezes zwrócił uwagę na to, że zmodernizowana linia kolejowa E65 rozcięła dzielnicę Gdańsk Orunia. Jeśli chodzi o dostęp kolejowy t do portu, to niewykluczone, że powstanie drugi most nad Marwą Wisłą, obok niedawno wybudowanego. Na taką potrzebę wskazuje m.in. Grupa LOTOS.
Fot. Kazimierz Netka
Główne rekomendacje „Studium ostatniej mili węzła sieci bazowej TENT Gdynia, odpowiadającego inwestycjom spójnym z planem pracy Korytarza Bałtyk – Adriatyk” zaprezentował Michał Górczyński z WYG International – kierownik zadania TENTacle – „Studium ostatniej mili węzła sieci bazowej TENT Gdynia”.
Podczas sesji III pt. Orgware. Model zarządzania węzłem sieci bazowej TENT”, przedstawiono unikatowy dokument: „Statystyka węzła TENT Gdynia”, opracowany na podstawie porozumienia między Urzędem Statystycznym w Gdańsku i Urzędem Miasta Gdyni.
Fot. Kazimierz Netka
Opracowanie powyższe omówił prof. Jerzy Auksztol – dyrektor Urzędu Statystycznego w Gdańsku. Dane statystyczne pokazują obraz, który niełatwo dostrzec. Na przykład, że maleją przewozy statkami na krótkie odległości. Zmniejszają się też przewozy w żegludze śródlądowej. To potencjał do wykorzystania, bo dzięki rozwojowi żeglugi śródlądowej można przenieść ładunki z szos z samochodów na transport wodny – mówił prof. Jerzy Auksztol.
O roli Pomorza zachodniego w rozwoju korytarza transportowego Bałtyk – Adriatyk: wspieranie łańcucha dostaw – transgraniczne modele biznesowe i wsparcie polityczne” przedstawiła Marta Ciesielska z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego.
Fot. Kazimierz Netka
Zachodniopomorskie współpracuje z regionami zagranicznymi: Skania i Blekinge w Szwecji. Okazuje się, ze u Szwedów brak zrozumienia dla potrzeb rozwoju w Polsce śródlądowej żeglugi t towarowej – powiedziała Marta Ciesielska. Udało się dojść do porozumienia z Berlinem i stworzyć projekt połączenia Szczecin – Berlin.
Zachodniopomorskie jest gotowe poprzeć starania o wzmocnienie północnego korytarza transportowego w Polsce, czyli równoległego do wybrzeża Bałtyku na Pomorzu.
Fot. Kazimierz Netka
O rolach Gdyni i Gdańska mówił dr Michał Tuszyński – główny specjalista w Urzędzie Miasta Gdyni, przedstawiając zagadnienie: „Węzeł miejski – kluczowy element sieci TENT – kierunki ewolucji – wnioski z Urban Nodes Forum – Budapeszt 2 – 5 kwietnia 20919 r.”. W Polsce jesteśmy na etapie rozwoju infrastruktury Jest te z pionierskie podejście do umieszczenia rozwoju multimodalności na poziomie lokalnym. Będziemy bronić w Brukseli nie tylko korytarza, ale też naszych interesów.
Fot. Kazimierz Netka
Dlaczego to jest ważne i w jaki sposób zamierza Polska, Pomorskie zabiegać o nasze interesy? O tym mówił Ryszard Toczek – naczelnik Wydziału Współpracy i Analiz Samorządowych w Urzędzie Miasta Gdyni, kierownik – koordynator projektu TENTacle, dyrektor Stowarzyszenia Miast Autostrady Bursztynowej. Otóż, okazją do zaprezentowania naszych postulatów, będzie X Forum Strategii Morza Bałtyckiego, które w dniach 12 – 13 czerwca 2019 roku odbędzie się w Gdańsku. Na t e strategie powinniśmy iść dobrze przygotowani – mówił dyrektor Ryszard Toczek, proponując rozpoczęcie cyklu debat na temat m.in.: po co nam strategia rozwoju regionu Morza Bałtyckiego? Musimy się zastanowić, co wniesiemy nowego do procesu rewizji na X Forum Strategii Morza Bałtyckiego.
Dzięki projektowi TENTacle możemy osiągnąć sukces – to projekt flagowy, strategiczny, może być polanem działania dla strategii Morza Bałtyckiego Pozwolił na wygenerowanie wielu rozwiązań, rekomendacji do rewizji strategii, i jest wspierany przez ministerstwa. Musimy pokazać, co już posiadamy; że istnieje autostrada A-1, że rozwijają się porty Szczecin-Świnoujście, Gdańsk i Gdynia, a wkrótce także Elbląg. Te oraz inne argumenty, wnioski, powinny być uwzględnione w unijnej, zrewidowanej strategii rozwoju regionu Morza Bałtyckiego.
Warto też zatroszczyć się o odpowiednie zapisy w Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2030. W piątek, 12 kwietnia 2019 roku, prace nad tym dokumentem zainauguruje w Gdańsku specjalna konferencja z udziałem zaproszonych ekspertów i z około 200 samorządowców z Pomorskiego.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: netka.gda.pl