Zbudujmy w Gdańsku Bramę Kresowian – Ekspatriantów z terenów wschodnich II Rzeczypospolitej. To oni zaczęli podnosić Gdańsk z gruzów po II wojnie światowej i uczynili Trójmiasto licząca się w świecie aglomeracją. Dobrą okazją do upamiętnienia Kresowian jest rewitalizacja tej części miasta, w której wysiadali oni z pociągów w 1945 roku na stacji Kłodno

Fot. Kazimierz Netka.

Tamtędy docierały do Gdańska zaraz po II wojnie światowej największe mądrości Rzeczypospolitej

Gdańsk przymierza się do rewitalizacji części Opływu Motławy. To obszar niezmiernie ważny dla historii Gdańska, jego obronności kilkaset lat temu. Ma też olbrzymie znaczenie dla odbudowy miasta po II wojnie światowej. Tam bowiem, na stację Gdańsk Kłodno, do stolicy województwa, przyjeżdżali ci, którzy musieli opuścić swe domy na wschodnich kresach II Rzeczypospolitej. Ten przyjazd nowych obywateli jest niezmiernie istotny dla Gdańska. Na stacji Kłodno, znajdującej się tuż za Opływem Motławy, wysiadali bowiem ci, którzy później stworzyli w Gdańsku podstawy do znaczącego rozwoju miasta i ten potencjał powiększają oraz umacniają do dzisiaj. To ekspatrianci, czyli Kresowianie, przybywający do Gdańska w 1945 roku i w latach następnych z wschodnich rubieży II Rzeczypospolitej. Ludzie ci zasługują na upamiętnienie, uhonorowanie.

Dobrą okazją do tego jest planowana rewitalizacja, czyli ożywienie, Opływu Motławy w Gdańsku. W ramach tej rewitalizacji można by stworzyć Bramę Kresowian Ekspatriantów – tam, gdzie istniał wjazd pociągów na stację Gdańsk Kłodno.

Fot. Kazimierz Netka.

Miejsce na taką symboliczna bramę wjazdową jest. Pozostały jeszcze fragmenty torów, po których docierały pociągi na dworzec Gdańsk Kłodno, gdzie po raz pierwszy stawiali swe stopy w stolicy województwa, wówczas gdańskiego, przybysze np. z Wilna, ze Lwowa: naukowcy, przemysłowcy, lekarze, twórcy kultury, dzięki którym Gdańsk, zniszczony podczas II wojny światowej, podnosił się z gruzów i wyrastał na znaczące w Europie i świecie miasto. Tych twórców potęgi Gdańska trzeba uhonorować, a dobrym tego sposobem byłoby utworzenie Bramy Kresowian-Ekspatriantów. W 2015 roku, w 70-lecie przybycia Kresowian do Gdańska, w rejonie Gdańska Kłodna odsłonięto pamiątkowy kamień. Zbudowanie w pobliżu Bramy Kresowian, jako obiektu użyteczności publicznej, byłoby wzbogaceniem tego miejsca.

W Gdańsku są różne bramy, np. Wyżynna, Nizinna, Długouliczna, Zielona, Chlebnicka, Straganiarska itp. Nic nie stoi na przeszkodzie, by powstała Brama Kresowian. To uczyniłoby Gdańsk atrakcyjniejszym i upamiętniło najbardziej zasłużonych ludzi.

Dobrą okazją, jak już wspomnieliśmy, jest rewitalizacja części Opływu Motławy. O planowanych w tym zakresie działaniach, czytamy w informacji, którą przysłała Aneta Niezgoda z Dyrekcji Rozbudowy Miasta Gdańska:

Tereny wokół Bastionu św. Gertrudy i Bastionu Żubr przy Opływie Motławy zostaną zagospodarowane w ramach Programu Rewitalizacji

Źródło ilustracji: Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska

W najbliższych dniach zostanie ogłoszony przetarg dotyczący zagospodarowania Opływu Motławy w pobliżu Bastionu św. Gertrudy i Bastionu Żubr. Inwestycja, która jest elementem Programu Rewitalizacji zostanie zrealizowana w formule „zaprojektuj i wybuduj”.

Opływ Motławy jest bardzo charakterystycznym punktem na mapie Gdańska. Leży na granicy Dolnego Miasta i Olszynki. Fortyfikacje wraz z dawnymi fosami i Śluzą Kamienną stanowią cenne dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze.

Źródło ilustracji: Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska

Teren Opływu Motławy wraz z bastionami Żubr i św. Gertrudy  zostanie uporządkowany i wyposażony w ławki, leżaki i stojaki rowerowe. Na terenie objętym inwestycją zostanie zamontowane oświetlenie i monitoring, przebudowana zostanie promenada pieszo-rowerowa. Przewidziano także ścieżkę dydaktyczną dla najmłodszych.

Ponadto jednym z pomysłów na zagospodarowanie bastionów jest utworzenie na nich punktu z lunetami i pulpitem opisującym sylwetki miasta.  W ramach zadania powstaną dwa place zabaw: przy bastionie św. Gertrudy oraz u podnóża bastionu Żubr. W kilku miejscach jest także planowane zasadzenie krzewów i bylin. Jednym z elementów inwestycji będą także tablice edukacyjne autorstwa Stowarzyszenia Opowiadacze Historii Dolnego Miasta w Gdańsku oraz zaprzyjaźnionych z nimi fotografów i przyrodników, które zawierać będą w sobie, oprócz ciekawostek historycznych, fragmenty publikacji z przedwojennych gazet czy wspomnienia mieszkańców sprzed kilkudziesięciu lat.

Źródło ilustracji: Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska

Przetarg na realizację zadania zostanie ogłoszony w najbliższych dniach w formule „zaprojektuj i wybuduj”. Projekt będzie musiał być uzgodniony ze wszystkimi gestorami sieci oraz z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Gdańsku.

W 2018 r. została podpisana umowa na opracowanie projektu zadania, jednak z powodu rozbieżności pomiędzy zleconym  zakresem opracowania projektu, a opinią PWKZ konieczne było rozwiązanie umowy i ogłoszenie nowego przetargu. Projekt powstanie w 7 miesięcy od daty podpisania umowy, a prace budowlane mają potrwać 14 miesięcy od uzyskania decyzji administracyjnych, umożliwiających rozpoczęcie budowy.

Źródło ilustracji: Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska

Zadanie to jest elementem realizowanego obecnie Programu Rewitalizacji  w Gdańsku w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 (RPO WP 2014-2020) współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W ramach programu na terenie Dolnego Miasta planowane jest zagospodarowanie Placu Wałowego. W marcu podpisano umowę na opracowanie dokumentacji projektowej dla tego zadania. Projekt powstanie do końca 2021 r. Ponadto rozpoczęły się już prace remontowe w budynku przy Placu Wałowym 5A. Jest to pierwszy z 10 budynków przeznaczonych do remontu w ramach rewitalizacji w tym rejonie. Zgodnie z umową prace zakończą się w czerwcu 2021 r. Koordynatorem rewitalizacji czterech dzielnic Gdańska jest Biuro Rozwoju Gdańska. Poszczególne zadania w ramach programu oprócz Dyrekcji Rozbudowy Miasta Gdańska są realizowane także przez Gdańskie Nieruchomości i wspólnoty mieszkaniowe – poinformowała Aneta Niezgoda z Dyrekcji Rozbudowy Miasta Gdańska.

Fot. Kazimierz Netka.

Teren Opływu Motławy jest pod opieką Państwowego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (PWKZ). Cieszymy się, i mamy nadzieję, że Pan Wojewódzki Konserwator Zabytków zadba, by fragmenty wjazdu pociągów, znajdujące się między bastionami i fosą, nie zostały zdemontowane. Warto uczynić je fragmentem, elementem Bramy Kresowian – Ekspatriantów.

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: netka.gda.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *